Intwikkelingssamenwerking in de praktijk
K2kfsatievan.de se-
i gesprek met Martin van der Linde
i Franca van Dun uit Zevenhuizen:
Een echtpaar met ervaring
'ontwikkelingssamenwerking''
rp
fedescSol.dle 9esticht werd
fde overhpiH tn onderwijzer die
l^ee ehftaa'd werd.
P van hpt Staalde de
Mkelingssamenwerking" begint in Zevenhuizen van liever-
mtalte te krijgen in de vorm van "voorlichtingen bewustwor-
V.Daarzal het beleid van de "Stuurgroep Ontwikkelings-sa-
mrking", voorlopig op gericht zijn, waarbij bekeken wordt of
Zevenhuizen door groepen, verenigingen of kerken al
Men gesteund worden. De mogelijkheid wordt dan overwo-
L bestaande projecten steun te geven.
■groen werd medegedeeld door de voorzitter van de stuur-
p, burgemeester A.H. van Gent.
En de bal rolde
ïmleiding van de voorlichtingsavond over "ontwikkelings-
\merking", onlangs in het gemeentehuis van Zevenhuizen
tóen, kwam een interview tot stand met twee dames van de
igroep ontwikkelingssamenwerking Waddinxveen, hetgeen
f vorige Dorpskrant werd gepubliceerd.
Ikn werden de namen van Martin van der Linde en Franca
|Dun genoemd, een echtpaar dat zich in Burkina Faso bezig
■gehouden met "ontwikkelingssamenwerking".
V
|Contacten van Rheden
met Bingo
int was het voorbeeld dat bur-
leester Van Walsum van Delft,
e tijdens de, door de "stuur-
p ontwikkelingssamenwerking
^aniseerde bijeenkomst.
van een ontwikkelings-
fenwerkingproject dat een groep
(sen uit de gemeente Rheden
fhijtoen burgemeester was) had
«gemeente "Bingo" in Burkina
in het begin van de tachtiger
I De contacten liepen goed,
Je dankzij een ter plekke aanwe-
ivrijwilligster.
1 hadden daar een oog en een
[Melde hij. Laat nou uitgere-
"t 'oog en oor' die avond in de
[aanwezig zijn, evenals haar
"genoot die de lokale situatie daar
I uitstekend kende. Meer nog,
hebben ook nog zitting in de
P Ontwikkelingssamen-
Franca van Dun en
o van der Linde!
Het achtste dorp
e gemeente Rheden had een
P mensen zich verenigd in een
Ontwikkelingssamenwer-
pchtte zich op het bewustmaken
e inwoners van Rheden en was
'PPeld aan een project. Dat
F was afgestemd op de wensen
"inwoners van Bingo", verdui-
P ranca die ter plekke interme-
|was.
was voor de bouw van de school,
zoals bijv. ijzeren ramen en deuren,
het schoolbord, de schoolbanken,
enz. De lokale bevolking deed zélf - in
hecht teamverband- alle bouwwerk
zaamheden. Daartoe hadden ze een
goede organisatie opgezet.
Samen bouwen
Iedere wijk, bouwde gezamenlijk een
dag aan de school. Ook moeders met
baby's hielpen zo'n dag mee, in de
brandende hitte van gemiddeld 35
graden Celsius. En iedereen hield
zich aan het schema. Zo werd de
school een gezamenlijk project van
de plaatselijke bevolking en was de
school een beetje van iedereen. Moet
je je voorstellen dat we zoiets in
Nederland ook deden, dan zou het
saamhorigheidsgevoel misschien
wat groter zijn", lacht Franca.
