Binnenland.
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
'stond eergis'eren eene zeer scherpe discussie tusschen den heer
Whiteside en Sir Rubert Peel, over den toestand van Ierland.
Eerstgenoemde hing: een treurig tafereel op van hel verschrik
kelijk lij ien der tersche landbouwende klasse en wees op de
steeds toenemen le emigratie naar .Amerika, waardoor de be
volking van Ierland m-er en meer werd uitgepui. Hij drukte
het de"r regering zeer ernstig op het gemoed, toch iets te dueu
om de blo.daide aouden van liet ongelukkige laud te lieelen.
Sir Robert Peel trad als de lerlediger van het gouvernement
op en verklaarde dat de zaken in Ierland lang zoo slecht met
waren als men ze tracht voor le stellen en dat miegendeel het
land zich langzamerhand herstelde van de tegenspoeden, die
het gedurende de laatste twee jaren had ondervonden.
De Globe verdedigt de regering tegen de aantijging van
Lord Derby en anderen, dat Engeland zich vijanden heeft ge
maakt over de ganstlls wereld en wei inzonderheid in Frauk-
rijk, wegens het afwijzen der deelneming aan het door Napo
leon voorgeslagen congres. Het blad vraagt ot Groot-Britlanje
aan den leidband moet gaan van Frankrijk, of wie ook; en
wat de deeusche kwestie uetreft, zal de regering zich door geene
ongegronde verwijteu oi aanhitsingen laten drijven tot over
ijlde "stappen, maar koel en ouder hare verantwoordelijkheid
overwegen hoe zij moet handelen.
g Febr. In de zitting van het lagerhuis heeft lord Pal-
merston medegedeeld, dat de pruisische regering de proclamatie
van den hertog van Augusteuburg afkeurt. Die mogendheid
wenscht het tr.ictaat van 1852 te handhaven en is van gevoe
len dat het eene ouregtvjardige sieiling is dat de oorlog fei
telijk de tractaten vernietigt.
9 Febr. In het hoogerhuis heeft graaf Russell verklaard,
dat Engeland geene waarborgen van Prutsen en Oostenrijk heeft
ontvangen, d.it de duitsche troepen Sleeswijk zouden ontrui
men wanneer de constitutie van november werd ingetrokken.
In het lagerhuis heeft lord Palmerston, in antwoord op eene
interpellatie "verklaard, dat het berigt betreffende het uitbreken
van onlu-teu te Kopenhagen, op de tijding der ontruiming van
het Danuevirke door de Denen, zich heeft bevestigd, maar dat
d:e beweging dadelijk door de militaire politie is onderdrukt.
Voorts heeft de lord, in antwoord op eene vraag van den
heer Disraeli verklaard, dat Oostenrijk en Pruisen, zijns inziens,
door uen oorlog zich niet ontslagen kunnen rekenen van hunne
verbiudtenissen in 1852 aangegaan ten opzigte der andere mo
gendheden, die het londensche protocol hebben geteekend. Ove
rigens tnoest hij er bijvoegen, dat het gouvernement geene na
dere verzekering had ontvangen betreffende de erkenning van
het traktaat van 1852 door de beide duitsche mogendheden.
Parijs, 7 Febr. De aartshertog Maximiliaan vertrekt be
paaldelijk naar .Mexico, maar men verzekert nu weder dat hij
ter wille van den nieuwen troon geen afstand heeft willen doen
van dien zijner voorvaderen. Hij zou derhalve tot voorwaar le
hebben gesteld dat, indien hij te eeniger tijd geroepen mogt
worden om den troon van Oostenrijk te bes'ijgen, hij het regt
heeft Mexico onverwijld te verlaten. l)e aartshertog bewaart
zich hierdoor een appeltje voor den dorst. Hij heeft van zijn
standpunt misschien gelijk, maar voor de Mexicanen mag het
wel zeer zonderling heeten een keizer te hebben, die op een
geveven oogeubltk naar Weenen t .ugkeert en hen m den
steek laat.
