Het tijdelijk Persbesluit»
De brokstukken v. dezen tijd.
No. 135
WOENSDAG 6 JUNI 1945
OFFICIEEL MEDEDEELINGENBLAD VOOR GOUDA EN OMGEVING
Zuivering, gevolgd door ordening,
in de krantenwereld.
STADS-
NIEUWS
Nederland'» Volksherstel,
Afd. Gouda.
DE VRIJE PERS
UITGAVE VAN: JE MAINTIENDBAI - HET PAROOL
ONS VOLK - DE VRIJE GEDACHTE - VRIJ NEDERLAND
DE WAARHEID EN NIEUWSORGANEN
RedactieL. J. A. v. d. STEENHOVEN
Mr. A. A. J. RIJKSEN
Administratie: H.THOLENS
Bureau: MARKT 9 GOUDA
Op 5 September 1944, den bekenden
Doller. Dinsdag, trokken de bevrijdings
troepen in het Zuiden ons land binnen. Op
dieuzelfden dag verscheen in Londen het
Tijdelijk Persbesluit van de Nederlandsche
regeering waarin vooiioopig voorzieningen
werden getraffen „teneinde na de bevrijding
van bet Rijk in Europa onverwijld tot
zuivering en herstel van het Nederlandsche
oefswezen te geraken". Meer dan een half
(aar voor onze bevrijding gold deze regeling
dus al in het Zuiden
Wij vragen eerst, wie de autoriteit is, die
de regeling in de krantenwereld handhaaft?
Het Persbesluit heeft deze macht gelegd In
handen van een Perscommissie. Die is echter
nog niet ingesteld. Daaiin heeft het besluit
voorzien door voor dat geval de handhaving
van de orde op te dragen aan den Minister
van Binnenlandschc Zaken, en zoolang deze
dit nog niet kan, aan het Militair Gezag:
Zoo is nu het Militair Gezag ookdediager
van het Gezag in de krantenwereld. Het
wordt practisch uitgeoefend door de» Mili
tairen Commissaris ln het districtdeze heeft
daarvoor in dit district als gemachtigde
aangewezen den heer Th. A'ts, die zijn
bureau ook heeft aar Oosthaven 53
Wij geven hier enkele regelen van het
Tijdelijk Persbesluit, waarmee de gewone
krantenlezer het meest te maken heeft.
Hij heeft zijn „oude krant" niet meer. Hoe
komt dat?
Het Persbesluit verbiedt de verschijning
van kranten, die tijdens de bezetting na
1 Januari 1943 gewoon bleven uitkomen. Die
kranten dus. die zich onderwierpen aan de
Duitsche censuur en reclame. Het is niet zoo
dat deze kranten nooit of te nimmer meer
kunnen uitkomen. Het Militair Gezag kan
op schriftelijk verzoek van den uitgever van
zoo'n blad toestemming verleenen dat het
opnieuw mag verschijnen. Het blad moet dan
echter eerst gezuiverd zijn, d.w.z. er mag
niemand aan mee werken (geen redacteur,
directie of drukker) die tijdens de bezetting
„de belangen van den vijand heeft gediend".
Op den duur is het ook de bedoeling de
krantenwereld te „ordenen": als de Pers-
'commlssie werkt, kan deze de toestemming
ook weigeren „oicdat met de uitgave van
een blad uitsluitend het maken van winst
wordt beoogd dan wel omdat door de uit
gave niet in een bestaande t ehotfte wordt
voorzien". Practisch heeft hel Militair Gezag
deze ordening al volkomen in handen, om
dat dit bij het bestaande papiergebrek ult-
In verband met gebleken misbruiken
wordt er nogmaals op gewezen, dat
dr. verspreiding van „De Vrije Pers"
GRATIS geschiedt
Dit houdt dus in, dat geen abonne
menten worden aangeboden, ook niet
in de gemeenten buiten Gouda.
Straatverkoop is ook den bezorgers
niet toegestaan.
Zij, die het werk willen steunen,
kunnen dit slechts doen, door het koo-
pen van de bekende zegels, die regel
matig worden aangeboden.
maakt, hoeveel een krant zai kunnen krijgen.
