Ctnnenlaniri
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
ËTh&ïï-r dr rrd voorgestel<1'en zou het
Vooruitgang.
Marktberigten.
Volgens mededeelingen van 15 dezer uit Kopenhagen
bevindt de koning zich op den weg van beterschap. Zatur-
dag den 13d" had de eerste kamer de beraadslagingen voort
gezet over de begrooting. Het voorstel, door den minister van
justitie gedaan, om. de bezoldiging van veie regterhjke amb
tenaren te verhoogen, is verworpen met 25 tegen 17 stemmen
en daaraan is derhalve iu de eerste kamer hetzelfde lot te
beurt gevallen dat het ontwerp in de tweede kamer heeft ge-
proffen.
yfen berigt nit Christiania dat de commissie, belast met
het zamenstellen van de ontwerp-grondwet, met algemeene
stemmen het vogrsiel heeft gedaan om het artikel der be
staande grondwet, ingevolge waarvan slechts de kroonprins of
diens zo'on tot stedehouder in Hoorwegen kan worden be
noemd, aldus te wijzigen, dat in het vervolg ie naaste erfge
naam tot den 'roon tot die waardigheid kan worden verheven.
Gouda, "20 December. Naar wij vernemen is de sehaak-
strijd tusschen de genootscheppen „Oefening en Beleid" alhier
en „Vermaak door Oefening" te Botterdam geëindigd en in
het voordeel van eerstgenoem l gezelschap beslist, daar de
eerste partij door Gouda gewonnen en de tweede voor re
mise is verklaard.
Naar men verneemt, bestaat het voornemen bij de rege
ring om, tegen 1°. januarij, aan alle miuisterien sommige
ambtenaren, die om verschillende redenen voor hunne betrek
kind niet meer geschikt worden geachtie pensioneren hen
niet te vervangen, maar door de vrijvallende tractementen, het
lot der overgebleven ambtenaren te erbeteren.
Beeds lang is het gezegd, dat de kunst-schatten, nu op
verschillende plaatsen van ons land verspreid in één gebouw
vereen.gd behoorden te zijn. De heer Thorbecke heeft dienaan-
<*aande"in de tweede kamer de volgende verklaring afgelegd:
„Voor het overige is het ouuoodig te zeggen, dat ik met
btjzondeie deelneming de gelegenheid zal aangrijpen om het
denkbeeld van den geachten afgevaardigde uit Deift (tien heer
Wintgens) te verwezentlijken, namelijk om dt musea te Am
sterdam te vereenig *n en alzoo den indruk van hetgeen onze
kunst was en van hetgeen zij nog is, op vreemdeling:;., lief
hebbers, kunstenaars, op het gansche publiek, te versterken.
Ik zal niet schromen aan de vertegenwoordiging eene zelfs
hoorre som te vragen, ten eintte daartoe te kunnen medewer
ken op eene wijze, ons laud, onze geschiedenis en de plaats
die wij in de geschiedenis der tuns, bekleeden waardig."
Jden leest in de N Bott. Cour.: Uit eene particuliere
correspondentie uit Paramaribo vernemen wij, dat het in de
kolonie alles behalve rustig toegaat. Onderscheidene blanken
zijn door de weegeloopene slaven vermoord, o. a. zekere adel
borst slechts 2 a 23 jaren oud. Een luitenant bij de marine
is almede zwaar geblesseerd; z-ijne wonden zijn des te pijnlij
ker daar de oproermakers meestal schieten uit geweren, gela
den met gehakt lood. Zijn onze berigten juist, dan zijn maat
regelen, ernstige maatregelen van vvege de regering ten hoogste
noodzakelijk.
b it de bladen die uit Amerika ontvangen zijn, blijkt,
dat de gebeurtenissen in het zuiden, den toestand van de sla
vernij niet liet minste hebben veranderd. Onder de adver-
tentien toch van een der grootste bladen van 22 november
leest men„Te koop eene familie, bestaande uit eene moeder
en hare 7 kinderen, waarvan een aan «Ie borst, prijs 5000
dollars. Eene moedei en hare dochter, 1000 dollars."
'S Gravenhage, 13 December In de zitting van de
eerste kamer der staten-generaal van gisteren zijn achtereenvol
gens zonder beraadslaging met algemeene (32) stemmen aan
genomen de wetsontwerpen tot bek aehtiging van provinciale
belastingen in Gelderland, Groningen, Drenthe en Limburg;
en die" tot naturalisatie van F. von Ballusseck, P. E. G.
Schmuling, E. '1. G. Kreijenberg, K. A. II. Sehlmacher, P. J.
