■SI
20
Dl
ifeïart
(LdS ®j°)!133
LU
[facöDbGbs/ Q3©1!? OSqqqqq
***Bijen houden
Het veertje van Tut Hola
EHBO vereni
ging Benthui
zen start
nieuwe cursus!
Het Leger in di
Schuilplaats
Vitaal en fit
met Vitafit
brood TGei
41
4?
minder natrium
bi
aar
Bijen houden van stuifmeel en nectar. Iemand die bijen houdt is een
"imker" en de imker die deze hobby heeft, "houdt" van zijn bijen
Ontzettend nuttige insecten die voor bestuiving zorgen van bloem en plant
en daardoor een betere zetting van b.v. fruit en zelfs nog produkten leveren,
zoals was, honing, stuifmeel en propolis. Bijen... bijzondere diertjes, die een
geheime taal hebben, die niet te doorgronden zijn; raadselachtig en een
bijzondere symboliek hebben... met de koningin in hun midden... In
Benthuizen ontmoeten we d© hGGT H.1VI. Smit. Niet zomaar iemand
die je ziet en vergeet, maar die je in dit dorp vaker tegenkomt. Pas nog bij
de Veilig Verkeerskwis in de sporthal en eerder.... waar was dat nou... "o
ja de gemeenteraadsvergaderingen, hij is raadslid. Even denken was dat...
eh.... o ja. van de WD!" Maar dat alles staat hier buiten, schuiven we als
hobby, vrijwilliger of interesse, even terzijde... We praten met imker Smit.
die de liefde voor het bijen houden als jongen kreeg, daartoe geïnspireerd
door een kennis van zijn vader die ook imker was. Zo begon hij op 15-jarige
leeftijd met een "gekregen" bijenvolk, dat groeide en waarvan hij er twee
maakte. (Destijds was het "imkeren" nog aan een vergunning gebonden.)
Tijdens z'n militaire dienstperiode verdwenen die volken..
Een nieuw volk
In 1981 ging er een wens van hem in
vervulling op z'n volkstuin: hier was
eindelijk een plaats waar hij bijen
kon houden. De tuin achter zijn
woning, was daarvoor te klein en de
aanvliegroute teveel geblokkeerd
door de omliggende woningen. Om
bijen te houden moet er ruimte zijn.
Hij begon met een geschonken volk
tijdens het volgen van cursussen bij
de Leidse Imkersvereniging, dat het
blad "De Stertselaar" uitgeeft. Hij is
redelijk fortuinlijk met zijn volken,
weet de gevreesde varroa, een le
vensbedreigende mijtsoort dat
groepsgewijs, hele bijenvolken kan
uitmelken, te vernietigen, door
tweemaal in december een behan
deling met perizine toe te
passen.... Zijn volken namen in
omvang toe. hij wist van dat éne
volk, plus de zwermen die hij in
heggen en plantsoenen in Benthui
zen en omgeving na een telefoontje
van de Dienst Gemeentewerken of
de politie schept, er negen van te
maken. Vier teveel, zodat deze on
langs afgevoerd zijn naar bijenstal
len in Oegstgeest en het Cronestein
park in Leiden, waar de bijenvolken
van de Leidse imkersvereniging
staan.
Veel honing
Verder "slingerde" hij deze zomer
van vijf volken 160 kg! honing. Een
hele goede opbrengst, welke zeker te
wijten is aan de veelheid van
bloeiende heesters in Benthuizen en
Zoetermeer tijdens de zomermaan
den. In beide plaatsen is veel open
baar (bloeiend) groen.(plantsoenen
en parken). Het is een bekend feit
dat imkers liever een volkstuin
hebben in of bij een grote stad, dan
dat ze uitsluitend afhankelijk zijn
van "het platteland". In de agrari
sche dorpen is voor bijen heel weinig
te halen.
Wat is een imker?
Een imker is iemand die veel geduld
heeft, niet tegen "bezig zijn" opziet
en niet verwacht dat een hobby als
"bijen houden" geld in het laatje
brengt. Soms is het tegendeel
waar... Schrijfster dezes kan er van
meespreken omdat haar man de
zelfde hobby in Zevenhuizen beoe
fent en duizenden zoemertjes in de
zomer ijverig bezig ziet met het ver
zamelen van stuifmeel en nectar
maar het resultaat zeldzaam is, er
nauwelijks honing is. Dit is mis
schien te wijten aan de akkerbouw-
omgeving en de op bijen-lijven be
luste varroa-mijt....
