ötnncnlflnÏL
Gemengde Berlgten.
Ingezonden.
Gymnasium tc Gouda.
Eene historie met een moraal tot toegift.
7.al duren, en- dat het hun pligt is te zorgen, dat 's lands
toekomst nu nog slechts op het leven van een enkel man
gegrond, verzekerd «orde.
Berlijn, 7 December. De koning bevindt zich, naar men
zegt, in .een vreemdsoortigen toestand; zekere zwaarmoedigheid
is in hem merkbaar, terwijl overigens verscheidene zijner
handelingen bij sommigen het vermoeden wekken, dat zijn
geest niet onbeneveld is. Uit goede bron wordt verzekerd,
dat de vorst op de bevolking der hoofdstad zeer vertoornd
is; een gevolg van de omstandigheid, dat de Berlijners hem,
als zij hem in het openbaar aantreffen, in het geheel niet of
niet met den vereischten eerbied grueten.
In ae Hessen-Darmstadter kamer is een ontwerp inge
komen, strekkeude tot regeling van de vrijheid van eeredienst
onder de bescherming en het oppertoezigt vau den staat, zoo
als in de memorie van toelichting woordelijk wordt gezegd.
Krachtens het ontwerp zullen alleen de evangelische en r.
katholieke kerk de regten van openbare vereenigingen of ge
nootschappen erlangen, terwijl de andere gezindten, tot dus
verre slechts geduld, geene andere regten zullen krijgen dan
die haar bij afzonderlijke beschikking worden toegekend.
Turijn, 7 December. Volgens de Italia zal de heer Farini
president van d *n ministerraad worden zonder portefeuille. Voorts
zou de zamenstelling van het kabinet aldus zijn: Perruzzi, bin-
nenlandsche zaken; Cassinis, justitie; Membreaopenbare wer
ken; Lango, marine; Audinot, koophandel. De generaal Petiti
heeft de portefeuille vau oorlog niet aangenomen. Men ver
wacht nu het antwoord van den generaal Delia Eovere op het
hem gedane aanbod tot aanvaarding der portefeuille. Men
verzekert voorts dat de heer Pasolini de portefeuille van bui-
tenlandsche zaken niet heeft aangenomen.
Geilève, 7 Dec. Het volk heeft de constitutie met eene
meerderheid van 459 op de 12000 uitgebragte stemmen ver
worpen. De radicalen i.cbben dus de overwinning behaald.
New-York, 27 November. De expeditie der Unie naar den
Missisippi zai bestaan uit 40,000 man en 40 kanonneerbooten.
De president heeft last gegeven tot de uitvoering der cocfis-
eatiewet. Naar men verneemt, is de aanval der noordelijken
op Frederiksburg slechts eene list geweest, om eenige aanzien
lijke transporten te kunnen dekken. De dagbladen geven den
wensch te kennen, dat de president Lincoln zijne bemiddeling
zal aanbieden in het geschil lusschen Frankrijk en Mexico.
Niettegenstaande de vertoogen van de vertegenwoordigers der
vreemde mogendheden, zullen de Fr. nsehen in het begin van
december naar Orizaba oprukken.
'S Gravenhage, 6 December. De tweede kamer der sta
ten generaal heeft heden de behandeling der begrooting voor
koloniën voortgezet. De rigting van het kabinet werd eerst
bestreden door den heer Sohimmelpenninck, waarna de min.
van koloniën de verschillende sprekers beantwoordde. De hh.
Groen van Prinsterer en Mijer bestreden daarop weer de po
litiek van het kabinet, en verklaarde de eerste dat, mogt hij
voor de begrooting stemmen, hij niettemin hec koloniaal re
geringsbeleid afkeurde; evenwel verlangde hij nu nog niet
dc aftreding van dit kabinet.
8 December. In de ochtendzitting van de tweeds ka
mer van heden zijn de algemeene beraadslagingen over het
hoofdstuk koloniën voortgezet, maar nog niet ten einde ge-
bragt. De minister heeft nog eenige der in de vorige bijeen
komst tot hem gerigte vragen beantwoord. De heeren van
Heukelom en v. d Linden hebben de rigting van het bewind
in de koloniale aangelegenheden verdedigd, en hebben ge
tracht aan te toonen, dat de leden van de behoudende partij,
welke zich tegen deze rigting hebben verklaard onderling
verschillen in bedoelingen en beginselen. De heeren Mijer,
v. Bosse en Heemskerk Az. hebben de genoemde sprekers be
antwoord en hunne denkbeelden nader toegelicht. De laatst
genoemde heeft gemeend, dat de val van de begrooting voor
de koloniën geenszins den val van geheel het bewind be
hoefde na zich te slepen, en dat zelfs de behoudende partij
had getoond, dit niet te willen.
