öhtnenlnnö.
Gcüieugde Beïïgteik
Ingezooden.
X
M
Marktberigten.
Burgerlijke Staud.
Opgave der STOOMBOOTEN, die te Gouda de Turf singel-gracht bevaren en
aldaar Personen of Goederen aanbrengen of van daar médeuemen.
om in het nieuwe Terdra® op te nemen art. 25 tan het fe-
bruarij-tractaat, waarbij wordt vastgesteld, dat Oosten rijk in hat
tolverbond kan opgenomen worden. Een termijn, binnen welken
dit moet worden verivezentlijkt, is niet aangenomen. De na-
deeleu, welke Duitsehland zal ondervinden, doordien de uitge
breide markt van Oostenrijk waarschijnlijk nog gedurende vele
jaren niet zal geopend worden voor zijne producten, moet men
geheel en al wijten aan de uitsluitings-politiek van Pruisen.
GOUDA, 18 Maart.
Z. 51. heeft benoemd tut hoogheemraad van den Krimpener-
tvaard \i. L. van Oosten Slingeland van Cabauw en Zevender.
De tweede kamer der staten-generaal heeft woensdag gekozen
tot commies-griffier mL J. P. R. Tak, thans commies bij den
raad van state. De kamer heeft verschillende kleine wetten
aangenomen, waaronder die tot onteigening ter verruiming van
<.e IVaal en verbetering van den Nederrijn boven Wijk
bij-duurstede, er. die voor den spoorweg van Heerenveen-
Leeuwarden.
Op de interpellatien van de hh. v. Zuvlen, v. Bosse en v.
Goitsiein heeft de minister van binn. zaken in zake de spoor
weg-aangelegenheden, verklaard: dat omtrent de concessie
bwaan—van Hey'ningen voor den aanleg van een haven te
Scheven in gen en een spoorverbinding van 's Hage met Utrecht
over Amersfoort en Deventer naar Almelo met zijtak van'
Amersfoort naar Amsterdam nog enkele moeijelijkheden zijn uit
den weg te ruimen, waartoe onderzoekingen bij 'I dep. van
oorlog plaats hebben; dat de aanvraag Vincent niet aan
nemelijk was; ofschoon daarbij geen subsidie werd gevraagd;
dat ook de aanvraag der rijnsp. maalsel). tot het le°-®en
van een spoorlijn van 's Hage op Gouda moest wachten op°de
beslissing in zake de concessie Swami; en dat de riinsp.
maatschappij in eik geval, al kreeg zij concessie, die niet zou
mogen uitvoeren, zoolang door haar aan de verpligting tot
verbinding aan ,.en hollaudseheu spoorweg te Rotterdam niet
was voldaan.
In de zitting der tweede kamer van donderdag is lan®-
dt.-rig beraadsl tagd over de coriciusie van het rapport der com
missie nopens de stukken omtrent de uitzetting van de hh.
Koorda en Ao=se. Die conclusie is aangenomen, met 55 te®en
o stemmen, waardoor verviel eene door den heer Wim4ns
voorgestelde wijziging, houdende zekere ufkeuring van °den
door oen gouverneur-generaal gevolgden weg.
Uit Batavia venieemt men van 1 fehr. dat de heer F
de koe* z,ca lot de regering heeft gewend om concessie te
bekomen, ten einde de steden Batavia, Samarang en Soerabaiia
van zuiver drinkwater ie voorzien, hetwelk door ijzeren buizen
uit (ie bergstieiceii zou aangevoerd worden.
Men wil, zegt de Java-Bode, dat tot vice-president van
den raad van nederl. Indie is benoemd de lieer mr. A. Loudon
nans hd van den raad, en de heer W. Happard, proe.-generaall
tot lid van genoemden raad.
den ianuar'j 13 'e Samarang teruggekeerd het 7»
bat. infanterie, dat aan de gevaarvolle expeditie ter z. en o kust
van Borneo heeft deelgenomen. Het werd op eene bijzonder
piegtige wijze ontvangen.
kl! ^'marang meldt men, dat in den nacht van 26 op
7' ^"zer aldaar eene zware overstrooinii.g heeft plaats ®ehad
J Iater °"""zoek is gebleken, dat de schade aan de gonver-
nementswerken niet zoo groot is als men aanvankelijk dacht
Men vreest echter, dat de schade, aan particulieren toegebragt'
iangrijk zal zijn Op onderscheidene punten zijn de dijken
aoorgebroken. Alles wordt in het werk gesteld'om de schade
zoo spoedig mogelijk te herstellen. By dit onheil zijn twee
menschen omgekomen.
