ÏEft "Ssf&i St. S£
DtntunlunïL
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
Gouda, 16 Dec. Naar men verneemt is de nederlandsche
maatschappij, die in de kolonie Natal voor weinige jaren een
6000tal acres onder zekere voorwaarden van het eugelsche be
stuur ter ontginning heeft aangekocht, daarmede thans zoo
ver gevorderd, dat in den loop van het volgende jaar eene
fabriek met daartoe aangekocht stoomwerktuig zal in werking
komen, ter bereiding van de suiker, die men daar reeds se
dert eenigen tijd heeft aangeplant.
De hesr Groen en de wet op het onderwijs.
den heer Scarlett, Engelands gezant te Athene, doen kennen.
Deze diplomaat moet namelijk verklaard hebben, dat het nim
mer bij hem is opgekomen om den invloed, dien Engeland in
Griek- -iland heeft verworven, ongebruikt te laten. Het schijnt
toorts, dat de gezant voortdurend in verbinding is met de
clubs te Athenehij is het, die de noodige gelden heeft ver
strekt om de bijeenkomsten te organiseren. Turkije is over
de verschijnselen in Griekenland ook niet weinig bekommerd.
Eene demonstratie, die men te Konstantinopel Ler gunste van
prins ALfred voor had, heeft de porte bij tijds verijdeld. De
turksche min. van binnenl. zaken heeft de leden van het
grieksche committé bij zich ontboden, om hun te verklaren,
dat, indien zij alzoo voortgingen, de voornaamste leden niet
alleen het land zouden worden uitgezet, maar dat hij zich
misschien ook verpligt zou zien aan een groot aantal Grieken
te Konstantinopel het bevel te doen toekomen om de stad te
verlaten.
15 December. Er zijn tijdingen ontvangen uit Yera-
Cruz tot 16 nov. In de laatste 14 dagen zijn 6 schepen in
Mexico gearriveerd met 4000 raan. Het corps van den kolo
nel Bertier is zegevierend Jalapa binnen getrokken, dat verde
digd werd door 2500 man. Eene kolonne van 200 man heeft
zich meester gemaakt van Medlin, zijne eene belangrijke posi
tie voor de approviandering. Twaalf compagnien van het 816te
regement van linie zijn ingescheept om zich meester te maken
van Tampico. Het derde regement Zouaven liep de omstreken
van Yera-Cruz af om zich lastdieren te verschaffen, besteed
voor het transport.
Op den 6den november heeft een nieuwe storm gewoed,
v.aardoor drie schepen op de kust geworpen zijn; hieronder
was geen fransch schip.
Weenen, 14 December. Het heerenhuis heeft het wets
ontwerp betreffende de financien aangenomen. Overmorgen
zal er ten hove eene soiree zijn, waartoe de leden der beide
huizen zijn uitgenoodigd.
Berlijn, 14 December. Binnen kort zullen ons kabinet
en dat van lVeenen aan den bondsdag een voorstel doen be-
.reffende de Sleeswijk-Holsteinsche zaak, dat voorstel zal ech
ter geen bonds-executie omvatten.
Men leest in het Preusz. Yolksbl,„De grondwet heeft ons
langer dan tien jaren met hare tegenwoordigheid vereerd.
Staatslieden van alle partijen hebben haar veel oplettendheid
bewezen, maar het is met haar niet vooruit gegaan Wie
naar de daadzaken oordeelt moet bekennen, dat «Je geest der
grondwet tot dusverre die van wanorde was. Er kan dus geen
kwestie zijn van „in den geest der grondwet te regeren. Een
goed Pruis kan niet wenschen, dat de geest der grondwet tot
waarheid worde. De grondwet moet veeleer een anderen geest
bekomen. En opdat dit geschiede, moet aan het hoofd van den
staat eene onvoorwaardelijke vrijheid van denken en besluiten
gewaarborgd zijn."
Yolgens een gerucht heeft het Kasselsche ministerie zijn ont
slag verlangd, omdat de keurvorst geene wet wilde laten in
dienen tot voorloopige belasting-heffing.
Turijn, 15 December. De kamer der afgevaardigden heeft
het voorloopig driemaandelijksch budget aangenomen.