In de heden gehouden avondzitting hebben geene nieuwe
sprekers het woord gevoerd. De heeren de Brauw, Godefrui
Wintgeas, Pransen van de Putte, van Lijnden en Mijer zijn
teruggekomen op vroegere redevoeringen en daaruit afgeleide
beschouwingen. De minister van koloniën heeft mede het
woord gevoerd en herhaaldelijk verklaard, dat de koffijcultuur
en het koihjmonopolie zal gehandhaafd blijven, zoo als het nn
bestaat. Hij denkt er niet aan om daarin verandering te
brengen. Ook de min. van financien heeft gesproken en is
opgekomen tegen de verwijten van sloopingsgezindheid. Het
gouvernement wil niets anders dan behoud van het cultuur-
stelsel met verbetering en wering van misbruiken, zonder op
offering van de financiële voordeelen voor het moederland,
die nu meer dan ooit noodig zijn. Maar, Java is groot °-e-
noeg om de gouvernements-cultures te laten bestaan, en par
ticuliere industrie onder wettelijke regels toe te laten en te
ontwikkelen. De algemeene beraadslagingen zijn daarna be
sloten. Morgen over de onderdeelen.
9 Dec. Bij de overweging van de onderdeelen der be
grooting voor het dep. v. koloniën, in de bijeenkomst van de
tweede kamer van heden, heeft de heer Kappeyne gewezen op
de bestaande behoefte van eene vaststelling van het wetboek
van sirafregt voor de Europeanen en daarmede gelijkgestelde
personen in Nederl. Indie, en heeft hij den min. in beden
king gegeven, om in deze aangelegenheid bij koninklijk be
sluit te voorzien. De hr. Godefroi" heeft zich met dit denk
beeld vereenigd. De min. van justitie heeft begrepen, dat
een dergelijk wetboek bij de wet moet worden vastgesteld, en dat
die arbeid in elk geval zeer beperkt zal worden, vermits deze
alleen zal bepaald blijven tot uitzonderingen op het in Ne
derland bestaande wetboek.
De hr. v. Bosse acht de kosten, welke voor het indische
invalidenhuis worden verlangd, te hoog, in vergelijking met
die, welke voor de invaliden van het nederl. leger worden
besteed, en heeft, nadat daarover eenige woordenwisselingen
hadden plaats gehad, een amendement voorgesteld, strekkeude
om die kosten met 10,000 te verminderen. Het is geble
ken, dat zich reeds een vrij aanzienlijk getal regthebbenden,
volgens een der leden ten bedrage van 150, hebben aange
meld om in het gesticht Bronbeek te worden opgenomen. Het
amendement is bij stemming afgewezen.
Op scmmige sabridien is eenige vermindering goedgekeurd,
en bij eindstemming is het geheel der begrooting voor het
dep. van koloniën, met S7 tegen 32 stemmen aangenomen.
Voor hebben gestemd de lieeren Kerstens, Bots, de Poorter,
Oomen, Beens, Guljé, Heijdenrijk, v. Muiken, v. Wintersho-
ven, de Berg, de Bieberstein, Cornelis, Dullert, Blussé, Blom,
v. d. Putte, Hoynck, Kappeyne, v. Heukelom, Heemskerk Bz,
Cool, Poortman, v. Eek, Anemaet, Hugenholtz, Idserda, Kingma,
Rijnders, Zijlker, Westerhof, v. d. Linden, v. Logchem, de
Meester, Dumbar, Mensonides, v. Diggelen en Wijbenga.
Tegen hebben gestemd de heeren Meylink, Luijben, v. Nis
pen, v. Lvnden Mijer, v. Lith, v. Amerongen, Schimmelpen-
ninck, Hoffmann, de Brauw, v. d. Poel, Begram, de Raadt,
Wintgens, Hoekwater, Heemskerk Az., Godefroi, Nolthenius,
v. Foreest, Kien, v. Goltstein, v. A. v. Wijck, v. Voorthui
zen, v. Heemstra, Dirks, Lyclama, Storm, v. Heijden, Wichers,
v. Bosse. v. d. Veen, en de voorzitter v. Reenen.
