DE VRIJE PERS
No. 170
DINSDAG 17 JULI 1943
OFFICIEEL MEDEDELINGENBLAD»VÖQR GOUDA F.Ni OMQEVÏÏTg
Réunie der Haarensche Gijzelaars.
STADS
NIEUWS
V
Uitgave van:
Je Mtiintiendr.il - Het
Parool - Ons Volk - De
Vrije Gedachte - Vrij
Nederland - De Waar
heid en Nieuwsorganen.
Weekabonnement 25 ct.
Losse nummers 10 ct.
Redactie
L. J. A v. d, Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
Adm, t M. J. van Loon
bureau Markt20,Gouda
Tel. 3098
Drukker;
Drukkerij Verzijl, Gouda
Prins Bernhard sprak tot de B. S.
Gisteravond heeft Prins Bern
hard in een radiotoespraak zijn dank
overgebracht aan de B. S. Hij zeide,
dat, wanneer de B. S.'er zich niet
als oorlogsvrijwilliger meldt, zijn taak
als ten einde moet worden beschouwd.
De Minister van Oorlog zal in de
komende weken nadere mededeelin-
gen doen over den wederopbouw van
ons leger. De overschakeling van
een bijzondcren op een meer nor
malen toestand zal in het begin
vreemd en onwennig zijn. Wij moe
ten echter onze geesteshouding tegen
over de problemen van de gealli
eerde wereld, duidelijk bepalen. De
Nederlandsche regeering kan, met
aller medewerking, Nederland's her
rijzenis tot een feit maken.
Bankrckeuingeu gedeeltelijk
gedeblokkeerd
Zooals wij gisteren reeds in een
gedeelte van onze oplage konden
mededeelen, heeft het ministerie van
financiën een gedeeltelijke deblok
kering van de bankrekeningen toege
staan. Het betreft hier werknemers,
penrioentrekkenden en genieters van
lijfrenten, die over Juni een salaris,
pensioen of lijfrente hebben ont
vangen van niet meer dan f 333.33
netto, hetzij geheel of gedeeltelijk
in bankbiljetten van f 100. Zij kun
nen zich met een in tweevoud ge
schreven verzoek richten tot den
inspecteur der belastingen, in wiens
ambtskring zij wonen. De instanties,
welke het geld hebben afgedragen,
dienen op de verzoeken een \er-
klariug te stellen. Wordt het ver
zoek door den inspecteur ingewil
ligd, dan ontvangt men een exem
plaar terug. De bank betaalt dan
#/i van het maandinkomen uit en
schrijft een nieuw ontvangstbewijs,
waarop uitbetaalde bedrag in
mindering gebracht. Werknemers,
in dienst van de overheid of semie
overheidsinstellingen, kunnen zich
zonder tusschenkomst van den in
specteur der belastingen, wenden
tot de bank. Dit geldt ook voor
hen, die overheidspensioen ontvangen
Werknemers, pensioentrekkenden
en genieters van lijfrente, wier in
komen wordt uitbetaald over een
langeren termijn dan één maand,
kunnen, indien deze termijn op 9
Juli 1945 nog loopende was, ten
verzoek indienen, waarbij dezelfde
bovengenoemde verklaringen moeten
worden overgelegd. In hun geval
kan ten hoogste worden ontdooid
75 pet. van het inkomen over de
eerste maand waarvoor het inkomen
geldt en 100 pet. over de restee-
rende maanden.
Door oorlogsgeweld getroffenen
die op of na 1 Maart 1945 een
uitkeering of een voorschot op een
uitkeering ter zake van oorlogs
schade hebben ontvangen, kunnen
onder overlegging van een verkla
ring van de betrokken schadeenquête
commissie, een bedrag terug ontvan
gen tot ten hoogste de bedoelde
uitkeering of het bedoelde voor
schot.
Bit schippers kunnen zich on
der o o 'i van hun persoons
bewijs '-/aaralt hun beroep blijkt,
wenden iot den inspecteur der be
lastingen ten einde met diens goed
vinden een bedrag terug te ont
vangen van ten hoogste f 500.
BUITENLAND.
Op 13 juli 1945, op den dag a'
3 jaren geleden, waarop zij door de
Duitschers werden gegijzeld, z|n de
gijzelaars, die ondergebracht waren
in het Groot-Semenarie te Haaren
(N B.) bijeengeweest. Van de onge
veer 750, die toen van hun vrijheid
werden beroofd, waren er 450 op
gekomen. Een prachtig resultaat
voor de initiatiefnemers, vooral ge
zien de transportmoeilijkheden. Op
allerlei manieren waren ze gekomen,
zelfs op de fiets metsuriogaatbanden!
