ÖutncnUitö.
Gemengde Berigten.
,1 om i'oa parlemeutsgebouw te slichten. Er is een tved-
j.[ nilgcsclireveu waaraau slechts iulanilsche architecten
kuiir.ru '.cel nemen.
Berlijn, 16 Oct. Gisteren heeft men in tegenwoordigheid des
knuinss liet' stoffelijk overschot van wijlen koning Friedrich
Wilhelm, naar de Friedenskirche overgebragt, alwaar het naar
den wensch des overledenen is bijgezet.
Pe Berliner Revue bespreekt de bekende zaak van het
ontslag aan drie officieren der garde gegeven wegens het wei -
eren "om te duelleren en beweert dat een officierscorps niet in
Slaat is zich van zijne dienst te kwijten indien het duel wordt
afgeschaft.
Monjen zal rie commissie, bestaande uit deskundigen,
die mét de grondmeting hier te lande zijn belast, hare eerste
lilting houden.
Xaar juij der berigten uit Jutland heeft men mver
scheidene sleden de bezetting verminderd, uithoofde het is ge
bleken, dat de inwoners der» drukkendeu last der inkwartiering
„iet langer kunnen verdragen. Er worden nu weder vele troe
pen naar het platte land verlegd.
Volneus officiële opgaven, medegedeeld door hel, ministens
van bïmienl. zaken te Petersburg, heeft de brand welke voor
eni-en tijd te Simbirsk is uitgebarsen, een zoo groot gedeelte
der stad verwoest, dat de schade op 10 millioen zilv. roebels
\vorilt geschat.
Te Warschau zijn eergisteren twee zoogenaamde gensdar-
men dor revolutionaire regering met de koord gestraft; op last
van het revolutionaire bewind hadden zij verscheidene perso
nen van het leven beroofd.
Frankfort, li' Oct. Volgens berigt uit Beenen kan m
de conferentie een aanvang worden gemaakt met de redactie
van de hoofdacte van het ontworpen vredestractaat.
Gouda 19 Oct- Gisteren morgen omstreeks zes ure heeft
een soldaat van het garnizoen zich door een geweerschot in
,|e borst van het leven beroofd. De reden, die den ongeluk
kige tot deze rampzalige daad bewoog, is onbekend.
i,uj,et algemeen overzigt van de Java Bode van 31 aug.
outlecnen wij liet°»olgeiidc: „De eilanden Borneo en Celebes^ heb
ben in de laatste weken der regering de meeste zorg gebaard.
Op Celebes heeft er een verzet der bevolking plaats gehad,
d t echter spoedig is geweken voor de geregelde krijgsmagt.
Men ons, dat het meer eene algemeene amokpartij ge
weest is* dan wel een opstand. Djeueponto verkeert dan ook
wederom in rust.
Op Borneo is de toestand evenwel mmder bevredigend. B ij
hebben vroeger reeds iu ons algemeen overzigt van de gebeur-
teius-eu te öintang melding gemaakt, en bij die gelegenheid
tevens als ons ge.oelen opgegeven dat de uitbreiding van het
ned "-ezag ons niet raadzaam voorkwam, vooral niet op die
plaatsen, waar de uitbreiding zoc vele zorgen opleverde en de
belooning voor opofferingen van geld en bloed zoo gering
bleken te Zijn. De regering heeft toen zich onthouden van het
zenden der .aangevraagde versterking van drie kompagnien, en
heeft daarmede in zekeren zin te kentfen gegeven, dat zij eene
meer passive en verdedigende houding wenschte aan te nemen,
cepe wijze van zien op dat oogenblik, onzes inziens, verkeerd.
Vermijden wat aanleiding kan geven tot ontevredenheid, en van
het daaruit ontspruitend gevolg, verzet, is eene wijze van h.n-
delen die wij gaarne onderschrijven, maar van den anderen
kant 'is het onze meening, dat geene toegevendheid en passive
hontlin" voeg geven, wanneer er verzet heeft plaats gegrepen.
