%%KXjCX
restauratie hervormde
kerk moerkapelle
Ingrid Paul
wel in voorbereiding, maar nog niet in beeld.
Moerkapelle, Het ziet er niet naar uit
dat er binnen een termijn van vijfjaar
begonnen wordt met de restauratie
van het monumentale Hervormde
kerkgebouw. De totale kosten zijn
op 1,5 miljoen geraamd, waarvan
20% ten laste komt van de kerkelijke
gemeente en Monumentenzorg, de
grootste lastendrager is. In geld
omgerekend betekenen die 20%
voor de Hervormde gemeente, zo'n f
350.000,De kerkvoogdij vindt het
nog te vroeg voor acties, omdat het
pas over enkele jaren duidelijk zal
zijn of er inderdaad gelden voor de
restauratie beschikbaar komen. Het
enthousiasme zou er weieens af
kunnen gaan. Daarom begint men
heel rustig met het houden van extra
collectes. Die konden op het collec
te-rooster voor 1989, worden tus
sengevoegd. Ook komen er al giften
binnen op de bank en de giro. Men is
aan de éne kant wel blij dat er een
aanloopperiode is om te kunnen
sparen. De kerk is wel aan restaura
tie toe, maar staat echt nog niet op
instorten.
architect
Tijdens de vorige gemeenteraads
vergadering voteerde de raad een
krediet van f 45.000,—, bestemd als
voorfinanciering voor het maken van
een bestek- een bestedingsplan. Een
restauratieplan, helemaal tot in de
puntjes uitgewerkt, zal architect Bob
C. van Beek uit Oegstgeest gaan
maken. Hij is één van de drie archi
tecten die door de kerkvoogdij van
de Hervormde Gemeente, waren
uitgenodigd voor het maken van een
offerte voor het restauratieplan en
tevens voor de kosten van begelei
ding tijdens de restauratie. Alle drie
de architecten werden in overleg met
Monumentenzorg, vanwege hun
ervaring op dit gebied, aangezocht.
Bij de beoordeling van architectkeu
ze stelde de kerkvoogdij een aantal
criteria. Uiteraard gaf daarbij het
kostenaspect de doorslag. Architect
Van Beek bood het voordeligste
plaatje. Hij maakt nu een bouw-en
kostenplan, dat bij wijze van spre
ken, zo aan een aannemer kan wor
den voorgelegd, wanneer Monu
mentenzorg het sein op groen zet
voor de restauratie. Er wachten
Hervormd Moerkapelle dan nog wel
financieel krappe tijden, want er zal
een gedeelte voorgefinancieerd
moeten worden, omdat de rijksover
heid niet ineens grote bedragen be
schikbaar stelt. Als er zicht op is dat
er van Monumentenzorg geld in
aantocht is, wordt direct met acties
gestart. Nu wordt er alleen maar
gecollecteerd en gespaard en komen
er giften binnen.
Wie een gift over wil maken
voor de restauratie van de
Hervormde kerk van Moerka
pelle kan een bedrag overma
ken of storten op Raboban-
krekening 3750 05633 of post
girorekening 132 69 69 t.n.v.
de Hervormde Gemeente
Moerkapelle, met vermel
ding: restauratiefonds.
Naar aanleiding van Monumenten
dag 1987 verscheen in augustus van
dat jaar een brochure getiteld:
Moerkapelle en haar dorps
kerk. Samensteller van dit histori
sche en goed gedocumenteerde
boekwerkje, is de heer Leo Bos,
gemeentelijk technisch medewerker
en zeer geïnteresseerd in bouwstij
len, met name de architectuur van
kerkgebouwen. Hij heeft dan ook als
deskundige zitting in een commissie
die de restauratie voorbereidt. Nog
niet zolang geleden publiceerden we
een eerste artikel over de noodzaak
van de restauratie van de hervormde
dorpskerk van Moerkapelle, waar
van de dakconstructie totaal aange
vreten is door houtboren. Ook de
fundering verkeert in slechte staat,
waarvan de oorzaak niet helemaal
duidelijk is. Sommigen beweren dat
het iets te maken heeft met het
grondwaterpeil, waardoor de palen,
waarop de kerk gebouwd is, op het
veen, niet diep genoeg meer in het
water staan. Ook is niet helemaal
duidelijk hoe het staat met het kerke-
water onder de kerkEchter één
ding is duidelijk: er moet gerestau
reerd worden wil het fraaie monu
ment behouden blijven....
de kerk
Vanuit de verre omtrek zijn de con
touren van de Hervormde kerk waar
te nemen. 's-Avonds is het grote
gebouw met de kleine toren, als een
baken in de duisternis, zelfs duidelijk
vanaf de rijksweg zichtbaar, doordat
schijnwerpers de kerk verlichten. De
Hervormde kerk is voor velen, de
trots van Moerkapelle. Een vesting,
waar binnen een deel van alle gelovi
gen, als Hervormde Gemeente,
wekelijks tweemaal, op de eerste dag
van de week, samenkomt.
