öhtnenlanö.
Gemengde llcri^ti'ii.
()p ill- gcjKuitsenlc scliep-.'ii een nieuw soort ran ge
schut worden ingevoerd, dat door den keizer uitgevonden en
in het kamp van Chalons proefhoudend bevonden is.
.Men verneemt dat prins Humbert van Italië te Kopenhagen
een blaauwtje geloopeu heeft, daar de koning de hand zijner
dochter reeds had toegezegd aan den russischen troonopvolger.
J)e heer Enfantiu, bijgenaamd le père Eufantin, het be
kende opperhoofd der Üt. Simonisten, is overleden. Hij heeft
bIj testamentaire beschikking een aantal kostbare manuscripten,
allen op de geschiedenis van het tit. Simouisme in Frankrijk
en Europa betrekking hebbende, aan de keizerlijke bibliotheek
vermaakt.
lie twee eskaders aan de westkust van Amerika en in de
golf van Mexico, zullen tot één eskader herleid worden; het
is niets dan een maatregel van bezuiniging, maar schijnt toch
le bewijzen, dat onze regering geen nieuwe verwikkelingen van
die zijde vreest.
Prins Couza wordt tegen den 20sten dezer maand binnen
deze hoofdstad verwacht. Hij zal zich bevorens naar Konstan-
tiuopel begeven, ten einde den Sultan andermaal een oezoek
te brengen, iets wat de Porte zeer welgevallig is, die van oor
deel is dat zij de betere gezindheid van den prins aan den
invloed van Frankrijk te danken heeft. Op zich zelf genomen
is prins Couza voor Turkije niet gevaarlijk; hij zou het even
wel te eeniger tijd als bondgenoot van Rusland kunnen wor
den. Het is met het oog daarop, dat de fransche diplomatie
zich in de zaak gemengd heeft.
Ter gelegenheid der viering van den gedenkdag van
het gevecht Irj Aspromonte hebben te Livorno ernstige onge-
regc.dheden plaats gehad. De gewapende magt heeft de menigte
nut de wapenen in de hand uiteengedreven.
Parijs zal weldra nieuwen toevoer van water ontvangen
en wel uit de Dhuys en de Marne. Aan de voltooijing der
daartoe benoodigde werken wordt druk gearbeid. Het reservoir
le Menilmontant, waarbij nog een tweede zal worden gevoegd,
zal aan de stad elke 24 uren -40,000 kubieke elieu water ver
schaffen. De kosten der werken zijn begroot op 40 millioen.
])e France beweert, dat de generaal von Koon in last
heelt om aan den keizer den wensch van den koning van Prui
sen kenbaar te maken, om met hem aan den Rijn, te Kehl,
eene bijeenkomst te hebben. Anderen gelooven echter dat het
doel der reis van den generaal, dio maandag naar Cherbourg
vertrekt, alleen is onze marine-instellingen te bezigtigen.
Pr is sprake van eene reis van den keizer van Kusland
naar Berlijn en van het gelijktijdige bezoek van den keizer van
Oostenriik aan koning Wilhelm in die hoofdstad te brengen;
hetgeen "het berigt bevestigt van eene zamenkomst der drie
noordsehe souvereinen. Keizer Alexander II zal zich van Ber-
Siin naar Darmstadt hegeven, waar zich thans de keizerin van
Kusland bevindt. Indien de gezondheidstoestand van de kei
zerin het veroorlooft zal zij met haren gemaal naar Petersburg
terugkeereu; in het tegenovergestelde geval is er sprake van
eene reis, welke zij naar Italië zal ondernemen.
5 Sept. De laatste berigteu uit Madagascar bevestigen
den val van den eersten minister der koningin. Hij had zich
door allerlei gruweldaden bij het volk gehaat gemaakt en achtte
zich ten slotte zóó sterk dat hij de koningin zelve bedreigde,
die hem op siaanden voet liet arresteren. Het volk eischte
daarna zijn hoofd, maar de koningin heeft zijn straf op levens
lange verbanning bepaald.
