advertenties.
ötnnenlanh.
Gemengde Berigten.
Zwolle, 10 October. De afloop der najaars-examens voor
liet lager onderwijs, zoo ongunstig te Haarlem, te Utrecht en
te Assen, is ook hier niet bemoedigend. Van de 31 aspirant-
hulponderwijzers werden 15, en voor de gymnastie van de 8
de helft toegelaten, maar voor den hoofdonderwijzersrang, waar
toe van de II aspiranten 9 waren opgekomen, slaagden er
slechts twee.
Burgerlijke Stand.
nemen, en Jat de landdag niet voor het gewone tijdstip, na
melijk omstreeks 'et midder van januarij zal bijeenkomen.
Doordien onlangs de schroefkanonneerboot der eerste
klasse Drache met bet beste gevolg is te water gelaten, bezit
de pruisische marine thans acht dezer bodems, waarvan er drie
in den loop dezes jaars zijn gebouwd. Hierbij komen de aan
wezige kanonneerbooten der tweede klasse, ten getale van vijf
tien. Tevens is dezer dagen de uitrusting van het in Engeland
gebouwde pantser-torenschip Arminius voltooid, doch het tweede
aldaar gebouwde vaartuig van diezelfde klasse, Cheops genaamd,
zal vermoedelijk niet bij de pruisische marine worden opgenomen.'
De Nordd. Zeitung deelt mede dat de heer von Zedlitz
eene circulaire heeft gezonden aan de commissarissen van po
litie in het hertogdom, waarin zij worden aangemaand om zoo
spoedig doenlijk eene opgaaf in te zenden, betreffende de staat
kundige vereenigingen, welke in de plaatsen waar zij gevestigd
zijn bestaan tevens behooren zij daarbij te voegen afschriften
der statuten, de namen der leden en der bestuurderen dier ver
eenigingen.
Dezer dagen zag hier eene uitvoerige beoordeeliug der
marine het licht, waarin wordt aangetoond, dat wel is waar
zeker getal gepantserde en andere schepen, meerendeels in vreemde
lauden zijn gebouwd, maar dat daardoor zelfs de grondslag
eeuer deugdelijke vloot niet is gelegd.
FrUUlHbrti S Oct. Iu diplomatiese kringen beweert men,
dat tusschen Oostenrijk en Mexico eene conventie is gesloten^
waarbij de bestaande bepalingen betreffende het werven ten
behoeve van Mexico van kracht zullen hlijven tot 1870.
Men meldt uit Bern, dat bij de bondsvergadering een
groot aantal voorstellen tot wijziging der bondsconstitutie zullen
worden ingediend door de commistie uit den standenraad
benoemd. Ouder deze voorstellen zullen zijn: 1° tot afschaffing
der straf van verbanning; 2V. tot het verbiedeD van hazardspelen"
3°. tot invoering van een zwitsersch wetboek van koophandel enz.
GOUDA11 October.
De discussien in de tweede kan u' der staten-generaal over
het ontwerp ter vaststelling van buitengewone maatregelen tot
wering van besmettelijke veeziekten en hare gevolgen, hebben
de goede uitkomst opgeleverd, dat het concept met algemeene
stemmen is aangenomen, maar hebben tevens de overtuiging
bevestigd hce verderfelijk de vruchten zijn eeuer partijzuchtige
oppositie. Kon er een onderwerp zijn, dat met uitsluiting van
partijbedoelingen, aller ernstige en bedaarde belangstelling mogt
opwekkfn, he.t is het gevaar dat een der grondzuilen van onze
welvaart, den rijken vees'apel bedreigt door het uitbreken eener
pestziekte, van welks woeden de vorige eeuw een allertreurigst
getuigenis geeft.
Het is niet te ontkennen dat de minister, aan wiens eerlijk
heid, vastheid en scherpzinnig beleid ons vaderland reeds zoo
veel goeds verschuldigd is, geenszins de groote bekommeriug
deelt, die vele deskundigen bevangen heeft en tevens een groo°t
vertrouwen schijnt te stellen op de kracht van partiele plaat
selijke maatregelen. Ook wij zijn niet vreemd aan de meening,
dat de minister hierin dwaalt, ter goeder trouw dwaalt. Doch
wij schrijven die dwaling toe aan zijne misschien te onverzet
telijke handhaving van de vrijheid en de regter. der burger
en aan zijne te groote ingenomenheid met het beginsel van
zelfbestuur. Maar buitengewone omstandigheden eischen bui-
tengewoue naatregelenhet dreigend gevaar eener algemeene
volksramp zan ongewone maatregelen wettigen, en onze nog
zoo weinig zelfstandige gemeentebesturen staan nog niet op de
hoogte om op /.ulk een moeijelijk oogenblik aan zich zeiven over
gelaten te worden. Onder deze omstandigheden „;v men mogen
vernachten, dat eene kamer, eenstemmig iu de hooge ,,-arde-
ring van de verdiensten van den grooten minister, blijk
gegeven hebben van bekommering over zijne opvatting der zaak
en aansporing tot kraeh*'srer optreden. De personeel vijandige
houding der opposit,. hec.t dit belethet belang der zaak werd
voorbijgezien om ijdele recriminatien, de bedaarde overwegin"
van het gevaar verdrongen door haarkloverijen.