Dan worden tot het bewaren van het gezag krachtige maat-
revelen bevorderd. Door eene defensive houding aan te nemen,
wanneer er eenmaal onlusten ontstaan zijn, zoo hebben wij
vroeaer gezegd, wakkert men slechts de beweging aan en doet
haar in omvang toenemen.
Onze toen gedane voorspelling is, helaas, bewaarheid gewor-
dpu De onzen verkeeren thans in een hagchelijkeu toestand.
De Daiakkers verzetten zich hardnekkig, zijn zelfs zoo verre
o-eo-aan, van het fort Sintang geheel in te sluiten, en de daarin
aanwezigen worden met een zekeren ondergang bedreigd, zoo
niet spoedige hulp hen komt redden. Gesneuvelden en gekwet
sten hebben wij te betreuren, daarenboven het verbranden van
een stoomschip. De regering heeft dan ook hoewel laat,
maar beter laat dan nooit eene versterking van twee kom
pagnien onder de bevelen der officieren, N. G. van Huffel en
H.CTeimijtelen van Soerabaija derwaarts gezonden.
Wij drukken den wensch uit, dat de onlusten spoedig be
ëindigd mogen worden en Borneo alsdan voor geruimen tijd
Tan dergelijke tooneelen verschoond zal blijven,
Dit Bantam berigt menDe onophoudelijke regens, in de
laatste <ld»en gevallen, hebben alle rivieren ia deze residentie
zoodanig doen zwellen, dat overal overstrooming is geweest.
Dc houge wuierMund van de rivier Tratée, veroorzaakt door
den hoogen vloed in de zee, heeft eenige zoutpanncn onder
water gezet, bij welke gelegenheid ruim 30 pikols zout zijn
verloren gegaan. Deze onophoudelijke regens hebben veel kwaad
gedaan aan het tweede gewas, zoowel als aan alle soorten van
aardvruchten en voornamelijk «aan de katoenteelt, welke in deze
residentie nog al belangrijk genoemd kan worden. De jonge
bloesem van de koffijboomeii is voor een groot gedeelte afge
vallen of verrot, zoodat de oogst voor bet aanstaande jaar
niet veel belovend zal zijn. De dam in het Sultans-kanaal,
zoomede de zoutpakhuizen te Tanara en Tratée hebben van de
gedurige overstroomingen in de laatste maand niets geleden
alleen eenige bruggen en wegen en kleine afdammingen hebben
door den aandrang van het water eenigzins geleden.
Men schrijft uit Paramaribo van 20 sept. o. a. het vol
gende: de verkoop der gouvernements plantaadjes heeft den
15 sept. uitstekende resultaten opgeleverd; de opbrengst was
De suikerplantages Catbarina Sophia, aan de rivier Sara-
macca, A. Dessè, 14-0,000; Kusten burs, aan de rivier Periea,
N. T. A. Arlaud en G. A. Dandlau, 39,500Zorgen Hoop,
aan de rivier Beneden Commewijue, If. Wricb* qq. A. Pearson,
33,000Eparata en Lemraerskamp, aan de rivier boven Cot-
tica, N. Nielson, 3,100; de kost- en koffijplantages Frederiks-
dorp, gelegen aan de rivier Beneden Commewijne, A. Hoefelman
voor twee derde en M. L. Hoefelman voor een derde, 28,500;
en St. Germain, in de Odeanakreek, divisie Beneden Comme
wijne, T. Noord'oerg, 4,200. Allen aankomende het gouver
nement dezer kolonie.