Al meer dan 300 jaar is dit kerkge
bouw het karakteristieke middel
punt van Moerkapelle.
naam moerkapelle
Juist op dit moment, met de blik op
de hoorzitting van de Vaste Kamer
commissie, op 17 februari, waar tij
dens gemeente-bestuurders hun
zegje mogen doen om te pleiten voor
zelfstandigheid van Moerkapelle en
Zevenhuizen, is het misschien eens
een idee, om na te gaan waar de
naam Moerkapelle vandaan
komt.
lil de brochure staat vermeld:
"De dorpsnaam is op zichzelf veel
zeggend. Het geeft aan dat er eens
een capelle, aan- of op het moer
stond. Dat moeras werd "De Wilde
Veenen" genoemd; hetgeen nog
steeds de naam van de polder is. De
bekende dichter Vondel schreef
eens: "Gelukkig is het land, daar 't
kind zijn moer verbrandt".
Moer heeft hier de betekenis van
turf. De polder de "Wilde Veenen" is
dan ook ontstaan door het vele turf
steken en later, toen het water par
ten ging spelen, ging men over tot het
"slagturven". Het beeldje de slag-
turver" bij het gemeentehuis herin
nert hier aan.
Doordat steeds meer mensen hun
brood moesten verdienen met slag-
turven en vissen en hier hun eenvou
dige woningen bouwden, ontstond
er van lieverlede een gehucht.
Op de landkaart van de bekende
landmeter Jacob van Deventer van
ca. 1540, zien we in het Wilde Vee-
nen-gebied, een klein (symbolisch?)
torentje getekend met de vage aan
duiding "Op Moer". Dat was blijk
baar het bescheiden, bijna naamloze
begin van het dorp, dat naar de kapel
aan het moer, nog lange tijd "Moer-
capelle" genoemd zou worden.
kapel
De eerste kapel is waarschijnlijk
rond 1600 gesticht. Van deze kapel is
weinig bekend. Het oude dorpswa
pen van vóór 1817, toont ons het
beeld van een kapel, zoals die er
vermoedelijk heeft uitgezien. De
kapel deed na de bouw van de huidi
ge kerk nog lange tijd dienst als
schoolgebouw en later als boeren
woning, totdat het rond 1900 door
brand werd verwoest.
de nieuwe kerk
Ter vervanging van de eerste kapel
werd in 1662 de bouw begonnen van
de huidige dorpskerk. Eén van de
overwegingen die van belang waren
voor de Staren van Holland en West
Friesland was:dat de tegenwoordi
ge capel ten gevolge van den God-
vruchtigen ijver der leeraren, niet
meer in staat is om aan den Godzali
gen drift der toehoorders te voldoen,
zoodat een nieuwe kerk noodig
wordt geacht, ter eere Gods en tot
voortplanting van de ware Gerefor
meerde religie".
De bouw van een nieuw kerkgebouw
kostte ook toen een vermogen.
Waar moest dat geld vandaan ko
men? De inwoners van het dorpje
waren lang niet in staat het benodig
de geld op tafel te leggen. De eerste
vermelding van de wens om een
nieuw kerkgebouw te stichten, da
teert van 11 augustus 1655. Op die
dag stonden de Staten van Holland
en West Friesland de bedijkers van
de Wilde Veenen toe om achterstal
lige belasting (f 4892,90 vanaf 1644
te reserveren voor de bouw van een
nieuw kerkgebouw.
Uiteraard was dit bedrag niet toerei
kend. De ambachtsheer, schout,
regeerders, kerkmeesters en inge
landen, kregen het voor elkaar, dat
gedurende 25 jaar tolgelden konden
worden geheven en ook de accijnzen
op bier, wijn, turf e.d.
Deze tolgelden werden aanvankelijk
geheven bij de Donderdam, ten oos
ten van het dorp. Omdat het verlaat
bij de Hollevoeterbrug in slechte
staat verkeerde, kreeg men ook toe
stemming om daar tol te heffen,.
Hiervan kwam de helft ten goede van
het van het onderhoud en verbete
ring van het verlaat en de andere helft
voor het "bouwfonds" van de kerk.
Om deze reden is de naam van de
"Moersche vaart" in de loop der tij
den veranderd in "het Kerkewater".
Ook andere subsidies werden ver
kregen voor de bouw van de kerk.
