ömnenlöttfc.
Ingezonden.
Gemengde Berigten.
if jTig der daders zijn premien uitgeloofd van otH) en 1500.
De onzekerheid in de straten van Londen, zelis vroeg in
den avond, neemt voortdurend toe en dagelijks heeft men roo-
verijen, aanvallen en mishandelingen te betreuren; in het ver-
jaar juramen er 556 inbraken meer voor dan in het voor-
ijfnaiiiidt* sejirijft uit algemeen toe aan het loslaten van
«isdadigsrs foor dat hun straftijd is a%eloapen, wanneer zij
^par het gevoelen van den geestelijke van de gevangenis, berouw
tootien, dat in de moeste gevallen echter gehuicheld is
Parijs, 15 Augustus. Men'verzekert, dat de gevolmag-
tioden, be'last met het vaststellen der grondslagen voor het
handelsverdrag met Nederland, dezer dagen eene eerste bij
eenkomst met de heeren Rouher en Thouvenei hebben ge-
ipuden.
16 Augustus. Er is heden morgen een ministerraad te
St. Cloud gehouden. Men zegt, dat de discusie vrij levendig
is geweest, want de meerderheid van de ministers dringt er
sterk bij den keizer op aan, dat hij een spoedig besluit neme
in de romeinsche kwestie.
De markies Pepoli heeft gisteren een langdurig gehoor
bij den keizer gehad, en heeft de overtuiging erlangd, dat de
keizer jegens Italië gunstig is gezind, maar door de omstandig
heden verpligt wordt om van die gezindheid geene blijken te
o-even. Hij wil de itidianen wel te hulp komen maar weigert
te handelen zoolang Garibaldi de fransche vlag bedreigt.
Ia de laatste dagen heeft er eene drukke wisseling van
depêches plaats tusschen de fransche regering en het engel
se kabinet.
Op de soiree welke den 14de" ten hove plaats had, heeft
oen opgemerkt dat de gezanten van Pruisen, Rusland, Enge
land en Spanje, benevens die van sommige duitsche mogend
heden afwezig waren.
Marssillé, 19 Augustus. Volgens berigten uit Napels van
18 dezer, had aldaar daags te voren eene demonstratie plaats
gehad, waarbij de kreten Leve Garibaldi! Leve Victor Ema
nuel! Naar het kapitool! waren aangeheven. Het garnizoen
en de nationale garde zijn wel onder de wapenen gekomen,
n-aar alleen om te surveilleren.
Lamarmora heeft het corps mobile garde, ter sterkte van
16000 mat- ontbonden. Velen hunner hebben het voon emen
te kennen oegeven om bij de vrijwilligers van Garibaldi dienst
te nemen. l)ien ten gevolge wordt er langs de kust gesur
veilleerd.
Berlijn, 18 Augustus. Terwijl millioenen bij mtllioenen
ten behoeve van het ministerie van oorlog worden weggewor
pen, zegt een der dagbladen, geschiedt bijna niets voor het 011-
derttiisHet gevolg daarvan is, dat eindelijk plaats vindt het
welk reeds voor vele jaren is voorspeld en waarop men de aan
dacht der regering reeds zoo dikwerf, maar te vergeefs heeft
'evestigd. namelijk dat bij de ongunstige vooruit? igten voor
onderwijzers ten slotte groot gebrek aan bekwame docenten bij
het lager en midde' aar onderwijs zou ontstaan. Wij geloovcn
echter"dat het bedoelde kwaad dringende verbetering t 'sekt en
het voor ons land oneindig meer nut zou opleveren, indien
oen deel der millioenen, voor oorlog gevraagd, tot verbetering
van het onderwijs en ten behoeve van het onderwijzend per
soneel werd aang; wend, dan wanneer al de aangevraagde mil-
Uoeren voor het ministerie van oorlog beschikbaar gesteld en
ten behoeve van het leger en zijne reorganisatie gebezigd
worden.
Weenen, 15 Aug. Het gerucht omtrent de aftreding van
den ridder von Piener, minister van linancieu houdt stand.
Verscheidene personen worden aangeduid als het uitzigt heb
bende op de benoeming tot minister van financiën, maar met
■zekerheid is daaromtrent niets bekend.
