DE VRIJE PERS De Brokstukken v. dezen tijd. STADS NIEUWS Waar geleden wordt» Uitgave van Je Maintlendral - Het Parool - Ons Volk - De Vrije Gedachte - Vrij Nederland - De Waar heid en Nieuwsorganen. Weekabonnement 25 ct. Losse nummers 10 ct. No. 177 WOENSDAG 25 JULI 1945 OFFICIEEL MEDEDEELINGENBLAD VOOR GOUDA EN OMGEVING Redactie L. J. A. v. d. Steenhoven Mr. A. A. J, Rljksen Adm, i M.J. van Loon BureauMai kt 20,Gouda Tel. 3098 Drukker Drukkerij Verzijl, Gouda Dc kinderuitzending en de kinderontvangst. Toen de Denen, die het kindetransport zouden komen halen, maar niet op den vastgcstelden tijd in het land kwamen, hoorde je niets anders dan: Waar zijn de Denen wanneer komen de Denen Ook sinds het vertrek uit Groningen waren ze een tijdlang spoorloos verdwenen. Eindelijk in den nacht van Vrijdag op Zaterdag j.i. kwatn de colonne opzetten en Zaterdagmorgen was het een drukte van belang op de Markt. De gewone drukte, welke een kindertransport altijd omringt, maar hier wel in het bijzonder, want de kinderen gingen voor drie maanden naar een vreemd land, waar een vreemde taal wordt gesproken en waar ongetwijfeld onbekende gewoonten heerschen. Daarbij komt nog, dat de afstand eri dc transport mogelijkheden zoo zijn, dat het contact met huis en wederkeerig met de kinderen nog wel eenige moeilijkheden zal opleveren. Gelukkig zullen de Denen moeite doen voor een goede postverbinding. Redenen genoeg om de belangstelling van familieleden en kennissen zoo hoog mogelijk op te voeren. Deze binnenkomst van de Denen was voor de Commissie voor kinderuitzending een teleurstelling, in zooverre althans, dat de in allen eenvoud opgezette ontvangst en de verzorging van logies niet tot hun recht kwamen. Maar de andere zeer omvangrijke werkzaamheden van keuring, registratie etc. vaak op hoopspanning verzet, het mag wel eens gezegd worden, hebben dan wel de gewenschte resultaten gehad. De kinderen zijn op weg naar het zoo gastvrije Dene marken. Uit de korte gesprekken met de leidsters en leiders, kreeg ik den indruk met rustige, sobere menschen van de daad te doen te hebben, bij wie de kinderen in goede handen zijn. Ik kreeg daarbij ook den indruk, dat de omgeving waarin de kinderen geruimen tijd zullen verkeeren in sfeer niet veel zal verschillen met die van hier. Dat is goed, want de geestelijke en morcele kant is altijd een probleem op zichzelf bij dit soort k'nder uitzendingen, waaraan vaak minder aandacht kan worden besteed en waaromtrent minder zekerheid kan .worden verkregen dan over den gezondheidstoestand. Het halen der kinderen uit hpt gezins verband heeft ook zijn gevaarlijken kant en ik ben steeds van meening geweest, dat deze uitzendingen slechts dan verantwoord zijn, wanneer de noodzakelijkheid voorop ligt. De gezondheids toestand der Goudsche kinderen is aanzienlijk verbeterd, zoodat ae uitzendingen niet meer in dien omvang zul len plaats vinden als oorspronkelijk de be doeling was. Het moment is nu aangebroken om de uitzending om te schakelen naar de ontvangst De bewoners van de sterk getroffen ge bieden zijn ^llc geëvacueerd, hetzij ver verwijderd, hetzij in de buurt van hun oude woonplaats. Maar in beide gevallen bestaat het bezwaar, dat de ouders aan de kinderen niet kunnen geven wat hun toekomt. Welke kans geeft U de ouders in de komende najaarsstormen en winterkoude, nu zij een kippenhok of een oude schuur tot woning hebben ingericht? Voor hun beiden gaat het misschien nog, maar voor de kinderen? Hier moet hulp komen vanuit de niet getroffen gebieden. Gouda zal hierin haar deel moeten nemen en de Commissie voor kinderuitzending kan haar ervaring op uit zendgebied in practijk brengen voor de afdecling ontvangst. Vele adhaesicbetuigingon mocht ik reeds ontvangen. Het zal mij aangenaam zijn te vernemen, hoe dc burgerij over dit plan denkt. Komt niet allen naar mijn kantoor of schrijft