De gemeente Rheden was goed op
de hoogte van hetgeen zich in Bingo
afspeelde, enerzijds door Coen Be
ker ontwikkelingswerker, die de
koppeling Rheden-Bingo tot stand
had gebracht en die regelmatig in
Burkino Faso kwam en anderzijds
door Franca. Beiden onderhielden zij
de contacten met Rheden. In een
speciale krant "Het achtste dorp"
(De gemeente Rheden bestaat uit
zeven dorpen, Bingo was dus het
achtste) die enkele malen per jaar
werd uitgegeven, werd verslag ge
daan van de activiteiten die er in
Bingo plaatsvonden. In een artikel
van zomer 1986 vertelt Franca,
E«l]i™nUit.j0n?e w°onplaats
■na Fa hoofdstad van
Mrt!' re9®lmatig naar Bin-
aa3 Watde bevolking wilde
van die wensen
J'tiprt door Rheden
IbijvoorkpoU Een z'eken-
rn voor Hp h" ^aterPutten die
tof v0nr j dnnkwatervoorzie-
|V<K j Sroententuin.
P °ok in h j tu'nbouw kon
kwen Pne P9® ti)d voedsel
Perven \i„ een inkomen
pnent' ,waf er dit de-
Fbehoeftp 20 n 12000 inwo-
flijk hun orn"1) °len' Dat WaS
isombk9 ?0tste wens.
liven. 9(£hoefte'eren lezen en
F e'be srh'r^? p analfabeet.
"natenaal dat nodig
reeds woonachtig in Zevenhuizen,
over Bingo, de leefgewoonten en
hetgeen tot standkomt. Ze vertelt in
het interview over dezelfde onder
werpen als hierboven, maar duidelijk
veel uitgebreider.
Hoe kwamen jullie in
Burkina Faso terecht?
(destijds nog Opper
Volta geheten)
Franca: "Het is een gevolg van de
beroepskeuze van Martin en ons
beider belangstelling voor ontwikke
lingssamenwerking"
Martin vertelt dat hij destijds in Burki
no Faso de vertegenwoordiger (veld-
leider) van de Stichting Nederlandse
Vrijwilligers was. Franca, afgestu
deerd sociaal geografe met als afstu
deerrichting 'sociale geografie van
de ontwikkelingslanden', vergezelde
met plezier haar man.
Ze was van plan daar werk te zoeken,
maar werd vrijwilligster- tussenper-
Interesse: Na HTS studie Ont-
wikkelings-Economie
In feite ligt de kiem van hun betrok
kenheid bij ontwikkelingswerk in hun
studieperiode.
Als werktuigbouwkundig HTS-er
maakte Martin in 1973, voor het
eerst kennis met de Stichting Neder
landse Vrijwilligers. Twee jaar werk
te hij in Kenia, waar hij leraar was aan
een Technische School. In die tijd
raakte hij zo geïnteresseerd in de
ontwikkelingseconomie, dat hij be
sloot aan de VU te Amsterdam deze
studierichting te kiezen. In 5 jaar
rondde hij z'n studie af.
Sociaal geografe
Intussen was Franca, die eerder ook
drie maanden op bezoek was in
Kenia voor een onderzoekstage naar
kleine ambachten op het platteland,
afgestudeerd sociaal geografe. Deels
werkte ze in het onderwijs en was
daarnaast verbonden aan een Insti
tuut dat zich bezighield met onder
zoek in ontwikkelingslanden.
Omdat Franca, inmiddels zijn echt
genote, een volledige baan had, was
het voor hem mogelijk om te stude
ren. Het echtpaar had Utrecht als
woonplaats. Franca, afkomstig uit
Rotterdam, had haar werkkring In
Den Haag, terwijl Martin in Amster
dam studeerde.
"We woonden heerlijk centraal en
met een jaarkaart van de NS met een
kaart erbij voor de echtgenote was
het onbeperkt goedkoop reizen",
zegt Martin.
In 1981 vertrok het echtpaar hij 30
jaar en zij 29 jaar) naar Opper Volta.
Martin had een contract van SNV
gekregen om aldaar veldleider te
worden.
Alvorens te vertrekken, volgde het
echtpaar In Nederland vier weken
allerlei cursussen, waaronder een
intensieve taalcursus Frans en aan
sluitend vond vijf weken een cursus in
Opper Volta plaats. Dit laatste was
bedoeld om de gewoonten, gebrui
ken en de cultuur van het land te leren
kennen. Een lang weekeinde moes
ten ze b.v. bij een familie doorbren
gen op het platteland.
