Btnnenlanö. Gemengde Berigten. Aanstaanden maandag ligt een adres, in dien geest, ter onderteekening aan het bureau dezer courant. (Tiendeweg). Marktberigten. fïrvnrla 23 Nov. Tarwe. Poolsche p. last 310. Zeeuw, per mud ƒ3 a f 10.50. Rogge. Inl. 6 a 6.50, buileul 7 00 a 7.25. Gerst 4.50 h 6.00. Haver f 4 a o.2o Erwten f S.50 li 11. Bruine boonen f 12 a 14. P.iardeb. f 7 50 a f 7 75 Puivsbooneu 8.80 a 9. Ilennipz. S. -oektv. Fri pér 2100 ned. <8/170. Noordh. 180 a 1S5. zijtak van den spoorweg naar Laeken vertrokken; hij scheen zeer zwak te zijn. De discussien over hoofdstuk justitie zijn begonnen en daar mede de aanval der clericalen op den jongen chef van 't de partement, Bara. Door den heer Guilleri is het voorstel ingediend eiken burger, die lezen en schrijven kan, en 10 fr. belasting betaalt, het kiesregt te verleenen. Weenen, 23 Novemb. Heden is de nede.-oostenrijksche landdag door den stadhouder graaf Chorinsky geopend, die het september patent indiende. Hierna werd door 45 leden van den landdag een voorstel voorgelezen, hetwelk als een zeer scherp protest tegen dat patent kan beschouwd worden. Het voorstel werd gemotiveerd door de volgende gronden: dat vol gens het october-diploma de keizer alleen met medewerking van den staatsraad en van den landdag geregtigd is wetten uit te vaardigen, dat het september-patent uitgevaardigd is zonder die medewerking, dat door hetzelve de constitutionele regten, door het februarij-patent en het october-diploma aan de natie verleend, opgeheven werden en de absolute magt we der ingevoerd is. De rijksraad, aldus luidt het voorstel verder, heeft ten voile zijne bereidwilligheid te kennen gegeven om mede te werken tot eene vereffening der geschillen met Hon garije; slechts de rijksraad heeft het regt de constitutie te her zien de landdagen zijn daartoe niet bevoegd. Daar nu door deze handeling der regering het regtsbewustzijn van het volk diep geschokt en de ontwikkeling van de mate riele welvaart tegengegaan wordt, zoo stellen de voorstellers voor eene commissie te benoemen, aan welke de taak zal on gedragen worden om te onderzoeken, in hoe verre het september- patent nadeelig terugwerkt op het welzijn des lands en om daarover rapport uit te brengen. Het voorstel is daarna met groote meerderheid aangenomen. De heer von Schmerling heeft tegen gestemd. Een dergelijk voorstel is heden bij den landdag van Stier marken ingediend. 24 Nov. Blijkens telegrammen, alhier ontvangen, wordt gemeld dat de landdagen van Linz, Graz, Salzburg, Kiagenfurt, Bregenz, die gisteren werden geopend, een voorstel hebben ge daan, gelijkvormig met bet protest van den neder-oostenrijkschen landdag. Op de ianddagen van Praag, Briinn, Laibach, Lera- berg en Czeroowttz werden daarentegen voorstellen gedaan tot het indienen van adressen van dankbetuiging aan den keizer. De galliciscbe landdag heeft reeds het voorstel tot het uitbrea- gen van een adres van dankbe'uiging voor de invoering van het september-patent, met bijna algerneene stemmen aangenomen GOUDA, 25 November. ij meeoen onze studgeuooten opmerkzaam te moeten maken op het groote nadeel, waarmede deze gemeente wordt bedreigd ten gevolge van de verordening tot regeling der Gouwe-aan- gelegenheden, die onlangs door de vereenigde vergadering van Rijnland is vastgesteld. Daarbij wordt ouder anderen bepaald dat, met uitzondering van de gewone schuttingen, de sluizen alhier niet mogen worden geopend, behalve in de maanden juuij, julij en augustus en dan nog maar alleen, als het water is gedaald tot 0.45 el ouder A. P.; dat geen water door de volmolens mag worden ingelaten als de Gouwe hooger is van 15 mei tot 1 October dan 0.35 el onder A. P. en van 1 cot. tot 15 mei dan 0.45 el onder A. P., en daarenboven nimmer ge durende de werking van het stoomgemaal, noch binnen vijf uren daarna. Door deze en meer dergelijke bepalingen wordt de zuivering onzer