niet in grootcn getale een brief. Hier ligt een taak voor de Buurfverecnigingen. Laten deze de bewoners van de straten, welke in de vcrccniging zl|n opgenomen, polsen over bovenstaand denkbeeld en de uitkomst per verceniging medcdeelcn aan de Commissie voor dnderultzending (en -ont vangst), Oosthaven 59, alhier. Hier is een prachtig werk te doen, waarin wij alle blijheid over een ongeschonden bevrijding van onze stad kunnen neerleggen. HARMS, Voorzitter Nederland's Volksherstel. Buurtvereen „Je Maiatiendrai" gaf navolgenswaardig voorbeeld. Maandagavond gaf genoemde buurtvereeniging een avond ter eere van hun teruggekeerde buurtgenoo- ten. Wij kunnen enkel waardeerend spreken over de wijze, waarop dit gebeurde. Een cabaret-progamma, dat van begin af aan een echte feestelijke sfeer wist te scheppen, een humorist, die de vroolijke kant uitstekend verzorgde en een publiek dat in dezen intiemen kring eens echt gezellig wist te feesten. De voorzitter, de Heer H. Hemmelder heette alle aanwezigen hartelijk welkom en gaf de leiding, van het cabaret over aan den Heer H. Tak. De medewerkende clubjes, als „Paradise Hawaïns„Tahiti", „Duo Dijo" en ook de verdere medespe lenden gaven aardige nummertjes ten beste en konden hiermee de sympathie van de aanwezigen vol komen winnen. Zij lieten datgene zien, wat zij volkomen beheerschten. Een minuut stilte gehouden voor een gevallen buurtgenoot en eenige vaderlandsche liederen tot slot gaven een gevoel van herwonnen vrijheid. Een dergelijk buurtfeest zal eeniedf.c zeker kunnen waardeeren. Nieuwe buurtvereenigingen zien het licht. Dc bewoners van den Oude Boschweg richtten de buurtvereeniging Vreugde na Arbeid" op en kozen tot bestuursleden de heeren K. Klomp, voorzitter, A. den Edel, Boschweg 34a seer, en C. van Hoorn, penm. Acht dames en heeren hebben als com missarissen in het bestuur zitting. Dc bewoners van den Vogelenzang en omliggende straten kwamen tot de oprich ting van de buurtvereeniging Wilhelmina" waarvan de heer van Vlaardingen voor zitter, de heer Blazer penningmeester en de heer van der Klis, Vogelenzang 20, secre taris werd. De bewoners van de P. C. Hooftstraat en Vondelstraat vereenigden zich in de buurt- verecning ,,De Margriet West". Hetdaglijksch bestuur wordt gevormd door den heer J. Heijkoop, voorz., den heer A. Verkaaik, Vondelstraat 40, secretaris en Mevr. J. v. Dijk, penningmeesteres. De bewoners van de Scheltemastraat heb ben opgericht de buurtvereeniging .Oranje onze leuze" waarvan het bestuur als volgt is samengesteld: F. H. Kraan, vcorz., B. v. d. Laan. Scheltemastraat 5, secr., J. v. Loon, penningm. Indië en wij. Lezing van Kolonel H. M. Du Croo Velen zullen zich tn den laatsten tijd, nu de bevrijding van Indië voor de deur schijnt te staan, afgevraagd hebben, welke moge lijkheden er voor ons Nederlanders in de toekomst daar bestaan en hoe de positie van Ned. Indië in'ons rijksverband zal zijn. Op deze en andere vragen heeft Kolonel Du Croo gisteravond, in een door het M.G., de V.I.V. en de Indië-studiekrirgge organiseerde lezing op duidelijke wijze ge antwoord. Spreker begon met een overzicht re geven van de ontwikkeling van Indonesië sinds de eeuwwisseling en de torstand voor de Japan- sche invasie. Vooral in de twintigste eeuw heeft zich het besef baan gebroken, dat de Indonesische cultuur, godsdienst, zeden en gewoonten, zeker niet minder, maar slechts anders zijn dan onze Westersche. De politiek van passieve bescherming van den inlander maakte plaats voor een actieve met als uitvloeisel tal van sociale maatregelen, die het welvaartspeil zeer ten goede kwamen. Op het gebied van onderwijs was Indië zeer ver en ook aan voorlichting op het gebied van den landbouw werd groote zorg besteed. Het resultaat hiervan was, dat Indië een land was geworden waar het zoowel voor Inlander als Europeaan een vreugde was te