8 Febr. Het gerucht is in omloop, dat de engelsche
regering op nieuw eene nota naar Berlijn eu Weenen heeft ge
zonden^ waarin zij 1°. de vraag stelt, of Oostenrijk eu Pruisen
bij hunne militaire operatien tegen Denemarken, zich tot het
'„-zetten van Sleeswijk zuilen bepalen, eu 2°. of zij voornemens
zijn de integriteit der deeusche monarchie te handhaven. Het
kabinet van St. Jatnes heeft vrij duidelijk te kennen gegeven, dat een
ontkennend antwoord op eene dier vragen voor Engeland ge
noeg zal zijn, om met zijne sLrijclmagt Denemarken te hulp te
komen.
Weenen, 4 Febr. De gedragslijn van het fransche ka
binet iu de tegenwoordige crisis wekt hier veler bezorgdheid
het is in elk geval opmerkelijk, dat prins Metternich, wiens
mededeeliugen nog voor korten tijd zoo gunstig luidden nopens
de bedoelingen van keizer Napoleon een geheel anderen toon
aanslaat. De keizer, zegt hij, wil den oorlog en zal de eerste
de beste gelegenheid aangrijpen om zijn plan door te zetten,
en dat het niet aan eene gelegenheid ontbreekt, is maar al te
klaar. Men rigt dan ook meer dan ooit het oog op Italië,
want niettegenstaande alle officieuse verzekeringen houdt men
zich hier ovenuigd, dat men zeer spoedig genoodzaakt zal
worden, om voor het behoud van Venetie te strijden. Op dezen
grond wenscht men dan ook zoo spoedig mogelijk een einde
te maken aau den veldtogt tegen Denemarken, daar het oogen-
blik welligt niet meer ver af is, dat men de 32,000 man, welke
thans in Sleeswijk zijn, beter in Italië zal kunnen gebruikeu.
Overigens zijn alle maatregelen getroffen, om het leger in Ve
netie binnen den tijd van drie dagen met 60,000 te vermeer
dereu. Met een leger van 130,000 man denkt men eiken vij-
audelijken aanval met vrucht te kunnen keeren. Ook wordt
gesproken over het voornemen om de haven van Venetie te
versterken. Wat tot nu toe in dit opzigt is gedaan, heeft
weinig waarde, eu Venetie ligt nu van de zeezijde voor üen
vijand nog eveii open als in het jaar 1859. Mea spreekt thans
van het aanleggen van onderzeesche mijnen van eene geheel
nieuwe vinding. Het oproepen van een gedeelte der reserve
wordt binnen kort te gemoet gezien. Ook schijnt het zeker,
dai de troepen welke zich thans in Gailicie bevinden, aanmer
kelijk zullen worden-, versterkt.
9 Febr. In den ministerraad, eergisteren onder voorzit
terschap des keizers gehouden, zijn gewigtige besluiten genomen
die hierop nederkomen, dat de beide groote duitsche mogend
heden het londensche protocol thans niet meer als basis kunnen
aannemen van de onderhandelingen.
Berlijn, 6 Febr. Aan het oostenrijksche gezantschap is
het volgend telegrafisch berigt uit Lotorff ontvangen Heden
ochtend ten 41/* ure, is bij het oostenrijksche hoofdkwartier de
tijding ontvangen, dat, volgens mededeeling van den overste
Feldegg, Sleeswijk zonder strijd is ontruimd. Eene deputatie
/au burgers is bij gen. Gablenz bijeen gekomen en de Denen heb
ben ten 12l/2 ure des nachts den aftopt bewerkstelligd. Uit
het slot Gottorf wordt van heden ochtend zeven ure gemeld,
dat de Oostenrijkers Sleeswijk zijn binnen gerukt, nadat de
Denen hunne stelling aan het Danuewirk met achterlating van
60 stukken zwaar geschut hadden ontruimd. Het slot Gottorf
is bezet en er worden maatregelen genomen tot vervolging
van den vijaud.
