Öinncnlanïi.
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
Vergadering van den Gemeenteraad.
Marktberigten.
Delft, 21 Sept. Heden weinig aanvoer en weinig handel
zelfs bij prijsvermindering. Zaaigranen, gewas 1S65 bragten 50
c. meer op. Tarwe 8 it 8.70, Rogge ƒ6 a ƒ6.40. Zomer-
gerst 4.40 a 4.90. Duiveb. 8. Paardeb. 6.50. Groene
erwten 8 a 10.
der rijksfinanciën door bemiddeling van wettige vertegenwoor
diging zal op <;e plegtigste wijze worden gewaarborgd. De
keizer uit de hoep, dat hij de volken, aan zijnen scepter on
derworpen, bereid zal vinden om aan het algemeen belang offers
te brengen, en dat zij blijk zullen geven van een verzoenen
den geest.
"21 Sept. De Wiener-Zeitung bevat heden het manifest,
welks afkondiging erd te gemoet gezien, de inhoud is geheel
en al overeenkomstig met hetgeen daaromtrent is medegedeeld.
Daarenboven wordt in bedoeld blad openbaar gemaakt de
tekst van het keizerlijk patent tot bijeenroeping van den hon-
gaarschen landdag, benevens den tekst van de koninklijke rescrip
ten, dezelfde aangelegenheid betreffende en gerigt aan de hon-
gaarsehc autoriteiten.
GOUDA, 23 September.
Helen morgen ten 9 ure ontdekte men in het kolenpakhuis
van den heer var der Velde aan de Peperstraat een begin van brand
door broeijing veroorzaakt. De voortgang werd onmiddellijk gestuit
door gepaste maatregelen en men is ijverig bezig het pakhuis
te ontruimen
De schroefstoomboot ,-stad Gouda" zal, naar wij vernemen,
morgen de dienst beginnen tusschen Gouda, Moordrecht, Ou
derkerk a/d IJssel en Rotterdam.
Z. M. beeft ingetrokken de benoeming, bij besluit van
den 1Q sept., n°. 41, van J. D. van der Waals tot leeraar aan
de rijks hoogere burgerschool te Gouda; en tot leeraar bij die
inrigting benoemd k. Mar3, laatstelijk onderwijzer te Utrecht.
Dingsdag heeft in de zitting der eerste kamer de com
missie ecu ontwerp-adres ter tafel gebragt. De commissie be
staat uit de hh. Eysinga, Messchert, van Swinderen en Cremers.
Z. M. heeft tot voorzitter van de tweede kamer der staten-
generanl, gedurende hare tegenwoordige zitting benoemd, den
heer mr. G. f. J. van Reenen, lid dier kamer.
In de donderdag gehouden zitting van de tweede kamer
der staten-genemal heeft de heer van Reenen het voorzitterschap
«aanvaard. Velerlei wetten en stukken zijn ingekomen, waaron
der ontwerpen tot regeling van het beheer en de verantwoording
der fondsen voor de staatsspoorwegen, wegens de heffing der
grondbelasting in Limburg, betreffende de verkoopbaarstelling der
tienden van het kroondomein, de begrooting voor Indie voor
lSf»4 en eene a«anvrage van een crediet van 100,000, ter
voldoening der kosten, die het gevolg zullen zijn van de in
stelling van eene commissie van veeartsen en van verdere ge
neeskundige hulp van regeringswege verleend, terwijl verder
daaruit de schadeloosstelling aan veehouders bij onteigening
zal worden gekweten. Verder zijn weder ingekomen het onaf
gedane wetboek van strafvordering en de comptabiliteitswetten.
De kamer heeft besloten om het voormelde ontwerp nopens
de veeziekte dadelijk in behandeling te nemen. Ten half 4 ure
werd de zitting daartoe uervat, maar de commissie van rap
porteurs was nog niet met haar rapport over het bedoelde
ontwerp gereed.
I)e eerste kamer der staten-generaal heeft gisteren na
goedkeuring van de algemceue strekking van het adres van
antwoord op de troonrede, de 4 eerste paragrafen daarvan
(waaronder die over koloniën), zonder discussie aangenomen.