De poging tot het onderdrukken van de eerste uitbarsting
der z ekte is verzuimd het eindeloos geteem ove. gedane zaken
nutteloos en ijdelhet komt er nu op aan de verdere uitbrei
ding te voorkomen, dat reeds oneindig moeijelijker is en welli<?t
onmogelijk zal bevonden worden.
Het uitzigt op algemeene maatregelen is geopendwij hopen
dat die niet ïang zullen uitblijven en vele kleingeestige en ra-
delcoze gemeentebesturen gebiedend zullen voorschrijven, wat
gedaan moet worden. Die in opregtheid nog twijfelt aan de
noodzakelijkheid om krachtig tusschen beide te komen, leze de
verslagen der veeartsen en hunne klagten over de gemeentebestu
ren of lette slechts om dezer laatsten activiteit te leeren waarderen
op deze kleine bijzonderheid, dat de commissaris des koning
in de provincie voor de derdemaal heeft moeten aanschrijven
om geregelde rapporten tijdig te ontvangen. Die zoo handelen
tegenover hunnen chef, zullen waarlijk niet ijverig zijn waa.
zij den minsten boer moeten gerieven.
De heer Foreest heeft, volgens het orgaan een welspre
kende rede gehouden, waarin het ministerie, hoe levenskracht»?
het nog is, toch weder verpletterd is. Men oordeele over de
anti-revolutionaire welsprekendheid, volgens de proeven daarvan
door het ergaan medegedeeld. De almagtige wereldbestuurder
bezoekt soms de volkeren (lees runderen, indien men ten minste
het nederlandsche volk niet met kalveren of stieren gelijk wji
achten) door ziekten, maar dan moeten toch al die maatregelen
genomen worden, die menscheljke wijsheid aanraadt. °]?Pn
van beiden is waar, of die maatregelen zijn vruchteloos 'en
verraden opstand tegen de hoogste wijsheid, of er moet kans
bestaan om den almagtigeu wereldbestuurder aan de maatrege
len van meuschclijke wijsheid te onderwerpen. Dit is noodiv
volgens den heer Foreest, in het eigenbelang van den minister'
aie dus zijne eer en kracht zoeken moet in eenen wanhopenden
strijd. Doet de minister het niet, dan blijft hij met de spade
op den schouder zitten om de magtiging te erlangen om te
handelen, als het kalf verdronken is. Zeker een leerzaam
beeld, dat van het vernuft bij de anti-revolutionairen getuigt
maar wii kunnen toch niet geloove dat de minister eene zoo'
areigende houding in de kamer heeft aangenomen, dat hij, no*
wel met eene spade, tot aanneming der wet wilde dwingen.
En immers is eene spade niet juist het werktuig waarmede
men een verdronken kalf uit eene put haalt. De natie mag zich
inmiddels geluk weuschen, dat een afgevaardigde, die anders
behalve een jaarlijksche speech, door geene menscheliike belan
gen tot spreken te brengen is, door zieke plc^eün*
zoo welsprekend is geworden. Inderdaad, dat belooft iet* voor
de toekomst. (Goess. Cour.)
Zaturdag i3 het ontwerp, houdende buitengewone maat
regelen tot wering van besmettelijke veeziekten en hare gevolgen
na verwerping der voorgestelde amendementen en motien met
algemeene stemmen aangenomen.
De leden van de eerste kamer der staten generaal zijn ter
vergadering bijeen geroepen tegen 13 dezer, des avonds ten
half acht ure.
"Welkom zal voorzeker den veehouders in deze dagen van
droeve vooruitzigten zijn de uitgave (bij den boekhandelaar G.