Toch is er, ondanks deze beperkingen,
weer een belangrijk stuk „viijheid van druk
pers" teruggekeerd. De kranten behoeven
zich niet meer te onderwerpen aan het po
litieke programma van één partij, maar mogen
in het algemeen weer schri.ven naar eigen
levensbeschouwing en staatkundig inzicht
De krant is niet meer de bazuin waardoor
de overheid zichzelf lof toebrengt. Men
heeft het al gemerktde bladen mogen weer
eigen verlangens uiten en ontevreden zijn
over wat gemeentebestuur, distributie en
M. G. doen
Welke kranten mogen er dan wél ver
schijnen
Kort gezegd; de vroegere „illegale bladen,
of zooals het persbesluit zegt, de bladen,
die „regelmatig verschenen zijn in strijd met
door den bezetter uitgevaardigde maatregelen".
De strekking van het geheel is duidelijk
de regeeri' g wil alleen die bladen vrijheid
geven, die onverdacht vaderlands gezind zijn.
Daar ligt dus de grens van het toelaatbare
Hiermee hangt samen dat de 'erscommlssie
(en nu het Militair Gezag) iemand „die de
belangen van den vijand heeft gediend tijde
lijk kan uitsluiten van de medewerking aan
de Nederlandsche pers".
Vandaar dc elsch dat elk nummer van de
krant de volledige namen en functies moet
moet bevatten van leden van redactie, directie,
uitgever en drukker Vandaar ook dat inge
zonden stukken onderteekend moeten zijn en
in de advertenties naam en woonplaats van
den ad erteerder vermeld'moet worden.
Op het eerste gezicht lijkt het Tijdelijk
Persbesiult een dor stel regelen van 16 arti
kelen. Toch klopt daarin voor wie goed
luistert duidelijk het leven van den eigen
tijd. Naast een groote mate van vrijheid, die
het besluit hergeeft, neemt de regeering, dooi
de Perscommissie (voorloopig het M.G een
ruime geestelijke leiding fn handen. Het is
gebVken Hat vrijheid zolder eenlge leldirg
boven redacties en directies, verwildering in
de hand werkt. R.
ÉR
Het is gebleken, dat een enkel woord van
toelichting over het ontstaan, deel en wer
king van bovengenoemde Stichting wel op
zijn plaats Is, daar hieromtrent in breeden
kring nog niet het noodigc begrip bestaat.
Tijdens de bezetting zijn allerlei nuttige
werkzaamheden verricht, vaak door enke
lingen, of door kleine groepen. Uiteraard
moest dat ondergronds gebeuren met gevolg,
dat men dikwijls van eikaars werk niet of
slechts uit de verte op de hooQte was'
Teneinde de aldus noodwendig ontstane
onsamenhangigheid weg te nemen, is de
stichting Nederland's Volksherstel door de
regeering in het leven geroepen, om samen
bundeling te verkrijgen van al deze afzon
derlijke initiatieven En niet alleen de tijdens
de bezetting ontstane hulpverleening, dcch
ook het werk van reeds lang bestaande
overheidsdiensten en particuliere organisaties
werden onder het toezicht geplaatst van
deze stichting, waardoor verkwisting van
arbeid en materiaal kan worden voorkomen
en eeu billijke verdeelirg in de hand wordt
gewerkt.
Er zij nadrukkelijk op gewezen, dat de
bestaande organen haar werk in vollen om
vang blijven beoefenen, mits in onderlinge
samenwerking.
Voor het verkrijgen van die samenwerking
zijn negen (9) werkcomité's gevormd, waarin
iillgalen, hoofden van diensten en anderen,
die zich op dit gebied hebben bewogen,
zitting hebben.
Iedere werkcommissie benoemt een eigen
voorzitter uit haar midden, die tesamen met
het dagelijksch bestuur van de Stichting
Afd. Gouda het convent van Voorzitters
vormen. Dit convent houdt de groote lijn en
de samenwerking in het oog en werkt wasr
noodig stimuleerend
Het dagelijksch bestuur wordt gevormd
door de Heercn H. Harms, voorzitter J Th.
Hakkeling cn A C Boot, secretarissen
G, J. Beunk, 2e voorzitter en C. A. Bennis