D* berg van Ternatc heeft in den nacht van 27 op 28
en den 29 dec. weder veel vuur en asch ontlast; de uit-
sh '"aan He,"1 Z1C|h' .'00al3 gewoonlijk, met zeer harde
nerfer TV L f r"Ur ,°C 6 aa" de westzijde des bergs
zoo hoo® r,V"naSCh 6" r0°k büVe" dcD krater was bijna
zoo hoo a s ae berg, en vertoonde gedurig stralen -reliik die
van den bliksem Slechts zeer weinig asch en zand is in de
bew°0„de buurschap gevallen, daar het meeste op de bethel-
™IwoTkie"Tn 7 <len 2 j S,e"e" uit de" donkere
X olkjes op In den morgen van den 30 dec. deed zich
noorden g"or^ennng ee"e hel ZUideD Daar bet
ian~heVJviTr v" ,ParticLllieren brief van Eiouw dd. 30
i. "üe: ontvangst dezes zult gij reeds ver-
u men hebben het stranden van een hamburger schip bij Pedro
sen kr' tL"* Wi"d de k,iPPe" «'P. md re|e»bras-
-en ios kwam en toen onmiddellijk zonk, waarbij meer dan 500 I
chinezen het leven Heten. Het i, verschrikkelijk dT/chipbreuk I
te hooren beschrijven; ik heb ze van a tot z aangehoord vj>
een man, die tot nog toe als de eenigste bekend is, die er va;
gered Ï3. Met hnn vijven verlieten zij het schip op eet
plank, met de eene hand zwemmende en met de andere zich
vasthoudende, ten einde zoo doende te beproeven een eiland
te bereiken doch ohderwege lieten reeds twee van vermoeijenii
los en verdronken, toen volgde een derde en verdronk eveneens
eindelijk bereikten zij met hen beiden een onbewoond, eiland-
na wat uitgerust te hebben gingen zij weder te water en wil!
den wederom al zwemmende het volgend eiland zien te bereb
ken, doch het was anders beschikt, zijn medemakker laat ook
eindelijk los en vindt zijn dood insgelijks in de woedende
golven. Toen heeft hij alleen Eiouw weten te bereiken ea
zoodra hij aan wal kwam, zonk hij bewustloos ter aarde neder
Er is vervolgens eene lijst rondgegaan bij de ingezetenen van
Eiouw daarna is hij op gouvernements kosten naar Singapore
overgezonden.
De officier van gezondheid 2« klasse J. Leon is van het
garnizoen alhier, bij het garnizoenshospitaal te Breda over^e
plaatst.
Naar men verneemt heeft d'. A Pierson zijn voornemen
kenbaar gemaakt om de betrekking van predikant bij de waal.
sche gemeente te Rotterdam neder te leggen.
'S Gravenhage, 17 Maart. De piegtige ter aarde be
stelling van het lijk van H. M. de koningin-moeder is, bijeen
toevloed van duizenden belangstellenden, in orde afgeloopen.
Overal waar de lijkkoets en de rijtuigen voor het koninklijk'
gezin voorbij trokken, werden de hoofden der aanschouwers
ontbloot. De verschillende muziekcorpsen hebben onderscheidene
treurmarscben uitgevoerd.
De zee-en landmagt waren bij de plegtigbeid vertegenwoor
digd. De 24 onderofficieren, welke den dragers van de lijkkist
waren toegevoegd, waren alle van medailles voorzien.
Ten drie ure heeft het ophouden van het luiden der klokken
en van het kanonvuur het einde der lijkplegtigheid aangekon
digd. Up de lijkkist is eene prachtige zilveren plaat, met edelge
steenten bezet.de namen der overledene vorstin, haar gehoorleren
sterfjaar aanduidende, vastgehecht. Hare liefde voor haar aan
genomen vaderland en hare voortdurende liefdadigheid zullen
nog lang in gezegend aandenken blijven.
Boskoop, 17 Maart. Men verneemt dat alhier tot a®ent
van de binuenlandsehe hypotheek-bank, zal worden benoemd-
de beambte ter gemeente-secretarie L. S. van der Zanden.