B. van Goor, alhier) van het door den heer J. A. Alers, rijks
veearts der le klasse uitgegeven ge sr. rift over de ook in onzen
omtiek uitgebroken runderpest. Het boekje is van geringen
omvang, min kostbaareenvoudig en duidelijk bevat het be
langrijke bijzonderheden, nuttige wenken en verstandige raad-
ge vinger, wier opvolging van het uiterste belang is voor den
bedreigden boerenstand en daarenboven eene opgave der maat
regelen in het belang van den veestapel te nemen. Wij twijfelen
geenzins aan de gunstige opname van dit op zijn nas gesproken
woord, daar het welbegrepen eigenbelang ook uca onverschil
ligste oewegen moet om zich te wapenen tegen het schromelijk
gevaar.
an provinciaal bestuur zijn opgaven ontvangen
etreffencle den veetyphus in de provincie Zuid-Holland, over
de week beginnende den 21 en eindigende den 30 sept. 1865.
Daaruit blijkt dat, terwijl het aantal runderen bij den aan
vang der week aanwezig 64,610 bedroeg 19 gcraeeiueu
uitgezonderd, waarvan het cijfer ontbreekt er ir» die week
zijn aangetast 790, aan de ziekte gestorven 159, afgemaakt
140, hersteld 96, aan het einde der week nog ziek 395.
Qoin rt **et kegin der veeziekte zijn er in het geheel aangetast
de ^ekte gestorven 1169, afgemaakt 674, hersteld 717.
Gedurende den loop der vorige week zijn te Schiedam
27 runderen als ziek geworden aangegeven. Als men dé slerke
i ermindering van den veestapel aldaar in aanmerking neemt, dan
ïs net getal bijgekomen zieken voorzeker groot te noemen.
Men schrijft uit Delfshaven In de laatst afgeloopene
neehi zijn alhier als door de veeziekte aangetast, aangegeven
29 runderen tegen 14 in de voorgaande week. Het geheele
getal aangetasten beloopt thans 270, terwijl in het alge»"1
de ziekte minder kwaadaardig schijnt te worden.
Men heeft abusievelijk gemeld in het Dagblad van Ztiid-
rlolland en s Gravenhage en in andere couranten dat de run
derpest aan den Hoek van Hol'and en op den Haak onder
s Gravesande, ahvaar 200 stuks vee in alffomeene weijerij
*oopea, zoude uitgebroken zijn.
Men heeft denkelijk hierdoor bedoeld de weijerij op den
Haak van den Oranje Polder onder Naaldwijk, alwaar 200
stuks vee Ioopen waaronder zich, zoo men zegt, runderpest zoude
hebben voorgedaan, ofschoon bouwlieden aldaar de zich voor
gedaan hebbende ziekte alleen voor longziekte houden.
Aan het rapport van dr. Ali Cohen over de veeziekte,
ontleenen wij het volgende
Men moet ten ailen tijde streng onderscheiden tusschen het
geen bij de eerste, de nog slechts sporadische ziektegevallen in
eene gemeente kan en moet gedaan worden en hetgeen te pas
komt als de ziekte er reeds algemeen verbreid, epizoötisch voor
komt; men behoort overal scherp verschil te maken tusschen
het worden der epizoötie in de besmette centra en het pas op
treden der ziekte in de peripberie van de besmette streek of
op verder afgelegen pur.ten des lands. Even irrationeel als het
mij zou voorkomen proeven te nemen met eenvoudige afzonde
ring, of met afzondering en behandeling, of ook met inenting
daar, waar de ziekte eerst aanvangt en een krachtig en oogen-
blikkelijk optreden wordt geëischt (onmiddellijke onteigening en
afmaking van het verdacht rund, zoo het niet reeds aan de
ziekte is bezweken, en, indien bij de lijkopening van dat voor
werp blijkt, dat hier de typhus werkelijk bestaat, onmiddellijke
verdachtverklaring van den geheelen koppel of stal, onteigening
en afmaking daarvan met dien verstande, dat de gezond bevon
den dieren onder de ncodige voorzorg in consumtie worden
vrijgelaten, en de eenigzi is aanmerkelijk ziek bevondene worden
onbruikbaar gemaakt er begraven) even rationeel dunken
mij de bedoelde proefnemingen in streken of gemeenten, waar
de besmetting reeds zoo algemeen is doorgedrongen, dat, ook
naar mijne meening, niets wezenlijks tegen, maar alles vóór dit
sr,elsel pleit. Het is mij zeer aangenaam geweest, uit den mond
van onderscheidene der voornaamste veeartsenijkundigen uit
üuitschland, die ik te Schiedam heb aangetroffen, te vernemen,
dat zij, die bij hunne aankomst aldaar van oordeel waren dat
het aldus met betrekking tot het steppenvee, waaronder de run-
derpest woedt, geldend stelsel van algeheele en voortgezette
afmaking ook hier, in deze centraalpunten der besmetting, moest
toegepast worden, nu, na een verblijf aldaar \an eene week en
langer, en na kennis te hebben genomen van den staat der
zaken iu g'heel zijn omvang en in verband tot den toestand
van ons gansche volksleven, ten eenen male terug kwamen van
hunne eerste meening, die ja voor andere lauden en in andere
omstandigheden juist is en passend en dan ook te regt in de
boeken uit den vreemde algemeen wordt geleerd en aangepre
zen, maar volstrekt niet zou passen, noch als rationeel beschouwd
kunnen worden met betrekking tot de centrale punten der te
genwoordige epizoötie in Zuid-Holland, de gemeenten Schiedam,
Kethel, Mathenesse en anderen.
