Nieuws
Advertentieblad
en
voor Gouda en
Omstreken.
186».
Donderdag, 14 Augustus.
N°. 39.
Sclioiilpligtigheid,
Effecten.
Uitgave van A. BRINKMAN.
Oost-Haven, B. n°. 75.
prijs 2,SO,
GOUDSCHE COURANT
5 j. met Jacoba Ba-
891/s
S99/16
52’/.
A. BRINKMAN.
i
i.’ waag 49/4
Grasboter/44
54s
41’/»
74’/.
60»/m
16
'16
16
■'16
54’/8
44’/,
48’/,
45’, I6
1015;.
527/l«
26’zl
74’/,
60”/Je
De prijs der Advertentiëu vén één tot zes
regels met inbegrip van het zegel is 80 Ont, voor
i eiken regel daarboven 10 Cent.
I Buitengewone letters worden berekend naai
I plaatsruimte.
ig 8 Augustus.
Hoogste
koers.
64’/,6
7«6/8
Deze Courant verschijnt des Donderdags en Zondags.
In de Stad geschiedt de uitgave des avonds te voren.
Dc prijs per drie maanden is2,franco p. post ƒ2,25.
De inzending der Advertentien kan geschieden tot des
morgens ten 11 ure.
48’/.
45s/s
101’/4
er Spelt en A. F.
r Kleijn. Simon,
uders S. van Kre-
Gebleveu
koers.
64’
76' 3
rwe n. 10,25.
7,95. Aard-
N’. 19,50.
aan voeren van
He prijzen ging
ik. Meel prijsh.
net goede vraag
iveranderd. De
6500 qr., Ha-
jes.
en werden aan-
160 Schapen en
dito Kalveren
er steen betaald
rrie, z. D. lau-
thoorn, z. 3. AV
geb. Hommel berg
grb. roegc. z.
der kas, geb. van
an K. Mansvelden,
an van Loon, wed.
m. Geertruida
20 w.
Nobel. Hendrik
ƒ12 a ƒ20,50;
7259 N.
2. Rogge 7,40
,50 a 6. 11a-
ƒ17,50 a/’19.
gewoon geworden en ons volk tot
bezit een onmiskenbaar besef
zijne regten. De schooldwang nu is stellig onregt en ge-
van persoonlijke vrijheid, waarop
om ten eigendom van het algemeen
Van tijd tot tijd verneemt men nog altijd stemmen, die het
betreuren, dat de verpligting tot schoolgaan niet opgenomen
is in de nieuwe wet ter regeling van het lager onderwijs. Nog
altijd worden er van verschillende kanten pogingen in het werk
gesteld om dit als eene uitstekende verbetering aan te bevelen.
Dit geschiedt meermalen door bekwame en weldenkende man
nen, die hierin meer letten op het voortreffelijk doel dan op
de regtmatigheid en uitvoerbaarheid van het middel. Het be
roep op Pruisen, waar dit middel gebezigd wordt, heeft wei
nig uitlokkends voor den Nederlander, die sedert lang gew’oon
is aan eene mate van burgerlijke vrijheid, waarvan men daar
geen denkbeeld heeft. Van waar zoude onze wetgever het
regt ontleenen, om zulken diepen greep te doen in de ou
derlijke regtenen tot welke verwarringen en treurige gevolg
trekkingen zou dit aanleiding kunnen geven. Het schijnt ons
volkomen zeker, dat eene algemeene kreet van verontwaardi
ging uit het volk zoude opgaan, indien men het beproeven
wilde de ouders door boete en lijfsdwang te dwingen hunne
kinderen naar eene bepaalde school te zenden. De uitvoering
van het voorschrift zou blijken onmogelijk te zijn, en alleen
geschikt om eene algemeene ontevredenheid gaande te maken.
De vrijheid is ons eigen en
zelfs in de geringste standen
van
heel in strijd met den trap
wij lang genoeg staan,
geworden te zijn.
Maar gesteld eens, dat het mogelijk ware, den tegenzin te
bedwingen en de menigte der echoolpligtige kinderen naar de
school te dwingen, zoude het dan gewonnen zijn. Is het ge
noeg den on willigen hoop bijeen te drijven. Wat zouden wij
verkregen hebben. Niet alleen de ouders, die slechts door
dwang gehoorzaamden, zouden ontevreden zijn, ook de overi
gen, die nu met moeite en half onwillig toegeven aan zede
lijke beweegredenen, zouden zich gekrenkt en vernederd ge
voelen door de verkorting van hun geheiligd ouderlijk regt,
en bezield met haat en afkeer tegen de opgedrongen verplig
ting, zouden zij het gemoed hunner kinderen vergiftigen, die
het tot nu als een voorregt beschouwen toegelaten te zijn tot
ds school. De onwillige ouder» zouden hunne kinderen be
schouwen als slagtoffers van willekeurigen dwangdie kinderen
met denzelfden onwil zouden ongeschikt zijn om eenige we-
zentlijke vrucht weg te dragen, met slaafschen zin zouden zij
gehoorzamen aan de letter der wet, maar het zou blijken een
ijdel en vergeefsch werk te zijn.
Het moge zonderling schijnen, het is niettemin waar, dat
de voorstanders van den schooldwang meestal tot de liberalen
behooren. Bevordering van kennis en verlichting, algemeene
beschaving en verheffing van de mindere standen uit den toe
stand van vernedering, waarin zij door onkunde en armoede
verzonken zijn, behooren immers tot de bedoelingen der vrij
zinnigen. Ook de geschiedenis leert het ons, dat de ijverigst»
vrijheidsvrienden ligtelijk overhellen tot het opdringen van de
weldaden, wier zegenrijke uitwerking het heil des volks zal
volmaken.
Moet dan, vraagt men, het schandelijk schoolverzuim voort
durend geduld worden, mag men stilzwijgend toezien, dat
zoovele kinderen in dierlijke onbeschaafdheid opgroeijen, om
later der maat?"’ .±pij veelal tot last te zijn. Niemand kan
deze uitkomst wenschen, maar het is hier alleen de vraag
door welke middelen kan het goede doel bereikt worden? Ook
zelfs het beste doel mag door geen onredelijk middel bevorderd
worden. Dc school behoort tot het gebied der zedelijke ont
wikkeling, geweld en dwang zijn geheel in strijd met haar
innerlijk wezen en evenzeer als ligchamelijke straf uit de schooi
verbannen is, moet het kind alleen uit vrije beweging door
zijne ouders naar de school gebragt worden. Alken zedclijk»
middelen van redelijke overtuiging mogen gebezigd worden.
Zij zijn ook genoegzaam. Onze maatschappij staat op een
trap Aan ontwikkeling, waarbij dwang volstrekt verderfelijk
zou werken. Wij hebben willige, vrolijke kinderen noodig iu
de school, en die verkrijgen wij niet door dwang en onregt-
matig geweld, maar door volhardende zachtmoedige liefde.
Zhn de middelen van menschlievende overreding reeds zoo
geheel uitgeput, dat men de toevlugt moet nemen tot geweld
dadige maatregelen Wie dit beweert getuigt van gebrek aan
vertrouwen in de kracht der zedelijke waarheid en van gemk
aan ijver in de bevordering van het welzijn der maatschappij.
Veel blijft er te doen overig; men beginne met allen, die dit
verlangen, kosteloos toe te latenen waar de gelegenheid ont
breekt, voorzie men in de dringende behoefte. Men klage niet
over schoolverzuim, maar veeleer over Amsterdam, waar dui_
zenden altijd vergeefs vragen, om op de openbare1'school'ge-
5