Gedurende 1S64 zijn door de booten der kon. eng. nation reddineboot-
maatschepp.j 09S schipbreukelingen van een gewissen dood gered. - Prei-
sen zal het wapen der artillerie reorganiseren. Italië wedijvert met
°nienudsteinb-r0K v ."S' ~J)e 2aid'hjke kaperkapitein Beult is na
etnig uitstel bij Kew-lor* opgehangen. Frankrijk telt buiten de
minanen 2592 geestelijke etablissementen met eene bevolking van 91S9
mannen en 40391 „ouwen. De hertogin Adelaide van Aas™nS
aanspraak op I anenbnrg De eng. ijzervverkers beginnen tot "chikking
te neigen De fransche bezetting van Rome begint zich ernstiv in te
irZ v nitroeijen der movers. - Te Kopenhagen minfstériele
kamp'™ Chalons8 F voorbereidende maatregelen te nemen voor bet
deTyienn"itartal4gEeegUo?d n!™0 fe l^n
onlusten uitgebroken. IJ! Pru^tgt men me^eT Zr 1 TZ
trrrft e we,£ereri ^er belasting op de gebouwde eigendommen De
bureauxT' D°? 12°° gUldc" aan dk dtr Jol""
gangers uit" ibm'
wer^elTb,d^Zr
bewind der hertogdommen, onder voorbehoud ren4crertl der 1"™°?
d" 1rDrêL1roaveDr™denan-leDdUit8CbdCn De v«erprofeet MaThL'
bevindt zich thans te Rome %no0rd"amenkJaansche generaal Mac Clellan
geland naar Zweden en Aoorweg n""» ifme" T
brengen. - Lie predikant H. Ward Brecher te \ew W .g^ "J"!"
sehnjfster der Kegerbut beeft 40 duizend gulden iaarlijw"*,^..^
In Peru is een opstand uitgebarsten; de president '^,.1 .traktement-
genomen, omdat hij met Spanje heeft ondeE-ht I Tr A ^'T
circuleert een adres aan de tweede kan Pr Z r i ~~i Amsterdam
Het grieksebe ministerie is doodstraf
tiouaire bewegingen uitgebroken. Honduras zijn rcvolu-
VERVOLG.
Lit de opgave der leerlingen bliikt dat n... bo. i
in den winter de h ]tn
WareD ged"rende 62 meeste leerlingen te'r seho^
)it verschijnsel laat zich verklaren uit het - schoolverzuim in
le landbouwende gemeenten, waar de leerlingen reeds ;iu maart
je scholen verlaten eu eerst in Octoberof novembet terug ko*
oel) Welk een nadeelige invloed dit op het onderwijs moet
hebben is gemakkelijk na te gaan, en het ware wel te wenschea
dat de landbouwende stand meer overtuigd werd, dat vooral
bij hun beroep kennis magt geeft. Zonder goed lager on-
lerwijs zyn vaii congressen, landbóuw-vergaderingen en genoot
schappen geene vruchten te wachten. Een grondeigenaar, een
jootrenaamde heerboer mag daar spreken, tot proefnemingen
opwekken of nieuwe ontdekkingen mededeelen, zoolang de een-
Toudigste beginselen der natuur- dier- en plant-kunde onbekend
jjjn, zullen zij van het gehoorde geen voordeel hebben, vooral
00k omdat het nieuwe dikwijls in strijd is met oude vooroor
delen of aangenomen gebruiken. Wel is door deu wetgever
d kennis der natuur onder de verpligte leervakken opgenomen,
jaar hoe kau dit onderwijs iets geven, wanneer de leerlingen
slechts 4 of 5 maanden in een jaar van de school gebruik ma
len en de ouderwijzer zich dan hoofdzakelijk met lezen, schrijven
rekenen moet bezig houden, daar de andere vakken en vooral
natuurkennis door de ouders geminacht worden? Heeft de jon
nen opgezegd en geschreven, dan is het voldoende. Anders
jehoeft. hij niet te kennen. Langzamerhand :al dit misschien
beter worden, wanneer de meer gegoeden het voorbeeld geven
ea niet om een of twee dubbeltjes te besparen, hunne kinde
ren van de school houden om veldarbeid te verrigten. Van
wetten is in dit opzigt weinig of niets te wachten, want wat
ireeft een verpligt schoolbezoek, indien men in landbouwstreken
ie school in den zomer 48 maanden sluit, zoo als in som
mige staten plaats heeft, waar de zoo hoog geroemde school-
jligtigheid is ingevoerd. Men heeft zicli wel eens verwonderd,
lat zoo weinig Ouderwijzers lust- toonen te bezitten om het
lanubotiwkundig examen af te leggeu, doch dit laat zich vrij
;emakkelijk verklaren uit de weinige ingenomenheid, die bij
ie landbouwers voor dit deel van het ouderwijs bestaat. Nog
ang zal het kunnen duren eer die ongelukkige verhouding
an het aantal leerlingen in de verschillende tijden desjjaars
iphoudt.