New-York, 2 December. De boodschap van president
Lincoln, bij de opening van het congres, was zeer gematigd ten
aanzien van het zuiden, maar sprak tevens zeer krachtig voor
de Luie. De president gaf daarin o. a. te kennen dat er in
de maanu junij redenen bestonden om te verwachten dat de
mogendheden, die de zuidelijken als een oorlogvoerenden staat
beschouwden, dat gezigtspunt zouden verlaten, doch dat, ten
gevolge der tijdelijke nederlaag der noordelijken, dit bewijs
v.ia regtvaardigheid tot nog toe scheen uitgesteld te zijn.
oorts heeft hij aanbevolen om in de coustitutie zoodanige
wijziging tc brengen, dat de staten, die de slavernij geheel
afschaffen, >t het jaar 1900 eene schadevergoeding in obliga-
tien kan worden uitbetaald, zullende intusschen alle negers
die tengevolge van de kansen des oorlogs hunne vrijheid
hebben herkregen, deze ook voor altoos behouden.
6 December. De generaal der noordelijken heeft de au
toriteiten te Fredericksburg verwittigd, dat hij de stad niet zou
bombarderen, indien zij geene vijandige demonstratien aan den
dag legden tegen de expeditie der noordelijken.
Het restant van den voorraad van katoen aan de Missisippi,
in Louisiana en Arkansas is hooger geschat dan het werkelijk
blijkt te zijn. De nieuwe oogst zal niet groot wezen.
Het budget van 1863 toont een deficit aan van 276,700,000
dollars. De minister van financiën beveelt de trapsgewijze af
schaffing der schaikistbilletten aan en wil onderhandelen over
het sluiten eener leening.
8 December. Te Hartsville, in Tenessee, heeft een veld
slag plaats gehad, waarin de zuidelijken de nederlaag leden.
De noordelijken deden daarop nog een aanval opj Gallaton,
doch werden toen met groot verlies teruggeslagen. De beide
oorlogvoerende partijen houden zich in de omstreken van Fre
dericksburg druk bezig met het opwerpen van fortificatiën.
Uit Delft wordt het volgende geschreven „Men heeft
het plan om in het volgend jaar hier ter stede eene tentoon
stelling te houden van oudheid- en geschiedkundige voorwer
pen uit de prov. Zuid-Holland, van de vroegste tijden tot
het begin dezer eeuw. Eeeds heeft zich eene voorloopige
commissie gevormd, met onzen zoo gunstig bekenden histo
ricus dr. Wap aan het hoofd, die zich bezig houdt met het
zoeken naar een geschikt locaal en andere voorbereidende
werkzaamheden."
's Gravenhage, 13 December. De tweede kamer der
staten-generaal heeft heden de beraadslaging over de water-
Wegen voortgezet en ten einde gebragt. De hh. Hugenholtz
en van Heemstra verklaarden zich vóór art. 1 en tegen het
amendement van den hr. Mijer. De hr. van Heemstra zeide,
dat hij het bewijs in handen heeft gehad, dat een geacht han
delshuis te Amsterdam den concessionaris zijne iinaneieie on
dersteuning heeft toegezegd. Door het amendement, dat hij
doodend acht voor de concessie, zal alle prikkel tot onder
steuning der concessie vervallen en een onbepaald plan in
het leven worden geroepen, dat geen waarborg voor de uit
voerbaarheid aanbiedt.
Daarop hebben de hh. Thorbecke en Betz de doorgraving
uitvoerig verdedigd uit het oogpunt der noodzakelijkheid en
der uitvoerbaarheid, zoowel technisch als financieel. Beide
hebben krachtig het amendement van den hr. Mijer bestreden.
Het strijdt met het hoofdbeginsel der wet, die uitvoering bij
concessie door de particuliere industrie wil. Als de regering
er zich mede vereenigde, zou dit de meest deloyale handeling
ten opzigte van den concessionaris zijn, aan wien liet middel
om de gelden bijeen te krijgen, wordt ontnomen. Het amen
dement kan alleen de concessie in discrediet brengen. De
regering mag daaraan de hand niet leenen. Is het geven van
concessie en te gelijk die ondermijnen overeenkomstig met de
goede trouw? Bovendien zou de uitvoering van staatswege
9J/2 millioen duurder zijn.