Een imker is ook iemand die, hoe
wel kalm van aard, toch actief is.
Houdt z'n bijen goed in de gaten,
kan in de maanden juni en juli,
wanneer er koninginnebroed uit
kan komen, moeilijk op vakantie;
moet, als hij allergisch voor steken
is, drommels goed oppassen voor
een bijesteek.. Altijd de kap op en
voor hebben, handschoenen aan,
mouwen en boord en broekspijpen
dicht houden als hij/zij in de kast
werkt.... Bijen houden er niet van
dat de imker in de kast rommelt.
Daarom moet dit tot het noodzake
lijkste beperkt worden en liefst all
een in de ochtend, in ieder geval voor
een uur of één, twee.
Geen lucratieve hobby
De heer Smit kan, hoewel aarzelend,
stellen dat zijn hobby, bijna kosten
dekkend is. Al moeten we niet verge
ten dat de bijen ook het nodige
kosten aan attributen, zoals raamp
jes, imkers-uitrusting en benodigd
heden en... voeding! Die voeding
wordt hen voor de winter toege
diend. De éne imker neemt daarvoor
een verzadigde suikeroplossing en
de ander, in dit geval de heer Smit,
koopt trim-o-bee.
"Dit is een soort vloeibare suiker, die
geen restsuiker oplevert. Deze ver
hoogt de weerstand van de bijen, die
anders een infectieziekte kunnen
krijgen nl. "roer" of "nozema".
Poepvlucht
Ook zorgt de trim-o-bee, dat de bijen
niet zoveel ontlasting produceren.
Op één van de eerste mooie voor
jaarsdagen, bij temperaturen rond
de tien graden Celsius, verlaat vrij
wel het gehele volk de bijenkast om
z'n ontlasting kwijt te raken, welke
de bijen de hele winter bij zich ge
houden hebben.
Ze gaan tevens op het eerste voedsel
af dat ze kunnen vinden: sneeuw
klokjes, crocussen en wilge-katjes
zijn zeer geliefd vanwege hun schat
aan stuifmeel. Dit is nodig voor de
eiwit-produKtie en om het volk te
vermeerderen".
Het jaar rond: een cyclus
Imker Smit vertelt dat een bijenvolk
vöör 1 oktober moet zijn ingewin-
terd, d.w.z. de voeding moet zijn
toegediend en de bijen niet meer
gestoord, behalve bij de perizine-
behandelingen.
De darren zijn in augustus al afge
slacht omdat hun taak afgelopen is.
De koningin wordt omringd door
duizenden werksters zodat er een
soort bal ontstaat met een isolatie
effect. In de kern is het ca. 35 graden
Celsius. Als het een strenge winter
is, hoeft geen enkele imker bang te
zijn dat z'n volk omkomt, tenminste
als er van tevoren voldoende voe
ding is toegediend en er geen cala
miteiten zijn opgetreden....
Een Kwakkelwinter is gevaarlijk
Juist een kwakkelwinter is veel
gevaarlijker en. zo denkt men, kan
de bijen zoveel energie kosten, dat ze
de "kern" niet meer warm kunnen
houden. De afgelopen winter was
b.v. een veel te warme winter. De
wintercyclus wordt verstoord door
temperaturen rond de tien graden.
De bijen verlaten dan de kast, ge
bruiken energie en zouden in feite
bijgevoed moeten worden.Dat is de
meest aannemelijke reden dat er de
vorige winter zoveel bijenvolken ver
dwenen zijn", denkt de heer Smit.
(Hoewel in zeer beperkte mate. blijkt
de koningin ook in de winter eitjes te
leggen. Deze worden door de werk
sters opgepeuzeld. Dit is onlangs
bekend geworden bij een onderzoek.
Tot dusver nam men aan dat de
koningin in de winter helemaal in
ruste was. red.)