De uitgaven voor het lager onderwijs zijn zoowel voor
iet rijk als de provinciën en de gemeenten stijgende.. In 1882
er ruim 3 tonnen gouds meer uitgegeven voor het onderwijs
dan in 1861. Voorzeker een gelukkig verschijnsel, en het is te
hopen dat dit cijfer nog eenige jaren stijgende blijft; er is nog
in vele behoeften te voorzien, vele gebrekkige instellingen moe
ten nog verbeterd worden. Scholen, schoolmeubelen, onderwij
zerswoningen eischen nog op vele plaatsen verbeteringen nog
maar al te veel onderwijzers moeten zich met te geringe trak
tementen vergenoegeu eu door verschillende andere werkzaam
heden hun huisgezin het hoogstnoodige verschaffen. Nog 1330
onderwijzers bekleeden kerkelijke betrekkiugen ter vergrooting
vao hun inkomen, en zijn daardoor den eenigen vrijen dag
gebonden tot het verrigten van diensten, waarvan zij voorzeker
liever zouden ontslagen zijn, indien hun gering inkomen het
niet voor hen noodzakelijk maakte.
Ik doel niet op voorzanger of organist, dit zijn betrekkingen
die dikwijls door niemand anders dan door den onderwijzer
op het platte land kunnen waargenomen worden, maar het
kosterschap met de daaraan verbonden stovenzetterij en andere
baantjes moest geen onderwijzer om des broods wille behoeven
*aar te nemen. De positie, die hij in de gemeente inneemt,
verbiedt hem dit, en bovendien zijn die betrekkingen maar al te
dikwerf de oorzaak van onaangenaamheden met de predikanten,
die somtijds tot tweed ragt eu verwijdering aanleiding geven.
Dat het onderwijs daardoor, vooral in kleinere gemeenten lijdt,
oehoeft geen betoog. Beiden geroepen tot ontwikkeling en be
schaving der gemeente, beiden werkzaam aan de vorming en
opleiding der jeugd, is hun zamenwerking onmisbaar, en alles
die zamen werking kan benadeelen is hoogst verderfelijk
TQor het onderwijs. Nog erger evenwel is het op j die plaat
sen, waar eene gemengde bevolking woont. De kerkelijke be
trekkingen door dar onderwijzer bij de eene gezindte bekleed,
geven dikwijls de andere gezindte ergernis, eö niet zelden ver
wekt dit mistrouwen in den onderwijzer, dat nadeelig op de
school terugwerkt.
In het belang van het onderwijs is het dus te hopen, dat
de gedep. staten van alle provinciën, op het voorbeeld van die
van Noord-Brabant, spoedig het bekleeden van kerkelijke be
trekkingen aan de onderwijzers zullen weigeren, wanneer althans
eerst de onderwijzers traktementen zoodanig geregeld zijn, dat
de voordeelen van die betrekkingen door de onderwijzers kun
nen gemist worden.
Gouda, 16 Maart. Tarwe. Poolsche pr. last 290. Zeeuwsche
per mud 8 a 9. Rogge. Iniandsche 5.50 a 6, buiten-
landsche 6 a 6.25. Gerst/ 4 a 6.00. Haver f3 a 4.00.
Boekweit. Fransche per 2100 ned. 170. Noordbrabantsche
190. Duiveboouen 6 a 6.50 Hennepzaad 9 a 9.50.
De veemarkt met goeden aanvoer, de handel echter traag,
uitgenomen in beste vare koeijen, die vlug weg giugen. Varkens
gingen eveneens vlug van de hand. Boter 1.24 a1.30 p. u.
