Nieuws Advertentieblad en voor Gouda en Omstreken. 186». Donderdag, 14 Augustus. N°. 39. Sclioiilpligtigheid, Effecten. Uitgave van A. BRINKMAN. Oost-Haven, B. n°. 75. prijs 2,SO, GOUDSCHE COURANT 5 j. met Jacoba Ba- 891/s S99/16 52’/. A. BRINKMAN. i i.’ waag 49/4 Grasboter/44 54s 41’/» 74’/. 60»/m 16 '16 16 ■'16 54’/8 44’/, 48’/, 45’, I6 1015;. 527/l« 26’zl 74’/, 60”/Je De prijs der Advertentiëu vén één tot zes regels met inbegrip van het zegel is 80 Ont, voor i eiken regel daarboven 10 Cent. I Buitengewone letters worden berekend naai I plaatsruimte. ig 8 Augustus. Hoogste koers. 64’/,6 7«6/8 Deze Courant verschijnt des Donderdags en Zondags. In de Stad geschiedt de uitgave des avonds te voren. Dc prijs per drie maanden is2,franco p. post ƒ2,25. De inzending der Advertentien kan geschieden tot des morgens ten 11 ure. 48’/. 45s/s 101’/4 er Spelt en A. F. r Kleijn. Simon, uders S. van Kre- Gebleveu koers. 64’ 76' 3 rwe n. 10,25. 7,95. Aard- N’. 19,50. aan voeren van He prijzen ging ik. Meel prijsh. net goede vraag iveranderd. De 6500 qr., Ha- jes. en werden aan- 160 Schapen en dito Kalveren er steen betaald rrie, z. D. lau- thoorn, z. 3. AV geb. Hommel berg grb. roegc. z. der kas, geb. van an K. Mansvelden, an van Loon, wed. m. Geertruida 20 w. Nobel. Hendrik ƒ12 a ƒ20,50; 7259 N. 2. Rogge 7,40 ,50 a 6. 11a- ƒ17,50 a/’19. gewoon geworden en ons volk tot bezit een onmiskenbaar besef zijne regten. De schooldwang nu is stellig onregt en ge- van persoonlijke vrijheid, waarop om ten eigendom van het algemeen Van tijd tot tijd verneemt men nog altijd stemmen, die het betreuren, dat de verpligting tot schoolgaan niet opgenomen is in de nieuwe wet ter regeling van het lager onderwijs. Nog altijd worden er van verschillende kanten pogingen in het werk gesteld om dit als eene uitstekende verbetering aan te bevelen. Dit geschiedt meermalen door bekwame en weldenkende man nen, die hierin meer letten op het voortreffelijk doel dan op de regtmatigheid en uitvoerbaarheid van het middel. Het be roep op Pruisen, waar dit middel gebezigd wordt, heeft wei nig uitlokkends voor den Nederlander, die sedert lang gew’oon is aan eene mate van burgerlijke vrijheid, waarvan men daar geen denkbeeld heeft. Van waar zoude onze wetgever het regt ontleenen, om zulken diepen greep te doen in de ou derlijke regtenen tot welke verwarringen en treurige gevolg trekkingen zou dit aanleiding kunnen geven. Het schijnt ons volkomen zeker, dat eene algemeene kreet van verontwaardi ging uit het volk zoude opgaan, indien men het beproeven wilde de ouders door boete en lijfsdwang te dwingen hunne kinderen naar eene bepaalde school te zenden. De uitvoering van het voorschrift zou blijken onmogelijk te zijn, en alleen geschikt om eene algemeene ontevredenheid gaande te maken. De vrijheid is ons eigen en zelfs in de geringste standen van heel in strijd met den trap wij lang genoeg staan, geworden te zijn. Maar gesteld eens, dat het mogelijk ware, den tegenzin te bedwingen en de menigte der echoolpligtige kinderen naar de school te dwingen, zoude het dan gewonnen zijn. Is het ge noeg den on willigen hoop bijeen te drijven. Wat zouden wij verkregen hebben. Niet alleen de ouders, die slechts door dwang gehoorzaamden, zouden ontevreden zijn, ook de overi gen, die nu met moeite en half onwillig toegeven aan zede lijke beweegredenen, zouden zich gekrenkt en vernederd ge voelen door de verkorting van hun geheiligd ouderlijk regt, en bezield met haat en afkeer tegen de opgedrongen verplig ting, zouden zij het gemoed hunner kinderen vergiftigen, die het tot nu als een voorregt beschouwen toegelaten te zijn tot ds school. De onwillige ouder» zouden hunne kinderen be schouwen als slagtoffers van willekeurigen dwangdie kinderen met denzelfden onwil zouden ongeschikt zijn om eenige we- zentlijke vrucht weg te dragen, met slaafschen zin zouden zij gehoorzamen aan de letter der wet, maar het zou blijken een ijdel en vergeefsch werk te zijn. Het moge zonderling schijnen, het is niettemin waar, dat de voorstanders van den schooldwang meestal tot de liberalen behooren. Bevordering van kennis en verlichting, algemeene beschaving en verheffing van de mindere standen uit den toe stand van vernedering, waarin zij door onkunde en armoede verzonken zijn, behooren immers tot de bedoelingen der vrij zinnigen. Ook de geschiedenis leert het ons, dat de ijverigst» vrijheidsvrienden ligtelijk overhellen tot het opdringen van de weldaden, wier zegenrijke uitwerking het heil des volks zal volmaken. Moet dan, vraagt men, het schandelijk schoolverzuim voort durend geduld worden, mag men stilzwijgend toezien, dat zoovele kinderen in dierlijke onbeschaafdheid opgroeijen, om later der maat?"’ .±pij veelal tot last te zijn. Niemand kan deze uitkomst wenschen, maar het is hier alleen de vraag door welke middelen kan het goede doel bereikt worden? Ook zelfs het beste doel mag door geen onredelijk middel bevorderd worden. Dc school behoort tot het gebied der zedelijke ont wikkeling, geweld en dwang zijn geheel in strijd met haar innerlijk wezen en evenzeer als ligchamelijke straf uit de schooi verbannen is, moet het kind alleen uit vrije beweging door zijne ouders naar de school gebragt worden. Alken zedclijk» middelen van redelijke overtuiging mogen gebezigd worden. Zij zijn ook genoegzaam. Onze maatschappij staat op een trap Aan ontwikkeling, waarbij dwang volstrekt verderfelijk zou werken. Wij hebben willige, vrolijke kinderen noodig iu de school, en die verkrijgen wij niet door dwang en onregt- matig geweld, maar door volhardende zachtmoedige liefde. Zhn de middelen van menschlievende overreding reeds zoo geheel uitgeput, dat men de toevlugt moet nemen tot geweld dadige maatregelen Wie dit beweert getuigt van gebrek aan vertrouwen in de kracht der zedelijke waarheid en van gemk aan ijver in de bevordering van het welzijn der maatschappij. Veel blijft er te doen overig; men beginne met allen, die dit verlangen, kosteloos toe te latenen waar de gelegenheid ont breekt, voorzie men in de dringende behoefte. Men klage niet over schoolverzuim, maar veeleer over Amsterdam, waar dui_ zenden altijd vergeefs vragen, om op de openbare1'school'ge- 5

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1862 | | pagina 1