Ingezonden.
Openbaar cn bijzonder Onderwijs.
OuitcnlaniL
6 hui en Uh 3.
(jrCBlCllgile IkrUk'il.
lol de geheele hervorming van ons onzamenhangeni belasting-
Ste's-l Het blijkt nu bij de uitkomst hoe weldadig de eerste
kamér' (al is het onbewust en onbe.loeldj bijgedragen heeft
,ot de beveiliging van het ministerie en het welzijn des va
derlands, toen zij in december, nel wat onbesuisd en tegen
haren deftigen trint den minister van koloniën tot altreden
dwong; daaraan danken uij toch den eminenten minister,
wiens krachtige en ongekunstelde welsprekendheid aller toe
juiching wegdraagt; mar tevens is het voldingend bewezen,,
dat de ministers beter dan die katner zelve wisten, dat haar
votum den persoon, niet de rigting verwierp, nu zij den meer
liberuleu Fransen vau de Putte haar vertrouwen scheukt. Dat
vertrouwen immers bewees zj zoo duidelijk ia hate laatste
zitting, toen zij zoo beiaugrijke ontwerpen zonder discussie
eenstemmig aannam.
Londen, 6 Jul ij. Lord Palmerston heeft heden in het
lagerhuis, antwoordende op eene interpellatie van den heer
Warner verklaard, dat Eugeiand geen verbindtenisseu heeft
;tan'refaan, waardoor het genoodzaakt zal worden Rusland den
oorlog te verklaren, bijaldien het tussclien die mogendheid
en Frankrijk daartoe komen mogt. Engeland zal iu dat op-'
zigt handelen zoo als de belangen en de eer des lauds voor
schrijven.
Parijs, 4 Julij. Men spreekt hier veel over een nieuw
stelsel vau wetgeving op de drukpers in de fransche koloniën,
dat veel vrijzinniger zou zijn dan het systeem, dat in het
moederland iu werking is. l)e zaïk sch.jnt wel eenigzins
vreemd, maar daar de .on uuigenaainhedeu der vrijheid daar
ginds het gouvernement tocii altijd iets miuder hinderlijk zijn
dan hier, zou er wel iels van waar kunnen zijn. ij zouden
dus kunnen hopen eenmaal de vrijheid ook hier te erlangen
eu wel via ludie T
La France meldt, dat eene dépêche uit Berlijn inhoudt,
dat Rusland in beginsel de voorstellen der drie mogendheden
aanneemt. Wij zijn in staat te verzekeren dat op dit oogen-
biik not* geen enkel antwoord uit Petersburg is ontvangen.
Alles wat men weet, is dat de fransche gezant de nota heeft
ter hand gesteld aan prins (ioriehakoff, die verklaard heelt
haar aan den keizer te zullen overhandigen.
I)£ dago!aden van het eiland Reunion deelen eenige bij^1
zonderhe len mede omtrent den moord van koning Rail una
II. De omwenteling hul geduurd van S12 mei. Op luatst-
geuoemJen d.g is de koning geworgd, „omdat er liet bloed
eens kouings niet mig vergoten worden.*' De moord had
nlaats in tegen vo r ligheid der koningin, die, naar men zegt,
er zi h teircn heeft willen verzetten, hetgeen niet heeft weg
genomen «i it zij later de kroon uaimaiii. Z.j is als koningin
geproclameerd onder den n mui van Rasoakery, dat alvermo
gend beieekeiit; maar zij heefi eene constitutie moeten omier-
teeiteuen, die de kouinklijke m .gt beperkt. .Men zegt, da: zoo
koning Uularai deze coustitutie had willen aannemen, hij niet
vermoord zou zijn geworden.
Julij. De Pays meldt, dat de concessie, die aan Lam
bert op Ladag \.r was verleend, is vernietigd, lletzellde
blad betoogt iu een artikel door den secretaris der re.lac:ie
osderU a i. dat «eem naauwe vereenigiug der drie mogen d-
h.- Jen een vercisehte is, w il men tegen alle gebeurlijkheden, die
•;ic!i iu tie p dsche kwestie kunnen voordoen, toegerust wezen.