werken. Wat de politieke toestand betreft, deelde spr. mede, dat vooral de ontwikkelde Indo nesiërs de overtuiging toegedaan waren, dat de band met Nederland gehandhaafd diende te blijven. En hoe is het nu Uit de schaarsche be richten is wel komen vast te staan, dat de toestand zeker niet beter is dan die van Holland in de zwaarste maanden van de bezetting. Het bouwland is voor een derde gedeelte gevorderd voor den verplichten verbouw van katoende zeevisserij is gemono poliseerd met als gevolg dat in vele streken hongersnood heerscht. Tal van vooraanstaande persoonlijkheden zijn als pro-Nederlands gearresteerd en ter dood gebracht. Het is dan ook geen wonder dat de sympathie voor Nederland groeit, wat uit talrijke voorbeelden gebleken is. Na een overzicht gegeven te hebben van de mogelijkheden die er bestaan om zich verdienstelijk te maken voor de bevrijding en den wederopbouw van Indonesië, kwam spr. tenslotte op één der voornaamste doel stellingen van zijn lezing de aanwezigen een inzicht te geven in de toekomstige structuur van het Nederlandsche Koninkrijk, dat waar schijnlijk zal bestaan uit vier gelijkwaardige onderling onafhankelijke deelen, overkoepeld door een centraal gezag, bestaande uit een rijksregeling en een riiksparlement. Van dc gelegenheid rot het stellen van ragen werd door verscheidene personen gebruik gemaakt. Afscheidsmaaltijd aan volwassenen. In tegenwoordigheid van het Comité voor Kinderuitzending en -Voeding en van alle volwassen deelnemers (stenhad Dinsdag middag in de Cantinc van de Plateelbakkerij „Zuid-Holland" de laatste maaltijd plaats, door genoemd comité, in verband met de oorlogsomstandigheden aan volwassenen aan geboden. De heer van Bohcmen sprak een inleidend woord, dankte de dames van het bedienend personeel, de Directie van de Plateelbakkerij „Zuid-Holland voor het steeds weer be schikbaar stellen van de zaal en wenschte de aanwezigen alle goeds en gezondheid toe. Namens alle deelnemers (sters) sprak een der aanwezigen een dankwoord to' het Co mité H.H. Doktoren, Directie Plateelbakkerij „Zuid-Holland" en vooral tot de dames van het bedienend personeel. De Heer van Bohemen en de Dames mevr. Both, mevr. v. d Rijst, mej. F. Fick- weiler en mej. C. Helmcrs, werden bloemen en een souvenir aangeboden. Een op rijm gesteld d nkwoord (vervaar digd door den heer A. Is. dc Mink) werd tenslotte nog voorgedragen. De kinderuitzendingen gaan door! Op 1 en 8 Augustus ga an er weer groepen kinderen naar België. Op 3 Augustus naar Tilburg, terwijl ook rog een uitzending naar Friesland volgt. Op 23 Aug. zullen de kin deren naar Zwitserland cp reis gaan. Het kan wel zijn dat er nog veranderingen in de verschillende data komen. Aanvragen van textiel aan N.V.H. stopgezet. Zooals men weet worden met de opge haalde kleeren drie groepen géholpen: gere- patrieerden, evacué's en oorlogsslachtoffers. Personen uit deze groepen worden vanwege N.V.H. automatisch bezocht. Het heeftthans voor niemand meer zin zich aan het bureau van N.V.H. te melden; voor andere perso nen is er momenteel geen textiel meer be schikbaar. BINNENLAND. Nederlandsche economische belangen in Duitschland. 1. De Commissaris Generaal voor de Nederlandsche economische belangen in Duitschland deelt mede, dat belanghebbenden wordt verzocht zoo spoedig mogelijk, doch uiterlijk vóór 5 Augustus 1945, opgaven te doen van alle Nederlandsche ondernemingen, onroerende goederen, vorderingen, beleg gingen enz,, voor zoover deze belangen in Duitschland, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije. en het Memelgebied zijn gelegen cf gevestigd I Nederland helpt de zwaar geteisterde ge bieden. Deze kreet geldt wel op de eerste plaats voor den noodtoestand waarin Noord- Limburg verkeert door de gevechtshande lingen, welke in dit gebied hel ben plaats gevonden. Eigenlijk niet alleen door de ge