T>e ke'zerin is door de bevolking van Schönbrunn en
omstreken, die bij hare aankomst op het paleis aldaai v.as
zaa ingevloeid, op de hartelijkste wijze begroet. Zij schijnt than3
geheid hersteld en heeft een bloeijend uiterlijk. Volgens een
algemeen verspreid geru 'ht, hebben de geneesheeren zich in
haren toestand vergist, afgaande op een ziekteverschijnsel het
welk hen tot eene geheel verkeerde gevolgtrekking had geleid.
I)e natuur en de jeugdige leeftijd der lijderes hebben haar,
niettegenstaande de verkeerde behandeling, waaraan zij is on
derworpen gtworden, de gezondheid hergeven.
RagUSS, 19 Augustus. Op den prins te Montenegro is
een moordaanslag beproefd doch mislukt. Een zijner volgelin
gen werd bij die gelegenheid gewond. l)e prins is geneigd cm
met Omer-pacha te onderhandelen.
Turijn, 17 Augustus. Uit Napels berigt men, dat het ge
rucht als zou Garibaldi de straat van Messina overgestoken er
ia Calabrie aangekomen zijn, geheel ongegrond is.
Het genootschap tot vrijmaking van geheel Italië is op
last der regering ontbonden.
18 Augustus. Heden meldt men uit Napels dat Garibaldi
é*i.naar Catanja heeft begeven. Men gelooft dat er onderhande
lingen met hem zullen plaats hebben alvorens de troepen tegen
hem zullen ageren. I)e politie heeft huiszoeking gedaan bij
drie vereenigingen, als bij die van het provedimento, van de
boogschutterij en voor Italie's eenheid. Op andere plaatsen
heeft zij eene gedrukte proclamatie gevonden, waarin Garibaldi
den heer Ratazzi voor eta rebel verklaart. Het fort van Messina
is op nieuw gewapend. De treepen achterhalen vele Garibal-
dianen. die te jong zijn om geforceerde marschen mee te maken.
De steden die de vrijwilligers doortrekken, verschaffen hun
weinig hulpmiddelen.
19 Augnstus. Dt senaat heeft het ontwerp goedgekeurd,
waarhij aan den heer Bustogi concessie wordt verleend voor
den aanleg van een spoorwegnet in Napels en in -Lombardije.
De koninklijke prinsen zija te Konstantinopel aangekomen.
Men verzekert dat Garibaldi Catania binnen is gerukt,
zonder dat het tot een conflict met de troepen gekomen is.
New-York, 7 Augustus. Het handelsverdrag tusschen
Turkije en de Amerikaansche Unie is afgekondigd. Bij dit
verdrag zijn tabak en zout uitgesloten van de lijst der in
voerartikelen in Turkije, zullende daarentegen de amerikanen
deze artikelen uit Turkije vrij kunnen uitvoeren, zonder beta
ling van uitvoerregten
De bondstroepen hebben Corinthe en alle omliggende plaat
sen ontruimd, terwijl zij tevens door de zuidelijke guerilla's
uit Newark en Alexandrie verdreven zijn; daarentegen zijn de
zuidelijken onder Thompson in een gevecht bij Memphis op
de vlugt geslagen en hebben de noordelijken zich van Micam-
ville meester gemaakt.
Nabij Columbia is op nieuw eene aanmerkelijke hoeveelheid
katoen verbrand.
Te Washington heeft weder eene groote meeting plaats ge
had. Die vergadering heeft hare adhaesie aan de conscriptie
te kennen gegeven en als haar gevoelen uitgedrukt, dat de
oorlog met alle het land ter dienste staande middelen, ten
krachtigste moet worden voortgezet.
GrClida20 Augustus. Op de kaasmarkt werden heden
aangevoerd 187 partijen. De eerste soort 20,a 24,
de tweede soort ƒ16,a 18,Alles werd vlug ver-
kocht.