Delft, 16 Maart. De handel ter graanmarkt was heden
iets levendiger. Groene en graauwe erwten meer gezocht.
Tarwe 7.60 a 8.40. Puike jarige 8.60 a 9. Rogge
5.60 a 6.20. Zomergerst 4 a f 4.60. Korte haver,/3°60
a 4. Lange d°. 2.60 a 3.40. Duiveboouen 7. Paarde-
boonen 6. Br. boon en 10 a 11. Groene erwten 9.
Aan stads waag gewogen van 9 tot 16 Maart 136/8 en
87/16 boter, te zamen 3590 n. Ilooiboter 59 a/ 68
het vierde; 1.475 a 1.70 per n. (ffi.
Middelburg, 16 Maart. Tarwe goed gevraagd. Witte
boonen 75 c. en rogge 25 c. lager. Bruine boonen, gerst en
paardeboonen onveranderd. Erwten 15 c. hooger.
Londen, 13 Maart. Granen. Eng en vr. tarwe met redelijke
vraag tot vorige prijzen. Gerst stil en haver flaauw. Aanvoer
van 6 tot. 11 maart 2803 qr. iol. en 120 vr. tarwe, 2211 qr.
inl. en 17059 qr. vr. gerst en 400 qr. inl. en 623 qr. vr. haver.
Aan de veemarkt van heden werden aangebeden4240
runderen, 104 kalveren, 15010 schapen en 450 varkens. Voor
beste kalveren werd 6/4 pr. steen betaald.
14 Maart. Boter eu kaas onveranderd in prij3 met goede
vraag voor fraaije kwaliteit.
15 Maart. Granen. Tarwe stil op vorige prijzen gerst
flaauw en haver vast. Aanvoer vau 11 tot 14 maart 570 qr.
inl. en 150 qr. vr. tarwe, 6040 qr. inl. en 1500 qr. vr. gerst
en 2720 qr. inl. en 3910 qr. vr. haver.
16 Maart. Aan de veemarkt van heden waren aangevoerd:
13C0 runderen, 221 kalveren, 5150 schapen en 270 varkens.
GOUDA.
Geboren: 11 Maa-t. Johannes Bernardus, ouders S. Bruikman en O
J. Heijstcr. Gerardus Ilendricus, ouders II. F. Goriseen en J. M. H.
Hoogendoorn. Johanna, ooders G. ünaterse en L. Hoosbeek. 15. Leen-
dert, ouders L. van Vlaardingeu on L. Schriek. 16. Arie Peter, ouders
A. Tijsterman en T. Krijgsman. Pieter Jaco'ous, ouders J. H. W. Klop
per en P. P. van der Linden.
Overleden: 15 Maart. J. Hulst, 62 j. H. Stolwijk, 6 m. L.
G. H. van Bemmel, 4 m. 16. F. de Weger, 2 j. 17. G. H- vau
Brum melen, 20 j.
Gehuwd: 15 Maart. C. Bons eu J. Prins.
WOERDEN,
van 10 tot en met 16 Maart 1SC5.
BevallenII. Huijzer, geb de Graaf, d. J. E. II Grooteadorst,
geb Chalmers Hoijtick van Papendrecht, d I. P. van Brutueu, geb.
Brandenburg, d. M. Bakker, geb. Ruobol, d. A. Langbroek, geb.
Plomp, d.
Overleden: Theodorus Casparus van de Siepkamp, 73 j. weduwenaar
van Maria Catlrriua Harfft. Coruelis Blok, ruim 20 i.
Dagen waarop de
Stoombooten
van Gouda varen.
Zondag.
Maandag.
Dingsdag.
Woensdag.
Donderdag.
Vrijdag.
Zaturdag.
AANTAL en BESTEMMING.
1 Rotterdam, 1 Dordrecht, 4 Arasterdam, 1 Eindhoven.
1 Rotterdam, 1 Oudevveterii.g.
l Amsterdam, 2 Rotterdam, 1 Oudewetering.
3 Amsterdam, 1 Rotterdam, 1 Dordrecht, 1 's Bosch, 1 Zutphen, 1 Helmond, 1 Tiel, 1 Nijn
1 Amsterdam, 1 Rotterdam, 1 Alkmaar.
2 Rotterdam, 1 Amsterdam.
2 Amsterdam, 1 Rotterdam, 1 Zutphen, 1 's Bosch. Gouda, Maart 1865.