"in april gaat de koningin weer uit
gebreid aan de "leg". De werksters
die de winter overleefd hebben blij
ven "voedsel" halers. De eerste
werksters die "geboren" worden,
krijgen de taak om de koningin te
voeden, raten te bouwen en blijven
in de kast. De koningin kan ca. 1500
a 2000 eitjes per dag leggen. Telkens
krijgt de werkster een hogere rang.
De eerste tien dagen is zij poetsbij en
voedsterbij. De tweede tien dagen is
zij bouwbij, schoonmaakster en
neemt de binnenkomende nectar in
ontvangst. Na de taak van vlieg-
plank-bewaking wordt zij "haalbij".
Haar leven duurt slechts een zestal
weken. Darren zorgen voor de be
vruchting van de koningin. Dat ge
beurt maar één keer op een speciale
plaats tijdens de zgn. "bruids
vlucht". De koningin bewaart dat
zaad wel enkele jaren in haar lijf."
(Niemand weet precies hoe dit in z'n
werk gaat. De wetenschap is hier
nog niet uit. Als die bevruchting
heeft plaatsgevonden is de taak van
de darren afgelopen en worden ze in
augustus afgemaakt door de werk
sters. red.)
Zwermen
Zwermen is het mechanisme van
vermenigvuldigen tot instandhou
ding van de soort. Dit is een uniek
systeem in de dierenwereld, dat all
een bij bijensoorten voorkomt.
In de loop van het voorjaar, ca. eind
mei, is het bijenvolk gegroeid naar
het hoogtepunt van zijn bestaan: de
zwermperiode. Dat dit eraan zit te
komen is al herkenbaar aan de aan
zet van speeldoppen en darrenraat.
(verlovingsperikelen), wat vervol
gens gevolgd wordt door de aanzet
van Koninginnecellen (moerdop
pen). Wanneer de nieuwe koningin
nen rijp zijn, ca. 11 tot 13 dagen na
het leggen van het eitje door de oude
koningin en bij goede weersomstan
digheden, verlaat de oude koningin
de kast en neemt ongeveer de helft
van het volk mee. Dit heet "voor
zwerm". Direct als zij vertrokken is
loopt één van de nieuwe koningin
nen uit, die via een geluid, het zgn.
"tuten"- lijkt op de bezettoon van de
telefoon- aangeeft dat er weer een
koningin in het volk is. Toch zal deze
koningin bij een flink volk ook ver
trekken. (nazwerm). Vervolgens
loopt weer een koningin uit. etc. Dit
gaat zo door, tot het volk te klein
wordt en er zelf een eind aan maakt,
door de dan nog aanwezige konin
ginnen in de dop te doden en de
doppen weg te eten.
De imker kan het zwermproces,
éénmaal aanwezig, slechts vertra
gen door het volk ruimte te geven.
Hij kan het voorkomen door zelf
tijdig een kunstzwerm te maken,
door de oude koningin met een deel
van het volk in een nieuwe kast te
plaatsen. Via doppen breken en jon
ge Koninginnen (3 a 4) in de oude
kast te laten inlopen - waarna ze zelf
uitvechten welke koningin over
blijft- heeft dit deel ook weer een
koningin en is dan weer een volks.
Hierdoor voorkomt hij dat zijn volk
"aan de zwier" gaat. Soms ontgaat
het hem, waardoor soms een andere
imker gelukkig gemaakt kan wor
den die de zwerm elders "schept" en
zo een heel nieuw volk krijgt.
In de periode dat alles in bloei
staat: juni, juli, kan een bijenvolk
groeien van 20.000 tot 50.000 bijen,
door ruimte te geven aan de konin
gin om eieren te leggen. De imker
plaatst dan een aantal extra broed-
kamers en honingkamers op de
kast".
Blij is de heer Smit met de rijke flora
in de omgeving van het volkstuin
complex, de boomgaard op enkele
honderden meters afstand en ak
kerbouwgewassen als koolzaad en
karwljzaad. Vooral het laatste geeft
een pikante smaak aan de honing.
Zijn honing wordt afgezet via de SRV
wagen van de heer Verboom, zodat
Benthuizenaren honing van eigen
grond kunnen proeven. Heel gezond
en lekker. "Mensen die last hebben
van allergieën, zoals astma, of ex-
ceem, moeten eigenlijk honing eten
van de eigen omgeving. Dat verhoogt
de weerstand. Dat is hier in Ben
thuizen door diverse mensen be
proefd en ondervonden..."
