de dag dat het
/26,-
BOMBARDEMENT OP
STATION ZEVENHUIZEN
DORPSKRANT
jaapvander zwan
SIG. MAG. P.J. HEIJ
DE VIERKAP
Marri Krijgsman
DE VIERKAP
pagina 10
reddende armen
Terug naar de plek des onheils:
een rokende puinhoop en een on
gedeerde trein, die min of meer de
oorzaak was van al deze ellende.
Een wegvluchtende vaderen moe
der met drie kinderen, linea recta
naar Joost van den Broek, die over
de Ringvaart woonde (Op die plek
zijn twee huizen gebouwd langs de
spoorlijn). Wijlen de heer v.d.
Broek ontving ze letterlijk en fi
guurlijk met open armen. Hevig
verontrust door hetgeen hij voor
z'n ogen, als was het dag (lichtko-
gels en volle maan) had zien en ho
ren gebeuren, stond hij op de uit
kijk naar de familie Van Haren.
Tellend: 'één twee drie vier, ja vijf,
ze leven allemaal nog", draaide hij
z'n brug over het water van de
Ringvaart en haalde zo de hele fa
milie naar de overkant, net vóór de
groep schreeuwende Duitsers, die
de bemanning van de trein vorm
de. Hij was ze net te vlug af en tie
rend en razend bliezen ze de af-
rocht om de trein weer in bewe
ging te zetten. Dokter Verduyn de
Boer is ons nog weze onderzoe
ken op mogelijke schadelijke ge
volgen. M'n broer had een klein
splintertje in het oog dat later wel
gevolgen gaf.
dolle dinsdag
gesneuvelden
beschietingen
Vooral in de laatste maanden van
de oorlog werd er veel door de
RAF-vliegers geschoten, eigenlijk
op al het zich verplaatsend ver
keer. Veel auto's op de rijksweg
moesten het ontgelden (dat moes
ten ze maar niet op deze weg rij
den was de conclusie). Gewone
mensen konden toen hun auto
nauwelijks laten rijden, vanwege
de schaarste aan benzine, sommi
gen reden op houtgas, zodat de
auto's die reden vrijwel altijd Duit
sers waren. Ziekenvervoerders on
dervonden hiervan veel hinder en
moesten minder goed begaanba
re routes kiezen. Mevrouw Spek
man herinnert zich dat de gebroe
ders Van Reeuwijk in de oorlog
zieken vervoerden met een auto,
die niet op benzine reed, maar ge
trokken werd dooreen paard. Ook
deze moest het weieens ontgelden
maar gelukkig met goede afloop.
Zo werd op een keer de moeder
van Bas Schmidt vervoerd en on
derweg de zieken'auto' vanuit de
lucht beschoten. Ze kwam er on
geschonden van af, maar de ko
gels waren dwars door haar jurk
gegaan en eronder gevonden".
onderdak
Joost van den Broek had een heke
aan Duitsers en ontweek ze liever
vanwege het werk dat hij 'illegaal
deed: hij was actief in het onder
grondse verzet. Liefderijk ont
fermde hij zich over het gezin Van
Haren, die voorlopig bij hem ir
bleef wonen. Alleen dochter Ne
logeerde bij de familie Kooyman
(boerderij Eindhoven, aan het
Noordeinde). Haar oudste broer
had verkerzing met de dochter des
huizes, waardoor de families el
kaar kenden. "Veel mensen ken
den we nog niet, omdat we nog
maar pas in Zevenhuizen woon
den. Geweldig zijn we door diverse
bewoners van het Noordeinde
opgevangen. Neem nou de familie
Van der Wel. Arie en jan van der
Wel hun vader, die in de woning
van Van der Pol woonde (Jan van
der Wel sr.) stelde voor om ons op
de zolder van de grote schuur
naast de woning van zoon Arie
(woont nu Johan van der Wel) te
laten wonen. Die zolder moesten
dan wel voor bewoning in orde
worden gemaakt. Zo werd er ge
timmerd en het resultaat waren
slaapkamers, een woonkamer en
een keuken. Wijlen sr. heeft er nog
behangen", vertelt mevrouw Spek
man glimlachend bij de herinne
ring "behang was er toen niet,
maar met allerlei kunstgrepen be
kleedde hij toch de muren en schil
derde erop: "Uit de puinhopen
herrezen". In die provisorische bo
venwoning, waar de w.v. uit een
ton bestond en onder ons paar
den waren gestald, hebben we ja
ren gewoond. We mochter van de
familie Van der Wel, gratis wonen,
kregen groente, aardappelen en
melk en hebben in de laatste
maanden van de oorlog beslist
geen honger geleden. Ook kregen
we weieens logé's. Dokter Ver-
duyn-de Boer, actief in het verzet,
dook weieens een nachtje bij ons
onder. Ook Joost van den Broek.
