ötnncnlnni*.
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
Nationale gedenkteekenen voor 1813.
Goud», is Augustus. Op woensdag a. s. 19 dezer zal
alhier de gwvone jaarlijksehe groote kaasmarkt gehouden worden
Vergadering van den Gemeenteraad.
om zich dien enormen last op de schouders te laten serpen.
13 Augustus. Terwijl de diplomaten hun brein scherpen
om onmogelijke oplossingen te zoeken, brengt ons de telegraaf
berifften, die juist niet geschikt zijn om een gunstig denkbeeld
te geven van de wijze waarop Rusland de Polen wil tevreden
stellen. Murawieff, niet voldaan met de gruwelen die reeds
plaats hadden, heeft een geheel dorp van honger doen omkomen,
omdat een zijner spionnen daar verdwenen was.
En toch wil men nu, dat de Polen zich aan de grootmoe
digheid van den czaar zullen onderwerpenWij hebben het
reeds gezegd en wij kunnen het niet geuoeg herhalende pool-
sche kwestie is zoo verward, dat er geen positive oplossing
mogelijk is, dan door oorlog. De mogendheden moeten Polen
in den steek laten, of tegen Rusland de wapenen opvatten,
want de poolsche martelaren zullen geen middelweg aannemen.
Of de aartshertog Maximiliaan de kroon van Mexico
aannemen zal is nog altijd onzeker. Het bevestigt zich dat hij
waarborgen verlangt voor het blijvend bezit van dien troon,
en dit minder uit vrees voor de Mexicanen zeiven, dan uit
angst voor Noord-Amerika, dat ter gelegener tijd wel eens een
spaak in het wiel zou kunnen steken. De Times publiceert
heden zeker niet zonder goede redenen, eeue circulaire, die de
heer Seward een paar jaar geleden uitvaardigde eu waarin
gezegd wordt, dat de monarchale regeringsvorm in Mexico on
bestaanbaar is, zoowel door de republikeinsche gezindheid der
Mexicanen zeiven, als door de jigting der Amerikanen, die in
hunne onmiddellijke nabijheid, op het amerikaansche continent,
geen koning- of keizerrijk zullen dulden. Een keizerrijk in
Mexico, zou" volgens den heer Seward, het begin en geenszins
het einde zijn van allerlei revolutionaire bewegingen.
Weenen, 1*- Aug. Het verblijf van den keizer te Frank
fort zal minstens S dagen duren. Z. M. gaat morgen reeds op
reis en zal de route over Munchen en Stuttgardt nemen, om
de beide hoven te bezoeken.
De aartshertog Maximiliaan is tot het houden van een fa
milieraad hier aangekomen.
Naar men verneemt, heeft alleen de koning der Nederlanden
het aanzoek ter bijwoning van het vorsten-congres van de hand
gewezen en heeft de koning van Pruisen daaromtrent nog geen
bepaald besluit genomen.
Berliin. Augustus. On/e ministeriele dagbladen laten
zich over het vorstencougres te Frankfort uit met eene woede
ru bitterheid, die bijna geen grenzen kent. Het orgaan des
heeren von Bismarck deelt zelfs, op grond van een schrijven
ui: Frankfort, mede, dat aan de hooge leden van genoemd
congres, even als aan de deelnemers aan het juristencongres
en andere soortgelijke bijeenkomsten, door de directien der
duitsche spoorwezen een verminderde vracht is toegestaan.
Ziedaar iets, geheel in den geest van onzen premier! Ook is
karakteristiek hoe dit blad zich over den hertog van Coburg
uitlaat, omdat deze zijn intrek bij een burger, den heer Seyf-
ferheld zal nemen: „Immer bürgerlich und romantisch!" En
in dier voege spreken alle pruisische jonkers; zij haten den
hertog bovenmate.
Voor zoo ver tot nu toe bekend is, zullen behalve de
koning van Pruisen, ook de koning van Denemarken, de groot
hertog van Meckleuburg-Schwerin en de vorst zur Lippe niet
op het vorsten-congres te Frankfort verschijnen.
14 Augustus. De Post Zeitung meent te veten dat het
hervormingsplan, hetwelk op het vorsten-congres zal worden
besproken, voornamelijk nederkomt op de volgende punten:
Onrnnieke vergadering van afgevaardigden die het regt van
goedkeuring zal hebben en op vaste tijden zal bijeenkomen;
een vor- enhnis met bijvoeging der voormalige onmiddelba?^
rijksvorsten; een d rectorium gevemd uit zeven statengroepea
onder w rz ttersehap van Oostenrijk; opheffing van den duit-
schen b n^«dag; hervorming der militaire bondsonranisatieaf
schaffing van de noodzakelijkheid der eenparigheid van stemmen
bij het nemen van besluiten omtrent organieke bondsinstellingen
van algemeen nut.