De fameuse rijzingen in waarde der plantaadjes en zelfs van
verlaten plantaadjes, sedert de emancipatie, is een gelukkig voor-
teekeu. Vóór de emancipatie hadden de gronden zei ven en de
gebouwen weinig waarde; alleen werden de negerkoppen gere
kend. Met de emancipatie werden dan ook vele plantaadjes
voor weiuig geld verkocht; zoo kocht bijv. het gouvernement
de plant. Frederiksdorp voor 18,000, die het nu weer voor
2S,500 verkocht, niettegenstaande het hoofdgebouw, eenige
bijgebouwen en een groot stuk land door het gouvernement
er waren afgenomen, om te dienen voor woningen voor distrikt-
commissaris, secretaris en een detach, marechaussees.
Met de vernieuwing der contracten gaat het of "al het ook
zeer goed gaan; de meeste negers gaan uunne oude plan-
ta«adjes terug. Met eene flinke emigratie er bij zal het hier
dus perfect kunuen loopen.
Het vonnis der arrondissements-regtbank te Zwolle, waarbij
de ex-predikant J. G. van Kijn tot 45 dagen eenzame opslui
ting is veroordeeld, wegens poging tot omkooping van een
gevangenbewaarder, is zaturdag morgen door het provinciaal
geregtshof van Overijssel in hooger beroep bevestigd. De ver
oordeelde is van zijn uitstapje, in gezelschap van mevr. de wed.
Pruimers, naar Zwitserland, tot zaturdag nog niet terug gekeerd.
Onder de grieven, zegt de Goessche Courant die men
van tijd tot tijd tegen het tegenwoordig ministerie inbrengt,
is niet de minste dat het werkeloos is en de meest belang
rijke zaken onafgedaan laat. Het valt echter ieder aandachti-
gen beschouwer in het oog, dat dit verwijt slechts grond heeft
in de eischen der oppositie, die, voor het tegenwoordige, bij
ons niet is de uitdrukking van een stelsel gerigt tegen dat der
regering, maar eene coalitie tegen de personen der ministers,
waarbij het taktiek is, om elke haudeling van dezen af te
keuren. Wordt een tal van wetten voorgedragen, dan is er
met overhaasting gearbeid en de kamer wordt bedolven onder
eene massa, waaruit zij het hoofd niet opheffen kan. Die wet
ten daarentegen, die men moet terughouden, omdat de gelegen
heid tot eene goede werking ontbrak, zijn juist altijd die, welke
de oppositie het meest noodig acht. Met onstuimigheid wordt
er aangedrongen op het geen niet komt, om als het gekomen
is te zeggen, dat het beter nog ware teruggehouden. Waarlijk
de natie is het ministerie dank schuldig, dat het onder ai dit
geschreeuw met kalmen, vasten tred zijnen weg gaat, en zich
noch door het een noch door het ander laat verschrikken.
Maar zij merke dan ook op, dat wat haar nu eens van over
ijling dan weder van laakbare traagheid wordt voorgespiegeld,
niets anders dan misleiding is, uitgedacht door hen, die gaarne
de portefeuilles bemagtigen zouden, om dan te laten wachten,
zoo lang het hun goed dacht, naar alles wat zij niet wilden
geven of wat hun moeite baarde. De nu geopende zitting der
staten-generaal zal het bewijs leveren, of de regering gezorgd
beeft, dat er genoegzame stof ter bearbeiding zij, en indien
hetgeen aan de kamers voorgedragen wordt, misschien niet
t'n alles kan afgewerkt worden, dan zal ?nen toch niet ver-
1 dat er eene menigte onafgedane voordragten blijven
lièocn, als ware het land met de bloote indiening van wetten
gebaat. Eene regering heeft wel eens behoefte, om aangespoord
te worden, en meer nog om bekend te worden met de meest
diingeude eischen van haren tijd, maar zij heeft nog veel meer
behoefte daaraan, dat men haar den tijd late om die eischen
grondig te leeren kennen eu op de regte wijze te voldoen.
En heeft men aan de ministers meer dan eens voorgeworpen,
dat zij doldriftig hunne ontwerpen tot stand wilden brengen,
men begrijpe dan, dat het even dwaas is om met onstuimig
heid te eischen, dat zij met luchtige sprongen de eischen
niet van den tijd, maar van de oppositie zouden voldoen.