Op paragraaf 5 (veeziekte) is door den heer van Nispen tot
Par.nerden een amendement voorgesteld waarin op krachtiger
maatregelen wordt aangedrongen. De minister van binnenl. zaken
heeft bij de beraadslaging daarover verklaard, dat morgen nog
eene «andere wet tot beteugeling der veeziekte zal worden in
gediend. Bij de stemming over het amendement staakten de
stemmen. Daarop is de behandeling daarvan en van het verdere
gedeelte van het adres uitgesteld tot morgen ochtend ten 10 ure.
Gisteren werd in de ten half drie ure gehouden zitting
der tweede kaïner de discussie geopend over het ontwerp tot
voorloopige crediet-verleening ter zake der veeziekte, en is die
in eene avoüdzitting ten einde gebragt. Een amendement van
den heer Nierop om de som van f 100,000 te verboogen tot
500,000 is verworpen met 44 tegen 13 stemmen. Daarna is
het regcringsontw erp jiangenomen met algemeene stemmen.
Men schrijft uit Delftshaven van 21 dezer: In de thans
ook onder deze gemeente heerschende veeziekte, is helaas, nog
geene beterschap te bespeuren. Dagelijks worden nieuwe ziekte
gevallen aangegeven en is het getal, sedert het uitbreken dier
ziekte, reeds tot 176 geklommen, waarvan een groot gedeelte
geslagt, gestorven of onteigend is, terwijl er 18 als hersteld
zijn aan te merken.
Boskoop, 21 Sept. Aangemoedigd door eenige invloed
rijke veehouders, zijn door de heeren Willemier, klerk ter
gemeente-seoretarie van Noord- en Zuid-Waddinxveen en Broek
en den candidaat-notaris Paling te Zuid-Waddinxveen, midde
len in het werk gesteld tot de oprigting vau een onderling
waarborgfonds voor eigenaren van rundvee. Wanneer men in
aanmerking neemt, dat do bestaande veefoudsen slechts alléén
vergoeding geven voor schade, door de longziekte veroorzaakt
dan verdient dit denkbeeld, met het oog op de heerschende
runderpest of veetyphu*, allezins toejuiching en belangstelling
en verwacht men dan ook met grond dat dit waarborgfonds zich
niet alleen zal bepalen tot de drie bovengenoemde gemeenten
maar haren werkkring over nog meerdere omliggende plaatsen
zal uitbreiden, waarom allen landbouwers en veehouders dan
ook zeer de belangstelling in hare oprigting en totstandkoming
wordt aanbevolen, opdat ook hierdoor weder getoond worde
dat eendragt magt maakt.
Ammerstol, 22 Sept. Door het opbreken der visscherijen
in de beneden rivieren, is er hier vooral nog gelegenheid om
werkzaam te blijven. Het getal der gevangen zalmen is klein
zijnde er in de laatste 8 dagen slechts 43 gevangen, waaronder
nog eenige 3t. jacobsz.: maar de prijs is voor dezen tijd on
gekend hoog. De st. jacobsz. golden ruim 2 het halve ned.
pond. Groote soorten bragten van 2.2r tot 2.75 op.
De stad Boulogne heeft een standbeeld opgerigt voor Jfnnei den uit
vinder der koepokinenting. Ter bescherming der rijn- en westfaalscbe
grenzen zal tegen de overplanting der veepest een militair cordon getrokken
worden. Onder de gemeente Kollumerland is een kind, ten gevolge van
het eten van ziek varkensvleesch, overleden. De cholera neemt af te
Galatz en Ibrai'.a. Het. blij'.:* dat door d#»n brand in het begin dezer
maand te Kon^tantinopel vernield zijn meer dan 4000 huizen en winkels
behalve de openbare badplaatsen, 10 moskeen, eene grieksthe en eene
armeuiscbe kerk en het mausoleum van sultan Mahmoud. In Louisiana
en Texas is de katoeuoogst zwaar beschadigd door den *\orm. Pruisen
heeft Oostenrijk afbetaald voor Lauenburg. liet waddiuxveeusche adres
betreffende de veepest is op echt nederlandsche wijze onmiddellijk ter
griffie gedeponeerd In Hongarije zijn binnen drie jaren ISO,000 stuks
hoornvee aan de runderpest omgekomen. De ital. minister voor opeub.
onderwijs wil het onderwijs der geestelijke vertenigingen afschaif' n.