De berigteu uit Spanje luiden in alle opzigten ongunstig.
l)e generaal Prim, aan wien de regering, zoo als men weet,
op arbitraire wijze een verblijfplaats heeft aangewezen, ten einde
hem te verwijderen, ondervindt op z;jn togt de levendigste
blijken van sympathie. In Catalonie is de toestand der arbei
dende bevolking bedroevend, ten gevolge van gebrek aan werk.
T)e schatkist is zoozeer uitgeput, dat eene leeniug onvermijde
lijk wordt geacht; vier kapitalisten die eene som van vijf mil
lioen realen van de regering te vorderen hadden, hebben die
teruggevraagd, en ofschoon de terugbetaling op de eerste aan
vrage moest geschieden, was de minister van financien niet in
staat hun de som te restitueren, eindelijk moesten zij wel be
sluiten een uitstel van 90 dagen te geven.
Brussel, 3 Sept. De kamer van afgevaardigden heeft
heden hare werkzaamheden geëindigd na met 54 tegen 48 stem
men het aangevraagde supplementair krediet voor de antwerp-
sche vestingwerken te hebben goedgekeurd. Eene meerderheid
ven 6 stemmen is gering. Vier leden der linkerzijde hebben
tegen de voordragt gestemd, terwijl vier anderen zich aan de
stemming hebben onthouden. Daarentegen heeft slechts een
enkel lid der regterzijde voor het ontwerp gestemd. De mi
nister van oorlog verklaarde op zijn eerewoord als soldaat, dat
hij geen centime meer voor de antwerpsche vestingwerken vra
gen zou. Deze verklaring heeft ten gevolge gehad, dat niet
meerdere geavanceerde liberalen, die in het algemeen ongunstig
gezind zijn voor uitgaven van oorlog, tegen gestemd hebben.
De minister heeft voorts nog gezegd, dat zijns inziens Antwer
pen thans de sterkste vesting van Europa was en dat hij haar
als onneembaar beschouwde.
Weenen, 3 Sept. Wat betreft het interimair bestuur in de
hertogdommen is besloten, voorloopig alles te laten zoo als het is.
De kroatische landdag zal te gelijk met den rijksraad bijeen
komen, en ivel te Agram. De rijksraad komt in het begin van
uov. bijeen en zal werkelijk de begroetingen voor twee jaren
behandelen, als zijnde dit de eenige uitweg om het mogelijk te
maken, dat het administratieve jaar met een reeds goedgekeurd
budget aanvangt. Voortaan zal .dan de rijksraad jaarlijks in
junij bijeenkomen en de zitting in den regel niet langer dan
drie maanden duren. In het begin van november zullen dan
steeds de landdagen bijeenkomen.
Uit Pesth wordt berigt, dat een zevental goeverneurs uit
hunne betrekkingen zijn ontzet; ook andere en belangrijke wij
zigingen van het personeel der ambtenaren zullen spoedig vol
gen, naar men beweert, met het oog op de aanst. bijeenroeping
van den hongaarscheu landdag.
Denemarken tracht, althans in een financieel opzigt, zoo
veel uit de schipbreuk te redden als mogelijk is. Men verze
kert dat de staatsraad Feuger i Je conferentie eene memorie
aangeboden heeft, waarin duidelijk wordt uiteengezet, dat de
deensehe regering niet bij magte is den vrede definitief te sluiten,
in geval men van haar financieele opofferingen ten behoeve van
de hertogdommen mogt verlangen. Zij zou eischen van dien
aard bepaald van de hand moeten wijzen, omdat geene volks
vertegenwoordiging in Denemarken, hoe ook zamengesteld, haar
zegel zou hechten aan een vredestraetaat, waardoor Denemarken
financieel totaal gerailleerd zou worden. Men voegt er bij, dat
(leze memorie eeuigeu indruk op de duitsche kabinetten heeft
gemaakt.
