öuttenlanh.
Binnenland.
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
bedaarde, radende en helpende oppositie, deze kan eerst tot
ontwikkeling komen als de partijzuchtige vijandschap het veld
geruimd heeft. Niemand is dwaas genoeg om het bestaande
bewind onfeilbaar te achten, maar de verstandige vrienden van
den vooruitgang schromen den gang te bemoeijelijken van een
gouvernement, dat wij zoo zeer behoeven tot de voltooijing
onzer vrije instellingen.
Daarom is het noodig, dat de welgezinden zich naauw aan*
eensluiten en intusschen de werking afwachten, die de tegen
woordige verlichte en wijze leiding der zaken oefenen moet
op de stemming des volks, en zoo met alle krachten het gevaar
afweren van te vallen in de handen der half liberale, weife
lende en beginsellooze bestuurders, die ons jaren lang tot stil
stand doemden.
Londen, "27 Sept. De Daily News deelt den inhoud der
troonrede mede, bij de opening der zitting van de staten-ge-
neraal door den koning der Nederlanden uitgesproken, en neemt
daaruit aanleiding om in korte, maar kernachtige bewoordin
gen den gunstigen toestand van het koningrijk der Nederlanden
te schetsen, die als het gevolg mag beschouwd worden van de
krachtige wijze, waarop het vrijzinnige ministerie de zaken des
lands bestuurt. //Dergelijke uitkomsten" zegt het blad, strekken
aan bedoelde regering nog tot hoogeren lof, wanneer men in
aanmerking neemt, dat zij voortdurend met eenen hardnekkigen
tegenstand van de zijde der reactionairen te kampen heeft gehad."
Parijs, 27 Sept. De Memorial Diplomatique zegt dat men
dagelijks Oostenrijk en Engeland een nieuwen stap zal zien
doen naar de denkbeelden, welke Puien moeten redden. Door
de billijke verontwaardiging van het beschaafd Europa te trot
seren, begaat Eusland denzelfden misslag, welke in 1»54 aan
leiding gaf tot den oorlog in de Krim. Het meende niet dat
Engeland zich met Frankrijk zou kunnen vereenigen; niets
belet dat Engeland nu weder doe hetgeen het in 1854 heeft
gedaan. Oostenrijk toont door zijne daden dat het niet buiten
staat is om de hand te leenen tot bevrijding van oostelijk
Europa.
Gouda, 30 Sept. Het examen voor de onderofficieren al
hier, dingende naar den rang van officier is den 26" derer
afgeloopen voor de commissie bestaande uit uen kolonel van
Toll, voorzitter; de kapiteins Churiier en Hardenberg, leden;
den 1" luitenant van Dionant, secretaris. Aan dat examen
hebben deelgenomen 14 onderofficieren waarvan er 6 het vol
doend examen hebben afgelegd, welke naar kunde aldus zijn
geraugsehiktde sergt3. Haarman, IVilkens, Maijor, Geers,
de Lange en van Deinse.
Omtrent den aanval op de nederl. stoomkorvet Medusa
ia de japansche watereu, verneemt men nader, dat de Medusa
ongeveer anderhalf uur aan het vuur van minstens 7 batte
rijen achtereenvolgens is blootgesteld geweest en dat zij zich
tweemalen in een kruis van 4 en van 3 batterijen bevond,
roodat het te verwonderen is, dat het vaartuig niet in den
grond is geboord. Bij dezen verraderlijken aanval hebben 4
man der onzen het leven verloren en zijn er 5 gewond ge
raakt. De Medusa heeft zich daarop naar Kanagawa begeven
en is aldaar behouden aangekomen.
De berigten uit Batavia loopende tot 15 augustus gewa
gen van de algemeene ingenomenheid met J" ontvangen tijding
vaD de aanneming door de tweede kamer van het wets-ontwerp
tot bekrachtiging der concessie van den spoorweg van Sama-
rang naar de Vorstenlanden.
De Samarangsehe Courant zegt o. a. het volgende;
„Naauw had de blijde nvre, dat de concessie voor Java's
eersten spoorweg de goedkeuring der volks-vartegcnwoordiging
verworven had, als een loopend vuur zich over óamarang ver
spreid, of alom werd de vaderlandschc driekleur geheschen.
En ditmaal was het mei uit oude gewoonte of als een bloote
vorm, dat het wapperen der nederlandsche vlag van de alge
meene vreugde moest getuigen.