De gesubsidieerde workiurigting te Delft benadeelt de burgers. De vee
markten te Utrecht en Amersfoort zijn geschorst. 700 parijsche studenten
zullen het studenten-congres te Luik bezoeken. De spaansche regering
heeft reeds voor 70 millioen realen domeinen verkocht. Wat den vromen
in deD lande eens door hulp vau spokeu gelukte, beproeft men thans met
zieke koeijen. In Wurtcmberg wordt voor den wijnbouw eene oppervlakte
gebezigd van 55,338 morgen. In Zwitserland wil men de geestelijken
verkiesbaar stellen voor den nationalen raad. Op bevel der fran.-che
bisschoppen zal men in alle bisdommen zielmissen lezen voor Lamoricière.
Te Toulon neemt de cholera toe in hevigheid en ontvlugten de in
woners bij honderden de stad. De expeditie van graaf Moynier
naar Abyssinie is te Alexandrie reeds insolvent. Graaf von Bismarck
zal bij zijn titel nog een majoraat bekomen. Zoo koud de troonrede,
zoo vurig zal het debat zijn. In de omstreken van Ionden vertoont
zich eene ziekte onder het gevogelte. Op Cuba is eene tot nu ongekende
ziekte uitgebroken. Men vraagt in Amerika: wat het een oostenrijkscb
aartshertog (Max) wel gekost moet hebben om een deftigen condoleantie
brief te schrijven aan een snijder (Johnson) over een doodgeschoten hout
hakker (Lincoln). Het arme Gouda veroorlooft zich de weelde ceuer
latijnsche school met evenveel leerlingen als leermeesters. Bij de inwijding
van het monument ter cere van Arago, is geen lid zijner familie tegen
woordig geweest.
Heden viert de heer W. D. de Lauge jr. zijn 25 jarig jubileum
als officier bij de dd. schutterij te dezer stede. De dag van
heden is voor ZEd. Gestr. eene ware feestdag, niet alken de
wijl hij een zoo zeldzaam voorrecht mag genieten, maar ook
voorzeker omdat hij met zelfvoldoening mag terugzien op eene
met eere afgelegde baan. Immers in de vervulling van een'
der eerste burgerplichten, de verdediging van zijn geboortegrond,
bleef hij niet achterlijk, want bij deze 25 jaren mag hij boven
dien nog bogen op eene lOjarige vrijwillige dienstvervulling
bij het corps mobile zuid-hollandsche schutterij in de bange
jaren die op de afscheuring van Belgie in 1830 volgden. Het
zal dan voorzeker niet ongepast wezen, hier eene vlugtige sc'iet9
zijner militaire loopbaan te doen volgen
Den ln november 1830 op den ouderdom van circa 18 jaren
zich vrijwillig aangesloten hebbende bij het mobile gedee'te der
schutterij, ten einde met hetzelve dienst te doen buiten deze
gemeente, werd hij den 22n december van hetzelfde jaar inge
deeld als sergeant bij het 3e bataillon der 4e afd. mob. Z. H.
schutterij, en kwam dientengevolge te Brielle in garnizoen.
In het jaar 1831 in garnizoen te 's llertogenbosch gelegen
hebbende, werd hij, in 1832 met zijn bataillon gecantonneerd
in Zuid-Beveiand, versierd met het metalen kruis, en maakte
van daar uit de expeditie naar Den Doel (Oost-Vlaanderen) mede.