(i Sept. Heden middag heeft er eene conferentie plaats
gehad, waarin naar men vermoedt eene verbetering van grens-
aanwijzragen besproken is.
Eenige morgenbiadeii melden dat er eene belangrijke ver
mindering in de oostenrijksche armee zal plaats vinden.
Berlijn, 4 Sept. Uit Weenen wordt gemeld, dat men in
diplomatieke kringen aldaar er op voorbereid is, dat de con
ferentie voor den delinitiveu vrede niet spoedig hervat zal wor
den, of zoo zij hervat wordt, weer spoedig zal worden verdaagd.
Denemarken is de oorzaak dezer vertraging, want daar het op
de bepaling der grensscheiding niets kan afdingen, werpt het
ten aanzien der financiële zijde der kwestie groote moeijelijk-
hedeu op. Het dreigt ook met het afbreken der onderhande
lingen en met het opzeggen van den wapenstilstand, daar het
meent dat het toch niets meer kan verliezen.
5 Sept. De Kreuzzeitung verzekert dat de door den
groothertog van Oldenburg gevonden bewijzen voor zijn sue-
eessieregt in de hertogdommen, veel belangrijker zijn dan men
aan de tegen hem overstaande zijde verwacht had.
De vrienden en vereerders van den heer Schulze Delitsch
hebben eene som van 50,000 thai, bijeengebragt met het doel
om deze gelden hem ten geschenke aan te bieden. Niettegen
staande men geene pogingen heeft gespaard om hem te over
reden, is men daarin niet geslaagd en heeft hij slechts een
derde gedeelte als geschenk willen aanvaarden. De resterende
twee derden zullen tot een weldadig doel worden gebezigd,
namelijk om de kern te vormen van een fonds dat tot een
kwart millioen thai, zal worden vermeerderd ten einde daaruit
aan industriëlen voorschotten te doen tegen een lageren in
terest dan waarvoor partikuiiere kapitalen beschikbaar zijn.
Uit Kopenhagen meldt men, dat aldaar eene som van
30,722 th. is bijeengebragt tot leniging van den nood der be
woners van Sonderburg. Hiervan zijn 14,000 th. tot het be
oogde doel gebezigd. „Het overige gedeelte zal ten behoeve
van de noodlijdenden worden besteed, zoodra de staatkundige
omstandigheden dit veroorloven," beeft de commissie bekend
gemaakt.
- Naar iuid van mededeelingen uit Stockholm is een groot
gedeelte der voormalige vrijwilligers uit Denemarken terugge
keerd. Mogt Denemarken zich andermaal in dergelijken toestand
bevinden als voor eenige maanden het geval was, dan zal het
aantal vrijwilligers niet groot zijn, hetwelk den Denen te hulp
zal trekken. De teruggekeerden hebben wel is waar zoo veel
geld ontvangen, dat zij vrije passage op eene der stoombooten
hadden, maar voor het overige zijn zij om zoo te zeggen de
deur uitgezet als bedelaars en vagebonden.
Ten opzigte van den uitgebrelden handel in pelterijen te
Irbit, in Aziatisch Kusland, meldt men de volgende bijzouder-
heden. Dez" stad voorziet bijna geheel Europa van dit artikel;
in 1820 bedroeg de waarde der aldaar verhandelde waren 2
millioen zilv. roeb., in 1840 ruim 10, in 1845 meer dan 20
en in 1860 omtrent 49 millioen zilv. roeb.