7 Febr. De plotselinge ontruiming van het Dannevirke
zult gij door middel van den telegraaf reeds weten. Gij kunt
u niet verbeelden welke eene blijdschap het eerste berigt van
deze gebeurtenis hier heeft te weeg gebragt. Men meent hier alge
meen dat de ontruiming dezer gewigtige positie plaats gevon
den heeft, omdat de pruisische troepen de Sehlei gepasseerd en
alzoo op bet punt waren, om de Denen in den rug te valleu
althans dat die manoeuvre met genoegzame zekerheid voorzien
kon worden om een aftogt onvermijdelijk te maken. De mi
nisteriele en halfofficiele bladen hebben de zaak ten minste in
dier voege opgevat.
De koning h-eft bevolen, dat met ceii meesten spoed
gemobiliseerd zullen worden de 10de brigade infanterie, het
braudenbnrgsche bataillon jagers no. 3 en de 1ste afdeeling
brandenburgsche brigade artillerie no. 3.
Heden vertrekt het personeel der veldtelegraafdienst naar
Sleeswijk, radat de inspectie van het materieel heeft plaats gehad.
Al de berigten uit Sleeswijk stemmen ten dezen opzigte
overeen, dat de geneeskundige dienst hoogst gebrekkig is in-
gerigt. In al de hospitalen is gebrek aan bedden, en hetgeen
verder noodig is voor de dienst.
Uit Bern schrijft men: „De opheldering van Napoleons
politiek in het deeusch-duitsch c^iflict wordt, naar men heden
uit Parijs verneemt, met de bijeeutrekking van het franseh ob
servatie-corps in het rijndepartement verwacht. Dit corps zal
voorloopig 50,000 man sterk zijn Morgen (7 febr.) zal op
de tuilerien een krijgsraad gehouden worden, waaraan de ge-
zamentlijke maarschalken zullen deelnemen. Dat Louis Napoleon
in den laatsten tijd meer met zijne veldheeren dan met zijne
ministers rade gaat, is wel een teekeu dat. het met de di
plomatie gedaan is en de actie beginnen kan. Is dat zoo,
dan wordt het tijd, dat ook Zwitserland aan de tot waarbor
ging zijner neutraliteit uoo lige maatregelen deuke. Naar men
verneemt liggen de bepalingen voor eene bezetting der fransche
grenzen reeds sedert het savooisch conflict in het bonds-paleis
gereed. Er behoeft slechts order gegeven te worden en de
troepen kunnen in zeer korten tijd op de aangewezen punten
zijn. Het stellen van een franseh observatie-corps in het rijn
departement, zal ongetwijfeld dien maatregel ten gevo'ge hebben.
9 Febr. Terwijl het oostenrijksch hoofdkwartier zich nog
te Frorup bevindt, zijn heden voormiddag eeuige oostenrijk
sche troepen (kanonniers) iu de rigting tusschen die pDats en
Flensburg opgemarcheerd.
Er is besloten tot de slechting van het Dannevirke. De ont
wapening van dit verdedigingspunt is reeds begonnen. De
Oostenrijkers en Pruisen deelen te zamen het aldaar nog aan
wezig geschut.
Frankfort, 5 Febr. De heer von der Pfordten advi eert
in zijn rapport namens de commissie, aan de bondsvergade *ing,
hertog Frederik als wettigen souvereinen hertog van Hoi3tein
te erkennen, Holstein weder als stemgeregtigd lid der bonds
vergadering toe te laten en den heer von Mohl als vertegen
woordiger van den hertog te erkennen. Met betrekking tot
Lauenburg zal later worden geadviseerd.