In de jaren 1833 en 1834 weder in 's Hertogenbosch garnizoen
houdende, keerde hij den 13n augustus 1834 met onbepaaid
verlof in den kring zijner fami.ie terug, oDtving daar den 8a
junij 1838 zijne aanstelling tot 2n luitenant en werd den 10"
augustus 1839, krachtens koninklijk besluit van 11 junij 1839
(staatsblad n°. 20) eervol omslagen. Den 15 augustus 1840
ingelijfd bij de dd. schutterij te Gouda, werd hij den 20n
september daaraanvolgende aangesteld tot 2n luitenant, den 22n
april 1843 tot ln luitenant en den ln september 1848 tot ka
pitein, welken rang hij thans nog met lof bekleedt. Allen die
den verdienstelijken man kennen, deed liet dus ook goed aan
't hart toen hij bij koninklijk besluit van den 21Q december
18C0 werd bencemd tot ridder van de Eikenkroon. Strekt
het den jubilaris tot eere dat bij met rechtmatige zelfvoldoe
ning mag terugzien op een' langdurigen diensttijd, in welken
hij zich als een der verdienstelijke en ijverigste officieren onzer
schutterijen deed kennen, die eer blinkt te schooner uit daar
hij zich steeds door echte humaniteit en door de strikste recht
vaardigheid ook jegens den minsten schutter, de onverdeelde
achting en liefde van het gelieele corps heeft verworven.
Heden morgen werd ZWEd. Gesti. dan ook welmeenend eu
hartelijk gecomplimenteerd door commissien uit de officieren, de
onderofficieren, de muziekanten en den schuttersraad van het
bataillon der dd. schutterij (over welk corps hij sclert ruim
een jaar tijdelijk het opperbevel voert,) alsmede uit de veree-
niging van het metalen kruis le sectie, terwij! voorts vele par
ticuliere personen ZEd. Gestr. van hunnne ondubbelzinnige be
langstelling blijk gaven. Deze dag zal dus ongetwijfeld voort
durend in 's mans geheugen gegrift blijven. En wij, die zijn
jubilaeum met warme vreugde begroeten, wij veroorloven ons
hier den wensch uit te drukken, dat ZWEd. Gestr. nog vele
jaren zijne eervolle betrekking moge bekleeden, ten einde zoo
met onverflaauwden ijver en onverzwakte kracht nog lang voor
het welzijn van Gouda's schutterij te waken, en dat corps tot
een zijner schoonste sieraden te verstrekken.
Gouda 20 september 1865.
[Verrolg van u°. 363.)
Ten opzichte der samenstellingen is hoofdzakelijk het volgende
bepaald.
Driehonderd, achttienhonderd worden aan een geschreven, drie
duizend, twaalf duizend daarentegen gescheiden.
Bijvoegelijke naamwoorden die met het naamwoord een denk
beeld uitdrukken, schrijft men aaneen, als roodekool, zouteviscb,
zoetemelk, hoogepriester, enz.
Titels worden aaneengeschreven, dus: Weledel, Hoojrgeleerd
Weleerwaard, Weledelgestreng, enz.
(Wanneer zullen wij eens van die malle titels verlost worden?)
Engelsch-zout, Manilla-sigaren, en andere plaatsnamen worden
met een streepje aan bet daarop volgende woord verbonden
dit beeft ook plaats bij de verbinding van een of twee bastaard
woorden, alsadjunct-commies, luitenant-generaal, staten-gene-
raai enz. en ook als het bijvoegelijk naamwoord bepaald bij
het eerste der zameusteliende woorden behoort, als oude-man-
nenhuis, lieve-vronwekerk, platte-driehoeksmeting.
Ten opzichte der vreemde of bastaard woorden wijkt de nieuwe
spelling slechts weinig van de oude af.
In plaats van het oude aadje schrijve men age, dus bagage,
lekkage, stellage, page, enz.
Guitar wordt gitaar geschreven.
De woorden pleizier en seizoen worden met ei geschreven.
Men schrijve geograaf, philosoof, doch geogiaphie, philoso
phic, maar telegrafist en telegrafisch.
De woorden poëzie, nimf, porfier, saffier en zefier worden
volgens de nederlandsche spelling geschreven.
Verder worden nog enkele woorden op tweeërlei wijs geschre
ven, naar verschillende belcekenis, zoo wil de nieuwe spelling
dokter (geneesheer) doch doeter (in de letteren bijv.) kommies
(bij de belastingen) en commies bij de posterijen of bij een
ministerie. Komedie (schouwburg) en comedie, (een soort van
drama,) lokaal (zaal, vertrek) en locaal (plaatselijk,) kritiek (ge
vaarlijk, hachelijk) en critiek (oordeelkunde.)