Men v rzekerl, dat de fransche, engelsche en russiserhe
gezaii'eu ei in* gel ijk luidende nota aan de grieksche nationale
verg.eriug >ben doen toekomen, waarin zij verklaren dat
zij Atl-.e zullen verlaten, iudien niet gezorgd wordt dat het
lan 1 t »t de ru>t terugkeert.
ErUSoGl, Julij. Zjo.iIs ie voorzien was, heeft men het be
sluit der terse kamer van de staten-generaal, nopens de met
Belgie gesloten tftictaten, hier in liet algemeen met genoegen
vernomen.
Woensn, 3 Ji; minister van financiën, de heer
tou Plener heeft eei.e c •omi»s'e benoemd, ten einde hem een
rapport iu te dienen betredende liet tarief der iu— eu uit voer
reten en tevens voordellen te doen omtrent eene verlaging
dier regten. Dit ge-chiedt, na ir men beweert, met het oog
op eene latere aansluiting van Oostenrijk aaa het tolverbond,
door zooveel «eniijk nu reeds i:i overeenstemming te geraken
met het tarief van het tolverbond en op die wijze den weg
te banen tot eene opneming iu beloeld verbond.
])e berigieu bet rellende den opstand in Polen, bevestigen
"ïppgespii meer iiet algemeen aangenomen gevoelen, dat de in-
-ó»ö|re|iie\^poedig zal ten onder gebragt zijn. Wel poogt de
fevtflUtion\ire regering met verdubbelde kracht bet vuur
des upsian aan te blozen, eli stelt zij alle middelen in het
werk .o» il Gollioie bijstand in geld, wapenen eu mar.-.e'c «p-
pen te verkrijgen, maar de regering waakt insgelijks met ver
dubbelde naauwlettendheid aan de grenzen, en ve: indert du
van die zijde hulp verleend wordt aan de opstandelingen in
de poolsch-russische provinciën.
Uit Krakan schrijft men van 6 julij dat een corps
poolsche cavallerie onder Mycielski verscheidene overwinningen
heeft behaald op de kolonnes der kozakken. De russische
troepen hebben de grensstad Radziwilow geplunderd.
Berlijn, 7 Julij. Uit Thorn berigt men van 27 junij,
dat een corps insurgenten in het palatinaat Piode op de Rus
sen eene overwinning heeft behaald. Den ln julij hebben 500
opstandelingen eene russische kolonne bij Kleczow geslagen,
in het district Prasnijsz werd een detachement insurgenten
omsingeld door de russische troepen, doch door met zeissen
gewapende boeren ontzet.
Frankfort, 5 Julij. In de jongste zitting van de bonds
vergadering hebben de gezanten van Pruisen, Luxemburg,
Limburg en Holstein-Lauenburg verklaard, dat zij geen deel
wilden nemen aan de beraadslaging over het voorstel van
Saksen, oin eene commissie van deskundigen bijeen te roepen
tot het ontwerpen van eene aigemeene duitsche wet tegen den
nadruk. De regeringen dezer staten zijn iu beginsel niet voor
het bijeenroepen van commission van deskundigen voor wet
gevende zaken.
Volgens officiële mededeeling zullen de regeringen, die eene
herziening der bondsconstitutie noodig achten, andermaal een
voorstel doen tot hervorming van den bond.
Men verzekert, dat de oostenrijksche regering eerlang aan
het tolverbond een voorstel zal indienen, om in nauuwer be
trekking met die vereenigiiig te treden.
Turijn, O Julij. De uitslag dea recrutering op Sicilië is
gunstig. Deze maatregel welke de Bourbons nooit hebben
kunnen ten uitvoer leggen, kan als volkomen geslaagd be
schouwd worden. De energie der regering en «Ie vaderlands
liefde des volks hebben over alle hinderpalen gezegevierd.
