50
al
Onder het afbeeldsel van dirk crabeth.
■wij zwegen van de oorspronkelijke kartons of model-
teekeningendie zij van hunne geschilderde glazen
hebben gemaakt, en welke nog heden, met andere kar
tons onder II. H. Kerkvoogden berusten. Inderdaad,
dit is een schat, die op zich-zelven zoo veel waardig is
als de glazen. Onder deze teekeningen munt uit het
bovenste gedeelte van het glas met de offerande van
elias door wouter crabeth, dat in achttien, nog ge
heel ongeschonden rollen beslaatde teekening is ligt
met graauw aangelegd, de schaduw met zwart krijt op-
geteekend en wit gehoogd, met eenen vasten en stouten
omtrek; de naakten zijn levendig opgetoetst, en de tro
nie der hertogin van parma is zeer net en uitvoerig ge
daan. Dit is ook het geval met het gelaat der abdis van
rijnsburg. Ook de teekeningen van den kerkschender
hei.iodorus en jezus’ geboorte zijn bij uitstek kunstig en
schoon, dirk crabeth toekende op wit papier met zwart
krijt of geoliede houtskool zonder hoogsels. Van de drie
achter het koor door hem geschilderde glazen zijn de
teekeningen met geolied zwart krijt, sterk en net opge
maakt met arseringen. De beschouwing van dat alles is
voor den kunstkenner een eenig genot, en hij vindtdaar-
bij geene woorden, om den lof der crabethen naar eisch
te vermelden; doch hij betreurt het dan tevens diep, dat
de kerkmeesters van vroegere tijden niet met denzelf-
den kunstzin vervuld waren, als de latere en de tegen
woordige: daardoor toch zijn vele dier meesterstukken
zwaar beschadigd, sommige als uit geweekt, dat van Jo
hannes' discipelen tot Christus gezonden, geheel verdwe
nen. Ja, men verhaalt, dat er onder die kerkmeesters
Wandalen waren, die deze heerlijke teekeningen, als
onnut papierten vure wilden doemen
Ofschoon de broeders in goede verstandhouding met
elkander schijnen geleefd te hebbenwaren zij echter
zoo ijverzuchtig omtrent hunne kunst, dat zij hunne bij
zondere werkmanier zorgvuldig voor elkander verbor
gen hielden. Mogt de eene soms den anderen om inlich
ting aangaande deze of gene behandeling vragendan
was het antwoordik heb het gevondendoe gij ook
zoo! De mededeelingen, die zij elkander te doen had
den, geschiedden steeds schriftelijk, opdat zij niet over
vallen of verrast mogten wordenen trad somtijds de
eene in des anderen winkeldan werd terstond het on
derhanden zijnde werk overdekt.
Dirk heeft zijn leven ongehuwd gesleten. Hij heeft
eenen hoogen ouderdom bereiktimmers hij leefde nog
na het jaar 1600, en had tot aan zijnen dood het opzigt
over de kerkglazen. Wouter huwde eene dochter uit
het oude geslacht van prooijen of poederooijen, en liet
eenen zoon piETERiia, die in 1604 lid der vroedschap
in 1606 schepen en in 1627 burgemeester werd. Wou
ter is op het laatst van zijn leven beroerd geworden, en
heeft waarschijnlijk een’ niet zoo hoogen ouderdom als
zijn broeder bereikt.
De oorspronkelijke welgelijkende afbeeldsels der bei
de broeders, in olieverw geschilderd, welke ten jare
1660 door den plaatsnijder reinier van persyn en na
derhand door bary in het koper zijn gesnedenwerden
op den 26° January 1761door den oud-burgemeester
reinier crabeth, ovcr-bet-achter-kleiiizoon van wouter,
den laatst overgeblevene van dit geslacht, aan de kerk
meesters der S1. Janskerk ter gedachtenis geschonken
en in derzelver vergadering-kamer geplaatst. De dich
ter toost van den vondel, had op deze afbeeldsels de
dichtregels gemaakt, met welker aanhaling wij deze le-
vensberigten besluiten
Diedriks uurglas is verloopen
Noch volherd hij met St. jan
J Polk te leeren en te doopen
Daar het grimmelt om dien man.
Zo vol ijver als boetvaardig
Is die held geen kunstkroon waardig
4*