Het eerste contract was voor drie
jaar. Dat is met 1 jaar verlengd.
Tijdelijk werd definitief
Jaarlijks kwam het echtpaar in Ne
derland op vakantie. In 1982 werd
toen hun dochter Karin geboren en
twee jaar later Tom.
Hun kinderen zijn de reden waarom
ze op een gegeven moment, tijdens
een tijdelijk verblijf in Nederland, be
sloten niet meer naar een Derde
Wereldland te gaan. Zij hadden
namelijk nogal vaak last van inge
wandstoornissen. Hoewel Karin en
Tom nu echte gezonde Nederlandse
kinderen zijn, hebben Martin en
Franca, in het belang van hun ge
zondheid, een eventueel hernieuwd
vertrek naar de Derde Wereld, voor
lopig voor zich uitgeschoven. Ook
merkt Martin op dat het leven voor
kinderen in Nederland, en zeker in
een actief dorp als Zevenhuizen,
prettiger en afwisselender is dan in
een ontwikkelingsland.
Burkina Faso
Terwijl Franca contacten onderhield
met de bevolking van Bingo (een
afstand van ca. 22 km. in 3/4 uur be
reikbaar per auto) en thuis voor
dochter Karin zorgde, één en ander
onder tropische omstandigheden,
had Martin een taak die vrijwel het
hele land besloeg.
Martin reisde, doorgaans over onver
harde wegen- vanwege de droogte
goed berijdbaar- naar afgelegen ge
bieden en gaf leiding aan een 40-tal
SNV-ers. Wie denkt dat dit mensen
zijn met slechts goede bedoelingen,
maar met weinig vakkennis en erva
ring, heeft het mis. Het merendeel
van deze mensen heeft al een aantal
jaren gewerkt en een afgeronde op
leiding op MBO-, HBO- of steeds
vaker- universitair niveau. Zij allen
krijgen een gewoon salaris. In hoofd
zaak houden deze SNV-ers zich bezig
met de herbebossing. Tevens helpen
ze de erosie te bestrijden. Omdat er
geen bomen meer op de hellingen
staan spoelt de grond naar beneden
en wordt er geen water vastgehou
den. Er valt daar in 15 buien per drie
maanden (het regenseizoen) net
zoveel water als in Nederland, ver
spreid over een jaar. De buien gaan
soms vooraf door een hevige storm.
Dan verandert de lucht plotsklaps en
steekt er een zandstorm op. In een
ogenblik tijd, staan de straten blank
en is alles onder een dikke laag zand
bedolven. Soms wordt ook de oogst
vernield. Door de SNV-ers wordt sa
mengewerkt met de lokale bevol
king. Ze werken bij lokale overheids
diensten of bij particuliere organisa
ties die zelf om de SNV-ers gevraagd
hebben. De SNV-ers werken ook in
de land-en tuinbouw, de gezond
heidszorg en helpen bij krediet-coö
peraties. De bevolking in de Sahel-
landen is zeer coöperatief ingesteld,
het is prettig om met hen samen te
werken".
Piet Keijzer
Hoewel Burkino Faso groot is, ken
nen de meeste Nederlanders elkaar.
Het land telde destijds zo'n 180 Ne
derlanders. De meeste van hen
woonden (wonen) in de hoofdstad.
Zo ook Zevenhuizenaar Piet Keijzer,
die we enkele jaren geleden, tijdens
een verlofperiode in zijn woning
alhier, bezochten voor een interview.
Piet is gehuwd met een inwoonster
van Burkina Faso.
Martin en Franca leerden hem op
een feestje kennen en hoorden dat
hij een huis in Zevenhuizen had.
Franca, afkomstig uit Rotterdam,
wist waar dat lag en vond het wel een
leuke centrale ligging hebben.
Zevenhuizen
Bij toeval konden ze, toen ze tijdens
een verlofperiode een gestoffeerde
huurwoning zochten, een woning in
Zevenhuizen huren, waarvan ze via-
via vernamen. Eind 1985 streken ze
in Zevenhuizen neer om er niet meer
gezamenlijk uit te vertrekken om
ontwikkelingswerk te doen.