Hamburg, 7 Febr. De Nordd Zt. zegt, naar aanleiding
der verklaringen van lord Russell en lord Palmerston, dat de
eischen van Oostenrijk en Pruisen in zake het Iviidensch ver
drag voor het uitbreken van den oorlog gesteld zijn, en de
oorlog volgens het volkenregt alle verdragen opheft.
Kopenhagen, 8 Febr. Generaal Meza bevelhebber der
deeusche troepen, is gisteren teruggeroepen. Yoorloopig is
generaal Luttichan met het opperbevel belast.
Heden houdt de rijksraad eene openbare zitting.
9 Febr. olgeus rapport van het departemeut van oorlog
staat de deeusche voorhoede tot op V/9 a 3 mijlen van A.il-
lund. Er heeft verder geen aanval plaats gehad.
Per telegraif is hier berigt ontv.mgeu, dat te Stokholm eene
buitengewone sensatie heerscht ten gevolge der berigten uit
Denemarken. Het volk toont aldaar op de straten eene alge-
meene opgewondenheid.
Kiel, 7 Febr. Het oostenrijksche hoofdkwartier is heden
gevestigd te Frorup bij Oeversee, in Augeln. Het pruisische
bevindt zich te Giucksburg.
De Denen worden in teue noordelijke rigting door de Oos
tenrijkers en in eeue westelijke rigting door de pruisische garde
vervolgd.
Gisteren avond heeft bij Idstedt tusschen de oostenrijksch-
pruisische en de deeusche troepen een hevig gevecht plaats
gehad, waarin de Denen de nederlaag leden.
In de gevechten en schermutselingen bij Oeversee en in de
straten van Flensburg zijn een aantal dooden gevalleu en vt Ie
manschappen gewond. Van het oostenrijksche regiment werdeo
17 officieren en 500 manschappen buiten gevecht gesteld. Ook
de prins van VVurteraberg is gewond.
De Denen hebben Frederiks adt en Tonuingpn ontruim 1,
met achterlating van al hunne ammunitie en elf vernagelde
kanonnen.
Sleeswijk, 6 Febr. De Derien hebben in den afgeloopen
nacht Sleeswijk ontruimd, alzoo nog voor dat de op heden
bepaalde aanval plaats had.
Er is veel geschut iu onze handen gevallen.
8 lebr. De opperbevelhebber der deeusche troepen was
voornemens, voor den aftogt, het slot Gottorf in de lucht te
laten springen en de magazijnen in brand te steken. Een en
ander is echter op Level des konings achterwege gebleven, die
zijne vaderstad wilde sparen. Het aantal door de duitsche
troepen veroverde stukken geschut, wordt op 120 geschat.
Gouda, 10 Fehr. I)e tweede kamer der staten-genenial is
bijeengeroepen tot hervatting harer werkzaamheden tegen dings-
dag den 16" dezer, gelijk reeds vroeger «as aangekondigd.
Boekhandelaren en boekdrukkers te Rotterdam hebben
in een adres aan de tweede kanier aangedrongen op het aan
nemen der wet op de herziening der zegelbelasting; alleen
verzoeken zij, dat de bepaling «orde gewijzigd, dat voor het
voorhanden gezegeld papier geene restitutie zal worden verleend,
't geen onbillijk schijnt voor steden, waar geene /egelkantoren
zijn en men dus zegels in voorraad moest hebben.
Men verneemt, dat de kweekschool voor onderwijzeressen
onlangs een blijk van sympathie heeft ontvangen, hetwelk <*uii-
stig pleiten voor hare doeltreffendheid. Er zullen namelijk op
's lands ko-ten vijf onbemiddelde meisjes op die school worden
toegelaten. Een vergelijkend examen daartoe zal eerlang plaats
hebben.
Het gemeentebestuur van Roermond heeft met aigemeene
stemmen besloten, eene vaste brug over de Maas aldaar, geheel
op kos'en dier gemeente, en die op ruim 300,Oüü' wordt
geschat, te bouwen. Hiertoe zullen een gedeelte der weiden en
landerijen, aan de gpmeente toebehoorende, van 200,000
worden verkocht: de overige 100,000 zullen bij de hypo
theekbank «orden opgenomen.