vechtshandelingen, maar in zeer sterke mate ook door de rooftochten der Duitschers. Weerbare mannen, leeftocht, levend vee en veevoer, huisraad en alles wat verder waard was tegelijkertijd te worden meegenomen, werd weggesleept. Op 4 December 1944 was Vcnlo, na 13 bombardementen reeds een uitgestrekte puin hoop. Onder het trommelvuur, dat van weers kanten dc bevrijding van Blerik (Venlo- West) voorafging, was ook deze bedrijvige plaats zwaar verminkt. Overloon, Vierlings beek, Meyel, Venray, Horst, Lotcum, Blit- terswijck, Broekhuizen, Broekhuizenvorst, Wanssum, Gcijsteren en Maashees werden geheel of gedeeltelijk verwoest Maar hun rampspoed werd nog overtroffen door die van de dorpen aan de overzijde van de rivier, welke het geallieerde vuur ondergingen, daar enboven door de Duitschers totaal werden ontvolkt en r,ervolgens tot den laatsten spijker en nijptang, tot het laatste stuk land bouwgereedschap. het laatste stuk linnengoed en het laatste hord werden uitgeschud. De menschen uit Ottcrsum en Gennep gingen in het Utrechtsche ook nog den hongersnood meemaken. Venlo ontkwam evenmin aan groot gebrek, noch aan uitplundering. Ongeveer vier vijfde ervan werd aan de roof- en sloopzucht der Teutonen prijsgegeven. Binnen uiterst korten termijn werden vier plaatselijke evacuaties bevolen, waardoor de bevolking bijna niets kon redden en in de uiterste rand der stad bijeen werd gedrongen. Drie maanden lag Venlo met zijn toenmaals ongeveer 25.000 inwoners, tezamen met de reeds genoemde dorpen, onder zwaar geschutvuur, steeds meer aftakelend tot afbraak en puin, zonder achterland en zonder noemenswaardige levcnsmiddclenvoorraden, aan zich zelf over gelaten. bij wijlen opgejaagd door razzia's En inmiddels schreed het fatale beschamende proces der uitplundering voort, boosaardige vernietiging ''an alles, wat eens het huiselijk geluk van onze vreedzame, nijvere gezinnen omringde. De vernieling, het bederven cn de liederlijke bevuiling van het beetje keuken- gerief, de schamele Inboedel, het verstopte nu opgespoorde linnengoed, dat nog aan de massaroof in de doorgeschoten huizen van arm en rijk was ontsnapt. Maar dit alles is niet dc kern van het leed. Niet lang geleden is dc verjaagde bevolking weergekeerd, meest op open vracht wagens, met hun warm Zuidersche hart vol blijdschap weer op den geboortegrond te zijn. een lied op de lippen en hun heele bezit in een pungeltje op den rug. Dit lied Is in hun mond bestorven toen zij hun dorp, hun kerk, hun huis zoo genadeloos vernield terugzagen. Maar ook dit is niet de kern van het leed» De bevolking heeft geestkracht en levens moed in overmaat om zichzelf weer op te richten. Maar waar niets is, kan zich ook ntets ontwikkelen. x Na minstens vier maanden bevrijding is de algemeene armoede nog zoo intens, dat nog dezer dagen in een plaats als Gennep bevallingen op de plankenvloer moesten plaats hebben, omdat zelfs het stroo ontbrak. Om nog maar niet te spreken van textielgoed en dekens. Nog is er, ondanks de trouwhartige inspanning der bevolking voor tientallen kinderrijke gezinnen geen onderdak dan ln een kippenhok. Nog is cr geen materiaal, voor zelfs de meest noodzakelijke herstel werkzaamheden; geen spijker, geen plank, geen dakpan. Nog zijn er geen landbouw werktuigen, zoodot het land onbewerkt blijft liggen. En nog leggen duizenden mijnen een doodsnet over duizenden hectaren vruchtbaar cultuurland en vallen er iederen dag nieuwe noodelooze slachtoffers van dit afschuwelijke, verraderlijke verdedigings middel. Deze streek zonder bestaansbronnen leeft nu reeds maandenlang op het alleruiterste bestaansminimum, in een nauwelijks te dragen mensch-onwaardige toestand van volslagen gebrek. Zonder morren cn in de vaste hoop, dat overig minder getroffen Nederland zal helpen. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

De Vrije Pers | 1945 | | pagina 1