Tussehen Nederland en Indie dreigde eene klove te ontsta
die, meer dan een afstand van duizende mijlen, ze van elkaar
zon verwijderen. Maar al te lang had de kolonie het moeder
land als eene stiefmoeder m de slechte beteekenis van het
woord leeren beschouwen. Niet dat aan hetzelve de dezerzijds
toegevloeide schatten zonden misgund worden; neen, Nederlands
v'UJrV Cu grootheid bleef sreeds onze vurigste wens-h. Het
was het kWe egoïsme, waarmee aan het batig slot Indie's
belang werd ondergeschikt gesteld, het cynisme, waarmee bet
„virtus post nummos' werd gepredikt, het fanatisme, waarmee
het gouden kalf werd aangebeden, die de liefde der kolonie
van het moederland voor altijd dreigden te vervreemden.
Maar ook het nederlandsche volk heeft bet verachtelijke van
de figuur van Droogstoppel leeren inzien. Bij de laatste dis-
enssien onzer tweede kamer werd naanwelijks zijne stem ge
hoord. Een nieuwe rigting is aan het roer gekomen, die met
jeugdige krachten en illusien de grootsche taak om Indie te
regeren, heeft aanvaard. Ontwikkeling der kolonie, bescherming
van de bevolking is hare leus. En ook de partij, aan wie
vroeger het lot van Indie was toevertrouwd, in de tijden harer
voorspoed maar al te dikwijls door kortzigtige en zwakke
staatslieden gediend, bleek door haren val te zijn gelouterd.
Ook zij schrapte de woorden „batig slot" van hare vanen.
Ook door haar werd Indie's welzijn erkend als het doel, waar
naar met alle krachten moest gestreefd worden."
De binnenlandsche berigten zijn als gewoonlijk niet zeer be
langrijk. Een paar kleine overstroomingen hebben een gedeelte
van Bantam en een deel van Buitenzorg onder water gezet,
zonder evenwel veel schade aan te rigten. Belangrijker zijn de ge
volgen van eene aardbeving, die de hoofdplaats Banjoemaas
geteisterd heeft, waardoor o. a. het blokhuis agenoeg in een
puinhoop is veranderd. De vulkanische werkingen, waarvan in
het vorig mailnummer gewag gemaakt is, hebben opgehouden,
en de gevlugte bevolking aan den voet der Merapi, keert
langzamerhand naar hare woningen terug.
De tijdingen van den oogst der voor de europesehe markt
bestemde producten luiden zeer gunstig.
De berigten uit de buitenbezittingen zijn onbelangrijk maar
bevredigend. Uit Bandjermassing wordt voortdurend gesproken
van hoofden, die zich onderwerpen of geneigd zijn zich te on
derwerpen. waaronder nu twee zonen van Antasarie genoemd
worden. Uit Sumatra's westkust alleen zijn de tijdingen min
der gunstig ten gevolge der epidemien, pokken en keelziekten,
waardoor de geheele kust hier en daar nog schijnt geteisterd
te worden.
Van gouvernementswege is publiek uitbesteed en billijker
wijze aan den minsten, den engelschen inschrijver toegewezen
het onderhouden eener geregelde stoompakketvuartdienst in den
indischen archipel gedurende tien achtereenvolgende jaren, aan
vangende met 1 januarij 1866 en eindigende met 31 december
1875, tegen eene jaarlijksche subsidie van 6,97 per geogra-
phische mijl, gelijkstaande aan 293,827.32 voor de ganscbe
vaart.
's Gravenhage, 26 Sept. In de zitting van de tweede
kamer der 9taten-generaal van heden, heeft de commissie tot
het opstellen van een adres in antwoord op de troonrede, haar
ontwerp ter tafel gebragt, dat aan de afdeeliugen is verzonden.
Door den br. v. Heiden Keinestein is kennis gegeven dat hij
door zijne herbenoeming tot kartonregter te Assen, heeft op
gehouden lid van de kamer te zijn, waarvan aan den min.v.
binnenl. zaken zal worden kennis gegeven. Voorts is door den
min. v. koloniën ingezonden eene nota van toelichting over
de nieuwe suikerregeling in Ned.-Indie, volgens zijne toezeg
ging van 27 mei jl. aan de kamer gedaan. Door den min. v.
financien zijn, op last des konings, aangeboden de ontwerpen
der staatsbegrooting voor 1864. In zijne aanspraak heeft hij
1°. een overzigt gegeven van den gunstigen toestand der
geldmiddelen op dit oogenblik; 2°. is hij in beschouwingen
getreden over de staatsbegrooting voor 1864; 3°. heeft hij
zijne voornemens kenbaar gemaakt op het gebied van het be
lastingstelsel en 4°. heeft hij eenige financieele beschouwingen
ontwikkeld. De slotsom was dat men de toekomst met geen
bezorgdheid behoeft te gemoet te gaan. De staatsbegrooting
is ter overweging naar de afdeeliugen verzonden. Eindelijk
zijn ingetrokken de voorstellen van den hr. v. Nispen c. s.
tot afschaffing van den accijns op het geslagt en tot amorti
satie van schuld.