Dezelfde courant deelt nog de volgende opmerkingen mede
Eene der meest gewone beschuldigingen, die men tegen
de tegenwoordige regering inbrengt, is die van despotisme.
De regering, dat is volgens de oppositie, de heer Thorbecke,
beurtelings de meester of het eminente hoofd genoemd, is de
meest willekeurige, die ooit in ons vaderland heeft geregeerd.
Een romeinsch dictator was daar niets bij en liet is dus de
edele taak der oppositie om zooveel gruwelen aan den dag te
brengen, daartegen te waarschuwen, daartegen te strijdenHet is
intusschen opmerkelijk, dat het meest tegen dat despotisme der re
gering wordt geschreeuwd door hen, die geene beginselen hebben
en daarom de consequentie der beginselen noch begrijpen noch
verdragen kunnen, en door hen, die eenzijdig hun beginsel voor
staan, en die onder den fraaijen schijn van 's volks verlossing
en heil te willen, dood eenvoudig hun stelsel alvermogend zou
den willen zien, om «dat van anderen te vernietigen. Het ligt
in den aard der zaak, dat eene regering, die met vasten tred en
vaste hand hare taak voortzet, van willekeur beschuldigd moet
worden, door hen, die elke afwijking zouden prijzen, mits die
in hun belang werd gedaan. Het woord van den wijze der
oudheid, dat men slaven der wet moet zijn, om waarlijk vrij
te wezen, is een wanklank in het oor, dat slechts voor den lof
van eigen inzigten geopend is; en de regering die aan dit be
ginsel getrouw, vóór alles de wet getrouw wil wezen, wordt
als despotisch bestempeld, ook waar zij met de geschreven wet
in de hand zou kunnen bewijzen, dat zij boven alle willekeur
verheven is. Bij de anti-revolutionaire partij van deze dagen
komt het een en ander duidelijk aan den dag. Waar zij geene
organieke wetten naar haren zin heeft kunnen krijgen, en bij de
wetstoepassing, tegen haren zin, telkens op de geschreven let
ter stuit, wil zij de laatste eenvoudig veranderen, om daarvoor
in de plaats te stellen, wat zij als het toppunt van politieke
wijsheid beschouwt. Men moge dat met den naam van grond
wetsherziening in het belang van 's volks hoogste aangelegen
heden bestempelen, maar waar blijkt bet despotisch karakter
eener partij sterker, dan waar zij de grondbeginselen wil aan
tasten en omwoelen, om naar haar stelsel ongehinderd te kunnen
heerschen? En dezulken maken der regering een verwijt over
haar despotisch karakter! Het is hier, zooals het in het da-
gelijksch leven dikwijls gaat; als iemand een vasten wil toont,
dan heet men hem ras een dwingeland en zijne beste daden
worden afgekeurd als anderen aan zijne beginselen zich aanslui
ten, dan zijn zij zijne slaven en men noemt den wil van allen de
willekeur van eenen. Een volk mag echter niet oordeelen op
bloote kennis van één beginsel, maar het moet de uitkomst van
het geheele stelsel tot maatstaf nemen; niet aan één oogenblik
zijne goed of afkeuring hechteu, maar de vraag zich voorleg
gen, wat op den duur gebleken en verkregen is. Ook hier
geldt het, dat men tijd tot handelen moet laten en dan uit de
uitkomst oordeelen. Indien deze regsi door onze natie in toe
passing wordt gebragt, wij twijfelen niet of men zal zieh later
niet meer over dit zoogenaamde despotische beklagen, en wij
hopen geDadig bewaard te worden voor de proef, die de oppo
sitie zoo gaarne nemen zou met haar regerings-systeem, want
wij twijfelen er niet aan of haar despotisme zou even spoedig
blijken en zeker vrij wat zwaarder drukkeu.