M. Verheijen, J. G. 11. Leeuw en J. C. Lebmkuhl.
Nadat gisteren namiddag twee pnbücatien van den bur
gemeester verschenen waren tot het tegengaan van zamenscho-
Hnseu en v ilkscoloopen als in de laatste avonden hier plaats
badd-u, werd teven 8 ure de hoofdwacht betrokken door een
detachement kavallerie ei een veimeerderd getal infanteristen.
Op onderscheidene punten hadden evenwel nog zamenscholin-
vensgilaats, die echter spoedig door de gewapende magt, wer-
denuiteen gedreven, dn de stad in alle rigtingen doorkruiste
en ophooping van volk tegenging.
19 December. Heden avond laat zijn aan de leden der
eerste kamer rondgedeeld de verslagen van de commissien van
rannorteurs over de brgrootingsnetten voor 1863. Sleehts w ei
nige leden lielben zich roetr bepaald uitgelaten over de rigting
an het tegenwoordig kabinet, die hun in vele opzigten beden-
k"lijk voorkwam. De homogeniteit van het ministerie werd be
twijfeld. Zeer aanzienlijk was de meerderheid die zich tegen
het regeringsbeleid iu koloniale zaken verklaarde. Door verreweg
de meeste leden werd aan de bezwaren nopens het regeringsbe
leid van den minister van buitenlandsche zaken groot gewigt
gehecht. De opheffing der gezantschappen te Stockholm en te
Lissabon heeft een zeer onaangenamen indruk gemaakt. Vele
leden legden de bekentenis af, dat eene ernstige bezorgdheid hen
vervult, nu zij de zware taak, die iu den tegenwoordigeu tijd
op den minister van koloniën is gelegd, zien aanvaard door
een minister, die zieh zeiven een onervaien staatsman achtte.
Grorincheni, 19 December. Naar wij vernemen, is de
spoedige vervulling der vacature, ontstaan door het vertrek
van ds. Barenbrug naar Tliolen, te Meerkerk wederom hoogst
onzeker. De minderheid der gestemd hebbende roanslidmaten
aldaar, komt, nu door de ambachtsvrouw ven Meerkerk de
electie op den candidaat, die de meeste stemmen bekwam en
bovenaan stond op de lijst ter electie opgezonden, is uitge-
bragt, tegen die benoeming op, bewerende dat de plaats ge
had hebbende stemming onwettig plaats gehad heeft. Op
r welke gronden die bewering rust, is ons evenwel tot nog toe
onbekend. "VVeiligt komen we hierop later terug.
Frankrijk wil een eskader naar Japan zenden. Te Antwerpen is een
gedenkpenning van de laatste volksvergadering in omloop gebragt, waarvan
de voorzijde het beeld van den heer Coomans en het woord voorzitter
vertoont, op de keerzijde staat: Gemeene best van Antwerpen. Een dag
blad 'rbetert die lezing inGemeen beest van Antwerpen. Keizerin
Eug ^steed in den loon eener week meer aan haar toilet, dan koningin
\icti den tijd v.tn een geheel jaar. De afstand der Ionische
eilanu vr.gclaiid aan Griekenland wordt meer en meer zeker.
Engela ...gt zeer ernstig aan bij koning Ferdinand om de kroon van
Grieken d aan te nemen. Men vreest op Ja\a, dat de koffijoogst
dit jaar een derde minder zijn zal dan het gemiddeld bedrag der laatste
jaren. Te 's Graven huge heeft de burgemeester gewaarschuwd ".gen
zamenscholingen en volksoploopen. Tit Japan verneemt men dat al de
rijksgrootcn Jeddo hebben verlateu. Prins Alfred zal een reisje naar
Australië doen. De koning van Pruisen wil den 50sten verjaardag van
de oproeping der landweer en den lOOsten van den vrede van Huberts-
burg doen \ieren. Italië onderhandelt met Portugal om den afstand te
verkrijgen van een eilaud op de kust van Mozambique om dat tot een
deportatie-oord te bezigen. --De prijs van de dagbladen in Amerika zal,
zegt muil, verdubbeld worden, uithoofde van de steeds toenemende duurte
der lompen. Van 31 oct. tot 18 nov. zijn alleen aan het spoorweg
station Einden circa 2000 centenaars, meest schel visch, naar alle ooi den van
D»'ilsciiL,pd vprmnden. De minister \an oorlog der no^rdeiijken zegt
dat het leger der unie, als de contingenten aangevuld zijn, een millioen
man sterk zal zijn. De bevolking der acht grootste steden van Frank
rijk is: Parijs 1,610,141, Eyon 318,803, Marseille 260,910, Bordeaux
162,750, Rijssel 131,827 ïvantes 113,625. Toulouse 113,229, Rouaan
192,645. Op de p? 'markt te Goor waren 15 dec. 1500 a 2000
paarden aan de lijn. De engelscbe maatschappij van w etenscbappen heeft
2500 fr. subsidie toegestaan aan Robert Mallet, die zich in den krater
'an den Vesuvius wil dotn aflaten om wetenschappelijke waarnemingen
te doen. uit otfieiele opgaven blijkt dat de afschaffing van den Sond-
tol zeer bevorderlijk is aan den bloei van den oostzee-bandel. Tusschen
Edinburg en Perth is op den spoortrein het eerst de verlichting met gas
in werking gebngt. Men zegt dat Petersburg spoedig tot een vrijha
ven zal verklaard worden. lu de staten van het tolieitond zijn 243
beetwortelsuikevfabriekeu, in Pruisen 212, Brunswijk 14, V»'uvteinberg 6,
Beyere» 5, Hanoi er en Thuringeu elk 2, Saksen en Baden elk 1.