Daarna vatte de minister van marine het woord op en
zeide, de overtuiging bekomen te hebben, dat de handel door
de beoogde doorgraving van Holland op zijn smalst beter ge
baat zou worden dan door eene verbetering van het noord-
hollandsch kanaal, waarmede ook vele kosten gepaard zouden
gaan. Uit een zeevaartkundig oogpunt toonde hij de doel
matigheid der bedoelde haven aan, die ook voor de marine
van nut zou wezen. De hr. Mijer lichtte daarna zijn voor
stel toe, deed de strekking daarvan uitkomen, verklaarde, dat
daarin niets vij ndigs voor de concessie lag, bedoelende hij
alleen de belangen van Amsterdam bevorderlijk te zijn, door
de uitvoering van het werk te verzekeren. In het breede we-
derlegde hij de tegen zijn voorstel ingebragte bezwaren,
waarna de hr. Storm v. 's Gravesande den min. van binnenl.
zaken beantwoordde, en te kennen gaf, dat de wederleggingen
die hij had gehoord, hem niet overtuigd hadden van de on
gegrondheid zijner bezwaren tegen het onderhavige plan. het
welk hij moest afkeuren, hoe gezind hij ook was om Amster
dam een kortoren waterweg te bezorgen. De min. van bin
nenl. zaken en de hh. Storm v. 's Gravesande, Mijer, v. Dig
gelen en v. Yoorthuvsen voerden nog het woord, waarna de
beraadslagingen gesleten werden verklaard.
Het amendement van den hr. Mijer wordt daarna in stem
ming gebragt en met 50 tegen 13 stemmen venvorpen.
Vóór hebben gestemd de hh. v. Foreest, v. Lynden, Mijer,
Hoekwater, van Asch v. Wijk, Tutein Nolthenius, Lycklama
a Nyeholt, Schimmelpenninck, Wintgens, de Brauw, Meijlink,
v. Hevderi lteinestein en Hoffman.
Art" 1 der wet werd onveranderd aangenomen met 39 tegen
24 stemmen.
Tegen hebben gestemd de hh. v. Yoorthuvsen, de Eaadt,
Wintgens, Mensonides, Meijlink, v. He;, den Eeinestein, v. Fo
reest, Blussé van Oud Alblas, Eerstens, v. Bosse, Eeinders,
Storm v. 's Gravesande, v. Asch v. Wijk, v. d. Yeen, Kien,
Lycklama a Nyeholt, v. Lidt de Jeude, Taets v. Amerongen,
Wichers en Westerhoff,
aanAgenoLrrd Z°nder benadsl^S «et 60 tegen 3 stemmen
Kei. hebbeQ ge3temd hh- Mensonides, V. Diggelen en
26H«femmemrSno;eern ^heel met 37 tegen
v. LÜt dh;bJe^T^dvdeAhh- Kie"' a Nveholt,
V sGrnve*,",),, Asch ,r| 7'
tegenwoonl4tCmminge" de hh- Be?ram en Luyben niet
Njedorperverlaat naar Alkmaar. -vioerdijk en
Nadat nog onderscheidene conclusien op rapporten waren
"ofT™lS tCn Sl0tte" "a eeni=e ^'sc"s9'e, de bégrooti™
stemmen. 1863 gnomen «et afgemeene
De kamer is tot nadere bijeenroeping uiteengegaan.
ts ilec. In le zitting der eerste kamer van heden ziin
achtereenvolgens aangenomen, de volgende wet ontwernen
sommige na korte discussie. 1. begroeting voor de geS:
n te Ommerschans en te Yeeuhuizen 1S63; 2. be"roolin"
fonds voorhraJ 18®,3: 3' ^looting van het pensioen!
fonds voor burgerlijke ambtenaren 1863 4. begrootin" voor
den arbeid der gevangenen 1863; 5. regeling der greifsschei-
dadl^T t! Utp ea en 6. goedkeuring eener
dading tusschen den staat en de gemeente Maastricht
De kamer zal woensdag a. s. ten half drie „re weder eene
zitting houden ter behandeling van 7 naturalisatiewetten en
wetsontwerpen tot bekrachtiging van prov. belastingen.
-Lieyden, 16 Dec. Heden promoveerde alhier in° de ree-
ten, na verdediging van stellingen, de heer II. J. Kranenburg
van Gouda.
Alblasserdam, 16 December. Nadat in de afgeloopen
week vergelijkend examen was gehouden, is gisteren avond
door den gemeenteraad tot hoofdonderwijzer aan de openbare
school alhier benoemd, A. J. Labberton, tot nog toe hoofd
onderwijzer aan de gesubsidieerde bijzondere school voor meer
uitgebreid lager onderwijs alhier.