New-York, 27 Junij. Volgens den New-York Ilerald
kon men een gevecht tussclien Lee en Hooker eerst na eenige
dagen verwachten, zullen Ie alsdan waarschijnlijk de eerste bot
singen bij il irper—Ferry plaats hebben. Generaal Banks (der
Noordelijken) heeft den 14dtn dezer een aanval gedaan op
Port Hudson, doch is met een aanmerkelijk verlies op alle
punten geslagen en tot den terugtogt genoodzaakt.
Gouda, fc Jur.ij. Z. M. heeft benoemd tot ingenieur 2e
kl. voor de dienst van het stoomwezen in Ned. In.lie, de lieer
C. J. C. van 6.eel.
Door den raad der gemeente Woerden is benoemd tot
plaatselijk ontvanger, de heer A. kaptijn.
Den 6U julij heeft aan het lokaal van bet provinciaal
bestuur te 's Il.ige piaits gehad de amoeste.ling van
het uitdiepen en verbreeden van drie ge.leeiteu van den hol-
landschen Yssel, tusschen Moordrecht en Ouderkerk. Daarvoor
waren zeven iiisehnjvingsbilletten ingekomen. De minste in-
schr.jver was de heer II. Middelkoop tc Leerdam voor de
som van 3939.
De eerste kamer heeft in hare zitting van zaturdag zon
der discussie en met aigemeene stemmen aangenomen he: wets
ontwerp tot goedkeuring der concessie Pooimau, dat op den
afkoop van de scheldetol, het Maastrnctaat eu her, handeistrae-
taat met Belgie. Voorts nog na korte discussie» het ontwerp,
verhooging van hoofdst. en dat tot amortisatie van schuld.
Daarna is de kamer tot nadere bijeenroeping gescheiden.
VlaardingöU, Julij. Heden morgen kwam de eerste
haringj iger voor de Maas en werd, door de van Londen ko
mende stoomboot Batavier op sleeptouw genomen, kor. dtarna
voor de haven gebragt. Ten gevolge echter van de hoogst
ongunstige vangst, bestond de geheele aanbrengst uit slechts
lü tonnen hiring, die tot den ongewoon hoogeu prijs vau
1000 per ton verkocht zijn. De gewone toezending aan het
vorstelijk huis heeft plaats gehad maar aangezien de voorraad
j haring op ver na niet toereikend was voor de behoef.e, /yu
vele orders onuitgevoerd gebleven, eu bijna geene gescheuKen
verzonden. Men verwacht met ongeduld de aankomst van den
tweeden jager.
la 1 7al te Parijs, e ie aigemeene tentoonstelling gehouden word1''1
van landbouwkundige eu in 1 u-trielf voortbrengselen. De generaal
u-Y is in .ar-elmlk \.ci 1 .iw.- .k gew» den de generaal Bazaine heeft bet
grootkruis van bet ligi" 'i eer bskoiuen. De grieksche koning
door d nationale va vjra.Lr'.ug meerderjarig verklaard. Te Gothenburg
iu Zwed'n i- eva (coco.uiêch cougrej gehouden., waaraan ruim 40i) Scau-
Jinuvievs deel nomen, die verklaarden, dat de eerste levensbehoeften en de
srrondsioiïeu voor de nijverheid overal vrij van regten bekooren te zijn.
