DE VRIJE PERS
-Ji'ü
No. 171
WOENSDAG 18 JULI 1945
OFFICIEEL MEDEDEELINGENBLADfVOOR GOUDA EN- OMGEVING
STADS
NIEUWS
Goudsche kinderen naar Denemarken.
Danskere Velkommen
Een Welkom aan de Denen
distrIcts-nieuws
Uitgave van
Je Maintiendrai - Het.
Parool - Ons Volk-De
Vrije Gedachte - Vrij
Nederland - De Waar
heid en Nieuwsorganen.
Weekabonnement 25 ct.
Losse nummers 10 ct.
Redactie:
L. J. A. v. d, Steenhoven
Mr. A. A. J, Rijksen
Adm, t M J. van Loon
Bureau: Markt20,Gouda
Tel 3098
Drukker
Drukkerij Verzijl, Gouda
De tweede blikinzameling.
In een tropische hitte, waarin het
blik bijna smolt, hebben de Goudsche
Verkenners Zaterdagmiddag voor
de tweede maal ledige levensmidde-
lenblikken ingezameld.
De oogst was beduidend. Onge
veer 8000 kg. blik werd met paard
en wagen opgehaald en aangevoerd
in de fabriek van de Fa. de Gruijl
aan de Nieuwehaven, waar het ma
teriaal tot nuttige voorwerpen wordt
verwerkt.
Met de eerste inzameling mede
hebben de Verkenners nu in totaal
ongeveer 13.000 kg. blik in ontvangst
genomen bij de ingezetenen van
Gouda. Deze hoeveelheid verschaft
gedurende enkele maanden arbeid
aan het personeel, doch bovendien
zal met de oliekannen, handige
drinkbekers, fluitketels en andere ar
tikelen, welke in deze fabriek wor
den vervaardigd, op talrijke plaatsen
in een behoefte kunnen worden
voorzien.
Vooral j.l. Zaterdagmiddag hebben
de Verkenners het niet gemakkelijk
gehad; vier tot vijf uur aan één stuk
zijn zij in de brandende zon bezig
geweest, maar zij presteerden goeden
arbeid, waarvoor een woord van
dank en hulde zeker verdiend is.
Er wordt bij het publiek op aan
gedrongen de ledige levensmiddelen
blikken thans weer op te sparen voor
de derde ronde, welke binnenkort
wordt gehouden. Over het algemeen
waren de blikken dezen keer bij het
openen weinig beschadigd en na het
gebruik behoorlijk schoongemaakt.
Nieuwe Buurtvereenigingeo.
De bewoners van den Groeneweg
en Tuinstraat hebben een buurtver.
opgericht: „Trouw en Vriendschap"
genaamd. Het bestuur bestaat uit
J. v.d. Kist, voorz; H. v. Leeuwen,
Groeneweg 28, Secr. en H. Goud
kade, Penn.
„Holland Vrij" heet de buurtver.
opgericht door bewoners van Snoy-
straat, Westerkade, Walvisstraat en
le en 2e Schoolstraat. Het bestuur
is samengesteld uit de heereri: J.
v. d. Speld, voorz., A. Vuyk, secr
en J. H. de Beij, penn.
Mededeeling Militair Gezag.
Bi) gelegenheid van den terugkeer van
krijgsgevangenen en personen die in Duitsch-
land hebben moeten arbeiden, organiseeren
buurtvereeniglngen in onze stad des avond,
feestelijkheden, waarvoor zij toestemming
vragen aan het Militair Commissariaat, Oost
haven 53.
Vrijwel In alle gevallen is vergunning
gegeven, ofschoon de wijze, waarop de feest
avonden werden en worden gevuld, niet
alti|d algeheele bewondering kan wegdragen.
Alleen en uitsluitend met enkele uren dansen
huldigt men niet bepaald de teruggekeerde
straatbewoners.
Met nadruk wil het M. G. er echter op
wijzen, dat per straat voortaan niet meer
dan éên vergunning wordt afgegeven. Ver
schillende straten splitsen zich n.l. in ge
deelten, waardoor de moge!i|kheld ontstaat,
dat, hetzij al dan niet met eenige tusschen-
ruimte, vier of vijfmaal „feest wordt ge
vierd". Dit is minder wcnschelijk, In verband
waarmede vorenbedoeld besluit genomen is.