Van het nieuwe italiaansche ministerie wordt gezegd: Een weinig meer
verkoeling tegenover Frackrijk; een weinig meer vriendschap jegens Enge-
land. De bestrijders der candidatuur van Ferdinand van Coburg voor
den gnekschen troon zeggen, dat die vorst te veel van goeden wijn en
schoone vronwen houdt. - In Napels worden 90,000 man troepen gebe
zigd om de strooptogten te beletten cn de roovers te vervol-en -- De
utrechtsche studenten hebben van Garibaldi een briefin antwoord ontvan
gen op hunne gelukwensching over het halen van den kogel uit het been
van den volksheld. Bij Terschelling is een schip van Memel naar Schie-
üaru gestrand, vier van de vijf opvarenden verdronken. Te Vaals in
-Limburg zijn vier woningen door brand vernield. In Beyeren wil men
volstrekt niet afzien van het regt op den griekschen troon. De toe
stand van den belgischen koning wordt weder minder gunstig. Men
vermoedt dat het gouvernement de lucifers wil belasten. Bij het sta
tion Dinslaken is de trein naar Emmerik uit het spoor geraakt door
een kar met twee paarden. De personen kwamen met den schrik vrij.
Pruisen en Oostenrijk onderhandelen om gezamentlijk Denemarken tot
zijn pligt te brengeu. In de omstreken van Rheinberg bij Kleef huist
eene gevaarlijke rooverbende. Men verhaalt dat de gouveneur generaal
van Ned. Indie zijn ontslag gevraagd heeft. De fransch* regering heeft
-000 muildieren te Ne*-York gekocht en naar Vera Cruz gezonden. j
Fe Keulen zijn een groot aantel valsche wissels in omloop. De Tee-
kenakademie te 's Gravenhage is tijdelijk gesloten om de voortdurende
woeligheid der leerlingen op de straten. Het boawen van eene school
cu ondeiwijzcrswonir.g is te Huisduinen aanbijten! \oor 4700. Te Lon
den is eene uitgestrekte houtzagerij in Gray's Inn-laue door een ontzet-
tenden brand vernield. Honderd arbeiders zullen geruimen tijd van werk
verstoken zijn. Men wil bij vernieuwing liet leggen beproeven van een
tele,, .-aal ka bel tusschen Engeland en Noord-Amerika. De keizerlijke aka-
demie van wetenschappen te Weenen heeft voorgesteld de afschaffing van
alle onnoodige titulaturen. Den 20. febr. 1863 zal tc KonstentiDopel
geopend worden eene tentoonstelling van iulandsche producteu en fabrika
ten. Wurtemberg telt 1,822,926 zieleu: Stuttgart 61,313, Ulm 22,736,
.Essliiigen 15,959, Heilbronn 14,475, Keutlingen^ 13,389, Tubingen 8,709!
De baron Rothschild van Londen heeft te Parijs een trap van wit
earrarisch marmer besteld, waarvoor hij 150,000 franken betaalt. De
koningin van Napels wil ondanks alle pogingen van het weener hof niet
weder naar haar man, Frars II te Rome. Men berekent dat het bezoek
Tan keizer Napoleon aan Rothschild een en een half millioen franken zal
kosten. De prins van Wallis heeft aan zijne verloofde een kleedje van
point d'Alen^on roet briljanten gegarneerd geschonken, ter waarde van
f 120,000. Te Parijs werden de geruchten van eene nieuwe leering te
gen gesproken. Te Amsterdam heeft men alvast in afwachting der
aanneming door de eerste kamer algemeen gevlagd over de doorgraving
Mum, ilie 839,000 'Zf" 'r' met
^rksthipJaDe P-zagxomkr B.