Eene t - eede proclamatie van Forey in Mexico zegt dat de franschen
niet gekomen ziju om der bevolking maar wel der regering den oorlog
aan te doen. Ook wij kunnen dat liedje uit dea ouden tijd. Eene ver-
eeniging van parijsche bankiers hteft den minister van financien te Tu-
ryn honderd millioen voorgeschoten.
Mijn Heer de Redacteur!
Vergun mij u en uwen lezers eene opmerking te maken
over een onderwerp, dat op het oogenblik de algemeene op
merkzaamheid zeer bezig houdt. Het betreft de voorgestelde
oprigting eener openbare school voor meer uitgebreid lager
onderwijs, waarover de gemeenteraad weldra uitspraak zal doen.
Ieder zal u daarvoor dankbaar zijn, als gij u beijvert deze en
dergelijke belangrijke onderwerpen door uw blad aan de meer
algemeene beoordeeling van het publiek te onder \v3~pen en
verschillende beschouwingen opneemt, ja daarvoor willen wij
ons een en ander stuk getroosten over onbeduidende eu versleten
onderwerpen, die noch door stijl noch door gezonde logica
bijzonder uitmunten. Daaronder reken ik als men bakkers
aanbeveelt, die het brood niet vergiftigen, zonder hen bepaald
aan te wijzen en zonder te weten of er vervalscht brood in
de stad verkocht wordt. (Jurleuser nog komt mij voor het
stukje in n°, 72, waaruit wij, voorzeker tot aller verbazing
vernemen dat wij in onze stad „een werkelijk goed gymnasium
bezitten". Tegen die door niets gestaafde bewering is nieta
tegen te stellen dan alleen: Niemand gelooft aan die voor
treffelijkheid van het goudsche gymnasium, noch de ouders,
i.och de leerlingen, noch de curatoren, ja zelfs de docenten
ge ooven daarm met. In 1860 werd dé opheffing der tweede
dezen uW J Tef^terd Z,JU? publieke opinie is ten
-aan door 1 gevestl®:d ë^ne verandering onder-
5n M° 0"Sem°tiveerde mening in den een of anderen
der' verwa0ht hè' langzaam afs,erven van den teringlij-
te breno-en mis^u^t ls 0*a hem op eens tot zijn emde
Maar moet het nu bij deze gesteldheid van zaken geene
bevreemding wekken, dat men op dit oogenblik overgaan wil
tot üe oprigting van eene nieuwe openbare school die blijk
baar nergens anders toe strekken moet, dan om te voorzien
tv- "6 Wat mcI1 nlet 111 het gymnasium vindt.
V\ij vernemen, dat de plaatselijke schoolcommissie van de
invoering der meuwe wet tot heden niet ophield aan te drin
gen, en wel met het meeste regt, op de oprigting eener open
bare fransche school, als volstrekt noodzakelijke aanvulling
van het stel openbare scholen, omdat daardoor alleen cn niet
anders uitvoering kon gegeven worden aan Let gebiedend
voorschrift der wet betreffende het voldoend lager ouderwijs.
aar e gemeenteraad erkende die behoefte niet en de zaak
wordt nu, althans naar allen schijn, met den blik op het gvm-
iiasiutn ter hand genomen.
Nu rijzen bij mij op de volgende vragen:
1 Kust niet in de eerste plaats de stellige verpligting op
dea raad om te voorzien in de zaak van het zoo kostbare
gymnasium, waarover de algemeene opinie zoo uiterst ongun
stig is, hetzij ter verbetering of ter opheffing?