1- l)e poolsche vrouwen die in rouwgewaad verschijnen, worden beboet
en bij wanbetaling met den kno t gesiratt. Te herlijn begint het ge
meen onrustig te worden. L u pakhuis te Liverpool niet katoen co
graan ter waaide van 3 ïnilliocii gulden is door brand vernield. Men
verzekert dat Spanje overhelt tot de erkenning der zuidelijke staten van
X. Amerika. De veuetiaausche coustitutie zal ue^e maand uitgevaar
digd worden. lil de omstreken vau Zwolle is by opzettelijk onderzoek
gecu spoor vau ziekte iu de aardappelen ontdekt. lu Griekenland is
een militair oproer uitgebroken. In het zwitsersche kanton Aargau
heeft de groote raad met bO tegen 50 stemmen het onthouden dei staat
kundige regten aan de Israëlieten gehandhaafd De eerste berigten
van de haiiugvissckerij zijn ongunstig. De gebr. Horrix le 's Hage
zullen een nieuwen troon maken. Rualaud gaat onafgebroken voort
met het makeu van sterke krijgstoerustingen. De kassier van ln^
postkantoor tc Warschau is verdwenen met 40,000 roebels, die hij schrif
telijk verklaard.- afgeleverd te hibbóu aan de nationale regering. Het
engelsclie lagerhuis heeft besloten het maten- eu gewigtenstelsel te wij
zigen cn iu overeenstemming te brengen met het vaste land. Dc
spoorweg tusschen Lissabou eu Badajo7. is 30 junij geopend.Uit Posen
loopen nog altijd vele jonge lieden over naar de insurgenten. lu Lim
burg werken van tijd tot tijd ook vrouwen aan den spoorweg eu doen
meer af dan de manueu. Het stoomschip Great Biitam is 2 julij, na
01 dagen reis, uit Australië te Liverpool aangekomen met 600 passagiers,
63,726 oneen goud en verdere kostbare lading ln de ucgotiatie,
groot 200,000 ten laste van liet hoogheemraadschap van ütlilaud is
op den eersten dag deelgenomen vyor f 523,000. Volgens haagsche
berigten is de eerste' kamer door zelfmoord omgekomen. Op di u scherp-
schuttcrs-wedstrijd te Muuheiin zijn 56 vcreenigiugeu door 2ö27 scherp
schutters veitegeuwoordïgd. De turkscke gezant te Parijs heeft een
feest gegeven, dat 60,000 frs kostte. Twêc broed, rs zijn te Hoorn met
zwemmen verdronken. Het gasoproer is nog altijd tomeniende, en de
vijand, de bronolie wint in overwigt. D; berigten omtrent don wijnstok
aan Moezel «mi Riju luiden zeer gunstig. U.' tabaK uit de magazijnen
wordt te Baltimore door de militaire autoriteiten gebezigd om barricaden
op te werpen tegen de zuidelijkeu.
Na de invoering van de wet op liet onderwijs is de strijd
tusschen openbaar eu bijzonder onderwijs eerder toe dan af
genomen. Verschillende oorzaken werken mede, dat twee be-
standdeelen, die de wetgever naast elkander wilde plaatsen,
dikwijls lijnregt tegenover elkander staan; ook iu deze ge
meente is strijd, nie. ten opzigte van het gewoon lager, maar
op het gebied van bet uitgebreid lager onderwijs. Het gel jk
liet dikwijls aan beide zijden en hel is nuttig, dat de kwestie
in het opeub tar behandel t wordt. Veel is voor het bijzonder
uitgebreid lager onderwijs te zeggen en van daar dan ook
uat in betrekkelijk weinig gemeenten scholen voor meer uit
gebreid. lager onderwies opgerigt lijn.
Voert men evenwel strijd over zaken, de kwestie moet niet
personeel worden, en daarom deed het mij onaangenaam aan,
toen ik toevallig liet ingezonden stuk iu n°. 129 van dit blad
las. l'e inzender toch sielt het bijzonder onderwijs ver boven
het openbaar, maar waarom na ter verdediging van zijne
opinie die aanval op de openbare ouderwijzers eu wel up die
der dorpsscholen, die toeh met het uitgebreid lager ouderwijs
n iel s te doen hebben.