Maar ze waren erop de plek waar
zooveel met elkander was doorge
maakt, maar waar zooveel vriend
schap was gesloten en banden waren
gelegd voor het geheele leven
Het was een even stralende dag
als voor drie jaar, toen de vijftien
Goudsche gijzelaars werden wegge
voerd. Nu gingen ze weer, helaas
was de club kleiner. We misten
onzen Jan C. den Boer en Piet Fijn I
Tegen elf uur was men op de
plaats van samenkomst, waar de
koffie werd geserveerd. De oud.
gijzelaars begroetten elkaar,gezamen
lijk zocht men de gemeenschappe
lijke kamers op, herinneringen werden
opgehaald. Blijde gezichten, als men
elkander weervond, ernstige (rekken
ais men hoorde, dat deze was ge-
fusileerd, of die in het concentratie
kamp was overleden. Maar boven
alles domineerde de vreugde van
de verlossing van ons vaderland en
de geest van goede verstandhouding,
die het leven in het gijzelaarskamp
Haaren zoo had gekernmerkt.
Om kwart voor 12 werd aange
treden op het kleine voetbalveld.
De gastheer van dezen dag, Mgr.
F. N. J. Hendrikx, Vicaris-Generaal
van den Bisschop van 's Heitogen-
bosch, verwelkomde ons. De Kerk
vorm' herinnerde aan de historische
plaats, waarop men stond. Op dit
terrein nl. werd op 15 Aug. 1942
door den kamp-commandant mede
gedeeld, dat 5 gijzelaars, w.o. Willem
Ruijs en Bennekes, die in Haaren
waren ondergebracht, dien morgen
waren gefusileerd. Spreker memo
reerde de groote ontroering, die zich
van allen meester maakte, toen dit
bericht, het eerste van dien aard,
ons werd gemeld. Later zijn er nog
anderen, onschuldigen, op dezelfde
wijze door onze overweldigers om
het leven gebracht. Deze gebeurte
nissen hebben de gijzelaars vaster
aaneengesloten. Met groote waar
deering herdacht Mgr. Hendrikx
deze mannen, die het hoogste voor
het vaderland hadden gegeven, hun
leven. „Moge het eeuwige licht hen
verlichten", aldus besloot spreker
zijn toespraak, die gevolgd werd
door eenige minuten van doodsche
stilte, waarin alleen een vogel zich
tusschen het dichte bladerdak van
het mooie geboomte dat deze ver
blijfplaats siert, deed hooren. Het
was een indrukwekkend moment.
Prof. Koningsberger hierna spre
kende, wees op het groote werk,
dat de doktoren Steijns en Tellegen
hier hadden verricht, eerst voor de
gijzelaars, later voor de gevangenen,
hetgeen hen zelfs een verplaatsing
naar het kamp te Vught bezorgde,
waar zij echter onverpoosd hun ar
beid voortzetten, totdat de eerstge
noemde naar'n strafkamp in Duitsch-
land werd doorgezonden. Zij waren
beiden weer in ons midden en spre
ker deelde mede, dat de gijzelaars
hadden besloten, in het gebouw van
het Seminarie te Haaren, een een
voudige gedenkplaat te doen aan
brengen, waarop hun namen zouden
worden vermeld als herinnering aan
hun goed werk voor de Neder
landsche gevangenen. Spreker noem.
de dit vaderlandsliefde van de beste
soort, vaderlandsliefde, die niet ge-
etaleerd werd met verschillende felle
kleuren, die ons onaangenaam aan
doen, zooals heden helaas zoo dik
wijls het geval was, doch vader
landsliefde, die kwam uit het hart,
omdat men niet anders kon.
Nadat dr. Steijns, mede namens
zijn collega Teilegen had dank ge
bracht, werd nog medegedeeld, dat
binnenkort een gedenkteeken namens
de gijzelaars zou worden onthuld op
de heide bij Goirle, waar in den
vroegen morgen van den 5en Aug
1942 de 5 eerste gijzelaars den dood
vonden door het moordend lood
van onzen vijand.
Voorloopige
Besprekingen te Potsdam.
Churchill en Truman hebben gis
teren hun eerste voorloopige bespre
kingen gehad. Het bericht van de
aankomst van Stalin in Berlijn was
voorbarig. Truman en Churchill
hebben afzonderlijk een rit door de
stad gemaakt. Het was de Duitsche
burgers verboden in de omgeving
van het gezelschap te komen. Truman
schijnt bereid te zijn om aan Europa
de diensten van de Vereen. Staten
aan te bieden, om Europa weer op
dreef te helpen. Hij vraagt daarvoor
de vreedzame samenwerking van de
Europeesche volkere Zoodra Tru
man in Amerika is teruggekeerd, zal
hij een volledig verslag over de con
ferentie uitbrengen.