Frankfort, 1- Aug. Zaturdag e. k. zal de keizer van
O -terrijk door de beide burgemeesters en den reien senaat
dezer vrije stal worden ontvangen. Bij de aankomst van de
andere vors:en zal dergelijk ceremonieel niet in acht worden
genomen, want de ut vangst zal alleen door leden van
den senaat geschieden. De feestmaaltijd op Maandag zal
uit «7 entrees bestaan. Na dea maaltijd zal een pleutige op-
togt door de stad plaats hebben, waarna een galavoorstelling
in den schouwburg wordt gehouden: door een schitterend vuur
werk zullen de feesten op dien dag besloten worden.
en den volgenden dag het vroeger aangekondigde landbouw feest.
Gisteren namiddag had de persoon vau M. van Vliet*
die als timmerman op een hoogen steiger aan de groote kerk'
alhier werkzaam was het ongeluk van door het losbreken van
een stuk lood, hetwelk hij weg'moest nemen, achter van dien
steiger op de straat te vallen, tengevolge waarvan hij eene
zware verwonding a?.n het hoofd, den arm en het aano-ezio-t
bekwam; niettegenstaande deze kwetsuren bestaat er grond om
te hopen, dat hij het leven zal behouden.
- LI woensdag avond vere nigden zich alhier de leden
van het Metalen Kruis der afdeeling //Gouda en omstreken."
De plaats van vereeniging was in het sociëteitsgebouw „Nut
en Vermaak", alwaar de concertzaal en tuin voor dien avond
aan genoemde vereeniging welwillend waren afgestaan. Ten
7 ure 15 min. werd er appel nominaal gehouden, waarbij bleek
dat er 26 leden tegenwoordig waren. De president der af
deeling, mr. J. L. A. de Grave, opende op plegtige wijze de
vergadering, schetste met sierlijke woorden het groote voorregt
dat betrekkelijk nog zoo vele leden dezer afdeeling waren cp-
gekomen, bij het leven en de gezondheid bewaard waren en
zich nog lustig en krachtig genoeg gevoelden om met elkan
der in vriendschap te herdenken de dagen van 1830 en 1831
dagen, waarin het „te wapen" en het „voorwaarts" door
den beminden vorst van Nederland niet te vergeefs werd uit
gesproken. Behalve de 26 leden der vereeniging, waren
daarbij als genoodigden tegenwoordig de schout-bij-nacht dei-
kon. nederl. marine A. A. de Vries, de luit. kolonel van het
4e reg., L. E. Tiesselinck, de kapitein der infanterie CharÜer
van het 5e reg. en de heer Folkersma, oud-kapitein der Frie-
sehe schutterij. Aan alle de v?reenïgden bragt de president
nevens sierlijke en gepaste toespraken, een innig en hartelijk
welkom aan deze plaats toe, met de bededat allen nog dik
werf het herinneringsfeest aan die dagen, met elkander vieren
mogten.
Het keurig bewerkte vaandel der afdeeling was in de zaal
ontrold, en de muzijk van het 4de regiment liet zich bij af
wisseling aangenaam en krachtig hooren. Ten 10 ure plaatsten
zich alle aanwezigen aan den eenvoudigen vriendschappeliiken
disch; de opgewektheid, de levenslust, het genoegen van den
avond, drukte zich op ieders gelaat uit, en onuitputtelijk waren
de toasten op den koning, op het vaderiand en op alles wat
in betrekking staat tot het feest dezer bijeenkomst. En zoo
kon er alweder van deze bijeenkomst en van dezen avond ge
tuigd wordeD, dat geen feest binnen Gouda aangenamer, ge-
noegelijker en opgewekter herdacht wordt, dan het herinnerings
feest aan de jaren 1830 en 1831.
De commissie voor nov. 1813 heeft onlangs eene ver
gadering gehouden, waarin behandeld werden de bekende
voorstellen der hoofdcommissie. Alhier bestond eenige vrees,
dat de inzameling der gelden niet genoegzaam zal opbrengen
om het door de hoofdcommissie voorgestelde plan in ziju ge
heel te volvoeren en heeft men raits lien verklaard te wenschen,
dat de bijeen te brengen gelden in de eerste plaats zullen
worden aangewend tot het stichten en tot het voortdurend
onderhoud eener ambachtsschool, en dat eerst dan wanneer
meer dan de vereischte gelden aanwezig zijn, dat meerdere zal
worden besteed tot het oprigten van een gedenkteeken, ter
herinnering aan de gezegende gevolgen der in 1313 herkregen
onafhankelijkheid. De coram, besloot tv vens om, eerst nadat
dit punt beslist zal zijn, te bepalen op welke wijze de inza
meling der gelden zal geschieden.