De inzender kan vele voorbeelden aanhalen „hoe ellendig
het openbaar onderwijs nu reeds op sommige dorpen is, hoe
de ijver van de onderwijzers daar is vcrfhiauwu sedert zij een
vast bestaan hebben"; voorzeker zware beschuldiging, zoowel
tegen de onderwijzers als tegen het scliooltoezigt, dat thans
bij de invoering der wet vele middelen heeft om den ouder
wijzer tot pligtsbetrachting des noods te dwingen, of te ontslaan.
Moeiiel k zoude het voorzeker den inzender vallen eenige
dier vele voorbeelden ter openbare kennis te brengen. Del
i, het inkomen van den openbaren onderwijzer vast geworden,
maar het toezigt is daarbij toegenomen bovendien kende men
in vroeger tijd op het platte land toch de concurrentie niet,
eu behoefde dit evenmin als nu een drijfveer tot inspanning
te /lu. In plaats van te verf!aanwen is integendeel de ijver
ó-r "onderwijzers op veie plaatsen toegenomen, en zij. die
.ruiger traag of lusteloos waren, zijn het gebleven of maken
op de ci-i:-' of andere wijze eene dragelijke retraite om voor
anderen plaats te maken. Het ware te wenschen in het be
lang der betrokken gemeenten, dat de inzender de feiten be
kend maakte, of indien dit niet mogelijk is, voortaan zich
van dergelijke beschuldigingen onthield. P.
ln n°. 129 van uwe courant kernen eenige bedenkingen voor,
legen het concept-adres aan den Gemeenteraad te Gouda over de
oprigting rm eene openbare school voor meer uitgebreid lager on-
■lerrrijs"(voor jongens)-, dit geeft mij aanleiding om u nog een
plaatsje te verzoeken ten einde eenige tegenbedenkingen m liet
midden te brengen.
Wel is er reeds veel over dat onderwerp gesenreveu, maar
het geidt ook een der dierste belangen van geheel de burgerij,
van geheel een jeugdig geslacht, dat eenmaal de maatschappij
moet uitmaken.
Bedrieg ik mij niet dan schijnt het hoofddoel van dat schrij
ven te zijn otn het b'-jzonder onderwijs in bescherming te ne
men tegen het over.vigt, dat, niet onverdiend, het openbaar
onderwijs op hetzelve uitoefent. Van af het standpunt van den
bijzon-leren onderw ijzer kunnen w ij zulks verwachten eu zouden
wij het, als het op goede gronden kon rusten, willen eerbie
digen. De iuitialen S. K. eu T. behoeven daarvoor niet eens
gebezigd te worden. De personen toch, ligt achter die letters
te gissen, worden door mij om hunne persoonlijke bekwaam
heden te hoog geschat dan dat ik ze zonde willen vereen
zelvigen met den strijd, die hier helaas nog schijnt gevoerd te
worden tusschen het openbaar eu bijzonder onderwijs, een strijd
waarover reeds sedert lang eu wet, en openbare meeuing, en
ervaring heeft uitspraak gedaan ter gunste van het eerste.
De gronden, door den geëerden schrijver aangevoerd om
zijne meeuing te staven, komen mij, het zij met bescheidenheid
gezegd, zeer onjuist gekozen voor; immers reeds in den aan
vang bezigt ZFd. tegen het openbaar onderwijs argumenten,
die mijns inziens weinig bout snijden, zooals men zegt; wij
lezen (laar:
„De bijzondere onderwijzer is daarenboven minder af
hankelijk van het stedelijk bestuur, maar juist daardoor
„kan hij beter zijne school inrigten eu meer invloed uit-
„oefeuen op zijne hulponderwijzers."