'S Gravenhage, 18 Oct. De tweede kamer der staten
generaal heeft heden eene korte zitting gehouden. Tot rap
porteurs wegens de schutterijwst zijn benoemd de hh. Wintgens,
Mensonides, Dumbar, van der Linden en Pijpers. Tegen don
derdag zijn eenige kleine ontwerpen aan de orde gesteld.
AmoidO, 14 Oct. Gisteren werd alhier de bekende jaar-
lijksche paardenmarkt gehouden. De aanvoer van paarden,
maar vooral van veulens, was buitengewoon groot. Naar be-
komene stellige opgaaf bedroeg het gezamentlijke aantal paarden
en veulens ongeveer 2000.
De geringe voorraad hooi en het min gunstige weder werkten
nadeelig op den handel. Veel meer dan de helft bleef onver
kocht, en de gemiddelde prijs was, voor de veulens, wel f 20
a 30 minder, dan het vorige jaar. Slechts de beste veulens
konden ruim 100 gelden. Naar gering soort was zelfs geen
vraag. Vreemde kooplieden waren er zeer weinig: vooral
miste men hen, die voor duitsche rekening koopen.
Bleskensgraaf, 16 Oct. Het buitengewoon heldere weder
der laatste week, gepaard met oostelijken wind is ongemeen
dienstig geweest voor de bemaling der polders, die geheel van
het overmatige water ontlast zijn, zoodat de landerijen uit
muntend zijn opgedroogd. Het weinige nahooi is nog goed
ingezameld en het dorschen van de znailinghennip allergunstigst
afgeloopen. Ofschoon het hennipgewas zeer goed kan genoemd
worden, levert het beschot van het zaad weinig uit, en wordt
de opbrengst maar op ruim de helft van een gewoon goed
gewas berekend. De prijs van het zaad is nog niet te bepalen.
De veestapel is geze \d. Het vette rund duur en het spek ins
gelijks rijzende. Men besteedt levend 60 a 65 cents voor het
eerste en 44 a 48 voor het laatste per kilo. De kaas geldt
(platte) 24 tot 25; bollen 26,50 de 50 kilo. De boter
f 1,40 a f 1,50 het kilo. De boomvruchten zijn overvloedig;
appelen en peren worden nog druk geplukt, daar zij later dan
gewoonlijk rijp zijn. Naarmate van de soorten gelden zij f 1
a 1.50 per mud.
Boskoop, 18 Oct. Blijkens de reeds uitgegeven pro
gramma 's, bestaat bij de alhier gevestigde zang- en leesver-
eeniging: Apollo" het voornemen, om op woensdag, den 26c
dezer, eene buitengewone vergadering met dames te houden,
des avonds ten zeven ure, in de zaal van de lieeren Huls
bos Comp.; waarop ten gehoore zal worden gebragt: Von
dels treurspel, Gijsbrecht van Aemstel, voor rederijkers bewerkt,
in vier bedrijven, door Dercksen; gevolgd door zang met
accompagnement van pianino, van de meest beroemde compo
nisten, voordragt van komische coupletten, euz. Gelijk A.polIo
zoo dikwerf ons een genotvollen avond heeft bezorgd, twijfe
len wij niet of zij zal ook nu weder trachten, haren roem
staande te houden.
De vreemde handelaren in boomen, alsmede elders ge
vestigde boomkweekers, bezoeken, als naar gewoonte, weder
deze gemeeme, om bij verschillende kweekers hunne inkoopen
te doen. Men verlangt hier algemeen naar drooge en besten
dige weersgesteldheid. De overvloedige regen, in den laatsten
tijd gevallen en het koude weder, vei oorzaken in het rooijen
van boomen soms groote vertraging.
Het aantal concession voor stoombootdiensten verleend
door den minister van binnenl. zaken, en welker booten het
kanaal de Gouwe moeten passeren, bedraagt dertig; zoodat men
zich gemakkelijk een denkbeeld maken kan van de drukke stoom
vaart op de Gouwe, als men daarbij in aanmerking neemt, dat,
niet zelden, 3 a 4 booten voor één concessionaris varen.