Afwezig waren de heeren Jespers, Groen en Gevers. Nadat
men was overgegaan tot de overweging van de begroeting
voor de onvoorziene uitgaven, en niemand deswegens het woord
heeft verlangd, zijn de algemeene beschouwingen over dit hoofd
stuk dadelijk gesloten en is het hoofdstuk zelf, met 48 tegen
6 stemmen, aangenomen. Tegen hebben gestemd de heeren v.
Heemstra, Schimmelpenninck, v. Foreest, de Brauw, Nolthenius,
en Hoffmann.
Daarop is, op voorstel van den voorz. besloten, om op
morgen over te gaan tot de overweging van het ontwerp op
de verbetering van de waterwegen naar zee.
Het eindverslag van de commissie van rapporteurs voor de
begrooting van den aanleg van staatsspoorwegen in 1863 is
gereed; de dag der beraadslaging daarover zal nader worden
bepaald.
LI. zaturdag heeft de eerste kamer der staten generaal
hare werkzaamheden hervat, en zijn ingekomen behalve eenige
verzoekschrifleu enz. al de wetsontwerpen in den laatsten tijd
door de tweede kamer aangenomen, waaronder de acht eerste
hoofdstukken der staatsbegrooting voor 1863. Na de zamenstel
ling der afdeelingen ging de vergadering uiteen.
In de zitting van gister is de heer mr. C. I. Nobel als lid
toegelaten
Rotterdam, 9 Deo. Uit Alexandrie is van 7 dezer het
telegraphische berigt ontvangen, dat de stoomboot Colombo,
met de mails van Indie, China en Australië bij het eiland
Minicoy is verongelukt. Dc passagiers, de equipage en een
gedeelte der mailpakketten zijn gered.
Gorinchem, December. Van verschillende zijden ver
nemen wij, dat vooral in het oostelijke deel van dezen waard
zeer groote vlugten van ganzen doortrekken en veelal zich
zuidwaarts rigten. Velen zien daarin toeneming der koude in
noordelijker streken; terwijl menigeen, als naar gewoonte, in
den V-vorm dien de ganzen, achter elkander vliegende, ver
tonnen vorst lezen. Toch schudt men het hoofd, wanneer
men doet opmerken dat, zóó vliegende, door de ganzen het
Gemakkelijkst den kouden en stevigen luchtstroom wordt
doorkliefd. Intusschen maken de ganzenvangers goede reke
ning, want bij menigte worden die vorstvoorspellers, vermoe
delijk als loon voor hunne goedheid, gevangen en te^eu
goede prijzen afgezet.
Stolwijk, 3 December. Heden namiddag is onder deze
gemeente brand ontstaan in eene arbeiderswoning, die zoo
spoedig toenam dat daaruit niets gered kon worden behalve
eene koe terwijl de twee andere te gelijk opdringende beklemd
raaxten tusschen de deurposten van de brandende stalling en
jammerlijk omkwamen.
Prins Ipsilanti vermeldt de opofferingen zijner familie ten behoeve der
wedergeboorte van Griekenland. De keorhcssische ministers blijven aan,
de kamer is weder bijeen gekomen en het budget ingediend. Te Sout
hampton is de conservatieve kandidaat voor liet parlement gekozen. De
strijd was hevig, de meerderheid gering. Een groot gedeelte van Loben-
stein in Pruisen is door brand vernield. De mairc van het elfde ar
rondissement te Parijs bad voor de laatste plegtigheid 6000 werklieden
afgerigt om den keizer behoorlijk toe te juichen. Op verzoek der rus-
siscbe ambassade is den Polen te Parijs nu voor het eerst verboden de
viering van den verjaardag der revolutie van 1831. Het voorloopig be
wind van Griekenland heeft eene leening van zes millioen uitgeschreven.
Bij de inwijding van den Boulevard Prins Eugenius heeft de keizer
gewagende van de credietinstellingen voor de arbeiders gezegd, dat daardoor
gelogenstraft is het spreekwoord: alleen aan de rijken wordt e:eld geleend.
Te Heerlen is eene aanzienlijke bouwmanswoning benevens nog twee
buizen verbrand. De schade bedraagt 25 a 30 duizend gulden. Den 4
dec. is bij den lord mayor van Londen weder ruim zestig duizend gulden
ingekomen ten behoeve der noodlijdenden in Lancashire. an bet begin
der katoencrisis in het voorj<iar bedragen die giften nu nageroeg drie
millioen gulden. Het kaperschip Alabama zwerft zoo iu de nabijheid
van New-York, dat men voorzorgen neemt tegen een overval. In Rus
land zijn de belijders van alle godsdienstige gezindheden in het rijk ver
kiesbaar verklaard voor de onderscheidene betrekkingen in het gemeen
telijk bestuur. Men onderhandelt te Rome weder over de krooning
van den franscben keizer. De raexicaansche expeditie kost reeds 400
millioen. Engeland zal zeker de toestemming weigeren tot de verkie
zing van prins Alfred, die echter zeker gekozen wordt door de Grieken.