grachten, zijlen en riolen zeer belemmerd, en zelfs gedurende een gedeelte van het jaar zoo goed als on mogelijk gemaakt. Het behoeft geen betoog, dat slecht drink water en stinkende grachten hiervau het onvermijdelijk gevolg zullen zijn, en dat dit een en ander op den gezondheidstoestand in onze stad eenen hoogst nadeeligen invloed zal uitoefenen. IV ij gunnen gaarne aan de polders, in wier vermeend belang deze bepalingen zijn gemaakt, eene goede gelegenheid om van nun water ontlast te worden, maar wij verlangen tevens dat voor de gezondheid eener bevolking van ruim vijftien duizend zielen behoorlijk worde gezorgd, te meer daar de polders aan ver betering van den waterstand op de Gouwe, blijkens de onder vinding na de stichting van het stoomgemaal opgedaan, geene behoefte hebben. Bij toeval is het vaststellen van deze verordening te onzer kennis gekomen, en, bedriegen wij ons niet, dan is bijna een ieder in Gouda van haar bestaan onkundig. Het schijnt dat het bestuur van Rijnland weinig op heeft met publiciteit, en liefst, comme au temps de nos pères, de zaken zooveel tnogelnk huiselijk behandelt. Anders zouden, dunkt ons, de belangheb- hebbenden in de gelegenheid zijn gesteld van deze bepalingen kennis te nemen en hunne bedenkingen daartegen in te brengen. Wat hiervan ook zij, de verordening behoeft, óm verbindende kracht te hebben, de goedkeuring van gedeput. staten. Naar wij vernemen, is die nog niet verleend. Wij raden derhalve onze stadgenooten aan zich tot die vergadering te wenden haa op de nadoelen te wijzen die voor ons uit deze verbodsbepa lingen zouden voortvloeijen, en haar mitsdien te verzoeken hare goedkeurig aan de bedoelde verordening niet te schenken Naar wij vernemen is op de laatstleden dingsdag ge houden bijeenkomst der timmermansbazen mei algemeene"stem- men besloten, gunstig te beschikken op het gedane verzoek hunner knechts ter verhooging der daggelden tot op 1.20 per dag, onder voorwaarde eehtcr, dat zij 's avonds te huis niet mogen werken eu er voortaan 10 uren per dag geregeld moet doorgewerkt worden, in te gaan met 1 januarij 1866. Naauwelijks was het bovengestelde berigt met genoegen door ons opgenomen, of wij vernemen dat een der timmer mansbazen ongenegen zoude zijn het gegeven woord gestand te doen. Wij hopen hartelijk dat niemand zoo onoeraden zal handelen en eene eenstemmig gemaakte afspraak ligtvaardii» zal verbreken, hij zou zich niet alleen bloot stellen aan alge meen-- minachting, maar ook de norzaak worden van niet te overziene moeijelijkheden. De persoon J. V., arbeider te Zevenhuizen, die op den 8 augustus jl. werd in hechtenis genomen als vermoedelijke schuldige aan een manslag, den vorigen dag te Gouda ge pleegd, is den 16 nov. jl., krachtens hevel van de raadkamer der regtbank te Rotterdam in vrijheid gesteld, omdat het, nan. men verneemt, .s gebleken dat hij valt iu de uitzonderende bepaling van art. 329 n°. 2, strafregt en het door hem ge pleegde alzoo niet strafbaar is. Bij kon. besluit is bewilliging verleend op het verzoek schrift van M. V roesom de Haan te Utrecht, eu P. Nourisse en van der Weerd te Noord-Waddinxveen, tot oprigting der naamlooze vennootschap: „Algerneene bouwmaatschappij," te vestigen te Utrecht. In de zitting van de tweede kamer van woensdag zijn de beraadslagingen voortge -' over afd. 6 (waterstaat) van de begrooting voor het dep. van binnenl. zaken. Bij de behan deling van art. 96 (jaarwedde van den rijks-commissaris bij de amsterdamsche kanaalmaatschappij), uitgetrokken voor eene so.a van f 3000, maakte de beer van Bosse bedenkingen tegen het voornemen der regering om die betrekking aan een laudsadvo- kaat op te dragen, terwijl hij het vooige-teld inkomen te hoog achtte. De hb. van Goltstein, Wintgens, Roebusseu er. Storm van 's Gravesande namen aan die beraadslaging deel. De mi nister van biuuenl. zaken verdedigde het voorgedragen artikel, waarom de