Er is hier eene nieuwe sociëteit opgerigt, genaamd
„Gezelligheid"; bestaande uit leden van den burger stand en
die in eene lang gevoelde behoefte voorziet.
De straatverlichting met petroleum, voldoet hier geheel
aan het oogmerk. Bij een licht, hetwelk door geen gaz kan
worden overtroffen, heeft de lantaarnopsteker bij vorst niet te
vreezeu voor bevrozen lampen, hetgeen bij de patentolie eene
groote last veroorzaakte.
Men hoort hier weinig of niets meer van het plan tot
bouwing eener roornsch kath. kerk, die door velen tot de pa
rochie van Kandenburgh behoorende, verlangd wordt. Er zijn
kerkgangers, clie een marsch van anderhalf uur moeten maken
tot waarneming hunner godsdienst.
Men beweert dat Engeland op het punt is het keizerrijk Mexico te
erkennen. Te Turijn hebben de werklieden eene der conventie vijandige
meeting gehouden. Uit Japan wordt op nieuw verzekerd, dat de vloct
zieh met geweld een doortogt zal banen in de japansche zee. Te Zen-
newynen is een huis en inboedel verbrand waarbij tevens een tiental var
kens zijn omgekomen. De oorlog is verklaard tussehen Brazilië en
Uraguay. Te Parijs is het disconto der bank 15 oct. tot 8 pCt. ver
hoogd. Men gelooft te "NVeeneu dat Pruisen de frar.sch-italiaan-
sche conventie heeft goedgekeurd. Te "Rome is onlangs weder eene
razzia tegen de rooverij uitgevoerd. Te Frankfort is besloten tot de
politieke gelijkstelling der Israëlieten. De doodstraf is afgeschaft te
Zurich. De zuid-amerikaansche republieken willen zich veretuigen.tegen
Spanje. De leening voor de amsterdamsche bouwmaatschappij gaat op
zijn amsterdamsch. De amerikaansche opstandelingen zullen tot finale
sluiting nog eens honderd millioen gulden leenen. Bij de verkiezingen
in Portugal zijn al de conservatieven uitgevallen. In Tunis zijn de
opstandelingen geslagen. Men verwacht voor het einde der maand vrede
met Denemarken. De oostenrijksche legervermindering zal 52000 man
bedragen. De atheensche wetgevers zitten met revolvers iu de hand
op hunne zetels. Nabij Madrid is op den noorder spoorweg een on
geluk gebeurd, dat aan zeven menschen het leven kostte. Uit Indie
zijn 48 schepen met 223,621 balen katoen op weg naar Liverpool.
Te Bargate in Engeland zijn 15 huizen door brand vernield. In Bra
zilië duurt de handelscrisis voort. De opstand iu Algerie schijnt meer
en meer het karakter van een heiligen oorlog aan te nemen. Ook
Rusland begint zijne legermagt in te krimpen door het geren ran lang
durige verlovea. De liberale ambtenaren en dagbladen wordeu iu
Pruisen systematisch geplaagd. De oorlogskosten der noordelijken in
Amerika worden begroot op twee millioen gulden per dag. Lord Pal-
merston denkt er aan om op zijne lauweren te gaan rusten. Dc ko
ning van Italië heeft amnestie verleend aan de gevangenen van Aspromonte.
Men beweert dat voor rekening van ons gouvernement in Engeland is
besteld een gepantserd schip, model Monitor. D' generaal Todleben
de verdediger van Sebastopol bezoekt ons land en gaat naar Londen.
T - italiaausche regering heeft aan de fransche beloofd dc discussien in
het parlement over de conventie zt>oveel mogelijk te bekorten. De kei
zer van Rusland zal Nizza incognito bezoeken. De beide huizen van
