9
1SS4.
Donderdag, 21 April.
KIESVEREENIGINGEN.
ngen
a YSSEL.
taris6'P2?rJT,
om Contant
SUM,
ed. kan, bij
OEN,
endeweg D. 31.
e,
enz.
KENNISGEVING.
BRI1KMAN.
een
een
en
Gasthuizen,
ITERS, Jz.
Secret.
den gpsteldeii candidaat door eenige al-
geachte kiezers uit verschillende gemeenten
Zonder
j eens
raadsleden
1864, des roor-
:le Boiwjiaxs-
iVOUT R1JK-
1864, mede des
de Bouwmans-
Heer FRANS
21;
PINKEN,
IPAARD,
oebehooren
RRIJ, en voorts
ELKGEREED-
rende goederen.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOUDA
brengen ter kennis van de Ingezetenen, dat door den Heer Com
missaris des Konings in de Provincie Zuid-Holland ingezonden
zijnde, een gedrukt Exemplaar van de door Heeren Gedeputeerde
Staten der Provincie Zuid-Holland, gearresteerde lijst der be
voegd erkende beoefenaren van de onderscheidene takken van
Geneeskunst in meer genoemde Provincie voor het Jaar 1864.
die lijst van heden af ter Secretarie dezer Gemeente ter inzage
van de Ingezetenen zal liggen.
GOUDA, den 19n April 1864.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
DROOGLEEVER FORTUIJN. IJZEN DOORN.
Afei 1864, des
ten huize van
n de gemeente
MKE
der ZIEKEN-
harina Gasthuis
e vaceren, zoo
■arnaar mogten
td om zich in
rieven te adres-
:nde.
rekking is ver-
morarium van
Inwoning, Ge
na de publieke
IKOE, 5 PIN-
oopers). Voorts
1DSCHAPPEN,
geen verder te
len.
Kantore van
1 VAARKOE,
NWAGEN met
iop, een KAR-
rtij BOUW- en
N, MEUBE-
idere roerende
OUDSCHE COURANT.
De kies vereen igingen zijn in den laatsten tijd bij velen in
minachting gekomen en worden als schadelijk en minstens
als nutteloos beschouwd. Wij achten die nuttig en noodzake
lijk, doch in haren tegenwoordigen toestand hoogst onvoldoende
en zouden slech‘s hare voortduring in zeer gewijzigden vorm
wenschen.
De verandering in het kiesstelsel bij de laatste grondwets
herziening was verbazend groot. Van dubbel getrapte verkie
zingen,\die den volksinvloed op de keuze der volksvertegen
woordigers al zeer onbeduidend maakten, werden wij op eens
tot regtstreeksche keuzen geroepen. Zonder voorbereiding of
genoegzame leerschool werden wij op eens aan eigen inzigt
overgelaten. Voor de keuzen van raadsleden zou men nog
kunnen beweren, dat de kiezers wel in staat zijn de bekwaam
ste en geschikste ingezetenen der gemeente aan te wijzen,
maar voor de tweede kamer der staten generaal is de keuze
op die wijze bijna onmogelijk. Een kiesdistrict voor de staten
vergadering, die onpartijdig overweegt, voor en tegen hoort en
wikt, maar drie geheel op zich zelven staande vereenigingen,
vertegenwoordigen liberalen, conservatieven en reactionairen.
En waar blijven de gematigden, omzigtigen, echt hollmdsche
phlegmatieken? Zij blijven te buis. De onverdraagzame re
actionairen zijn het ijverigst, de hardnekkige conservatieven
het slimst, de kinderen des lichts zijn ij verloos en traag.
Het feit dat de kies vereen igingen kwijnen, dat de leden weg-
loopen en de blijvers niet opkomen, is een gunstig teeken van
afnemende partijschap, maar la.it ook de hand vrij aan de
enkelen die opkomen; een ongekend zestal stelt naar believen
een in het district geheel vreemden candidaat, een gedeelte der
kiezers volgt het wachtwoord, de meerderheid is traag en on
willig. Zoo zegevieren vooroordeel en duisternis in Zuid-
Holland, waar zoo groot gedeelte der bevolking in ware ver
lichting achterstaat bij de land-provincien. Wij behoeven slechts
te denken aan Delft, Leyden en Gouda. Alleen Rotterdam
maakt eene schitterende uitzondering, daar is ijver en volhar
ding. Dordrecht behaalde eene moeijelijke overwinning.
Het is nutter de eigen gebreken in te zien, dan die in
anderen te berispen. Daarom erkennen wij rondweg, dat het
den liberalen ontbreekt aan eenheid, ijver cn kracht. De
kiesvereenigingen betoonen zich dikwerf onhandig en moede
loos. Er ontbreken ernstige beraadslaging, omzigtig beleid,
opofferende belangstelling; slechts enkele leden komen op. men
zoekt in den blinde, men kiest een candidaat, dien men persoon
lijk kent, die geschikt is en alleJns bevoegd; maar bij ongeluk
is hij volkomen onbekend aan de overgroote meerderheid der
kiezers, die niet eens weten door wien hy is aanbevolen.