Nel Gosthout komt in Goud».
„Utile Dulce" schrijft ons
Nederland is vrijHet Goudsche
Gymnasium is vrij en wenscht uiting
te geven aan zijn blijdschap. Maar
hoe kan men meFnaderende overgang
en (tot voor kort) dreigend eind
examen op eigen kracht een feest
in elkaar te zetten Daarom noodig-
den wij Nel Oosthout uit om voor
ons en alle belangstellenden uit de
Gezamenlijk werd het Wilhelmus I Goudsche burgerij, Zaterdag 21 Juli
n i Tn/»/\hn not Ir inn van Hixllnnn tra»*
gezongen, waarna men ter Brabant-
sche koffietafel toog.
De bovenvermelde uitzonderingen
op de blokkeering der f 100 biljetten
gelden uitsluitend voor die gevallen
waarin de betrokkenen niet over
andere geldmiddelen of over bank-
of' spaarbank tegoeden beschikken-
Tegen degenen, die in hun verzoek
oujuiste opgave verstrekken, zullen
door het Militair Gezagïmaatregelen
worden genomen op grond van het
beshit op den bijzonderen staat van
beleg.
Na den middag ging men Daar
St. Michelsgestel, waar de Gijzelaars
de tweede episode van hun verblijf
binnen het prikkeldraad hadden be
leefd. In het dorp hingen de vlag
gen uit en de bewoners stonden al
len aan de deur om het gezelschap
toe te juichen. Ook hier werd, on
der leiding van het hoofd der Ge
meente den bezoekers een buiten
gewoon gul en gastvrij onthaal be
reid. Thee, Bossche Koek, belegde
broodjes, perziken en cigaieiten
werden met kwistige hand uitgedeeld.
Allerwegen heerschte de prettigste
kout. Men zag er Prof. Goudriaan,
Prof. van Holk, oud-minister van
Buuren, de gebroeders Willem en
Hendrik Andriessen, de vele Bra-
bantsche geestelijken, die getoond
hadden zulke uitstekende kameraden
te zijn, verheugd over het weerzien
en daaraan onomwonden uitdruk
king gevend. Spontaan werd beslo
ten tot een groote reünie van allen,
die gedurende den oorlog gegijzeld
zijn geweest.
Inderdaad bleek, hoe goed de geest
gedurende de afgeloopen jaeen was
geweest en van harte werden de
woorden van Prof. Koningsberger
ondersteund, dat die geest ook zou
doorwerken in het geheele Neder
landsche volk om tot eer spcedigen
wederopbouw^an ons volk te komen.
De Initiatiefnemers, de Utrecht-
sche Gijzelaars, verdienen een woord
van warm" hulde voor hun plan
en d.- uitstekende wijze, waarop het
ten uitvoer was gebracht.
Wij, Goudsche gijzelaars, zullen
den 13en Juli 1945 nietliebt vergeten'
Jacoba, bet kind van Holland" van
Paul van Brederode te spelen. Me
vrouw Oosthout behoort tot de kun
stenaars, die bij het insiellen van de
Kultuurkamer, principieel gebleven
zijn en is daarom dc laatste jaren
alleen clandestien opgetreden, ook
in Gouda - nu mogen wij in haar
voor 't eerst het vrije tooneel be
groeten.
Na afloop van de voorstelling,
die gegeven wordt in de bioscoop
zaal van de Reünie, zal het feest
worden voortgezet op eigen terrein
met een bal in het Gymnasium. Moge
het oude gebouw weergalmen van
onze vreugde en ens in dit onge
woon aspect dierbaarder worden
dan ooit tevoren.
Shag en Fantasie
Zaterdag heeft een controleur van
de C.C.D., twee „heeren" aange
houden, die een groot aantal pakjes
Belgische shag vervoerden. H. v.d. L.
uit Alphen a.d. Rhijn had 80 half
onsjes in zi|n tietstasch zitten, terwijl
P. G. V. uit de zelfde plaats een jute
zak vervoerde met het respectable
aantal van 614 pakjes.
"Zij hadden f 4 per half ons betaald,
die zij in opdracht van „een groe
ten onbekende" uit Nootdorp had
den gekocht en bestemd waren, vol
gens hun beweringen voor de N .B.S.
De inbeslaggenomen shag was uit
Rotterdam afkomstig.
Loopend naar huis
Zondag j.l. zijn twee personen
aangehouden, die wel een rijbewijs
en vergunning hadden, maar niet
voor dezen dag. Auto en vergunning
zijn in beslag genomen.