Bij St. Etienne is eene ketelmakerij ingestort, waardoor zes personen
het leven verloren en twaalf gekwetst werden. Het fransche gouver
nement wil de italiaansche leening niet op de parijsche beurs laten
noteren. De Grieken zijn zeer tegen Rusland gestemd. Voor een
nieuwen schouwburg is te Arnhem ingeschreven 54000. Te Berlijn
heeft zich een commissie gevormd tot bet oprigten van een vondelingen
huis. Garibaldi heeft aan het engelsch committé geschreven dat bij
onmiddellijk na zijn herstel, het werk weder zal opvatten. De zangeres
Adelina Patti ontvangt 2000 franken per avond, zij geeft acht voorstel
lingen in de maand, is voor drie jaar geëngageerd. In Hanover zijn
de belangrijkste ministeriele zetels sedert ruim drie en eene halve maand
onbezet. Nabij Algiers in Noord-Amerika is een gedeelte van een spoor
trein ia de lucht gevlogen, doordien in een der wagens buskruid was
geladen. Bij dit ongeluk verloren 11 personen het leven en werden er
17 gekwetst. Te Markelsheiin aan de Tauber Wurtemberg zijn 39
schoolkinderen in het ijs omgekomen. Een c lelte der bagage van
koning Otto is met inbegrip van bet zilverwerk iü 5 kisten van Athene te
Munchen aangekomen. Eene naamlooze engelsche maatschappij heeft de
waarborgsom van 66,000 thalers gestort voor de uitvoering van den spoor
weg YierssenVenlo. De gemeenteraad van Marseille zal tot het aan
leggen van nieuwe werken eene leening var 2i millioen sluiten. Kei
zer Napoleon heeft zeven kisten met geschenken uit Japan ontvangen.
Sedert 1814 is de haringvisscherij niet zoo goed geweest als dit jaar,
daar de vangst voor Vlaardingen 30,000 ten en in het geheel 43,500 ton
bedraagt.
Gouda, 9 December. Op Jen 6n dezer des avonds, hiel
den de Jeden van het metalen kruis der afdeeling Gouda en
omstreken, hunr.e tweede jaarlijksche bijeenkomst, in het lokaal
„Nut en Vermaak."
Na dat de president de vergadering geopend had, en er ap
pél nominaal gehouden was, getuigde ook weder deze bijeen
komst, door het aanzienlijk getal opgekomen leden, van de hooge
ingenomenheid, die allen bezielde, om daarbij tegenwoordig te
zijn. Daarna gaf de pres. mededeeling van eenige ingekomen
stukken en bescheiden, en vestigde de aandacht der leden, op
een in de maand augustus aanstaande, door alle de afdeelin
gen van het metalen kruis te herdenken en te vieren dubbel
feest, als het löjarig bestaan van het metalen kruis als ver-
eeniging en het 50jarig bestaan van neêrlandsch onafhankelijk
heid en terugkeer in den rei der staten van Europa.
Vervolgens deed de pres., namens het bestuur dezer afdee-
ling aan alle leden der vereeniging het voorstel, om den
HEGestr. heer W. A. van Tolregiments-kommandant,
kolonel enz. het eere-lidmaatschap dezer afdeeling aan te bie
den. Met geestdrift vond dit voorstel algemeene en eenpa
rige toejuiching, en werd er alzoo naar aanleiding daarvan,
onmiddelijk eene commissie uit het bestuur benoemd, ten einde
op 8 dezer dien algemeenen wensch ter kennis van den heer
v. T. te brengen.
Allervriendschappelijkst en aangenaam werd verder de
avond, onder vele herinneringen aan vroegere dagen doorge-
bragt, eu in waarheid kan van deze bijeenkomst getuigd
worden, hoe dat dezelve bij de leden hoog staat aangeschre
ven, en tot eene der genoegelijkste bijeenkomsten van Gouda
behoort.
