Nieuws
Advertentieblad
en
Omstreken.
voor Gouda en
1SR
Bgjrjt
Zondag, 21 September.
1S62
N°. 50.
Iets over het Teekenonderwijs.
eten.
i 14^
7s
V>6
is
Uitgave van A. BRINKMAN, j
GOUDSCHE COURANT
rwijs.
hand-
Straver, geb.
/16
90%
?xkMA5'
/16
Z16
/s
Z16
Z4
C<J j.
ten, wed. J.
Willem
erdingeu.
'ries. W.
igelhard, 2 j.
ader wijzer
aar nu ^er
door één
bezoldigde
moet ook
ven. Ook
voldoend
iet hooger
derwijzers
:e wonde
rend dres-
schreden
4Si/2
«9/ir,
101%
- Deze Courant verschijnt des Donderdags en. Zondags.
In de Stad geschiedt de uitgave des avonds te voren.
De prijs per drie maanden isf2,franco p. post ƒ2,25.
De inzending der Advertentién kan geschieden tot des
morgens ten 11 ure.
september,
ste
t punt bij
hierin ook
rorde aan-
5115,!.;
26u/16
71%
60'
30%
55
+47/ls
Gebleven
koers.
64>/s
7014/16
Vreumingen
C. van der
Linden.
ouders XV.
ortensius en
mits. 14.
Iriana Maria,
de Bruin en
Da prijs der Advertentién’ van één tot zes
regds met inbegrip van het zegel is 80 Cent, voor
l eiken regel daarboven 10 Cent.
I Buitengewone letters worden berekend naar
I plaatsruimte.
(Ingezonden.)
Bij het tentoonstellen van de oefeningen der leerlingen van
de Stads-Teekenschool, moeten wij het publiek wel opmerkzaam
maken, dat zijne verwachting daaromtrent niet te hoog gespan
nen zij; het spreekt van zelf, dat het niet verlangen kan, tee-
keningen te aanschouwen zooals die gemeenlijk door liefhebbers
van het teekenen worden vervaardigd; maar wel oefeningen,
voortgebragt door leerlingen, die het teekenen moeten loeren
als grond voor de verschillende industriëele vakken en l"~d.
werken, waartoe zij worden opgeleid.
Dia..oefeningen nu moeten,tegenover het publiek getuigenia ^hei. gevoel
affeggeti van het grondig of niet grondig studeren der leer- 1
lingen en het doen zien of de rigting van het onderwijs op
die school goed of slecht is. Van teekeningen kan dus hier
geen sprake zijn, want teekeningen kunnen nimmer door jongens
voortgebragt worden, maar alleen door meesters, die jaren lang
gestudeerd hebben. En al wat men nu bij gebrek aan dege
lijke studie in het teekenen als teekeningen w il doen doorgaan,
zooals het maken van ontwerpjes zonder kennis van constructie
en het nateekeneu van figuurtjes of landschapjes naar plaat mag
nimmer op eene teekenschool gehuldigd of toegepast worden.
Met die charlatannerie mag en kan het bestuur eeiier stedelijke
inrigting zich uit den aard der instelling zelve niet ophouden.
Dat toch moet het publiek voorgaan met den eenigen en kort-
sten weg te bewandelen, die er toe leidt om degelijke teeke-
naars te vormen en het teekenen zoo te laten onderwijzen, dat
het niet bloot blijft bij het nateekenen, maar dat zij la* er ge
schikt zijn om niet alleen de voorwerpen naar de natuur, maar
ook de in de gedachten ontwrorpene te kunnen teekenen. Even
zoo moet het bestuur zorg dragen, dat de ingenomenheid met
onvolmaakt werk, welke bij jonge lieden zoo vaak voorkomt,
geheel worde uitgeroeid en hen daarom alleen aanmoedigen en
beloonen in het streven naar degelijke en grondige kennis.
In de laatste 50 jaren heeft men in de meeste steden van
Nederland naar het voorbeeld der Franschen, teekenscholen op-
gerigt, met het doel nijverheid en handwerken te doen bloeijen,
door den werksman een zoo volledig mogelijke opleiding in het
teekenen te geven, tot vorming van zijn smaak, tot veredeling
zijns kunstgevoels. Maar behalve op de teeken-akademien en
op een paar goed georganiseerde scholen na, heeft dat onder
wijs geenc groote resultaten opgeleverd, omdat de aard en
si rekking daarvan geheel doelloos was. Vragen wij nu naarde
oorzaak van dit verschijnsel, dan ligt het wel voor de hand.