-Met zekerheid is het te voorzien dat onze feodalen de
hoogste mate van verbittering aan den dag zullen leggen over
het voorstel door graaf Russell aan Pruisen en Oostenrijk ge
daan, om in Sleeswijk eene volksstemming te doen plaats heb
ben, ten einde die bevolking zelve haren toekomstigen souverein
te doen kiezen. Met niet minder zekerheid kan voorspeld wor
den dat het voorstel door beide mogendheden van de hand zal
worden gewezen. De nationale partij zal zich niet tegen het
voorstel aankanten; zij heeft vroeger niet gewild dat het duit
sche element in Sleeswijk door Denemarken onderdrukt werd en
kan thans niet willen dat het deensehe element door Duitsch-
land met voeten zal worden getreden. De roep; „vrij tot aan
de Königsau!" gaat hier wel is waar algemeen cp, maar dit
sluit geen schikking met Denemarken uit, met het doel om de
verschillende nationaliteiten te eerbiedigen.
Voor het overige blijft men in onze regeringskringen van
gevoelen dat de tegenwoordige staat van zaken gunstig voor
den vrede is. Indien het met de conferentien niet zoo vlot
gaat als men dit wel wensehen zou, dat zou dat eenig en al
leen geweten worden aan financieele bezwaren, wier overwin
ning tijd vordert, en er is tijd genoeg voorhanden, daar noch
Oostenrijk noch Pruisen den wapenstilstand wensehen op te zeggen.
Frankfort, 4 Sept. Uit Geneve berigt men, dat reeds
eene aanmerkelijke som is bijeengebragt ten behoeve van de
nagelaten betrekking der burgers van gemelde stad, die op den
22sten der vorige maand Dij de onlusten zijn doodgeschoten
of aan de gevolgen der destijds ontvangen wonden zijn overleden.
Men ontwaart meer en meer, dat de revolutionaire bewegin
gen der radicalen zijn beraamd en ten uitvoer gelegd met het
doel om Geneve van Zwitserland af te scheuren en bij Frank
rijk te voegen.
Turijn, 6 Sept. Men verzekert dat het italiaansch gou
vernement, ten gevolge van de terugroeping der fransche en
engelsche vloten uit de wateren van Tunis, ook de italiaan-
sche schepen van daar zal terug doen komen, zullende evenwel
twee schepen ter beschikking van den consul worden gelaten.
De fransche bevelhebber te Kome heeft den rooverhoofdman
Farina aan de italiaansche autoriteiten uitgeleverd.
Gouda, 7 Septf Volgens de Haagsche Ct. is in den laat-
sten tijd het plan tot den aanleg van een spoorweg van Sebe-
veningen en'sGravenhage naar Gouda weder ernstig ter sprake
gebragt en de hoop op eene regtstreeksche verbinding van de
residentie met het europesche spoorwegnet weder zeer verle
vendigd. Die spoorweg zal in verband staan met de aan ie
leggen vlugthaven te Scbeveningen.
Volgens de schoolberigten in de Nieuwe Bijdragen over
Aug. 1864, bedraagt het aantal vacante scholen: openbare voor
gewoon lager onderwijs 32, openbare voor gewoon en meer
uitgebreid lager onderwijs 1, bijzondere voor gewoon lager on
derwijs 1, bijzondere voor meer uitgebreid lager onderwijs 1,
gesubsidieerde bijzondere voor meer uitgebreid lager onderwijs 3.
Het getal vacante hulp-onderwijzers-betrekkingen bedraagt:
Noord-Brabant 10, Gelderland 17Zuid-Holland 5, Noord-
Holla id 3, Zeeland 3, Utrecht 4, Friesland 1 en Overijssel 9,
terwijl in Groningen, Drenthe en Limburg geene vacature bestaat.
Uit IJsselstein berigt men van 31 Augustus: Kenmerk
ten zich steeds de weleer alhier gehouden landbouw-tentoon-
steilingen door uitgelezen vee en paarden, de op heden plaats
gehad hebbende muntte weder uit door verscheidenheid van
hoornvee, paarden en pluimgedierte en op nieuw droeg de ex
positie bij, om te bewaarheden dat onze veestapel immer voor
uit gaat. Tot opluistering van ons landbouwfeest liet de rauzijk
der schutterij uit Gouda zich hooren. Ondanks den grooten
toevloed van belangstellenden liep alles in de beste orde af.