2C. Is het ni t ongerijmd bij de verbazende kusten in
deze gemeente met voorbeeldeloozen ijver ten behoeve van het
lager onderwijs besteed, nogmaals de «-.prigting te beproeven
eener inrigting, die als gymnasium mislukte, zonder het geld
daarvoor te zoeken door de opheffing van het gymnasium
en de herstelling der latijnsche school?
3°. Is eindelijk het tegenwoordig oogenblik niet zeer on
gunstig?
Met het einde des jaars blijft slechts eene der drie vroe
gere fransche scholen in stand, en zal dan nu de aankondi
ging der oprigting eener alle concurrentie doodende openbare
school niet alle onderwijzers afschrikken om de openstaande
plaatsen te komen innemen?
Mtn heeft ook gesproken van het subsidiëren eener bijzon
dere school en waarlijk dit denkbeeld lacht velen toe eu de
raad kon het wel omhelzen in weigeplaatst wantrouwen op*de
onzekerheid der uitkomst bij de groote moeijelijkhaid om de
geknoopte banden te verbreken als de keus ongunstig uitviel.
Kan men dan wel ongelukkiger tijdstip bedenken dan het
tegenwoordige waarop slechts eene school aanwezig is? Zal
men eene schooi sub&idiereu die nog niet bestaat? Zoude het
niet veiliger zijn te wachten tot dat men in slaat was eenig
oordeel te vellen over de inrigting en den gang der school,
die men wilde ondersteunen?
In geen opzigt zou schrijver dezes het subsidiëren der be
staande school willen ontraden; aan het huofd daarvan staat
sedert 25 jaren een man, wiens naam in geheel Nederland
gevestigd is eu wien men niet hopen kan in bekwaamheden
overtroffen te zien, al werden de voorwaarden der oproeping
nog gunstiger dan in het voorstel aan den raad. Maar voor
eerst weet schrijver dezes niet of die onderwijzer eenige sub
sidie verlangt, en ten anderen vraagt hij, en nu voor het
laatst, waarom zoo lang gewacht en den tijd laten voorbij
gaan, dien de wet vergunde om de bijzondere school te ver
heffen tot eene openbare?
Ik ben
19 Dec. P.
Men hoort wel eens over sommige menschen klagen, dat
/'j niet voor den vooruitgang zijn, maar liever zich aan hv,„
oude vast blijven houden. Ik vind het echter nog veel be
klagenswaardiger, dat vele menschen ook in zaken, waarin het
oude zeer goed was, met alle geweld iets nieuws willen, dat
niet zoo goed is als het oude. Tot deze opmerking werd ik
gebragt door een besluit vau de heeren commissarissen tot be
reiding en uitdeeling van soep.
Voor eenige jaren namelijk, werd er besloten, om behalve
«te gewone gruttensoep, eens in de week erwtensoep te deelen.
„De oude soep was niet goed meer! altijd hetzelfde! het ver
veelde de arme mensehen, om altijd dezelfde gruttensoep te
slikken! Erwtensoep, dat is betere kost! De arme lui moeten
ook eens een versnapering hebben!" Dat was vooruitgang!
werd er gezegd.
Maar was het nieu nu beter dan het oude? Ik geloof
het met. Ten eerste toch, kon men met het ingeschreven geld
een paar weken korter toe, ,lan vroeger, omdat erwtensoe.
ZOO veel geld kostte. Dus twee heele «eken hadden dl
arme lui korter ain krachtige soep dan vroeger, alleen voor
t genot van s zondags eens eene versnapering te hebben. En
was die soep dan nog maar beter! maar stel dat erwten en
grutten gelijk staan in voedsel, dan is het toch wei boven
eenigen twijfel verheven, dat 15 penden vet, die voor erwten
soep gebruikt werden, minder kracht geven dan 42 ponden
vleesch, die in de gruttensoep werden afgekookt. Dat alleen
reeds was verkeerd.
Maar dit is nu al weder oud geworden! inen moet nog
verder met den vooruitgang!
„Altijd soep, dat is niet pleizirig voor de arme menschen!
IS een! zij moeten ook eens spijs hebben, dat zet beter aan in
de maag!"