In den namiddag zijn ook medegedeeld de volumirieuse
stukken nopens de onderscheidene hoofdstukken der staatsbe
grooting. Zie hier ue recapiiuiaiic.
Hoofdstuk I. Huis des konings. 900,000.
II. De hooge collegien v. staat
het kabinet des konings. 588,029.
,z III A, Dep. v. buitenl. zaken. 529,245.
a III B. Administratie voor de za
ken der R.-K. eeredienst, 668.672.80V2
IV A. Depart, van justitie. 2,933,744.
ii IV B. Administratie voor de za
ken der herv. eered. enz. l,752,886.58Vi
V. Depart, v. binnenl. zaken. 24,251,687.34
VI. marine. 8,739,953.
VII A. Nationale schuld. 34,976,977.27
VII B. Depart, van financien. 6,749,000.
VIII. Depart, van oorlog. 12,733,000.
IX. koloniën. 3,269,572.92
X. Onvoorziene uitgaven. 50,000.
Totaal 98,142,767.92
Verschil in meer voor 1864 5,527,200.63
28 Sept. Bij de tweede kamer zijn heden ingekomen
de volgende wetsontwerpen
1. Tot afschaffing van den accijns op de brandstoffen.
2. Tot verhooging van den accijns op het binnenl gedistill.
3. Tot heffing van grondbelasting in Limburg.
4. Ter voorziening omtrent de nederlandsche bank.
5. Op het regt van zegel.
6. Op het regt van registratie.
7. Ter verwisseling van muntbilletten van 1845 en 1849.
8. Ter bekrachtiging van onderhandschen verkoop van rijks
grond.
De commissie voor het adres van antwoord op de troon
rede heeft haar ontwerp ter tafel gebragt. De discussie daar
over is bepaald op morgen ochtend elf ure.
29 Sept. In de zitting van de tweede kamer van heden
is de beraadslaging over het adres van antwoord op de troon
rede afgeloopen. Daarbij zijn geene politieke kwostien behan
deld. Bij 3 is met 27 tegen 26 stemmen besloten om weg
te laten den daarin uitgedrukten wensch nopens Limburg. Men
wilde de regering ten deze vrijlaten in hare handelingen. Bij
8 hebben de stemmen gestaakt over een amendement van
den heer v. d. LiDden, om in het adres niet te spreken van
de wet betreffende de regterlijke indeeling. Dien ten gevolge
moest de stemming over dien paragraaf en over het geheele
adres worden uitgesteld tot eene avondzitting, waarin de stem
men nogmaals gestaakt hebben en het amendement alzoo is
afgewezen. Een amendement van den heer Wintgens is daarop
met 36 tegen 18 stemmen afhekeurd en daarop is 8 geheel
verworpen met 29 tegen 25 stemmen en het geheele adres
met 50 tegen 4 stemmen aangenomen.
Gorinehem, 26 Sept. Thans zijn we in staat te berig
ten, dat de goede verwachtingen aangaande de zaadopbrengst
van den hennip bewaarheid worden. Vrij algemeen is die
een mud van de honderd schoven, dat aanmerkelijk meer is
dan in het vorige jaar. Van prijs voor het zaad hoort men
nog niet. De producenten z'jn ook te dezen opzigte nog al
hoog gestemd. Voor de kaas besteedt men hier p.m./ 22 de
50 n. 16. De boter geldt 1.04ƒ1.20 voor goeboter en
van 70—80 cents per n. ÏC voor de weiboter. Voor puike
winteraardappelen werd 2.50ƒ2.00 gevraagd, doch tegen
dien prijs werd nog geen handel gedaan.
De Boekhandelaar Roelants van Schiedam is vrijgesproken van de be
schuldiging van nadruk wegens de uitgave der w erken van Vondel. Ratzers-
dorf, een plaatsje nabij St. Polten is bijna geheel afgebrand met den laatsten
oogst. Mazzini ligt ernstig ziek te Lugano. Het exequatur is in
Italië aan de pauselijke consuls ontnomen. Men verzekert dat het
fransch wetgevend ligchaam in October zal worden zaam geroepen.