- an scüuldlS te ziju aan het drijven van slavenhandel.
stam? eet Vfe,jari'-fin striid is 'Ie wet op Let onderwijs ,ot
p i°«en' e" naiuwehjks werkt /ij eonigzin* wei I of
an verschillende zijden wordt een herziening gevraagd, niet
"een Y3"?pUntcn ,let onderwijs of de onderwijzers betreffende
geen herziening van praktische bepalinueu, wier verkeerde
lZ:,"S,rD IU"ezlen heeft- maar herziening van een enkel
artikel, dat even goed in de wet koude gemist w orden, dat dus
zeer onschuldig geschreven staat, hoewel het bij verschillende
ontwerpen het groote struikelblok geweest is.
zichhii de I"!™®, f?UV0Tier der anti-revolutionairen heeft
zaken tei str'M S begrooting van binnenlandsche
zaken ten strijde toegerust, en een ontwerp beloofd ter her
ziening van art. 23, waarbij den onderwijzers wordt voorge-
schreven om het onderwijs dienstbaar te m.ken aan de opleidin"
lin" v-n M e" m;'.atschaPPel'jke deugden, met onthon!
X„ t T Tjd,g ls mpt d™ verschuldigd
aan de godsdienstige begrippen van andersdenkenden
/.a het onderwijs dan altijd de strijdplaats hlyven over
godsdienstige begrippen? Zouden de anti-revolutionairen dm
deuken, dat het onderwijs anders zonde zijn, met of zonder die
iepa mg. De nederlandsche onderwijzers weten allen te Toed
dat zij werkzaam zijn onder ren christelijk volk; zij weien te
goed dat geheel onze maatschappij op christelijke beginselen
berust en geene woorden van eenig wetsontwerp kunnen ne
der andsche onderwijzers doen afwijken van die beginselen van
ouderwijs, die zij tot nog toe zoowel onder de wet van 1807
als die van 1857 in toepassing hebben 'r
Die dus verandering willen, dienen de tegen. ,„,rdi"e onder
wijzers tc veranderen of de geheeie strijd .1 raioopen
woordenspel en daartoe is, bij de menigte werkzaamheden die
de wetgevende magt nog wachten, de tijd toeh te ko-ibaar.
de '4' bet ouderwijs vernederen, dan ware
net heter cringe pumeu op practise!! gebied te wijzigen.
In art. 22 wordt bij vacature een vergelijkend examen voi r-
gesehreven; maar tevens ligt de voordrngt uil ail,- „ollicitai. n
aan burgemeester en wethouders in overleg n et den se'
opziener.
Zonder nu nog eenigzins partij te kie/en v, - r of tegen he.
vergefijkend examen, hoewel er veel tegen te zeggen i-, ,de
het een groote verbetering zijn, indien het niet'meer
tend was, maar men eenvoudig las. Bij vacature U \-"r-
gelijkend examen gehouden worden. Dan toch werd
teleurstelling bespaard, als zij dikwerf reeds voor h. x
moesten vernemen, wie met de betrekking zoude begutkul
worden. Dan behoefden geene wethouders sollicn uiteu
schrijven, indien zij den bedoelden persoon in -i weg
den staan, dan zouden in een woord vele oi gei, inheden
vermeden worden. Ook de woorden in -
artikel ongelukkig gekozen: daar het in, Vi
overleg geeft, indien de magt slechts b;j ec -w.e óver
leggende partijen berust.
Yerder laat de tegenwoordige betrekking - -
hulponderwijzer, vooral ten platten lande, nog al ics
sehen over, en ook daarin zonde herziening Isti-, ne
schaden, al werd den hoofdonderwijzer slechts meerderen ,]t. I
bij de benoeming van hulponderwijzers toegekend
Ook het stelsel der provinciale examens werkt in weerwil
der vergaderingen van de inspecteurs, nog vrij ongelijk.
zijn de examens in dezelfde provinciën niet altijd even rv. ,...r
Alleen een rijks examen door eene vaste commissie af te ne
men, die beurtelings in drie of vier verschillen :.- -,'.at--.-n i
gadert, kan hierin tegemoet komen.
Of afzonderlijke schoolcommissien in genteen" u brm-.bi. Ie
6000 zielen, waar gewoonlijk slechts twee o! -
zijn aan te bevelen, zoude men ook kuni.tn i-etw, 'ói'
zulke plaatsen toch, waar het gezellig verkeer beperkt to*
een gering aantal personen, zijn de schoolcommissien of d. ,1-
loos, daar zij liefst vrede houden met de ouderwijzers, of in
het tegenovergestelde geval, krijgt de kwestie dikwijlseen te
personeel karakter en moet dus zeer onaangenaam on het ge
zellig verkeer terug werken.
Ziedaar eenige bepalingen, die eerder eene herziening zouden
noodig hebben dan 'het zoo bekende art. 23. W.