Later moest m'n vader ook onder-
- -
BOEK OVER HET VERZET VAN HET DRAMA
TISCH GEBEUREN ROND HET JACHTHUIS
LANGS DE RIVIER DE ROTTE IN DE LAATSTE
DAGEN VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG.
TE KOOP BIJ:
DORPSSTRAAT 62 - ZEVENHUIZEN - TEL. 01802-1288
na de oorlog
GROENTEZADEN
20% KORTING
bij vooruitbestelling
Plantenkwekerij
P.C. VAN OOSTEN
FOTO
Korenstraat 37
Zevenhuizen Z.H.
Tel. 01802-1834.
Mislukken uw foto's nogal
eens? Kom gewoon langs
en u zult zien dat we er sa
men iets aan kunnen doén.
AKTIE TOT 5 MAART:
Gratis vergroting bij ont
wikkelen en afdrukken.
VOLGENDE MAAND:
Gratis foto van foto.
REPORTAGES EN
INLIJSTEN
Stafion ZSVENHtiKm* O&tKMëÖJE
"Ik hoorde vanuit m'n bed dat er door vliegtuigen op een naderende trein
geschoten werd die op dat moment over de Rottebrug reed. Ik vloog m 'n
bed uit, naar m'n ouders, die op het punt stonden om naar bed te gaap.
M'n moeder suste me en zei dat ik droomde, maarvaderweerhield me en
maande m'n broers en mij onze kleren aan te trekken. Dat deden we in
ijltempo, ondertussen naar beneden rennend richting kelder. Het
stations- of brugwachtershuis, waarin we woonden, had een zeer solide
kelder met een zolder van bielzen, die een heel vrachtje konden dragen.
Moeder, m'n broer Clement en ik doken via een kast door een luik de
kelder in. Terwijl m'n vader het luik vasthield, waar m'n oudste broer
bijstond, stortte het huis in. Gelukkig niet op m'n broer en m'n vader. Er
dwarrelde, als was het sneeuw, van alles naar beneden, waarna kalk en
puin neerstortten. Eén bom viel recht door de schoorsteen en de andere
opzij in 't huis. Het is een wonder dat we het er heelhuids hebben afge
bracht. Alleen m'n oudste broer liep blijvend letsel aan één van z'n ogen
op door de rondvliegende stof- en puindeeltjes".
Aan het woord is Nel Spekman
van Haren, één van de cursisten
van de onlangs gehouden cursus
over de "geschiedenis van Zeven
huizen". In een verslag over deze
geschiedenis in de vorige Dorps
krant werd melding gemaakt van
iemand die het R.A.F.-bombarde-
ment op het station aan den lijve
had ondervonden. Dat was Nel
Spekman, die toen met haar ou
ders en twee broers, in de stations
woning woonde. Dat station "Ze-
venhuizen-Moerkapelle" deed sfl
enige jaren geen dienst meer, zo
dat er normaal eigenlijk alleen
maar treinen langsreden. Vader
Van Haren was in dienst van de
spoorwegen als bruggewachter.
Hij moest de seinen bedienen en
zorgen dat de overwegbomen
dichtgingen, alles met de hand.
Ten tijde van het bombardement,
31 oktober, was Van haren nog
maar drie maanden in functie, na
jaren bruggewachter van de grote
brug in Dordrecht te zijn geweest.
Het gezin woonde nog maar pas in
de dienstwoning, omdat de voor
malige functionaris, die de pensi
oengerechtigde leeftijd had be
reikt, nog geen woning had. De fa
milie Van Haren woonde toen en
kele weken in een noodwoning,
aan de overzijde van de Ringvaart.
"Tja en met dat bombardement,
dat bedoeld was voor een Duitse
trein, kwam er een eind aan de
kortstondige bewoning van het
stationshuis. Vrijwel de gehele in
boedel ging verloren. Van een le
deren bankstel hebben we slechts
wat splinters teruggevonden. Alles
was verpulverd. De jas van m'n
broer vonden we later terug over 't
spoor, één mouw was eruit. Die jas
had m'n moeder net voor het bom
bardement, nog uit de kast van de
voorkamer (de voormalige wacht
kamer) willen halen. M'n vader
hield haar tegen. Dat was geluk
kig, anders was ze omgekomen.