Men beweert dat Oostenrijk overeen gekomen is met Beijeren, "Wurtem-
berg, Saksen, Hanover eu Nassau om in allen geval tot de bondsbervorming
over te gaan. De pruisische ambtenaren, die een mandaat voor de tweede
kamer aannemen, zullen voortaan zeiven de kosten hunner plaatsvervan
ging moeten dragen. Ook het hertogdom Nassau beeft het fransche
stelsel van waarschuwingen aan de dagbladen ingevoerd. De noordelijke
staten der Unie maken zich gereed om de Franscben uit Mexico te jagen.
Te Breda is proces-verbaal opgemaakt tegen zekeren D wegens
bet in het ofjenbaar schenden van den naam des konings. De verte
genwoordiger der zuidelijke staten te Londen is terug geroepen en weder
naar Amerika gekeerd uit spijt dat hij zoo weinig gehoor vond bij de
regering. Op het eiland Chios heeft een bloedig conflict plaats gehad.
In de kloosters te Warschau zijn ontdekt drukkerijen en werkplaatsen
voor militaire kleedingstnkken. De kenrbessische kamer is tegen 7 oct.
bijeen geroepen. Lincoln heeft de habeas corpus acte in al de noorde
lijke staten geschorst. -— Het parlement van Canada heeft 400,000 dollars
verleend voor de militie. De Fransch en in Mexico maken zich gereed
tot een nieuwen vcldtogt. Te Krakau heeft het volk een pop, Mura-
wieff voorstellende, opgehangen. Nieuw gerezen geschillen tussehen
Turkije en Montenegro zijn in der minne geschikt. Vele pruisische
iiuvpeu op ue pooïsc'ne grenzen deserteren naar de insurgenten. De
engelsche banknoten zullen voortaan voorzien zijn van de woorden: Matthew
Marshal Bank of Engeland, en wel zoo klein, dat zij slechts door hulp
van een sterk microscoop zigtbaar worden. Het te Boston in Amerika
verschijnende blad Olive Branch wordt gezet door meisjes in sierlijke
kamers onder piano en orgelspel, zij werken 7 of 8 uren daags en een
goede zetster kan 21 in de week verdienen. De 125 in" Engeland
bestaande smeltovens leveren wekelijks if 21500 ton ijzer en kunnen naau-
welijks voldoen aan de vraag. Te Brussel is een congres van werklie-
lieden gehouden om middelen te beramen ten einde den arbeider op zijn
ouden dag eene zekere wijkplaats aan te bieden. Graaf Russell heeft
bij vernieuwing als zijn gevoelen verklaard, dat Engeland ten behoeve van
Polen niet met Rusland in oorlog moet komen. De koningin van Por
tugal is bevallen van een prins. Te Mobile in den staat Alabama is
een vrouwenopstand uitgebroken, zij hadden op hunne vaandels gesteld:
ttbrood of bloed «brood of vrede". Al de kloosters te Warschau
zijn op last der regering bezet. Frankrijk zal onmiddellijk versterkin
gen zenden 'naar Japan. Te Ilolwerd in Friesland is een grondbezitter
over dit jaar aangeslagen in gemeenteomslag voor f 1000 en daarenboven
in dorpsomslag voor 1400. In China staan 15000 eng. ind. troepen
gereed om naar Japan overgevoerd te worden. De toppen der bergen
in Savoye zijn met sneeuw overdekt. Het stoomschip Sealaud te Huil
t' huis behoorende is in de oostzee vergaan, waarbij de kapitein en zeven
matrozen zijn omgekomen. In Lithamn wordt de bevolking door Mu-
rawieff voortdurend gedwongen adressen van trouw en gehechtheid aan den
keizer te teekenen. Ernest Renan heeft van keizer Napoleon 100,000
fres. ten geschenke ontvangen voor zijn Levert van Jezus. In Gallicie
is de oogst voorbeeldeloos rijk uitgevallen. Gecollecteerd voor November
1813: te Soeterwoude f 90.40; te Hoogeveen nagenoeg f 100; de inschrij
vingen in de gemeente Opstcrland 676.21, te Delfshaven 154,43.
De gemeenteraad van Dordrecht heeft aan B. W. een crediet verleend van
f 2500 vour de novemberfeesten, welke aldaar den 24sten dier maand
zullen gehouden worden.