De indische berigten behelzen een uitvoerig verslag
van de reis van den gouverneur-generaal door de vorsten
landen; wij, die kort geleden vergast zijn op uitvoerige ver
slagen der reis van onzen geëerbiedigden koning door Over
ijssel en Zeeland, kunnen ons de festiviteiten in een oosterseh
kleed gestoken eenigzins voorstellen; alleen verdient het ver
melding, dat de gouv. gen. overal naauwkeurige onderzoekin-
gen heeft in het werk gesteld ten behoeve der industrie en
van den handel, en dat de reeks van grieven te Samarang
bijeenverzameld, door hem wel willen.. is aangehoord. Jammer
dat het wegnemen dier grieven meestal veel geld zal kosten,
eene zaak, die altijd met moeijelijkhedeu verbonden is. Ge
lukkig is de hoofdzaak spoorwegen; en daarmede wordt thans
op geen millioen gezien.
De berigten omtrent den stand der verschillende producten
op Java zijn zeer gunstig; minder gunstig hetgeen ons weder
berigt wordt omtrent de zeeroovers. Op verschillende plaatsen
hebben zij weder rooverijen gepleegdzonder dat onze schepen
in staat waren hun belangrijke schade toe te brengen.
Te Batavia zija 16 kortelings gevangen genomen zeeroo
vers gevonnisd; 15 zijn ter dood veroordeeld, de zestiende,
die dt gevangen personen menschlievend had behandeldis
begenadigdhij w erd veroordeeld tot 20 Jaren dwangarbeid
buiten Java, wel een vreemd soort van genade!
Uit Banjermassing is weder niets bijzonders. Volgens par
ticuliere berigten is het gelukt den sultan van Passin over 1e
halen te Banjermassing te komen, waarop tusschen hem en
het gouvernement een contract is gesloten, waarbij de sultan
onze bondgenoot wordt. Dit haalt eene expeditie uitwaartoe
reeds bevel schijnt gegeven te zijn, zoodat vele gelden wor
den gespaard.
Een bewijs dat de band tusschen Nederland en Indie nog
niet zoo flaauw is, als sommigen wel zouden willen doen voor
komen, is dat op het eerste berigt van den brand van En-
schcdete Batavia 19000 zi.in bijeengebragt.
De stand der vrachten naar Nederland is weder hooger en
met den aanvoer der nieuwe suiker verwacht men nog meer
rijzing. -Een gelukkig verschijnsel ook voor den scheepsbouw
hier te lande, die na eenige jaren schijnt te herleven, ten
minste op verschillende werven zijn nieuwe schepen opgezet,
of bestaat daartoe het plan.
De jajansche regering schijnt met goeden ijver ljjpelu, maar
zij kan hare plannen niet altijd uitvoeren. De weduwen der
in Japan vermoorde gezagvoerders de Vos en Dekker zullen
ieder wener 700 sp. matten ontvangen. Voorts heeft qpk de
japansche regering haar verlangen te kennen gegeven, om zes
a acht jongelieden naar Nederland te zenden om zich prac-
tisch in den scheepsbouw te oefenen, alsmede om hier voor
hare rekening een oorlogschip m~t stoom vermogen te doen
bouwen.
Schoonhoven, 19 Aug. Gister vierde de hier sedert kor
ten tijd gevestigde „Nijverheids-Vereenigiug voer Goud- en
Zilversmeden" en met haar vele ingezetenen, de herdenking van
het vijfentwintig jarig bestaan van het Kantoor van Waarborg
j dezer stede. Was het roeger voor de talrijke alhier ge
vestigde fabriekanten niet weinig kosten en moeite, om het door
hen vervaardigde goud- en zilverwerk op het kantoor van waar
borg te Utrecht te doen keuren, veel voordeel bragt het hun
du- aan, toen te dezer stede in 1S37 eeu kantoor van waarborg
werd gevestigd.
Reeds vroegtijdig wapperde gister de driekleur van vele open
bare en particuliere gebouwen, terwijl de door genoemde ver
eenigiug gegeven matinee musicale een aantal bezoekers telde.
Ook op de soiree musicale, die gister avond door een talrijk
publiek werd bijgewoond en met een bal besloten, heerschte
gepaste vrolijkheid en eene goede stemming.
Voorzeker is bij de viering van dit feest bij velen de wensch
opgekomen dat het den fabrikanten van gouden en zilveren
werken, die hier aan honderden ingezetenen werk verschaffen,
voortdurend in hun bedrijf moge welgaan.
Mijnh 'jt de Redacteur!