In de nabijheid van 's Hage is men ijverig bezig met de
opmetingen voor den spoorweg van Rotterdam naar den Hoek
van Holland. Naar men verneemt, zal het station worden ge
vestigd aan den schiedamschen dijk, nabij het tolhuis, en zal
van daar eene verbinding worden gemaakt met de Westerhaven
en de Westerkade. Volgens andere berigten zouden de conces
sionarissen gebruik maken van de vrijheid, hun in art. 3 2
der voorwaarden gelaten, namelijk om gebruik te maken van
het gedeelte van den hollandschen spoorweg tusschen Schiedam
en Rotterdam.
Uit Hardenberg meldt men van 8 oet.Gisteren nacht
heeft het hier reeds zoo stc.k gevroren, dat men niet alleen
uit de aardappelen, die 's nachts buiten waren, het water even
als midden in den winter kon uitpersen, maar dat zelfs het
water met een tamelijk dikke ijskorst belegd was.
Gedurende de laatste helft van september heeft de hooge
temperatuur ten gevolge gehad, dat er in den omtrek van
Nijmegen een tal van meikevers rondvlogen en dat men ze
zelfs een paar dagen geleden nog met honderden uit de booraen
schudde. Zij waren intusschen uiterst traag en slaperig in
hunne bewpgingen.
De hooioosst in julij is op Duivelaad (Zeeland) schier
geheel mislukt, doch de regens in augustus, en het daarop
gevolgde warme weder deed het gras dermate groeijen, dat het
vee in de weiden overvloed van voeder vond. Zelfs ziet men
in sommige weiden het in deze streken nagenoeg ongekend
verschijnsel, dat men in dit jaargetijde bezig is te maaijen.
Tengevolge van den warmen en aanhoudenden zomer ziet
men ook hier, even als in andere oorden van ons vaderland,
dat aan de kastanjeboomen zich op nieuw bladeren en bloemen ont
wikkelen en dat de blaauwe druiven op den kouden grond en
zonder bijzondere zorg gekweekt, volkomen rsjp geworden zijn.
De Précurseur deelt de volgende bijzonderheden aangaande
de vrijmetselarij mede
i De vrijmetselarij is in geheel Oostenrijk verboden, zoowel
ais iu Spanje en Rusland. Duitschland, met uitzoudcring van
Oostenrijk, telt 287 loges, waarvan er 15 in het kleine koning
rijk Saksen gevonden geworden. In Frankrijk zijn er meer
dan 220 loges, behalve de 30 in Algerie en de koloniën. En
geland, Schotland en Ierland tellen gezamenlijk 1200 loges,
Zwitserland 27, Italië 45; Belgie en de Nederlanden 80, De
nemarken 5, Zweden en Noorwegen 12.
De vrijmetselarij heeft in Amerika ongeioofelijke vorderingen
gemaakt. Het noorden telt ongeveer 4000 loges. Het zuiden
is op dit punt minder ontwikkeld. In Brazilië zijn 65 loges.
Turkije, Perzie en China leggen aan de maconnieke propa
ganda geene hinderpalen meer in den weg. In de Oost-Iudieh
werken de christelijke, muzelmansche en indische loges in vrede
en harmonieop de eilanden in de Stille Zuidzee heerscht
dezelfde overeenstemming en gelijke vooruitgang.
In het geheel rekent men, dat er 7000 a 8000 geregeld
geconstitueerde loges op de oppervlakte der aarde bestaan, die
leden bij honderdduizenden tellen, behoorende tot alle rangen,
natiën en godsdiensten.