De kleingeestigheid scheen sedert een geruimen tijd het erfdeel
van den Nederlander te zijn, hem door een vorig geslacht
vermaakt, en het heeft lang geduurd eer de liefhebberij voor
speksteen-poppetjes, lange lijssen-chinesche pulletjes, tijd verbeu
zelende merklappen en papieren knipseltjes verdwenen was. En
die zelfde liefhebberij yoor nietigheden nu drukte zich ook
merkbaar af in het onderwijs; van daar dat men meer waarde
hechtte aan de wijze van éene tijd verbeuzelende behandeling dan
aan bet goede en Juiste teekenen-. Zoo werkte men eerst zon-
Oost-Hucen B. n°. 75. i
der eenige bepaalde leerwijze en liet gemeenlijk den leerling
naar zijn eigen vrije keuze w erken, zonder eenige orde of regel
in den loop van het onderwijs te volgen. De een teekende een
kcebeestje, de ander een bloemstukje, een derde een landschapje,
een vierde weder een herderinnetje of ander figuurtje; allen on
geschikt voor degelijke studie. In den regel kw'amen de letr-
lingen op te ver gevorderden leeftijd eerst op die scholen, zoo
dat het moeijelijk werd hun vooraf een voorbereidend onderwijs te
doen genieten. Was nu de keuze der modellen geheel verkeerd
en doelloos, de wijze van uitvoering was nog ellendiger. De
schaduwen onder anderen werden met ongeioofelijke inspanning
of gestippeld, of gestreept en gekruist; daarmede werd veel tijd
zoek gebragt en zoo werden meer de streepjes en ruitjes der
f schaduwen machinaal nagemaakt, dan dat het oog geoefend ei|
1 voor seboone vormen opgewekt werd. Dat dfde
gebrek was nog grooter in het pnvaat-ondórwtyS etr is i. nog
zonder merkbare verandering zoo ten naastenbij gebleven
Op de teekenscholen echter is het onderwijs gehul hervormd
door de verstandige verbeteringen der bestuurders en de krach?
tige maatregelen der regeringen. In plaats van zich hier nu tan
te sluiten, is het privaat-onderwijs steeds geheel op zich zelf
gebleven en het heeft, ja door den tijd verwisseld van modellen,
maar het degelijk teeken-onderwiis is het nooit geworden; het
bleef een geruimen tijd niets anders dan een tijd verbeuzelend
handwerkje voor jonge heeren. Den zin, het deel, het nut van
het teekenen scheen men in ’t algemeen uie* zou hoog te wa. r
deeren, als di' kunst wel verdient; mei: cheen niet te begrij
pen, dat het de ziel is van eene werkzame eu industriëele v Ski
klasse en dat zonder deze kennis, die volksklasse zich ui
konde opbellen uit dien diep ellendigen staat, waarin
de overgeërfde vooroordeel™ van een vor-g gedaul
peld was.
En vraagt men nu, waarin of die verbet crd< ,/t
kenonderwijs bestaat, dan moet ik zeggen, dat i -
in het maken van teekeningen die verre bov
der leerlingen zijn, en dus met verkeerde huipmid :»-lije.a
veelal door de hand van den meester moeten afgewerkt wor
den, dat het niet bestaat in het naapen van plater, die
vol gebreken zijn of waarin geene de mit ste kennis van leiding
of studie aanwezig is, en die dus veel tij.1 vermorsen met op-
teekenen en eenmaal afgewerkt aan de wanden der vertrekken
opgehangen, den jeugdigen leerling een valsch denkbeeld geven
van zijne kennis en hem reeds vroegtijdig bedwelmen door he:
zoet vergif der vleijerijmaar dat het verbeterd onderwijs be
staat in studeren, in het maken van studiën die van de een
voudigste lijnen geleidelijk en geregeld opklimmen tot de meest
zaamgestelde voorwerpen. Zonder te stud ren kan men niets
voortbrengen, evenmin als men oogsten kan daar waar n.f
gezaaid is. Heeft men niets degelijks geleerd, men z.d er
later niet mede kunnen schitteren, of men moest even
de kraai uit de fabel zich tooijen willen met eens anders
ren. En behoeven wij verre te gaan om te weten, hoe wt
vruchten het teekenonderwijs tot nog toe beeft opgeleverd.
I Vraagt het maar cens aan die duizenden, die teekei.cn g<-
i leerd hebben, of er wel één onder is, die nu op gevorderden
leeftijd, hetzij dan voor pleizier of hetzij om een werkin g tr