Met belangstelling heb ik het ingezonden stuk ter verbete
ring van den toestand onzer gemeente gelezenen voortdurend
wachtte ik eeue weerlegging of aanmerkingenmaar de ker-
misdrukte schijnt dit verhinderd te hebben, en toch was dit
voor de rust der leden van den gemeenteraad en vooral voor
het collegie van dagelijksch bestuur hoogst noodig. Indien
toch in onze stad de grootste helft der geborenen het tweede
jaar niet bereikt, dan is het pligt de oorzaken daarvan op
te sporen.
Uit de statistiek toch blijkt, dat van de 100 kinderen, die
geboren worden, in liun eerste levensjaar sterven:
te Leeuwarden 17,5 te Haarlem 28,7
Maastricht 19,5 's Hertogeubosch 28,9
Nijmegen 19,7 's Gravenhage 30,1
Zwolle 20 Utrecht 30,6
Groningen 21,1 Amsterdam 32,3
Deventer 23,3 Middelburg 33,3
Breda 23,8 Botterdam 35,2
Arnhem 27,1 Dordrecht 35,8
Leiden 27,8
Is Dordrecht in dit opzigt reeds hoogst ongunstig aange-
teekend, Gouda zoude, volgens de opgave van X. X., Dord
recht nog verre achter zich laten, en zonder meer bepaalds
cijfers, neem ik de v ijheid om te denken, dat die opgave wel
eenigzins vergroot kon zijn.
Een feit echter, de stationaire toestand der bevolking ge
durende een reeks van jaren, is reeds voldoende, om een on-
gunstigen toestand te vermoeden, altijd indien de statistiek
over eenige jaren niet aanwijst, dat jaarlijks een tal van per
sonen de gemeente verlaten hebben, wederom eene vraag, die
door den ambtenaar, belast met het houden van het bevol
kingsregister, gemakkelijk kan opgelost worden.
Daar mij evenwel geene redenen bekend zijnwaarom Gouda
meer door zijne ingezetenen zoude verlaten worden dan andere
plaatsenmaar integendeel vele vreemdelingen zich in onze
stad hebben nedergezet, dienen de redenen van dien ongun-
stigen toestand te worden opsrespoord, en middelen beraamd
om hierin verbetering te brengen.
Moeijelijk is dit evenwel.
Slechte voeding, ongezonde woningen, ziedaar hoofdoorza
ken van veelvuldige sterfte, maar bestaan die oorzaken ook
niet in andere steden, wier bevolking toch jaarlijks vooruit
gaat? Wordt Gouda niet door vreemdelingen geprezen als een
luchtig, rein stadje? Is het water slechter, dan in eenige an
dere stad van Holland? Het is waar, er zijn lage gedeelten,
maar zouden die ongezonder zijn dan de zoogenaamde rotter-
damsche polderstad? Mogen de amsterdamsche met de goud-
ache grachten vergeleken wcrdeD Zijn de woningen in Gouda's
Zoude de burgerlijke stand eeene gelegenheid hebben eene statis
tiek over de laatste vijf jaren te geven en door middel van dit blad be
kend te maken? Blijkt het dan, dat de toestand zoo hoogst ongunstig
i», welnu des te spoediger zullen er middelen opgespoord en wat meer
in het werk- gesteld worden ter verbetering.
achterbuurten, slechter en ongezonder, dan die van iedere an
dere stad in Zuid-Holland?
Hoezeer ik dus het denkbeeld van X. X. toejuich, om betere
en gezonder arbeiderswoningen te bouwen, de hoofdoorzaak
der kwaal is daardoor naar mijn inzien niet weggenomen
Ook de fabrieken in het algemeen worden door X. X. te hard
behandeld.
Bedoelt hij s'echte bedompte vertrekken door een tal van
arbeid ia bezet, die in een gebogen houding zonder ol loendc
lucht den geheelen dag moeten doorbrengendan heeft hij
volkomen gelijk, en ieder weldenkende hoopt met hem, dat
zij zoo spoedig wioerelijk uit onze stad zulten verdwijnena!
nemen zij dan ook dien tak van uijiciLvid mede, waardot
Goudi wijd en zijd bekend is.
Zouden daarentegen goed ingerigte fabrieken niet eene wel
daad voor enze stad zijn, en is het niet te hopen, dat onze
stadgenooten daarin meer en meer werk vinden, opdat de
loonen hooger en daardoor vooral de voed'ng der arbeidende
klasse beter worde. Deze toch laat veel te wenschen over,
maar hierin is door geene regering verandering te brengen.