We dachten dat onze kater, een
mooi rood beest, ook was omge
komen. Tussen de puinhopen zijn
we gaan zoeken en wroeten. We
vonden geen kat, maar wel twee
pullen van een kaststel". "Kijk"
toont ze "de andere heeft m'n
broer. De kat was waarschijnlijk
geschrokken weggelopen want la
ter vonden we hem weer in de
buurt van het 'voormalige' station.
Wat ook gespaard bleef was een
grote 'bim-bam' klok (die m'r>
broer heeft). Op die klok was
nauwkeurig het tijdstip van het
bombardement af te lezen: 11.25
uur ('s avonds), omdat hij op dat
moment stil was blijven staan. Ver
der was het enige dat overbleef de
kleding die we aan hadden.
Schoenen waren ook verdwenen,
want die hadden we niet aan ge
had. Een enkele vonden we nog
langs de spoorlijn. We hadden let
terlijk helemaal niets meer. Later
kregen we van de zgn. "Schade- en
Kettingcommissie" geld om nieuw
meubilair en kleding te kopen,
maar dat was er niet in de winter
van 1944. Er was vrijwel niets te
koop. Een schapewollen vest
kochten we toen bij De Groot, in
het dorp voor 88,- dat weet ik nog
en later maakte meubelmaker Rie-
deman een old finish meubele-
ment voor m'n ouders. Deze Rie-
deman-was een handmeubelma
ker en woonde in de huisjes tegen
over de fa. Visser in de Dorpsstraat
Daarvoor was de eerste nood gele
nigd door gemeenteleden. De
toenmalige Hervormde predikant,
ds. Ter Steege, had de eerste zon
dag na het bombardement, vanaf
de kansel een beroep gedaan op
de kerkgangers, in de trant van:
wie heeft er nog een bed voor de
familie Van Haren of andere, on
misbare huishoudelijke zaken. Dat
had tot gevolg dat we ons met de
eerste huishoudelijke benodigd
heden konden behelpen". Bij Piet
de Koning konden we klompen ha
len, die er later, als ze versleten
waren, ook houden zolen onder
timmerde. Bij De Gelder (dat was
de coöperatieve maalderij) moch
ten we later kleding uitzoeken. Die
tweedehands kleding kwam uit
Amerika. Ik vond nog een goed
passende mantel. Hier konden we
ook koeken krijgen van de Ameri
kanen en ander voedsel, ter leni
ging van de eerste nood.
Mevrouw Spekman, destijds een
meisje van 14 jaar, herinnert zich
dat dit bombardement echt niet
het enige was. "Het gebeurde dik
wijls dat er treinen werden be
schoten, door de RAF. De spoor
lijn voerde naar Den haag en was
een belangrijke route voor het ver
voer van VI onderdelen. Ook de
trein die de oorzaak was van ons
weggebombardeerde huis, omdat
de machinist dekking naast het
station had gezocht, had VI onder
delen naar Den Haag gebracht. Na
zo'n bombardement gebeurde het
vaak dat de Rottebrug helemaal
vernield was. 's Nachts werd deze
dan weer door de Duitsers her
steld.
Op dolle dinsdag in september
19844, we woonden nog maar pas
in het stationshuis, beleefderr we
een vreselijke beschieting. Door
de chaos van berichten waren veel
'rijke' Nederlanders en NSB-ers
hevig verontrust en drosten naar
Duitsland. Onder de doden in de
trein was een vrouw, die spionne
was voor de Duitsers. Twee grote
lederen koffers waren haar eigen
dom. Ze bevonden zich tussen de
bagage die bij ons werd gestald in
de schuur. Vooral die éne mooie
blauwe fascineerde mij. Door de
Duitsers, ontsteld over de hoeveel
heid doden die gevallen was en
zeer kordaat handelend moesten
optreden, werd bevolen dat we be
slist de koffers niet mochten aan
raken. Toen alle rumoer voorbij
was, ben ikstiekum naardeschuur
geglipt en heb de blauwe koffer
opengemaakt. Het goud en dia
mant schitterde me tegemoet. Een
koffer vol met kostbare sieraden,
die ik geschrokken, snel weer
sloot. Omdat ik gedaan had wat
niet mocht, hield ik m'n monden 's
middags kwam een motorordon
nans de twee koffers ophalen, 's
Avonds kwam Joost v.d. Broek bij
m'n ouders praten en ving ik een
gedeelte van het gesprek op waar
het ging om de koffers van de over
leden vrouw. Van den Broek sug
gereerde dat zij een spionne voor
de Duitsers was en belangrijke ge
gevens bij zich moest hebben ge
had. (Die bleken later in de andere
koffer te hebben gezeten) Hij be
treurde het dat de koffers weg wa
ren. Ik mengde me in het gesprek
en vertelde van de ontdekking van
de sieraden. Prompt gaf Joost van
den Broek me een klap, waarop
m'n vader zei: "Jo, Joost, het is nog
maar een kind'. Het werd me door
hem kwalijk genomen dat ik m'n
ouders niets van m'n vondst had
verteld.