Aan de commissie uit den raad der gemeente Gouda,
betreffende de voorstellen van de drectie der Gasfa
briek alhier.
Mijneheeren
Onverwacht en verwonderlijk komt het ons bestuur voor iu de
Goudsche Cour. van 17 dezer een stuk publiek gemaakt te zieu van
hh. B. en W. aan den raad der gemeente Gouda, een stuk dat door de
daarin eenzijdige beschouwing der zaak en de min juiste redenerin
gen daarin vervat, het bestuur onzer maatschappij dringt, zich tot
uwe commissie te wenden, om de daarin vervatte onjuiste op
merkingen te wederleggen, en openbaar te maken, ten einde
het publiek, dat door dat stuk in de Goudsche Courant tot
eene onjuiste beoordeeling zou kunnen komen, van den waren
toestand in te lichten.
In de Courant van 20 dezer komt weder een ingezonden
stuk voor, dat door velen geacht wordt dooi ons te zijn inge
diend, doch waarvan wij hoegenaamd geen kennis gedragen
hebben.
Tot toelichting van het eerst genoemde die het volgende:
Dat de door ons voorgestelde prijsvermindering, wel degelijk
in 't belang van gasverbruikers kan beschouwd worden, door
reeds 10 jaren vroeger in 't genot \aa zooveel goedkooper gas
te komen en te blijven, te meer, daar men in cie onzekerheid
verkeert of de gemeente na dien tijd, bij eigen exploitatie wel
bij magte zal zijn de gas tegen 15 ets. p'.r kubiek el te leveren.
"Wat de nadeeliger zijden betreft, die hh. B. en W. beschou
wen voor de gemeente in onze voorstellen te zien, meenen wij
ter wederlegging van het lste punt, dat het eerder nadeelig
voor onze maatschappij dan wel voor de gemeente geacht kan
worden, eene bepaling te maken, die de gemeente het regt
geeft, het contract te verbreken, zoodra er eene betere en goed-
koopere straatverlichting in eene andere plaats van gelijke of
grooter bevolking, een jaar zal in werking geweest zijn, en
brengt toch de billijkheid mede, dat indien de gemeente, bin
nen een te bepalen tijdsverloop, weder tot gasverlichting door
middel van steenkolen mogt overgaan, onze maatschappij alsdan
eene schadevergoeding, door arbiters te bepalen, zou verleend
worden, waartoe onder anderen zou dienen te behooren, resti
tutie van registratie, die wij vooraf over het geheele tijdsver
loop van 25 jaren moeten betalenterwijl omtrent net 2e punt
dientdat de bepaling van verpligte overneming der fabriek
tegen taxatie, alleen gemaakt is, voor het geval dat het sted.
bestuur zelf, de gemeente met gas zou willen verlichten, na
expiratie van het contract, maar geenszins, in ieder geval.
Wat het stellen der gasprijs tot op 14 ets. betreft, moeten
wij UEd. bemerken, dat zooals wij bij eene vergadering met
UEd. ook reeds mondeling gezegd hebbeu, de prijs van 15
ets. per kub. el ons positief minimum is, en dat wij vertrou
wen dat de meeste gasverbruikers daarmede tevreden zullen zijn,
terwijl wij ons hoegenaamd niet kunnen verbinden in prijsver
mindering andere plaatsen te volgen.
Omtrent de voordeelen, die hh. burgemeester en weth. voor
de gemeente verlangen, diene het volgende
1°. Dat de gemeente 2100 uren brandens bezittende, bij eene
betere verdeeling dier uren, daarmede ruimschoots in de
straatverlichting zoude kunnen voorzien, daar toch dikwerf,
zoowel des avonds als des morgens, de lantaarns moeten
branden, terwijl het nogof reeds geheel dag is, en wij
dus, vooral bij den geringen prijs, die de stedelijke ver
lichting opbrengt, in vergelijking van de meeste andere
plaatsen, er, zonder schadevergoeding, niet toe kunnen over
gaan, nog meerdere uren brandens toe te staan.
2°. Dat wij beschouwen de 15 25 ets. straatmaken per
vierk. el, bij eene behoorlijke surveillance, wel voldoende
zijn om de kosten te dekken, zijnde er particulieren, die
beneden dien prijs, zich gaarne daarmede br-last zagen, dewijl
bij solied werk, dubbel straten meerendeels overbodig is.
Tot toelichting der onderdeelen, bepalen wij ons tot de
punten c Sc d, te weten