Dit kan alleen door verbeterde omstandigheden veroorzaakt
worden, en daartoe moet vooral het invoeren van nieuwe tak
ken van nijverheid medewerken.
Ook omtrent den arbeid der vrouwen in de fabrieken moe
de schrijver dezer regelen met X. X. verschillen. Hij kan di
in het algemeen genomen, niet zoo bepaald afkeuren, altij
als de fabrieken goed ingerigt zijn. Dan toch kunnen zij voo
aankomende meisjes de kweekplaatsen zijn van orde on gerc
gelde werkzaamheid, deugden, die maar al te dikwijls in d
huisgezinnen gemist worden, en bovendien kunnen zij doi
haren arbeid de inkomsten van het huisgezin vei meerderen
Ook zullen meisjes, die middelen hebben om onbekommerd i
bun onderhoud te voorzien, uit behoefte niet zoo ligt tot ee
ouberaden huwelijk overgaanen daardoor het pauperisme ver
meerderen
Het belang der zaak deed mij deze regelen schrijven. Mog
U, mijnheer de redacteur, ze dienstbaar achten, om de alge
meene belangstelling in deze zaak meer op te wekken, dan
zult gij door dc plaatsing verpligten
Gouda, 12 Aug. 1862. Y.
VARIA.
k De belangrijkheid der katoendistricten in Engeland kan
uit dc volgende cijfers blijken: De waarde der belastbare ei
gendommen in Lancaster is meer dan het tiende gedeelte van
geheel Engeland en Wales. Te Manchester bedroeg de bevol
king in 1841 311,000 en in 1861 460,000 menschen, eene
vermeerdering van bevolking alleen door het katoen veroor
zaakt. Ip de jaren van 1846 tot 1860 is de invoer van ruwe
katoen met 197 pCt. toegenomen.
"In 1830 werden in Engeland 914 millioen yards of eng.
ellen vervaardigd en in 1860 4,431 millioen, d. i. ongeveer
5 maal meer in 30 jaren. De totale waarde van die vervaardigde
katoen overtreft de opbrengst van het gefceele rijk; want zij
is or0eveer 1000 millioen gulden. De kracht der gebruikte-
machines is gelijk aan die van 110,000 paarden; het kolen-
verbruik is 65000 ton. Het loon der arbeiders bedraagt jaar
lijks meer dan 160 millioen gulden. Is het te verwonderen,
dat de oorlog in Amerika, waardoor de katoen-invoer belet
wordt, vreeselijke ellende in die districten veroorzaakt, en
dat de engelsche regering maatregelen neemt, om in den noou
dier duizende werkeloozc arbeidslieden te gemoet te komen9
Evenwel is het te hopen, dat het engelsche ministerie, ge
trouw aan zijne afgelegde verklaringen zich in den onderlin-
gen strijd der Amerikanen onzijdig houden z«d. Van eenetus-
schenkomst toch in dien strijd zouden de gevolgen voor ge
heel Europa niet te voorzien zijn.
Uit een verslag omtrent de spoorwegen in Engelsch-Indie
blijkt, dat gedurende 1860 op 777 mijlen spoorweg vervoerd
zijn 4,255,240 personen, en dat gedurende dit jaar 53 per
sonen zijn gedood en 45 gewond. Onder de gedooden waren
slechts twee Europeanen, die hun dood vonden door uit het
rijtuig te vallen, twee inboorlingen werden gedocd; de eene
door in het rijtuig, de andere door daaruit te willen gaan,
terwijl de trein in beweging was. De overige gedooden be
hoorden tot de spoorwegbeambten of werklieden.
De keizer heeft den 14 dezer niet gesproken, maar zich verlustigd in
bet bezien van meer dan zestig duizend stuks vorstelijk speelgoed. Hef
russibche leger in Polen wordt op 100,000 man gebragt. Met October
zal daar eene algemeene recrutering plaat3 hebben dit geeft gelegenheid
om een groot aantal jonge lieden te vergasten op een reisje naar Oren-
burg of den Kaukasus. Te Weenen begroot men de opbrengst van "bet