Ziedaar kortelijk de voornaamste wijzigingen in de spelling,
door de redactie van het woordenboek voorgesteld, en reeds
door verschillende schrijvers gevoigd.
Mogten zij algemeen aangenomen worden, dan zouden wij
ten minste een eenparige spelling verkrijgen; moeilijk is bet
evenwel nu reeds te zeggen, of dit een gevolg der nieuwe
spelling zal zijn; vooreerst schijnt men nog niet daarop te
mogen rekenen.
Zitting van Vrijdag22 September.
Voorzitter mr. A. A. van Bergen IJzendoorn.
Tegenwoordig zijn de hh. de Grave, Loyten, Prince, Braggaar, Vester-
baan^Reutinser, Remy, Buchner, v. Gennep, Kist, van Straaten eu Peeters.
De hr Yiruly heeft kennis gegeven door ambtsbezigheden verhinderd te zijn.
De notulen* der laatstgehouden vergadering worden goedgekeurd.
Is ingekomen eene missive van den hr. commissaris des konings, hou
dende kennisgeving van de vestiging alhier eener rijks hoogere burgerschool
met driejarigen cursus. Not.
Eene missive van den hr. R. R. Uit, docent aan het gymnasium, verzoe
kende met 1 oct. ontslag uit deze betrekking; het ontslag nordt op voor
stel van B. en W. eervol verleend.
De commissie, benoemd tot het nazien der btg;0,... «.eu vai» d *-
gasthuizen, het israel. armbestuur, het bestedelingshuis en het burgerlijk
armbestuur, adviseren tot goedkeuring dier beg.ooiingen, behalve die voor het
burg. armbestuur, welke ten behoeve van den amanuensis verhoogd is met
f 136, dat zij, ook met het oog op den toestand der financiën, niet ver-
meenen te mogen aanbevelen. Ter visie.
Wordt gelezen een voorstel an B. en W., na advies te hebben ingewon
nen van de pl. schoolcomm., houdenae eenige wijzigingen in de regeling der
openbare scholen, als I. de bepaling van het schoolgeld der burgerschool
voor jongens op 1 per maand, 2. de bepaling van den ouderdom der toe
te laten leerlingen op de jongejufvr. school op nege ^aar enz. Ter visie.
Op voorstel van B. en W. wordt afwijzend beschikt op het verzoek van
N. I'rinsenberg tot aankoop van het terrein van de oude turf kerk, en be
sloten tot den publieken verkoop.
B en W. brengeu ter tafel een voorstel tot w ijziging der verordening
op den in- en uitvoer cn 'net vervoer van rundvee enz. om namelijk o. a. bij
dp straffen in art. 5 te voegeumet verbeurdverklaring van het vee. Eu is
de verordeniug met deze wijziging op nieuw vastgesteld.
B. eu \Y. brengeu ter tafel een voorstel van 'ah. curatoren van het
gymnasium, betreff-ndc de regeling der latijnsche schooi met verhooging
der tractementen, doch adviseren B. en W. om die op den ouden voet te
laten. Hierover ontstaat eene breedvoerige discussie, waaraan de meeste
leden deel nemen en waarhij zeer verschillende opiuien voorgedragen worden
over den omvang van het onderwijs en het aantal der docentendoch
eindigt deze discussie in eene stemming ter be>lissing der door den heer
v Gennep opgeworpen vraag, of eene nieuwe latijnsche schooi werd op
gerigt of dat de oude werd gecontinueerd. Voor het eerste verklaarden
zicii elf ledeu, en stemden tegen de hh. v. Bergen IJzendoorn en de Grave.
Alsnu werd door den voorzitter voorgesteld aan de school aan te stellen
een rector eu een courector. Na langdurige discussion, waarbij de aan
stelling vau docenten in wiskunde en in nieuwe talen, alsook het opdragen
van geheel het onderwijs aan eenen leeraar werd besproken, werd het
voorstel aangenomen met 7 tegen 6 stemmentegen stemden de hh. Lnyten,
van Straaten, Kist, van Gennep, Prince eu Westerbaan.