Voor eenige dagen is te Wa.rder door v.en visscher uit
Goud#, die daarbij slechts in 't bezit van éénen arm is, met
een hengel een snoek gevangen, die, op de waag te Driebrugge
gewogen, de zwaarte van ruim 8 ned. pond had.
De berigten van Java loopen tot 29 junij. Aan het
overzigt der Java-Bode ontleenen wijBelangrijk nieuws
kunnen wij ook ditmaal niet mededeelen. Is het in de natuur
rondom ons woelig en bewegelijk, en hooren wij telkens van
nieuwe rampen, waardoor de bewoners dezer streken geteisterd
worden, in de harten der bewoners blijft het rustig en kalm.
In den politieke» toestand is weinig of geen verandering
gekomen, de gezondheidstoestand der bevolking is over het
algemeen gunstig te noemen, alsmede de stand van het rijst
gewas, waarvan de oogst zeer veel van zich laat verwachten.
De gouv.-generaal is nog steeds op reis; weldra wordt hij ech
ter terug verwacht, ten minste de resident der preanger regent
schappen heeft reeds bekend gemaakt, dat wegens de komst
van Z. E\c. van 17 julij in het geheele gew est geene post
paarden ter beschikking van particulieren zullen zijn, zoodat
die dan maar zoo lang moeten wachten. Naar wij vernemen
waren bij het doortrekken van Bandons: (preanger regentschap
pen) omstreeks 500 paarden ter beschikking aldaar van Z. Exc.
Macassar mag zich in een steeds toenemenden bloei en wel
vaart verheugen; onlangs is de haven aldaar verbeterd geworden.
Op wetenschappelijk gebied is ook weinig vooruitgang te
bespeuren, integendeel kunnen wij ook in dit opzigt den toe
stand niet gunstig noemen, althans tegen 2 julij zijn de leden
der maatschappij tot Nut van 't algemeen tot eene vergadering
bijeengeroepen, om gezamentlijk over de toekomst dier maat
schappij te beraadslagen en raar wij vernemen, bestaat er zelfs
plan tot eene algeheele opheffing.
Woerden, 13 Aug. In eene op heden gehouden verga
dering van de commissie tot oprigting van een nationaal ge
denkteeken voor 1813 enz. is besloten, zich te wenden tot de
hoofdcommissie, met de bedenking, dat men het beter acht de
eerste gelden te besteden voor eene nationale ambachtsschool,
en zoo er meer dan 41/2 ton gouds gecollecteerd wordt, die
gelden in dat geval voor monumenten te besteden, tot een be
paald bedrag.
Ammerstol, 14 Augustus. De zalmvangst is in de
laatste dagen zeer verminderd en daardoor de prijs van 50
ets. tot 80 ets. a 1,00 per l/3 red. pond gestegen. Bijna
zonder uitzondering zijn het st. jacobszalmpjes van 3 a 6
halve ned. ponden, welke gevangen worden. Zomerzalmen van
10 en meer halve ned. ponden zijn er in de laatste jaren
niet zoo schaarsch geweest als thans. De prijs daarvan is
dan ook bijzonder hoog. Tan maandag 10 aug. tot heden
werden gevangen 128 stuks waaronder echter slechts 8 zomer
zalmen
Men bepaalt reels bet vertrek van Maximiliaan op 1 december om hem
met januarij als keizer te doeu opt red' u. De Montblauc is gedurende
dezen zomer reeds twaalf maal beklommen. Een russisoh koopman in
Siberie heeft het gouvernement een millioen zilveren roebels aangeboden
tot het stichten eener universiteit en nog tien jaren lang eene jaarlijk-
sche bijdrage van 10,000 z. r. vo verdere uitgaven. Te Rotterdam
is een kinderziekenhuis door weldadige particulieren opgerigt. De ka-
talogus der haagsche tentoonstelling van metalen enz. telt 2000 nummers
en 10,000 voorwerpen. De minLter Duruy noemt deu kei/er Napoleon,
den meest waarachtigen liberaal van geheel Frankrijk. De spaansche
regering heeft veertig millioen piasters naar Manilla gezonden ter voor
ziening in den nood door de aard''-ving ontstaan. Men verwacht eene
betere regeling der koffijveilingen. Te Ambt Hardenberg is eene wo
ning met inboedel, twee koeijen enz. door brand vernield. In Bulgarije
en Bosnië staan 80,000 Turken gereed om Servie bij de eerste gunstige
gelegenheid te overrompelen. Te Birge aan de croatische militaire
grenzen zijn 77 woningen en magazijnen met al wat zij inhielden, ver
brand. Men verneemt, dat Z. M. de koning aan het vorstencougres te
Frankfort geen deel zal nemen, doch dat prins Hendrik zich derwaarts
begeeft. In het noorden van China zijn nu ook onlusten uitgebroken,
die te Peking bekommering v* -n. In 1S65 zal te Ley den gehouden
worden eene tentoonstelling phvsische instrumenten en/. De ex
ploitatie der staatsspoorwegen definitief gegund aan de thans gecombi
neerde 's gravenuaagsche en ainstordamsche vereeniging. Juarez heeft
S. Luia de l'otosi tot hoofdstad van Mexico verklaard en wil den strijd
voortzetten. De lijneu Breda-Tilburg en Har!ingen-Leeuw arden zullen
met 1 october in exploitatie gebragt worden. De voorgestelde nationale
ambachtsschool te Amsterdam wordt door vele commissien afgekeurd.