Welke beweegredenen heeft men dan toch om naar de stembus
te gaan en is het niet verwonderenswaardig, dat nog zoo vele
kiezers eene sten uitbrengen, waarvoor zij zoo weinig grond
hebben. -
Eene liberale kiesvereeniging mag alleen werken op de re
delijke overtuiging der kiezers. Zij huldigt de vrijheid en den
vooruitgang. De andere partijen kunnen dat zoo naauw niet
nemen, zij azen op bekrompenheid, vooroordeel en domheid;
hunne volgers zoeken geen licht, hunne leiders schuwen den
vooruitgang. Zij brengen de hartstogten in beweging, insinu
eren en schimpen. Die niet blind is doorziet de machinatien
eener radelooze oppositie, die elk middel aangrijpt om verden
king en haat te wekken tegen de edelste gezindheden en den
weldadigsten vooruitgang.
De liberalen mogen slechts eerlijke middelen bezigen in den
ongelijken strijd. Zij volharden niet door barst ogtebjke woe le
maar door de innige overtuiging, dat zij licht en vrijheid voor
staan, dat hun beginsel onvergankelijk is en onfeilbaar zege
vieren moet. Die zekerheid is alleen hunne kracht ter volhar
ding, dit doet den moed bewaren bij miskenning en nederlaag.
De toekomst is ons, de waarheid mag beneveld blijven, hare
stralen zullen die nevelen wegvagen. Maar op die uitkomst
mogen wij niet rustig uitziende handen moeten aan het werk
geslagen worden en als wij overtuigd zijn van de gebrekkigheid
der aangewende pogingen, moeten andere hulpmiddelen gebe
zigd worden, doch alleen zoodanige die der goede zaak betamen.
Voor twee jaren heeft men hier reeds eene proef genomen,
die voorzeker niet zonder invloed bleef. Het was eene opent
lijke aanbeveling van
gemeen bekende en
van het district.
Aan de:e poging moet ten grondslag leggen zarneuspreking
en overleg van de meest bekende en achtenswaardigste kiezers
uit de verschillende gemeenten van het district, die gemeen
schappelijk den candidaat stellen, he n opentlijk aanbevelen en
voorstaan. Is dit niet ver te kiezen boven geheimzinnige
machinatien, schroomvallige persoonlijke pogingen. Alen moet
zijne zaak open enrond voorstaan, die zich schaamt voor
zijn gevoelen uit te komen, is niet overtuigd.
Misschien ware het niet overbodig, zelfs
verklaring eene kiezersvergadering te houden op breedere schaal
ter aanprijzing van den candidaat, ter wegneming van^pe'fêitene
bezwaren, ter bemoediging der weifelenden, ter overMjjging .der
onzekeren. Hoe het zij, overleg is noodzakelijk, Ze bestaande
kiesvereenigingen missen hun doel, men moet dqf wijzigen en"
verbeteren om de zaak van licht en vooruitgang, te steunen.
generaal bestaat meestal uit een belangrijk aantal, dikwijls.50
en meer gemeenten, die van elkander op vrij grooten afstand
verwijderd zeer weinige punten van aanraking hebben, en in
dien wij onderstellen dat al de kiezers naar bun beste weten
den man noemen, dien zij meest geschikt achten, dan zoude
de uitkomst zeker een chaos van disparate namen opleveren,
waaronder bloot toevallig door eene uiterst geringe minderheid
twee personen werden aangewezen om op de overstemming te
komen. Die personen zouden dan ook bijna zeker aan de
meeste kiezers bijna geheel onbekend zijn. Zoo kon slechts on
verschilligheid en verzuim bevorderd worden. Daarenboven zou
dit overlaten der kiezers aan zich zelven de gelegenheid aan
bieden tot geheime machinatien en iutrigen ter misleiding
en overheersching van welgezinde doch meer beperkte kiezers.
Sommigen beschouwen dit alleen als vrije verkiezing, als elk
zonder raad, overleg of innerlijke overtuiging zijne meening
volgt. De bekrompen inzigten, de verjaarde vooroordeelen,
de grillige ingenomenheid leiden niet tot eene waarlijk vrije
keuze.
Het voorbereiden der keuzen is eene gebiedende noodzake
lijkheid en geen beter middel daartoe dan het onderling overleg,
de ernstige zamenspreking, het voorstellen van candidaten, de
opzettelijke beraadslaging over bevoegdheid en geschiktheid, om
daardoor velen te bewegen tot het opgeven van grillige opinien,
de waardigste te doen kennen en eene eenstemmigheid te be
vorderen die op goede gronden rust. En werkelijk scheen het
in den beginne alsof men dien goeden weg zoude betreden.
Men koos veelal vrij onbekende personen, maar er was bedaard
overleg, eenstemmige gezindheid, en lust en begeerte om zich
door goede inlichtingen te vergewissen. Wij weten hoe kort
van duur deze toestand was en hoe het eene kleine onverbe
terlijke partij gelukte de menigte te ontroeren door den schrik
voor een leugenachtig spook der ontzinde verbeelding en hoe
dweepzieke raddraaijers bleken de onbewuste handlangers te
zijn van gewetenlooze heerschzucht.
Niet lang duurde de verblinding. Wel volgde diepe be
schaming maar geen erkentenis van ongelijk. En zooveel was
’althans bereikt, het volk was in verbitterde partijen gescheiden,
de kiezers vereenigen zich niet meer in eene beraadslagende