De Basutos hebben twee aanvallen der boeren op hunne hoofdplaats
afgeslagen. Tc iDgen zijn 6 oct. vijf met riet gedekte hofsteden be
nevens kerk en toren verbrand. Zaturdag he^ft de bank van Engeland
nogmaals het disconto verhoogd en wel tot 7pCt. Uit gebrek aan geld
is het russische leger 50 a 60 duizend man verminderd, zoodat er slechts
600,000 soldaten overblijven. Het sluiten der oostcunjksche leening wordt
vertraagd door den ongunstigen stand der etnope*che g< ldmarkt. Sedert
20 sept. is de cholera verdwenen langs de geheele knst der Zwarte zee
en van die van Marmora. De üaksers stellen hunne hoop op Frankrijk
om Pruisen tot rede te brengen. Iu het hospitaal te Algiers hebben
zich in de eerste week dezer maand tien gevallen voorgedaan van cholera.
De veeziekte is in Belgie aan het afnemen. De nieuw benoemde
eostenrijksche minister van koophandel, von Wullcrstorf, is eeu voorstan
der van het vrije handelstelsel. Ter inleiding van nieuwe leeningen
verzekert men dat de rijksdomeinen in europisch Rusland eene waarde
hebben van minstens 3160 millioeu roebels. Door de provinciale com
missie voor lager onderwijs te Haarlem zijn al de 35 kandidaten voor
den hoofdonderwijzersrang afgew ezen. De redacteur May is te Perleberg
vrijgesproken en is den pruisiselien arm naar Hamburg ontweken. Te
Parijs is eene bende van zes valsche munters ontdekt, die r.0 francs stukken
fabriceerde. De fransche ministers hebben geconstateerd, dat de muzel
mansche bedevaartgangers de cholera hebben overgebragt naar Egypte.
In Zweden is tot 1 april 1866 alle invoer van rundvee en schapen ver
boden. Ook hier te lande worden giften ingezameld voor de broodelooze
amerikaansche oudslaven. Bij den Briel zullen proeven genomen worden
met w ater/nijnen. Op de zeugstraat alhier bloeit een wilde kastanje
boom, maar te Delfgaauw pinkt men rijpe frambozen van nienw lot. -
Napoleon en von Bismarck confereren volgens melancholische politici over
de annexatie en vcrdeeling van Belgie, Zwitserland etc. In Noorwegen
is de invoering der jury voorgesteld. De chiuescbe opstand in westelijk
Tartarije maakt belangrijke vorderingen. De koning van Italië heeft
32 senatoren benoemd. Eeue aanstekende oogziekte is onder de schapen
in Noorwegen uitgebroken. Te Kopenhagen is men zeer ver in het
vervalschen \an levensmiddelen. Het schuttersfeest van Schaffhauseu
eindigt met een deficit van 30,000 fr. Het disconto is allerwegen
in navolging van Engeland verhoogd.
GOUDA.
Geboren5 Oct. Hendrik, ouders A. Verbruggen en V. Jongkoen.
Johanna Christina, ouders A. van Maaren en S. J. Sparnaaij. 9.
Johannes Arnoldus, ouders J. A. Raapis en P. van Erkel. Neeltje.
ouders C. van Harten en N. Sanders. Geertruida, ouders J. J. T her-
per en J E. van Eeuwen.
Overleden: 6 Oct. A. Teekeus, huisvr. van J. den Ouden, 57 j.
8. H. Bezem, 21. 9. C. M. van Hertum, 15 w. T. Mansvelu, -
j. 3 m. 10. J. Heeswijk, 6 m. J. H. Dutilh, 33 j.
SCHOONHOVEN.
Ingeschreven van 29 Sept. toe en inet 6 Oct. 1865.
Geboren; Lena, ouders J. Verkerk en F. van Ipenbarg. Jozeph,
ouders M. van Klaveren en K. Kreveld.
Overleden: T. Voomolen, 59 j., echtgenoote van P. Vermeij.
A. de Graaf, 76 jweduwe vau B. van Breeniiigen.
Getrouwd: C. Staalenburg met P. J. Wendels.
Heden overleed, na een laDgdurig en
o-eduldig lijden, zacht en kalm,_mijne ge
liefde jongste dochter JOHANNA HEX-
HIETTE, in den ouderdom van 33 jaren.
Goc'da, Wed. M. E. DUTILH,
10 October 1865. geb. van' CAPEL.
Eenige en algemeene kennisgeving.
Bij zijn overhaast vertrek naar GroningenIE HUUE
roept de ondergeteekende aan zijne vrien- een net Burger HUIS met TUIN en
den en bekenden een hartelijk vaarwel toe. SCHUURTJE, gelegen aan de rivier
J. M. VINCKERS, de Gouwe en aan den rijweg, tegen I No-
C'ommies der Posterijen. I vember aanstaande. Franco, te bevragen
GoriiA, 11 October 1SC5. bij J. MUl-DER, mi. timmerman te Gouda.