Nationale Boomplantdag
Zo geliefd als de honing van Ben-
thuizens enige imker is, zo bekend is
de imker "himself' ook bij de school
jeugd. Elk jaar vertoont de heer
Smit, op Nationale Boomplantdag,
aan groep zeven van de beide basis
scholen, een dia-serie over bijen. Zo
krijgt de jeugd aanschouwelijk on
derwijs over deze nuttige insecten
en mag tevens kennismaken met
het meest bekende produkt dat de
bijen, naast "was" en het nieuw
ontdekte natuurgeneesmiddel "pro
polis", leveren, namelijk "honing".
"We houden dan een smaaktest. Ik
koop een potje honing in de winkel
en neem er één of meerdere van huis
mee. De leerling mag dan twee toast
jes proeven, één met de Benthuizen-
se honing en de andere met onbe
kend honing en zeggen welke hij/zij
de lekkerste vindt". Dat dit als "erg
leuk", van de provinciale ambtenaar
bij het Recreatieschap Rottemeren,
die hiervoor vrijaf neemt, gewaar
deerd wordt, is begrijpelijk. Een
gevolg hiervan is tevens de interesse
die de kinderen hierdoor krijgen van
de bijen, waardoor ze er meer van
willen weten, net zoals u die dit
artikel gelezen heeft....
We hebben slechts een tipje opge
licht van de sluier van een onbegrij
pelijk proces en van diertjes die een
ongekende ijver aan de dag leggen.
De bij is "bloemvast"
Terug naar de natuur.... ook in de
gewasbescherming wordt van de
natuurlijke werking van insecten
gebruik gemaakt.... Steeds meer
blijkt de belangrijkheid van bijen,
die van nature voor een goede be
stuiving zorgen zoals b.v. aan klok
huizen van appels aangetoond kan
worden of de appelbloesem goed
bestoven is...
"Met het plaatsen van bijenkasten
in een boomgaard moeten de bijen
alleen gericht zijn op de bestuiving
van de appelbloesem, waar zij de
nectar en het stuifmeel - uithalen.
Een bij is nl. "bloemvast". Als er b.v.
lang gras op de grond groeit met
paardebloemen ertussen, zullen de
bijen, als ze eerst op de paardebloe
men vliegen niet op de appelbloesem
gaan vliegen. Daarom moet de kwe
ker het gras eerst maaien".
Wie meer wil weten van deze interes
sante, leerzame en veelomvattende
hobby, kan b.v. de heer Smit of
andere imkers terecht. Verder best
aan er goede boekjes over bijen
houden, maar wie een bijenvolk wil
aanschaffen dient eigenlijk hiervoor
een cursus te volgen. Er zijn o.a.
imkersverenigingen in Boskoop,
Gouda. Leiden en Haarlem.
Inl. tel. 079- 31 34 07.
Wegwijs in imkerland
In Nederland valt de imkerij onder
het Ministerie van Landbouw en
Visserij. In het "Bijenhuis" in Wage-
ningen. Grintweg 273, 6709 AP
Wageningen, tel. 08370 -12863,
komt men nog veel meer te weten
over "bijen". Ook imkersbenodigd
heden zijn hier verkrijgbaar.
Officiële instanties: Consulent
schap in Algemene Dienst voor de
biienteelt, Tilburgseweg 32, 5081
NG Hilvarenbeek (tel.013- 42 58 88)
en proefbijenstand: zelfde adres.
Vereniging tot Bevordering der Bi
jenteelt in Nederland, met maande
lijks officieel orgaan: redactie en
administratie: Bijenhuis Wagenin
gen.
Een foto in de Dorpskrant
geplaatst mag uitsluitend
vanaf donderdagmorgen
8.30 uur, de dag na de ver
schijning op woensdag, te
gen betaling van vijf gul
den bij drukkerij Elgersma
Dorpsstraat 62 a, worden
afgehaald. Is de foto reeds
afgehaald, dan kan deze be
steld worden: kosten f 7.50
per foto en vooraf te betalen.
ingezonden:
Benthuizen- Op woensdag 24 jan.organiseert de Evenementen Commissie
Benthuizen voor kinderen vanaf 4 jaar een Kindermiddag. Dan wordt een
prachtig poppenspel met de poppen van Damiët van Dalsum opgevoerd.