Een beetje eenheid in de straten Is ook In
jlt opzicht wel gewenscht.
Donderdagmorgen om 10 uur vertrekken er 100 kinderen uit Gouda en om
geving naar Denemarken om er een flinke dosis gezondheid op te doen.
Hedenmiddag arriveerden hiervoor een viertal autobussen uit Denemarken met
een 20-tal begeleiders.
Wij bieden onze Deensche vrienden een hartelijke welkom aan.
Den hollandske og isaer Ooudas Be-
folkning byder Dera, Danskere, hjer-
telig Velkommen til vor By.
Vi haaber, at vi i den korte Tid, De
opholder Dem her, tilnaermelsesvis
kan udfolde den Gaestfrlhed, som er en
af det danske Folks mest freratraedende
Egenskaber og som nu igen viser sig
ved at indbyde 500 hollandske Börn. -
Men lad os forst og fremmest sige, at
vi er Danskerne meget taknemmelige
fordi en Dèl af vore underernaerede
Börn faar Lov at spise tilstraekkelig i
Danmark og der ved at komme sig, men
dernaest ogsaa fordi de raell^m Dan
mark og vort Land knyttede Baand
derved overordentlig forstaerkes.
Vi Hollaen^re har i de forlöbne fem
Aar af d- ke Besaettelse, og De
ved i hvo» o» üdstraekning derblev
begaaet Uret, med Beundring set, hvor-
dan Danskerne hele Tiden har forsvaret
mennesbe hedens Rettigheder.
Det glaeder os at se Dem i vort Land
Der er et yndigt Land,
det staar med brede Boge
naer salten Osterstrand
Det bugter sig i Bakke, Dal,
det hedder gamle Dar «ark
og det er Frejas Sal.
De Nederlandsche, in het bijzonder de
Goudsche bevolking heet U, Denen, van
harte welkom in onze stad.
Wij hopen, dat wij de Deensche gast
vrijheid, één van de meest markante
eigenschappen van het Deensche volk,
die zich o®k nu weer manifesteert door
500 Nederlandsche kinderen uit tenoo-
dlgcn, in de korte oogenblikken, dat
gij hier zijt, kunnen benaderen.
Maar laten wij allereerst zeggen, dat wij
de Denen zeer erkentelijk en dankbaar
zijn, «.enerzijds omdat een deel van onze
ondervoede kinderen in Denemarken
mogen gaan bijeten en daardoor weer
op krachten zullen komen, maar ander
zijds ook omdat de band tusschen
Denemarken en ons land daardoor zoo
zeer verstevigt.
Wij, Nederlanders, hebben in deafge-
loopen vijf jaren der Duitsche bezet
ting, en gij weet in welke mate onrecht
toen begaan werd, met bewondering
gadegeslagen, hoe de Denen steeds de
rechten van de menschheid hebben ver
dedigd.
Het doet ons genoegen U in ons land
te zien!
Er is een mooi land
waarop breede beuken groeien
nabij het zoute Oosterstrand.
Het wendt zich in heuvels en in dalen,
V?t heet het oude Denemarken
ex ^et is de grond van Freia.
BINNENLAND
Het Militair Commissariaat
in Gouda gaat heen.
Het is thans definitief, dat het Militair
Commissariaat Gouda per 1 Augustus a.s.
wordt opgeheven. De Militaire Commissaris
voor het Gezagsgebied Gouda, Majoor J. A.
Hagedoorn, gaat Gouda reeds op 22 Juli
veriaten. Na zijn vertrek blijft het Commis
sariaat nog een week gevestigd voor het
afwerken van verschillende aangelegenheden.
Na 31 Juli zullen de zaken van het Mili
tair Gezag Gouda worden behandeld te 's Gra-
venhage door het Provinciaal Militair Com
missariaat Zuid-Holland. Hierover volgen
nog nadere mededeelingen.
Het is zeker wenschelijk er op te wijzen,
dat de Bijzoudere Staat van Beleg in het
district Gouda ook na 31 Juli blijft voort
duren. Deze wordt door opheffing van het
Commissariaat niet ongedaan gemaakt, doch
houdt eerst op wanneer hiertoe van hooger-
hand wordt besloten.