Teu slotte zij nog vermeld, dat het aangeboden ecre lidmaat
schap dezer afdeeling aan den heer v. T., tot welker aanbieding
twee afgevaardigde leden des bestuurs war^n uitgenoodigd, door
den H. E. Gestr. heer v. T, onder de meeste vormen van wel
willendheid, toegenegenheiu en belaugsteliing, tot algemeene eu
bijzondere vreugde van het bestuur en alhT de leden der af
deeling van het metalen kruis, Gouda eu omstreken, is aau-
genomen
Teregt kan Gouda zich er op beroemen onder de steden
van ons vaderland te behooren, die een werkelijk goed gym
nasium bezitten. Wij ook verheugen ons daarin, doch beden
ken dat er gezorgd moet worden dat wat goed is, goed blijft.
En om dit te doen, meeneu wij in het belang der gemeente
er op te moeten wijzen dat er voor dit laatste niet "gezorgd
wordt. Een ding toch staat vast, nl. dat zij die belast zijn
met het onderwijs, zij die al doen wat in hun vermogen is
om hunne leerlingen alles zoo klaar eu bevattelijk mogelijk te
maken, niet gelijk gesteld kunnen worden met werklieden,
die men ,roor hun ambacht betaalt. Eu zijn dan de tracte-
menten van onze docenten niet veel te laag, worden zij niet
eenigermate gelijk gesteld met handwerkslieden? Strekt het
niet ten bewijze van onze redenering dat er in den laatsten
tijd van hier docenten bij andere gymnasia geplaatst zijn,
mannen die bekend waren om hunne groote kennis en wijze
van doceren? Wij zullen hier slechts van den vorigen con
rector en docent in het duitsch gewagen. Wanneer wij toch
het tractement dat een docent van ons gymnasium niet,
vergelijken bij hetgeen door andere plaat-en betaald wordt,
dan zien wij dat de goudsche docenten in het algemeen karig
bedeeld zijn. Bij de verandering in personeel van het haag-
sche gymnasium zijn er, om in de plaatsen te kunnen voor
zien, docenten van het rotterdamsche eu Ische gymnasium
benoemd, en wij hebben gezien wat er door beide steden ge
daan is om hunne docenten te behouden. Dadelijk werd er
door hh. curatoren een voorstel ingediend om verhooging van
tractement van die leeraren die te 's Gravenhage benoemd
waren en wel zoodanig dat de docent in het fransch JOOD
en die in het duitsch te Ley den ƒ400 meer track ment bekwam
Misschien zal men ons toevoegen dat het gymnasium van
's Gravenhage, Rotterdam en Leyden door ineer élèves bezocht
wordt, maar daartegen voeren w ij aan dat het een docent ge
heel onverschillig moet wezen of hij les geeft aan eene kl tsse
van tien of van twintig jongelui.
En willen wij ten slotte gevraagd hebben, zullen zoo niet
onze beste leeraren van hier vertrekken, zoodra zij eene voor-
deeliger plaats kunnen bekomenZal zoodoende het gymna
sium, waarop de gemeente met regt trotsch mag wezen, niet
allengs zijn goeden naam verliezen? En zou 1 voor du
docent geen prikkel te meer zijn, indien hij zag dat de ge
meente hem meer als wetenschappelijk mensch beharu en
als zoodanig salarieerde.
Wij hebben gemeend dit te moeten r-iveu, ten
hh. curatoren hierop indachtig te maken.
In een klein dorp in deze omstreken ruk:e. eenige J;ge:
geleden, een deurwaarder binnen, wiens voorkomen eu hond tug
reeds zijne gewigtige zending verraadden. He: offer gold ecu
arbeider, met vrouw en vier kinderen, wiens lot verre van
benijdenswaardig mag heeten en gelijk te stellen is met i .t
van een armen pijpmakersgezel te Gouda. Deze dagiooner
moest belasting betalen, iets dat wel meer gebeurt met men-
schen, die nu en dan bedeeling ontvangen. Geruststelling,
door de woorden van een wethouder, ter goeder trouw ge
sproken, duurde niet lang; de deurwaarder trad de arbeiders
woning binnen, voorzien van getuigen en v linag cischte met
ernstigen aandrang betaling en deed zelf- k sten openen om
er de noodige som op te sporen.
Onwillekeurig kwamen mij de volgende gedachten x r den
geent: De strafbepalingen der wet zijn immers i oiiwil
ligen, verschooning voor de behoeftigen en bedeeldW..:r-
om onze arme daglooners onder een drie gulden personele
belasting doen zuchten? Ik zou haast dit geld bloedgeld
noemen. Neen, dit weet onze hooge regering niet; want zij
zou het sober dagloon, onder zuchten, zweet en tranen, bij
hitte en strenge koude verdiend, niet voor een gedeelte laten
afknibbelen.
Ik dacht verder: Onze ontvangers zijn met de wetten des