Van de stad Haarlem werd bijvoor
beeld een bedrag van f 250,ont
vangen op 22 maart 1660; wellicht
door toedoen van Balthasar Coy-
mans, lid van de Haarlemse vroed
schap en de Haarlemse koopman
Johan Herrewijn jr.; medebedijkers
van de polder.
Met name Covmans wordt in Moer
kapelle nog herdacht, doordat een
straat naar hem is vernoemd. Hij
wordt nader aangeduid als Balthasar
de derde, de heer van Streefkerk en
Nieuwlekkerland; schepen van
Haerlem; ridder in de orde van St.
Michiel. Wellicht is ook de zgn.
Koemanstocht naar hem genoemd.
Zoals meer bedijkers gewoon waren,
liet Johan Herrewijn in de bedijkte
polder een kapitale boerderij bou
wen. Het is de nog steeds bestaande
boerderij "Land van Belofte" aan de
Noorddijk, gebouwd in 1660.
Ook Mr. Daniël van Hogendorp,
ambachtsheer van Moercapelle en
Wilde Veenen, heeft een belangrijke
aanzet gegeven voor de bouw van de
kerk. Hij was tevens baljuw (burge
meester) van Rotterdam en dijkgraaf
van Schieland. Hij was van 1646 tot
aan zijn dood in 1673, ambachtsheer.
Ondanks de goodwill van de eerder
genoemde personen, moesten de
kerkmeesters een lening van f
6000,aangaan om de bouw te
kunnen realiseren. De rente die be
taald moest worden en andere kos
ten kwamen ternauwernood op ta
fel. Nadat de bouw in 1662 kon begin
nen, kon uiteindelijk in 1667 het
gebouw in gebruik worden geno
men".
(wordt vervolgd)
terug op Nederlandse
bodem
Zevenhuizen - Er wachtte de dames
van de Nederlandse schaatskern
ploeg, die deelgenomen hadden aan
de Worldcup-wedstrijden in het
Canadese Calgary, een hartelijke
ontvangst, dinsdagmorgen 14 fe
bruari op Valentijndag. Bloemen
waren een huldeblijk van de KNSB.
De Zevenhuizense blonde schaats
ster Ingrid Paul, werd ook door haar
ouders hartelijk verwelkomd op
Schiphol. Toevalligerswijs kwamen
we haar en haar ouders dinsdagmor
gen in de beklemming van de drukte
van de Zevenhuizense Dorpsstraat,
tegen. Ingrid, stralend achterin de
auto, is duidelijk weer hersteld van
de gemene griepaanval die haar par
ten heeft gespeeld tijdens diverse
belangrijke wedstrijden. Ja, daar
door kon ze o.a. niet deelnemen aan
één onderdeel van de World-cup-
wedstrijden die in Groningen werd
gehouden. Normaal gesproken is
het zo dat je er wel één kunt missen
vein de serie van zes. Dit geldt waar
schijnlijk niet door de 3000 meter. En
juist op deze afstand is Ingrid goed.
Nu zelfs in goede vorm. Ze nam eer
der deel aan Worldcupwedstrijden in
Berlijn en Bude en het afgelopen
weekeinde in Calgary. Ze behaalde
een tijd van 4.27.25 op de 3 km. en
werd daardoor vijfde. Ze behoort nu
tot de beste acht dames ter wereld op
deze afstand. De tijd van 1.24.7 op de
1000 meter was voor Ingrid een per
soonlijk record. De 500 m. reed ze in
43.6.5. De 1500 werd in 1.9.60 afge
legd. Op 10 maart vindt in Inzeil nog
een wedstrijd plaats voor deze
Worldcupwedstrijden met op 17 en
18 maart de finale in Heerenveen.
Zelf vindt ze haar prestaties van het
afgelopen weekeinde niet onaardig
en hoopgevend, na een onder de
maat geleverde prestatie op de NK in
Den Haag, waar ze ziek was. Nu, in
Calgary heeft ze weer gereden op het
niveau van vorig jaar en er de smaak
en vechtlust weer van te pakken en
dat terwijl het wedstrijdseizoen bijna
over is...Ingrid zou aan de ene kant
nog graag ev en doorgaan, maar
verheugt zich er ook op om de draad
van haar artsenstudie weer op t;e
nemen en voor acht weken naar een
ziekenhuis in Calgary te gaan, waar
ze een co-schap intern meeloopt.
Haar andere co-schappen hoopt
ze in Nederland te volgen, alhoewel
er een mogelijkheid is om dit nog een
paar weken in het buitenland te j
doen. We wensen Ingrid veel succes
bij de laatste wedstrijden op 10 en 17
maart en hopen met haar dat het
puntentotaal, ook voor de 3000 m.,
slechts van vijf, in plaats van zes
wedstrijden nodig is.