Wel ja zeker! spijs voelt men beter in de maag op het
oogenblik dat men 't genuttigd heeft. Maar ieder begrijpt
toch wel, dat krachtige soep meer de zwakke ligchamen voor
langeren tijd sterkt. Nu wordt er behalve erwten- en grut
tensoep nog een derde uitgedeeld, en wel hutspot, waarvan
het grootste ingredient aardappelen zijn. Aardappelen zijn hel
goedkoopste van alle mogelijke eetwaren, en dat is dan ook
het eeuigste voedsel wat tegenwoordig door de mindere volks
klasse wordt genoten. Niet zonder grond zeg ik dit. want
laatst liep ik achter twee mannen, van welke ik er een hoorde
zeggen: „Zoo als verleden jaar onze buik stond naar rijst,
zoo staat Lij nu naar aardappelen! 't Is maar 's ochtends,
's middags en 's avonds aardappelen."
En toch geeft men hun nog aardappelenVele men
schen dan ook, die er evenzoo over denken als ik, hebben
zoo weinig mogelijk spijsfcaartjes genomen of hebben in het
geheel niet geteekend. Dat is vooraitgang! Jammer maa.
dat zoo die inrigting niet vooruitgaan kan I Mogten de hee
ren commissarissen dit ook inzien en een volgend jaar maar
weer, al is het dan ook in hunne oogen een achteruittranw
tot de ude, krachtige, lekkere gruttensoep terugkeeren
11.
Gouda, 18 December. Tarwe pr. 2400 N. If. Poolsche
ƒ381). Dantziger 365. Aroerik 374. pr mud. Zeeuvrsche
11,25. Bogge pr. 2250. Auierik. f23:, Dantziger ƒ22»
Archangel 148 S£. 219. Gerst, winter 6,25. Zomer 5,75.
llater 100 3L. J. Duiveltooneii 6,50. l'.i trJeb.ueu 5.
De veemarkt met geringen aanvoer, de handel traag, vette
varkens van 19 a 22o c. pr. 5 ons; magere varkens zeer
vlug.
Kaas van IS a 22. llooiboter 0,96 n 1,06.
Dolffc, 18 December. Bij zeer ruimen utv er en genreen
kooplust, kou ter graanmarkt niet dan tot lager koersen wor
den verkocht. Tarwe 9,90 ii li>.3 i. Kegge 7.2 i ij 7.:,o
Wintergerst 5,20 a 5,60. Zomergcrs: ƒ5,30 *;i 5,40. korte
Haver ƒ4 a ƒ4,20. Lange d°. 3 a j 3,20. Duivebuonen 3
Paardeboonen 7. Bruine Boon. 9 10. Groene erv ten
ƒ8 a ƒ12. Witte erwten 8.
Aan stadswaag genogen van 13 tot 18 December lil - en
81/16 boter te zamen 4430 N. u.
Ter markt 410 mud Aardappelen 1,70
Dordrecht, 18 Decemkr. Tarwe nu r. udijken n-
voer. De beste jarige ƒ10,50 a 10,50, uiiii.brJ J/
f 10,30. Nieuwe Zeeuwsche en Overm. ruimde c l-sic
soorten 10 c. en bijsoorten 20 e. lager -rij wc! on; de k-te
9,40 a f 9,80, mindere en geringe f 9.40 a 9,10 opge
ruimd. Zomertarwe vau S tot j Li Kw_.
voren; Nieuwe ƒ7 a 7,50, Jarig, r wille mda
del. Gerst lager, winterzakmaat J f .".--'0 eu
5,80. Zouter 40 e. lager, Zakmuat 4 j 4.60 r
5. Spelt 10 c. lager 2,90 a ƒ3.2' L ver on»
wel te plaatseu. Inl. voeder 2,50 it J 3, D j'
Paardebootteu 6 it 6,80. Duivebooueu J 1 a j 7,5"' Vi
en Bruine Booneu ƒ6 a 9. Erwten 30 c. lager, pu.
mindere 6 a b,s0. Boekweit bijna zonder aanvoer,
per 2100 N. U puike kwaliteit voor ISO geveild.
Deventer, 19 December Tarwe 8.50 a 9,50. 1!
f 6,60 a 7,20. Boekweit 5,25 a i Gerst 4,
5,25. Haver 3,40 a 4. Paardek 6,50 Boter pr. 2
N. 1° s. 20 h 22. 20 s. 15 a li
Zwolle, 19 December. Middelpr *1 irwe n 9,12
Bogge 7,10. Boekweit 5,77. Gerst 5. 1' men 7
Aarclapp. 1,40. Boter pr. N. "8. 1,02. 20 hi f 24.
Londen, 16 December. Boter, Friese!.: i - a !12
Kampen en Zwolle 98/ a 106/Kaas, Edam 48, a -
en Gouda 40/ a 46/
17 December. Granen, eng. tarwe weinig ter markt e:
vr. veel minder aangebrngt, maar er ging weinig om tot vo
rigen prijs. Gerst en Haver in een doetj. Sedert eergisteren