Waar gaat deze voorstelling over??? Wel over "het veertje van Tut Hola'
Tut Hola verzamelt al de fantasie die de volwassenen bij het vuilnis zetten.
Ze maakt dit tot fantasiepoeder en ziet dan wat ze wil zien. Plotseling is daar
de grote knal waardoor alles bedekt wordt met een zwarte laag stol. Er
gebeuren vreemde dingen: een veertje groeit uit het hoofd van 4 ut Hola. De
wachters, die steeds als standbeeld stonden, gaan bewegen. En een vreemd
wezentje Zero komt aangevlogen op zoek naar zijn eigen stukje ruimte. De
vraag is wat is fantasie en wat is werkelijkheid? Wie komt beleeft een
spannende middag. Aanvang 14.00 uur in sporthal De Hil Entreeprijs
2,— Duur 55 minuten. Vanaf 4 jaar.
Kent u ook dat gevoel van paniek
een ongeluk of ongelukje?
Zelfs als een kind valt en daai
hard begint te schreeuwen is
eerste reactie vaak schrik. Kou
daarbij nog verwondingen, ora
acht of deze groot of klein zijn, d
staan we al snel met de handen
het haar.
Om hulp te kunnen geven, om)
rust te kunnen stellen moet uil
iets af weten van ongevallen en l|
sel.
Dat leert u op een EHBO-cursusl
Daar leert u wat u moet doen enol
wat u niet moet doen als iema|
plotseling hulp nodig heeft.
Misschien toch een idee, die EHB|
cursus in Benthuizen.
Deze start op 12 februari. De cl
sus wordt op 15 (gezellige) maan!
gavonden van 20.00 tot 22.00 uurl
het Kruisgebouw van Benthuiz|
gehouden.
Het cursusgeld is 150 gulden
sen, oefenmateriaal en examen i|
begrepen).
Aanmelden bij mevrouw T. ij
Dorp, Pr. Bernhardstraat 8. 27
BG Benthuizen of telefonisch 07
413086.
Benthuizen- Zaterdag 20 januaii I
er iemand van Het Leger des Heils
gast in koffiebar "De Schuilplaai
Het belooft een bijzonder inten
santé avond te worden waarop a:
tergronden en het werk van 1
Leger des Helse met dia's woitl
belicht. Bekend is van deze gelt I
gen dat zij op straat zingen, dakl
zen en verslaafden opvangen I
kleding ophalen. De avond in I
bouw "De Bron" begint om 201
uur aan de Dorpsstraat 48 in ft I
thuizen.
Delft/Zevenhuizen- Er is een nii2o|anua
soort brood dat 'Vitafit'-brood h^Bzen,
Het bevat Engevita. vitamineert-
(een vinding van Gist-Brocadesl^^B
goed door de mens wordt opgfmjmS fTl
men en de balans van het vitarn'
B-complex verbetert. Deze gis^BfiBCl
hittebestendig, zodat de vitani)
ook na het bakproces voor de m Of
beschikbaar blijven.
'Vitafit' brood bevat de helft n!;«-- tt
keukenzout. Het is algemeen
kend dat teveel keukenzout de*^"
op hoge bloeddruk en hart- en
ziekten vergroot. Dit wordt vei
zaakt door de hoeveelheid nat
in keukenzout. In 'Vitafit' brotj
de hoeveelheid natrium met de
verlaagd en vervangen door
mineraal kalium. Hierdoor
'Vitafit' brood, ondanks het
zoutgehalte, smakelijk! Het Q
bevat tarwekiemen als ro' Hi
waarde leverancier, terwijl tid^BI
vens verrijkt is met soja-lecitt^Bl V
hetgeen cholesterolafzetting
bloedvaten voorkomt. Het ""^B
bevat tarwezemelen, die rijk zij11 Pr. Iff jy
vezelstoffen, eiwitten en minerê^B
r brood
kortom gezond en lekker 1