Ook niet in Ruanda waarop ze voor
bereid zouden worden.
Martin vond een baan bij het Ministe
rie van Ontwikkelingssamenwerking
waar hij ca 25 jaar werkzaam was en
thans ca 1,5 jaar bij de afdeling
'ontwikkelings-economie' het Ne
derlands Economisch Instituut in
Rotterdam. Als adviseur is hij nauw
betrokken gebleven bij ontwikke
lingssamenwerking. Ca. vier maal
per jaar maakt hij een reis naar een
ontwikkelingsland voor een evalua
tie, bijv. in opdracht van het Ministe
rie van ontwikkelingssamenwerking,
de S.N.V., de V.N. de Wereldbank
of de E.E.G. Dat betekent dan kei
hard werken en nauwelijks vrije tijd.
Franca geeft aardrijkskundeles aan
een scholengemeenschap voor vol
wassenen.
Waddinxveen
Toen de Kerngroep Ontwikkelings
samenwerking in Waddinxveen (in
1986) vemam dat er in Zevenhuizen
een echtpaar woonde dat zelf ont
wikkelingswerk gedaan had, werd
Martin uitgenodigd om over Torna te
vertellen. Een plaats in Burkino Faso
die door Waddinxveen geadopteerd
was als ontwikkelings-samenwer-
kingsproject.
Deze avond was een forum-discus-
sie-avond die handelde over de voed
selsituatie in dat gebied.
Conclusie
"Je verdiepen in de problemen van
de Derde Wereld kan tot gevolg
hebben dat je de verhoudingen in de
Wereld erg onrechtvaardig gaat vin
den. Je gaat je afvragen hoe al die
verschillen tussen het rijke Westen en
de arme landen ontstaan zijn. Daar is
een hele geschiedenis aan vooraf
gegaan. Zo zijn veel landen gekoloni
seerd waardoor ze niet hun eigen
ontwikkelingspad konden volgen,
landen werden vaak verplicht gesteld
een bepaald produkt te verbouwen,
zoals cacao, thee of koffie. De ver
werking van deze en andere grond
stoffen werd in de rijke landen ge
daan, zodat veel Derde Wereldlan
den nauwelijks enige industrie heb
ben. Wanneer de ontwikkelingslan
den nu toch enige industrieën willen
opzetten, kunnen wij hen daarin
helpen, bijv. door overdracht van
kennis en management, maar vooral
ook door onze markten voor hen te
openen. Organisaties als S.O.S.-
Wereldhandel spelen daar goed op
in.
Contrasten
Ook op het gebied van bijv. gezond
heidszorg, landbouw enz. zijn er
enorme contrasten tussen hier en
daar. De problematiek ligt vaak erg
ingewikkeld. Wat bijv. te denken van
de 'haricots verts' die hier op de
markt liggen en afkomstig zijn uit de
Sahellanden waar de bevolking hon
ger lijdt? Of het tropisch hardhout,
een belangrijk export-produkt van
een aantal Derde Wereldlanden,
waardoor echter hele bossen
verdwijnen?" Dit zijn volgens het
echtpaar Van der Linde- van Dun,
slechts enkele aspecten van de enor
me problematiek van Derde Wereld
landen. Andere zijn uiteraard ook de
vele coups, revoluties en interne
verdeeldheid, waarbij macht ten
koste gaat van de mensen....
Toch is er dankzij Ontwikkelingssa
menwerking een mogelijkheid om
contacten te leggen met inwoners
van Derde Wereldlanden, opdat niet
alleen de westerlingen hen kennis
zouden bijbrengen maar opdat
andersom ook wat geleerd wordt.
Zoals b.v. Franca liet zien van het
opzetten van scholen: het coöpera
tieve, wat sterk afneemt in onze ver-
individualiserende maatschappij.
Spreuk
"Waar veelheid met eenheid niet
samen kan gaan, daar kan nooit
eenheid van velen bestaan". (Deze
spreuk hangt in het raadhuis.)