's Gravenhage, 7 Febr. De inspecteur van de genees
kundige dienst der zeemagt heeft ter kennis gebragt van de ou
ders of voogden, die voor hunne zonen of pupillen de toela
ting als kweekeliug voor ue geneeskundige dienst der zeemagt
s "jks kweekschool voor militaire geneeskundigen te u-
trecht mogten verlangen, dat op 4 Julij 1804 een vergelijkend
examen over de adspiranten zal worden gehouden, en dat vóór
den IsMei 1804 een daartoe strekkend verzoekschrift aan
he, departement van marine vrachtvrij zal moeien worden in-
gezond-nzullende na dat tijdstip geene verzoeken tot toela
ting van gemeld examen worden aangenomen.
Tilt Polen berigt men nog vod een belangrijk gevecht bij 4e pruisische
grenzen waarin de Rossen het onderspit dolven. - Beijeren maant een
S T 7 ™D' Cochin-Cbina wordt een officieel
franseh blad uitgegeven onder den titel van Courtier de Saigon. Prins
Frederik Karei is met gekwetst, maar zijne sabelscheede door een kogel
getroffen. In de deeusche havens is embargo gelegd op de doitsehe
scnepen. Ben japansch gezantscha» komt nogmaals naar Europa doch
nu voor ngen rekening Voor den bouw van het .Museum „honing
Uleni de Eerste zim ingenomen negentien entw-rpen, waaronder veer-
tien uit het buitenland. De verzekeringsmaatschappij de Adelaar heeft
na twee jaar wachtens eene enschedesche schade van f 2300 met f 450
a gedaan. Iu Ierland brengt men eeu ruitercorps bijeen van honderd
jagtiiet htobers om dm koning van Dtueinarken te dieneu. Te Wee
nen wordt ui deu keizerlijken schouwburg een gordijn van metaaldraad
vervaardigd om bij brand het tuoneel te scheiden van de zaal Te
Kopenhagen is rneu verwoed over den aftogt vaD het d ensche leger. -
I e japansche prms Satsuma heeft de schadevergoeding aan de Engelschen
a<" enemarkeu en Oostenrijk zijn wederkeerig overeengekomen
geen embargo te leggen. Te Stettiu wilde een bakker het betrekkeo
hlï7 LleULC ,W?mUg Viereu met het tractereQ zijner kalanten. Hij abuis
e hij krakelingen met rott. kruid, die hem en zijne vrouw slecht be-
wamen. Het lransche kamp bij ('halons zal vergroot worden. In
Uostennjk zal men zich haasten nut de ligtiug eu de oeKning der troepen.
le Kopenhagen haast men zich met het uitrusten van eskaders voor
de noord- en oostz.ee Te Warschau heeft de russ^che regering belang-
iJKe ontdekkingen gedaan en duizend personen gearresteerd '.Napoleon
denkt over bet bij. en tiekken van een observatie.orps aan den Hiju.
Je Weenen zal de minister van financiën spoedig begiuneu met de uit-
pitte der nieuwe Lening. - Ue P,-eisen Wtcu z.eh mei de batterijen
eau hunne zeekusten. Te Parijs verwacht men d.it de opstand in Polen
tegen bet vooraar met vernieuwde kracht zal losbarsten. Te Simpel.
veld Ui Limburg zijn twee woningen afgebrand. De Maoris op Nieuw-
Zeeland zyn door de Engelschen inslagen. Te Gellekom z u drie boe
renwoningen afgebrand Te Missingen zijn zaturdag de stormsignalen
voor bet eerst gehesclien en toonden vrees voor storm aan. De deensche
generaal Meza word nu voorgesteld al- lafhartig, kleingeestig maar ver
10 muziek In Frankrijk zijn gelukkig geslaagd» proeven genomen
om vee vet te mestei. met levertraan. 11e oosteurijksehe soldaten rook
ten m Hamburg zeegras voor tabak. Deuemarken doet hit voorstel
eauer europesrhe conferentie waaraan ook de duitsche boud zal deelnemen.
liet al breken der vestingwerken van Corfu is gestaakt wegens de waar-
schijulijkheid van oorlog.