De tractementen worden op den tegenw oofdigen voet gecontinueerd.
Op voorstel van den voorzitter worden met algemeene stemmen de
thans fungerende rector en conrector herbenoemd, en het schoolgeld vast
gesteld op f 50.—
Op voorstel van den heer Buchner wordt de benoeming der vaste com-
missien verdaagd tot eene volgende vergadering.
Eindelijk wordt overgegaan tot de benoeming der commissie van toezigt
over de middelbare scholen, en bij volstrekte meerderheid na eenige stem
mingen en herstemmingen achtervolgens verkozen als voorzitter de heer
A. A. v. Bergen IJzcnduorn en als leden de hb. D Dobbe, A. A. G. van
Iterson, Zwaanshals en T. P. Yiruly.
Vervolgens is de vergadering overgegaan tot eene gesloten zitting.
Gouda, 21 Sept. Tarwe. Poolsche p. last 280 a 310.
Zeeuwsche per muil S a 9. Rogge. Ini. 6 a ƒ6.50, buitenl.
6.50 a 7.00. Ge-st 4.00 it 5. Haver f 3.00 a 4.50.
Boekweit. Fr. per 2100 ned. <8 150 a/160. Noordbrab. 160
a 170. Erwten ƒ7.50 a ƒ8. Bruine boonen 10 a 16.
Paardeboonen 6.00 a 6.50. Puivebooneu 7. a 7.75
Hennipzaad 8.50.
Kaas. Aangevoerd 36 partijen 24 a 27.
Goeboter ƒ1.20 a 1.40. IVeiboter lu ƒ1.24. p. n.®.
Aan stads waag gewogen, van 1521 Sept. 30/4,
776/8 en 60/16 boter, te zamen 17320 ned.
Boter 55 a 64 per vierde; 1,37s a 1.60 per n.
Ter markt 610 mutl aardapp. 2 it 2.50.
Dordrecht, 21 Sept. Tarwe door minder vraag 10 c.
lager. Jar. en ttveej. witte Z. en VI. 7.50 a S.90. Nieuwe
onveranderd G.GÜ a ƒ7.90. Rogge gevraagd. Jarige overm.
Z. en VI 5.60 a 6.30. Nieuwe do. 5.20 a 5.80. Gerst
booger. Winter 4.40 a 5 60 Zomer 4 it 4.80.
Haver prijshoudend, jar. ini. voeder 3 a 3.50,nieuwe do.
2.40 it 3; do. dikke 3.50 a 4.30 Paardeb. 5.S0 i
6.50. Br. boonen 5 c. lager 10 a 12. Goedkokende bl.
erwten ƒ8.50, afwijk, 7 li ƒ8, Witte pruisische 7.70.
Boekweit, Bergen opz. 162. Peel 360.
Londen, is Sept. Granen. Tarwe stil op vorige prijzen-,
gerst zeer ongeregeld in prijs; haver met goeden handel. Aan
voer van 11 tot 16 sept. 2345 qr. ini. en 27289 qr. vr. tarwe,
574 qr. ini. en 5092 qr. vr. gerst en 266S qr. ini. en 21097
qr. vreemde haver.
Aan de veemarkt van lieden waren aangevoerd: 6250
runderen, 316 kalveren, 2S470 schapen en 310 varkeDS. Voor
beste runderen werd 5/4, voor do. kalveren 7voor do.
schapen 5/8 en voor do. varkens 4/10 pr. steen betaald.
19 Sept. Boter, i'riesche 120/—, Kamper en Zwolle
108/ ii 114/—, Groningen 84/ it 94/—, Emden en Leer 100/
,7 102/Holstein eu Kiel 104/ a 106/Yersey 94/ a
112/Morlaix 88/ a 94/
20 Sept. Granen. Eng. en vr. tarwe stil op vorige
prijzen; gerst eu haver vast. Aanvoer van 1619 sept 350
qr. ml. en 9S60 qr. vr. tarwe; 860 qr. ini. en 2200 qr. vr.
gerst er. 590 qr. ini. en 2506 qr. vr. haver.