Het plan tot het stichten van internationale scholen zal,
nadat er een tijd laog over gesproken is, eindelijk tot uitvoe
ring komen. Men wil in de vijf voornaamste landen van Eu
ropa scholen stichten, wier leerlingen op gezette tijden van het
eene land naar het andere zullen trekken, zoodat zij in de
gelegenheid zijn, om zich met de talen, welke in die verschil
lende landen gesproken worden, bekend te maken. De eerste
dezer scholen zal te St.-Germain-en-Laye (Frankrijk) worden ge
vestigd. Leerlingen van alle landen van Europa kunnen daar
onderwijs ontvangen.
Men schrijft uit 's Hertogenbosch Aangaande den oogst
in de gemeente rondom deze stad, kan de verblijdende mede-
deeling gedaan worden, dat de rogge een ruim beschot heeft
gegeven en dat de aardappelen overvloedig en over het alge
meen van goede kwaliteit zijn, de boekweit heeft aan de kanten
wel iets door de vorst geleden, doch in de akkers is zij ge
zond en weelig, zoodat de schade niet belangrijk zal zijn.
Men schrijft uit Harderwijk van 3 dezer: De oudste ingezete
nen dezer stad kunnen zich niet herinneren ooit zoo vele witte en
blaauwe pruimen op de weekmarkt te hebben gezien als heden mor
gen. De markt was bijna te klein om ze allen te kunnen plaatsen.
Zij werden voor een spotprijs verkocht en wel voor 5 a 6
centen de 5 kop en voor 35 a 40 cents kocht men een half
mud. Er was ook een groote aanvoer van appelen, welke van
60 cents tot 1 per mud werden verkocht.
Men verneemt uit AlmkerkHet weder dient bij uitstek
op onze vlasscherijen. Binnen weinig tijdsverloop zal niet al
leen de aanzienlijke massa vlas ter rotting zijn gelegd, maar
droog te huis ziju. De zwingelerijen zullen door den buiten
gewonen voorraad vroeger worden betrokken.
De gezondheidstoestand is in deze gemeente naar wensch.
Sedert 3 julij tot hedeu 3 september, is geen sterfgeval bij den
burgerlijken stand dezer gemeente, tellende 1550 zielen, aan
gegeven.
Men meldt uit Zwolle van 4 a"1 r Gisteren werd alhier
de eerste tarwe ter markt gebragt, t goed van kwaliteit
scheen te zijn, ofschoon men wel ke.i oemerken, dat de korrel
geleden heeft door het insekt, dat in dezen zomer daarop waar
genomen is. Volgens ingewonnen berigten moet de oogst over
't algemeen slechts 2/3 van 't vorige jaar bedragen, toen het even
wel ook een buitengewoon overvloedige oogst was; zoodat die
van dit jaar als een gewone mag gerekend worden. De vrees
voor mislukking is dus gelukkig beschaamd.
Tot groot voordeel van de veehouders in dezen omtrek, blijft
men het rundvee tegen booge prijzen, zoowel voor het buiten
land als voor de groote steden onzes lands aankoopen. De
verzending heeft tegenwoordig langs den centraal-spoorweg ge
regeld plaats; zoo vertrok gister nog een trein, waarbij 22 wa
gens met beesten geladen waren.
Moordrecht, 6 September. Wanneer de gedurige regens
der vorige en het begin dezer week blijken tot staan te zijn
gekomen, ckn zal de oogst in den Zuidplaspolder weidra af-
geloopen zijn. Was de verwachting ten opzigte van het kool
zaad niet hoog gespannen, bij het dorscheu is het nog tegen
gevallen; men heeft slechts enkele voorbeelden van 12 mudden
of meer per bunder; dikwijls bleef het bij 5 a 10 mudden, ter
wijl de kwaliteit bij dat slechte beschot nog zeer afwijkende is.
De opbrengst der tarwe zal zeker niet groot zijn, maar toch
altijd nog beter dan men in het voorjaar had durven hopen.