Men zegt dat Pruisen om regt geïsoleerd te zijn uit den bond wil treden.
De russische regering tc Warschau heeft een prijs van 20,000 zilv.
roebels gesteld op bet gevangen nemen van Janikoffski, een voornaam
insurgentenhoofd. Mexico zal iu tien jaren 300 millioen frs. voor de
vrijheid moeten betalen aan Frankrijk. De algemecoe vergadering der
maatschappij tot Nut v 't A. heeft zich met zeer geringe meerderheid
ter gunste der schoolpligtigheid verklaard, maar incompetent ten aanzien
der doodstraf. Te Maastricht is brand ontstaan in eene brouwerij. Drie
zolders met 280 zak graan zijn vernield --De handelsstoomboot Espe-
ranza is in de chinesche wateren met man en muis vergaan. Van de
brievenmaal, deu 2 dezer van Ipswich naar Londen verzonden is de zak
met aangerekende en met geld bezwaarde brieven gestolen. Te Andcr-
lecht is een blok van 18 huizen een prooi der vlammen geworden. Niet
alleen de meubelen zijn vernield maar ook een groot gedeelte van den
ingezamelden oogst.
Eindelijk is cle hoofdcomm:ssie met haar plannen voor den
dag gekomen; twee monumenten en een school op den koop
toe voor 5 a 600,000. Hoewel de som vrij groot is, zal
het volk, waarschijnlijk door geestdrift bezield, gaarne dit geld
ter beschikking stellen; ten minste wanneer in de hoofdcom
missie slechts één lid tegen het plan geweest is, na een i,nauw
keurig wikken, moet het voorgestelde in alle opzigten wel
uitmuntend zijn; aan tijd om behoorlijk over de zaak te den
ken, aan plannen en voorlichting heeft het ook niet ontbroken.
En toch zijn verscheidene plaatselijke commissien reeds in
oppositie gekomende eene wil dit, eene andere dat, cn nu
schijnt eerst regt de babelsche spraakverwarring te zul
len beginnen. De commissie kan bij eenig nadenken wel j
rooeijelijk anders verwacht hebben. Men wil gedenken aan
het herstel van 's lands 'onafhankelijkheid, een uitmuntend j
denkbeeld, maar is dat te bereiken door ieder Nederlander,
geboren of genaturaliseerd, 15 cents per hoolÖ te laten betalen,
waarvoor zij dan voor een paar dubbeltjes een uitvoerig ver
slag zullen kunnen lezen van uitgesproken redevoeringen bij
het leggen van den eersten steen, de inwijding of overdragt
der monumenten, en misschien het menu der gehouden maal
tijden en partijen toe krijgen.
aartoe monumenten in metaal of steen, als de herinnering
niet levendig wrordt in het hart des volks? Waartoe 80,000
verkwist aan monumenten, die hoogstens een hè, hoe mooi"
aan den een of anderen voorbijganger ontlokken, maar anders
het hart koud laten, zoo als het koud blijft bij het zien van
het beelü der Eend ragt te Amsterdam.