Particulieren, firma's en instellingen, die
in verband met leveranties of om andere re
denen (verrichte werkzaamheden enz.) vor
deringen hebben op het Militair Ccmmissa-
raat Gouda, moeten uiterlijk op 25 Juli a.s.
hun rekeningen hebben ingediend. (Oostha
ven 53). Rekeningen, welke na dien datum
binnenkomen, zullen vermoedelijk met niet
geringe vertraging kunnen worden voldaan.
Staking en schorsing.
De Militaire Commissaris voor het Gezags
gebied Gouda heeft in de uitoefening van
hun functie geschorst:
Mej. H. Kramer, ambtenaressc bij den
Distributiedienst te Gouda
G. P. de Poter, ambtenaar ter gemeente
secretarie te Moordrecht
G. Uittenbogaart, gemeentebode van Vlist.
In de uitoefening van zijn functie is ge
staakt 1. J. van Daalen te Waarder, gemeente
ontvanger van Waarder, Bafrewoutswaar-
der en Rietveld.
Dc Militaire Commissaris voc r het Gezags
gebied Gouda heeft in de uitoefening van
zijn functie geschorst Th. C. van d«*r Maat
te Lekkcrkerk, leider van den Dist.-ibutie-
kring Krimpen a. d. IJssel.
In de uitoefening van hun functie zfn ge
staakt
A. M. Wassing, plaatwerker bij de Ge
meente-Lichtfabrieken te Gouda
H. de Jong, schakelbordwaehtcr bi) de Ge
meente-Lichtfabrieken te Gouda
J. A. Spruijt, boekhouder 1ste klasse bij
den dienst van Gemeentewerken te Gouda.
Onder nieuwe vlag»
De bewoners van Kattensingel,
Regentesseplantsoen, van Swieten
straat en Crabethstraat, hebben be
sloten in het vervolg onder bena
ming :„Buurt vereeniging Kattensingel
en omgeving", haar werkzaamheden
voort te zetten.
Dansen zonder vergunning
De Politie heeft Proces-verbaal
opgemaakt tegen de verlofhoudster
G. B., Onder de Boompjes, voor in
het openbaar laten dansen zonder
vergunning.
Geinterneerden aan het werk
Het is 't streven van het Militair Gezag
om de geinterneerden in de kampen zooveel
mogelijk nuttigen arbeid te doen verrichten,
opPat zij hun tijd niet in ledigheid behoeven
door te brengen.
Ook de mannelijke en vrouwelijke personen
in de bewaringskampen te Gouda en Alphen
aan den Rijn worden aau het werk gezet,
waarbij vanzelfsprekend getrakht, wordt voor
hee steeds zoodanige objecten te vinden, dai
de normale arbeid, welke in loondienst kan
worden uitgevoerd, er geen nadeel of schade
van ondervindt.
Onder Lange Ruige Weide zijn in de wei
landen en ook op de wegen talrijke mitrail
leurnesten.sohuillocpgraven en bunkers, mili
taire verdedigingswerken, die destijds door
de Duitschers of op last van de Duitschers
zijn aangelegd, zeer ten ongerieve van de
veehouders en landbouwers, wier landerijen
hiervan ernstig hebben geleden.
Met ingang van Maandag werken dagelijks
150 personen uit het Goudsche bewarings-
kamp in genoemde gemeente, ten einde de
obstakels op te ruimen en de landerijen w<»cr
het normale aanzien te geven.
Na beëindiging van hun dagtaak keeren
de geïnterneerden des avonds naar bet[kamp
in Gouda terug.
Haastrecht.
Promotie.
De heer N. Meulman, le ambtenaar ter
secretarie alhier, is benoemd tot adjunct-com
mies le klasse, ter Provinciale Griffie van
Utrecht.
De tragiek van Vierlingsbeek
in cijfers.
Vierliagsbeek, een gemeente van vijf
duizend zielen, gelegen tusschen Peel en
Maas in het uiterste hoekje van Noord-Oost
Brabant, was vroeger weinig bekend en heeft
thans de treurige vermaardheid van eender
zwaarst getroffen plaatsen van ons land.