Wat beslist geen prettig werk was,
was het vervoeren van de gesneu
velden na een trein beschieting.
Dat werk deed Jan Vente (Dorps
straat). Hij gruwde ervan. De lijken
werden in een open kar naarde be
graafplaats vervoerd.
MAMA
duiken, om niet vanwege de werk
verschaffing op transport naar
Duitsland te worden gesteld. Her
haaldelijk kwamen Duitsers bij m'n
moeder aan de deur. M'n vader
werkte toen in de witlof bij de Fa.
v.d. Wel, na de spoorwegstaking
die op 17 december 1944 begon.
Om de Duitsers te boycotten wer
den de spoorwegbomen en seinen
niet meer bediend. Vader kreeg,
om z'n werk bij de fa. v.d. Wel te
doen, een door de ondergrondse
vervaardigd vals persoonsbewijs.
In april 1945 wilde m'n vader op
een keer naarz'n groentetuintje bij
het (voormalige) station. Door het
water van de polderinnodatiege-
bied, waren een paar mannen en
een vrouw aan komen zetten. De
één hield z'n regenjas open en trok
eronder een pistool. Hij zei: "Kan
ik je vertrouwende moet hulp gaan
halen bij Ans Klapwijk". Wat hij te
gen m'n vader zei heb ik nooit ge
weten, maarde boodschap in code
heeft hij overgebracht, op de fiets,
een oude van mij, naar het Zuid
einde. De hulp betrof de onderdui
kers in het Jachthuis aan de Rotte.
Voordat hij dat echter deed, stapte
hij eerst naar Joost van den Broek,
die hem verzekerde dat het goed
was.
En zo kwam het eind van de oor
log naderbij en werd ook in Zeven
huizen de bevrijding gevierd. En
kele jaren na de oorlog kreeg m'n
vader werk bij de spoorwegen in
Leiden. Wij, de kinderen, waren de
deur uit en m'n ouders, ze woon
den allang niet meer op de zolder
van de wagenschuur. Na eerst nog
enige tijd bij Joost v.d. Broek ge
woond te hebben, verhuisden ze
naar de bovenwoning van Hooge-
veen, omdat v.d. Broek hertrouw
de. Moeder bleef er nog enige tijd
nadat m'n vader naar Leiden ver
plaatst was. Toen er daar een huis
gevonden was hebben ze zich daar
gevestigd. Ondanks de vele bele
venissen in de Zevenhuizense ja
ren, wenden ze snel in Leiden.
Sla-, spits en bloemkool-
planten voor glascultuur.
DROOG HAARDHOUT.
Kamerplanten enz.
1e Tochtweg 76 - Nieuwerkerk
a.d. IJssel.
TEL. 01802-2440-2430.
Vrijdagavond koopavond.
Vrijdag 24 februari organiseert de
jeugdsoos in Oud Verlaat een
behendigheidswedstrijd. Er moet
een parcours met een aantal spel
letjes en sporten worden afgelegd.
Hiermee kunnen punten verza
meld worden. Voor de besten zijn
er leuke prijsjes! Verder kan de
jeugd natuurlijk ook voor de mu
ziek komen of om te kaarten. De
aanvang is 19.30 uur en de entree
1,50.
Aanwezig: woensdag- en
zaterdagmiddag.
Omdat carnaval nadert zal de
middag van 3 maart dan ook het
het teken van carnaval staan. Het
zou het mooiste zijn als de kinde
ren verkleed zouden komen, dan
kan er een leuk feest van gemaakt
worden tijdens de kinderdisco.
Voor de meest originele creatie is
er een aardige herinnering. Aan
vang 14.30 uur. Entree 1,25.