Gepasseerden vrijdagavond vervulde de heer Roll eeue spreek
beurt in het nijveiheids-depar'emeut alhier.
I)e begaafde redenaar schetste in sierlijke taai, op eeht po
pulaire wijze de gasbereidiug met al wat daartoe behoort.
Als inleiding beschouwde hij de giondstoffen, de steenkolen,
haar oorsproug, hare vorming, en hare beslatiddeclen.
Daarna overgaande tot de gasbereiding zelve, gaf de spreker
in breede trekken, een overzigt van de verschillende verbindin
gen welke men verkrijg! bij de drooge desf'llatie van steen
kolen, den warmte-graad waarbij goed lielit-gas gevormd en
verkregen wordt, de stoffen waarmede het gas kan verontrei-
nigd zijn en de wijze waarop het wordt gezuiverd.
Met een kort woord w erden vermeld de bijproducten der gas
bereiding, teer, ammouiak-water en coaks.
Die bijproducten gaf de redenaar ter beschouwing, zooals
ammoniak-zouten, pek en de, uit de gas-teer bereide nieuwe
verbindingen, als daar zijn benzine, meer bekend onder den
nam van vlekken-water, de nitro-benzine van Mitscheriich of
zoogenaamde bitter amandel-olie tot het maken van biiteraman-
dei/eep voor de toilet-rafel, naplithaiii e, voorkomende in zeer
fraaije, schitterend witte zilverglanzige kristallen, naphthaline, die
bête-noire der gasfabrijkanten, die zich hier en daar in de 'bui
zen afzet en deze doet verstoppen dan wederom van zelf
verdwijnt, om elders w eder voor den dag te komen zonder dat
men (zoo ais de hoogieeraar Mulder zegt), zich rekenschap
kan geven van deze schijnbare caprice, creosoot, tot het ver
duurzamen van hout eu verdrijven van kiespijn, alsmede de
leeks van prachtig, in alle schakeringen geverwde stalen van
zijde met anilin kleuren, die de scheikunde uit de steenkolen-
leer heeft leere, bereiden.
Ten slotte wem vermeld dat de steenkolenteer met zand, ge
stampte steenen enz. vermengd en gesmolten, de asph.dtliek'ee-
ding vormt op de trottoirs onzer stralen of met steenkoien-
gruis, die brmdstof geeft, v.elke onder den naam van briijuet»
op de belgisehe spoorwegen menigvuldig gebruikt wordt.
In het laatste gedeelte z.ijner rede behandelde de spreker op
aanschouwelijke wijze de zamenstelling, de werking en het ge
bruik der gasniet.rs van vers-billende constructie, zoowel de
drooge als de natte gasmeter werd verklaard onder welke laat
ste, die met constant niveau om het vernuftige der constructie
bijzonder de aandacht trok, terwijl het den hoorders aangenaam
in de ooren klonk dat dit eeue vinding is van een Nederlan
der, den rotterdamschen gasmeter-fabrikant Pasteur.
Waar het noodig was gaf de redenaar op geestige wijze een
helder beeld van dp onderscheidene storingen, waaraan de be
reiding, de distributie of het branden van iicht-gas onderhevje
is en den teleurgestelden gasverbruiker wel eens eeu hard, wij
zouden bijna zeggen een onregtvaardig oordeel oir lokt. De
oorzaken dier storingen zijnof strenge koude, onoplettendheid
of weinige zorg, soms ook kwaadwilligheid van den werkman,
het te voorschijn treden van naphthaline enz. waaruit Je »pre-