De bekende tarwemug deed hier weinig of ge^n schade, maar
meestal is de tarwe zeer wijd geschalmd, zoodat iedere aar
slechts weinig korrels geeft. De rogge is grootendeels binnen.
Het gewas scheen in den regel vrij goed tc zijn. Ook de
wintergerst is binnen. Dit gewas valt mee. Er zijn echter
niet dan zeer enkele stukken den winter doorgeworsteld. De
maartsche en zomergerst beloven eene goede opbrengst. De
haver die ook grootendeels is gemaaid, is vrij goed geslaagd.
Boonen en erwten maakten een verbazend stroogewas, maar
zijn in den regel niet zwaar geladen. Het vlas is geplukt, en
viel over het algemeen niet tegen. De vroege aardappelen,
die bijna overal gerooid zijn, gaven een middelmatig beschot;
de late beloven meer, maar zijn thans, na de gevallen regens,
in hevigen graad door de bekende ziekte aangetast. Over het
algemeen kan men zeggen dat de oogst vrij goed was, zoodat
overmatige duurte niet te verwachten is. Nog meer regen
echter zou al spoedig groote schade aanrigten en de prijzen
der levensmiddelen zeer doen stijgen, reeds nu is de markt
van aardappelen, tarwe en haver heel wat gerezen.
Op Madagascar heeft bij eene nieuwe omwenteling de fransche partij
gezegevierd. Men onderhandelt met den aartsbisschop van Parijs over
het doopen der kinderen van prins Napoleon. In Griekenland worden
geen brieven van adeldom of bewijzen van distinctie bij de nieuwe con
stitutie verleend of erkend. Naar de Vereenigde Staten zijn in ang.
nit Liverpool vertrokken 33 schepen met 7631 landverhuizers. De ka
toenteelt wordt met goed gevolg in vele gedeelten van europiseh Turkije
ingevoerd. Nu eerst begint men te Parijs te denken aan het begraven
buiten de stad. In Tunis begint de handel te herleven ofschoon er nog
soldaten worden afgezonden tegen de ïnsurgenten aan de kust. -In Frank
rijk is een groote ijver ontbrand om te betoogen, hoe volkomen vrij en
gelukkig men is onder de tegenwoordige regering. Te Wijlre in Lim
burg zijn drie gebouwen v /brand. Men noemt den oostenrijkschen mi
nister van financien een ce vwig lagchend idioot en bij is toch zoo knap
in bet, leenen. Men vt "est in Oostenrijk, dat Pruisen het wel eens
zou knnnen worden met Frankrijk over gecombineerde rooverij. Lan-
giewicz mag nog in Oostenrijk blijven. Te Weenen ziju 1392 duitsche
architecten en ingenieurs bijeen gekomen. Pruisen begint zijne troepen
te verminderen. Men vermoedt dat Frankrijk en Engeland zich toch
mengen in de deensehe vredehandeling. Op Nieuw Caledonie worden de
gedeporteerde fransche misdadigers feestelijk ontvangen. Koustantinopel
heeft thans eene bevolking van een millioen zielen, waarvan nagenoeg de
helft Mohammedanen zijn. In Praises waren gedurende 1SG3 in wer
king 6021 brandewijn-stokerijen, terwijl er nog 1893 stil stonden.
iVlirès hervat den 15 october zijne operatien als bankier. De Turken
hebben eene nieuwr 7 pCt's leening gesloten, die uitgegeven wordt tegen
88 pCt. De vonken van een voorbijsnellenden trein hebben bij Selby
in Engeland een korenveld aangestoken, waardoor eenige akkers gerst ver
nield werden. De eerste helft van Augustus kenir rkte zich in Canada
door ontzettende hitte. Tn Senegambie wordt steeds meer zuiver goud
gevonden. Men wil daar eene munt oprigten. Te AVanneperveen heerscht
in erge mate aardappelziekte. Voor de polytechnische school te Delf^