Nu meen ik toch. dat het gemeeutebesiuur, geidviseerd door
onpartijdige autoriteiten eu collegiën een beter waarborg is
voor goed onderwijs en goe.le iiirigtiugen daarvan, dan de
eenzijdige zienswijze van ileu bijzondereu onderwij er, die, hoe
onafhankelijk vau karakter ook, toeh dikwef geleid wordt door
bijkomende omstandigheden, vooral als hij een groot gezin
heeft; wat wil daarenboven zeggen: „invloed uitoefenen op
hulponderwijzers"? oefent dan het gemeentebestuur, de school
commissie, de schoolopziener, euz. geen beieren invloed uit op
de hulponderwijzers der openbare scholen, dan de bijzondere
onderwijzer, die dikwijls meer zijne (iiianciecie middelen moet
raadplegen dau de capaciteiten van den aspirant-hulpouder» ij er.
Wij lezen verder „de bijzondere school vau den heer S. K.
is te kostbaar". Ja wij houden vol dat die school te kost
baar is; echter niet van het standpunt uit vau den bi.z n ieren
onderwijzer, die daarin een middel van bestaan maet vin len,
maar vau het standpunt van liet publies. Een der eerste
pligteu van het gemeentebestuur is, liet onderwijs /bo toegan
kelijk mogelijk te maken voor elk eeu nee.nt nu een bijzon
der onderwijzer J 50 voor elk kind, z o kan het geval zich
voordoen, dat uit een gez.in 3 kinderen in de termen vallen
cm de lessen aan zulk eene school bij te wonendit maakt
150 'sjaurs, neemt men voor de drie kind-ren daarbij ƒ20
voor schoolhehoetteu, voorw lar nie te -eel, dan is deze som
voor eeu groot deel der kleine b. rgers ie hoog en het gevolg
is dat de kinderen dier kla.sse verstoken blijven van het on
derwijs in de talen. Het gemeentebestuur echter geeft ,n de
openbare scholen dat ouderwijs zo. goedkoop mogelijk, het
vervult daarmede een duren pligt, n. 1. dien, om het aankomend
geslacht te beschaven en te ontwikken-I., opdat hel zoodoende
iu zijn eigen onderhoud kan voórzie'u, want „beschaving geeft
brood". Èveti als eene gemeente openbare werken ten alge-
meetieu nutte levert, inrigtingeu voor' weldadigheid opent enz.,
evenzoo levert zij en behoort zij in de- eerste plaats te ieveren
voldoende inrigiingeu van onderwijs, waardoor een beschaafd
geslacht wordt gevormd, in staat out. la'ér door het geleer le
in zijne behoeften te voorzien, en wel iurigtingen niet alleen
van het laagste onderwijs, maar Tan onderwijs iu zijnen ge-
heelen omvang, zoo als het in art. 1 de- wet op het lager
onderwijs is omschreven; men behoort daarbij niet, zoo als de
schrijver der bedenkingen uit te roepen „M:J iliiiikt de stad
doet waarlijk reeds genoeg voor het onderwijs!" maar men
moet vragen: is hetgesn-.de .stad- doet yobloetuje.-',en wij aar
zelen niet te zeggen neen. - zooh-ng de-meer besproken, .open
bare school niet bestaat is het .openbaar onderwijs onvoldoende,
is de schakel niet gesloten, is niet voldaan aan de wet, die
voorschrijft dat vtut-ovprJ^eidswegejiofdgeiid^pèitbatlr -onderwijs
worde gegeven. Wat'nu de bekwpatjiBeden betreft van den
heer T., deze doen hiér niets _tet zake dunkt mij; zij worden
door mij ten volle erkend, doch wij moeten hier niet de per
sonen met de zaak -verwar-ren, zóo als de schrijver ook in
't ben-in van zijn stuk zeer behendig doet. En nu de
tweede klasse van het .gjitMtanium, die de schrijver op het
tapijt brengt.
iiier vindt men bet zonderlinge, dal in het laatste gedeelte
zijner redenering over dek.e inrigtlhg. de vèroordeeling er van
wordt uitgesproken; voorwaar eeu afdoend argument tegen de
noodzakelijkheid eter -opr-igtibg san-de bedoelde openbare school
Waarom heeft' IjetaVestpand- seitooltoeii^Uea-op dien» advies