Heeft een Rotterdammer zuiverder begrippen van Erasmus,
een inwoner van Brouwershaven van Cats, dan de andere
Nederlanders, die niet dagelijks de beelden dier mannen zien
Wat weten de meest" inwoners van Gouda van van Bever-
ninck, wiens graftombe onze kerk versiert? Zal dan nationa
liteit be er bevorderd worden door gedenkteekenen te Scheve-
ningen en te *s Gravenhage en zullen die monumenten een
uitzondering maken op de andere gedenkteekenen vau 's lands
historie? Algemeen is men dan ook, blijkens de verslagen
van verscheidene commissien, tegen die gedenkteekenen gestemd
En nu n°. 3, de ambachtsschool te Amsterdam, Indien de
maatschappij van nijverheid of een vereeniging van industriëlen
4 ton beschikbaar had, en besloot die te besteden tot het
oprigten van een school om toekomstige ambachtslieden te
vormen, ieder zoude voorztker dat plan toejuichen en ruim
schoots zoude de commissie tot oprigting ondersteund wor
den maar hoe een feestcommissie ter herinnering aan 's lands
onafhankelijkheid in 1813, op het denkbeeld kan komen om
de oprigting van een ambachtsschool voor te stellen, is onbe
grijpelijk en alleen verklaarbaar uit de zoo gewraakte zamen-
stelling der commissie. Of Amsterdam bovendien de plaats
voor zulk een inrigting is, zoude ik zeer betwijfelen. Demi-
nister van justitie brengt verstandig de jeugdige veroordeelden
uit de stad naar het land, maar de commissie wil 400 jon
gens uit alle oorden des lands (dat evenwel nog de vraag
is) te Amsterdam bijeen brengen, waartoe is niet duidelijk.
Maar men moest Amsterdam trachten te winnen voor de
commissie en daartoe was de ambachtsschool te Amsterdam
een geschikt middel.
Is bovendien over 10 jaar de regering geneigd de school
over te nemen of moet dan het monument voor onze onaf
hankelijkheid te niet gaan?
"Wie zal het regt hebben leerlingen op die school te be
zorgen Zullen dat een soort van suikercontracten in het
klein worden, ter belooning der vrienden van den Industrieel
of zullen de gemeentebesturen het regt hebben om leerlingen
op die school te brengen?
Maakte de commissie plannen, zij mogt die wel eenigzins
beter toelichten, want anders wordt het misverstand nog groo-
ter en de geheele zaak loopt op niets uit; de oude geschie
denis van den berg en de muis.
Het ware te wenschen, dat men, terugkomende van de mo
numenten-man1"'1, een nationalen feestdag trachtte te organise
ren in alle deelen des lands; dan eerst konde de herdenking
aan 1813 heilzaam werken; dan was de feestviering algemeen.
Mogt dit onbereikbaar zijn, dan ware het te wenschen, dat
zich hier ter stede eene commissie vormde ter inzameling van
gelden, om ten minste hier een volksfeest te organiseren. Voor
zeker zoude deze commissie ondersteuning vinden, althans meer
dan die waarop de hoofdcommissie zich beroemen kan.
Gouda.
Zitting van Vrijdag 14 August
Afwezig de hh. Reutinger, "Westerbcan en Kemper.
Na goedkeuring der notulen wordt door den voorz. ter tafel gebragt
een gewijzigd adres van F. van Bovene, met bijbehoorend plan. ht*welk
in behandeling genomen zijnde, weder tot verschillende beschouwingen aan
leiding geeft, waaraan de hh. v Gennep, de voorz Rrmy, Fortuijn Droog-
leever, Bncbner en de Grave deelnemen en stelt de voorz. voor den on
derarchitect ter vergadering te doen komen om de noodige inlichtingen
te geven, terwijl de hr. v. Gennep voorst \l, dat de raad dadelijk in
loco van de zaak kennis neme om daarna naar bevind van zaken hunne
stem te kunnen uitbrengen, welk voorstel door de hh Fortuijn Droog-
leever en Rerny wordt ondersteund. De hr. Yiruly stelt voor eene comm
van 3 leden te benoemen om dit onderzoek te bewerkstelligen, waarmede
de hr. Prince zich vereenigt Alsnu stelt de voorz met intrekking vrn
het eerste voorstel, voor, de vergadering tot aanstaauden dingsdag te ver
dagen en in dien tusschentijd en wel maandag van x3 uur geleger neid
te geven tot opneming iu loco. Nadat de hr. v. Gennep zijn voorstel
had ingetrokken, woidt het voorstel van den voorz. aangenomen net 9
tegen 2 stemmen (de hh. Prince en Braggaar).
Hierna wordt iu omvraag gebragt de conclusie der commissie voor de
gemeenterekening over 1862, houdende voorloopige vaststelling derzelvo
uiet een batig slot van 139.46 en een halve cent en woedt zulks met
alg. stemmen aangenomen.