Meer dan een uitvoerige beschrijving van
hetgeen er is vernield, van het lijden van de
bevolking tijdens de evacuatie, spreken de
nuchtere cijfers. Van de 970 woningen zijn
er 316 totaal verwoest, 255 woningen zijn
zwaar beschadigd, maar kunnen worden
hersteld en 399 woningen liepen geringe
schade op. De inboedels zijn nagenoeg ver
dwenen. De vijf kerken zijn tot puin. De
scholen zijn vernietigd of zwaar beschadigd.
Van 3100 koeien en jong vee, zijn er 2394
verdwenen, van de 5000 varkens zijn er nog
400 over, de kippenstapel is totaal opge
ruimd. De bevolking, die in hoofdzaak uit
landbouwers bestaat, beschikt niet meer over
landbouwgereedschappenbovendien treft men
overal mijnenvelden aan, daaidoo* kan
ongeveer 200 H.A. niet worden bebouwd.
Voorts zijn er gern middelen van vervoer:
wat kleeding, schoeisel, beddegoed en meu
bilair betreft, bezit ongeveer 25 procent van
de bevolking iets (dit „iets" beteekent heel
weinig) en 75 procent nagenoeg niets. De
eerste noodwoningen zijn thans gereed ge
komen, maar de bouw er van geschiedt in
een zeer langzaam tempo, omdat er geen
materiaal is en de aanvoer door gebrek aam
vervoermiddelen zeer gebrekkig geschiedt.
In de noodwoningen ontbreekt overigens
meubilair en de bewoners slapen op wat los
stroo.
Bredasche ambtenaren hebben
een buitenkansje.
Door het feit, dat de politie bij de Firma
Meijer en Josephy een belangrijke partij
achtergehouden textielgoederen in beslag heeft
genomen van voor-oorlog: cfce kwaliteit,
hebben gehuwde gemeente- en rijksambte
naren van Breda een buitenkansje. De in
beslag genomen partij textiel was voldoende
voor 127 costuums en had een waarde van
enkele tienduizenden guldens, gerekend naar
prijzen van voor den oorlog.
Elke gehuwde gemeente- of rijksambtenaar
te Breda is nu in de gelegenheid gesteld,
eenige meters stof te koopen tegen een prijs,
vastgesteld door het Rijksbureau voor tex
tiel. Natuurlijk is een normale prijs vastge
steld. De waarnemend burgemeester, aan wien
de partij ter beschikking was, motiveerde
zijn besluit met te verklaren, dat de ambte-
naien zich niets extra's hebben kunnen ver
oorloven in de oorlogsjaren.
„Testen van de publieke opinie".
Nederland is weer vrij. Vijfjaar lang was
ons volk als een onmondig kind. Wij wer
den, zonder dat wij daartegen onze stem kon
den verheffen, langzamerhand naar de onder
gang geregeerd". De publieke opinie, die
in elk beschaafd land een zoo groote rol
speelt, werd niet gehoord. Nederland was
één groot slavenkamp geworden. Nu zijn wij
vrij. De terreur is geweken, het Nederland
sche volk mag weer een meeoing uiten en
wil ook een meening uiten over de huidige
problemen.
Die uiting van de openbare meening is
echter nog niet zoo eenvoudig. Verkiezingen
zijn voorloopig onmogelijk, de pers kan ten
gevolge van papiergebrek nog niet als spreek
trompet van de publieke opinie optreden.
En toch is het gewenscht, dat het publiek
nu reeds in de gelegenheid wordt gesteld
wenschen en meeningen kenbaar te maken.
Het Centraal Bureau voor Documentatie heeft
daarom het initiatief genomen tot het orga-
niseeren van enquêtes over de publieke opinie.
Voor dit doel zoekt het C.B.D. in alle ge
meenten van ons land contact met personen,
die bereid zijn daaraan mede te werken.
Willen de te houden enquêtes een zuiver
beeld geven van de stemming onder het
Nederlandsche volk. dan dient een groot
aantal personen bevraagd te v/orden. De op
bouw van een landelijk net van ruim 100.000
medewerkers is in voorbereiding. Uit den
aard der zaak is de opbouw VBn een der
gelijk uitgebreid net alleen mogelijk met een
vergaande medewerking van het publiek.
Het is de bedoeling, dat mannen en vrouwen
uit alle lagen van de bevolking zich opgeven
als medewerker. De gevraagde medewerking
is heel eenvoudig. Personen, die zich opge
ven, ontvangen bi) te houden enquêtes een
'tT wttiftMnïffirr