heer vau Bosse het voorstel deed om de som van f 3000 tot 1000 terug te brengen. Dit voorstel werd, na eenige beraadslaging met 41 tegen 25 stemmen aangenomen. De minister verklaarde alstoen bet artikel in te trekken en deze aangelegenheid op andere wijze te zullen regelen, waarop de voorzitter te kennen gaf, dat ten gevolge van die verklaring art. 96 geen onderwerp van beraadslaging meer uitmaakte. Hierop ontstond eene breedvoerige woordenwisseling over de vraag of de regering al dan niet bet regt had om, na de ge vallen beslissing omtrent het amendement, het artikel terug te nemen. Ten einde die vraag uit te maken, stelde de hee- de Brauw voor, om, in de veronderstelling dat het artikel ver vallen was, het weder, gewijzigd gelijk het was geworden, in de begrooting op te nemen. Onderscheidene leden en ook de minister voerden daarover liet woord, waarna de heer de Brauw, naar aanleiding van de gemaakte opmerkingen, zijn voorviel introk. De beraadslagingen zijn in deze zitting gevorderd tot art. 100, dat betrekking heeft op de dienst van de staatsspoorwe gen over 1866. Alvorens dit artikel te behandelen, zal de begrooting van de staatsspoorwegen in beraadslaging worden gebragt. In de zitting van dondeidag is de begrooting van de staatsspoorwegen voor 186b ten bedrage van 19 millioen, met algerneene stemmen aangenomen. Heden voortzetting van de staatsbegrooting. Gisteren werkzaamheden in de sectien. Men leest in de ArnLemsche Courant: Dat bet voorgevallene in de zitting der tweede kamer en het dien ten gevolge door den heer Betz aangevraagd ontslag als minister van financiën ons zeer onaangenaam getroffen heeft, zullen wij niet behoeven te zeggen. Wij zien geene reden het te willen ontveinzen of verbloemen; wij zeggen het ronduit: het was een onverwachte slag, en die hard neerviel. Er is, het kan niet ontkend worden, eene breuk in het mi nisterie ontstaan en eene ernstige breuk. Een zijner hoofd mannen, een man van onlegenzeggelijken ijver, van ontegen zeggelijke bekwaamheid, een eerlijk en opregt man, is aan het mrnisterie ontvallen. liet is echter niet de breuk iu het mi nisterie, noch zelfs hetgeen de liberale partij in deu heer Betz verliest, wat ons het meest treft, is het verlies voor ons land. Ook in zake van finantie- en belasting-wezen heeft het liberale kabinet eene eigene, nieuwe, liberale rigting en er was nie mand beter geschikt en meer geregtigd deze rigting in uit voering te brengen, dan de heer Betz, wiens ministeriele loop baan nu zoo plotseling en ontijdig, te midden zijner hervormingen, door deze catastrophe is afgebroken. En waarom is die catastrophe gebeurd? waarom vroeg de heer Betz zijn ontslag? waarom kon hij thans niet anders doen, dan zijn ontslag vragen? Heeft hij landverraad gepleegd? heeft hij in eene dier tripotages deel genomen die on den staatsman èn den zedelijken menseh te gelijk veroordeelen Ia geenen deele. Maar de heer Betz heeft twee fouten be gaan, en in een politiek man is eene fout erger dan een misdrijf. De heer Betz heeft eerst e ne onvoorzigtigheid begaan en daarna eene zwakheid gehad. De onvoorzigtigheid was, dat hij een vertrouwelijken brief schreef, dien hij als minister niet had moeten schrijven, zelfs niet aan den vertrouwdsten vriend. De zwakheid bestond hierin, dat, toen men dit ver trouwelijk schrijven op de meest onbescheiden wijze tegen hem begon te misbruiken, hij niet terstond en openlijk zijn schrij ven erkende en den brief meedeelde. Eeu minister mag niet vertrouweneeu minister mag niet ouvoorzigtig eu niet zwak zijn. Doch deze twee fouten beging de heer Betz en daarvan is hij het slagtoffer geworden. Lees den brief, dien fameusen brief, door de oppositie op allerlei wijzen geëxploiteerd, met cursive en kapitale letters geïllustreerd, met commentarien, tusschen de regels, geïnterca- leerd, met vraag- eu uitroepings-teekens gelardeerd, lees hem bedaard en kalm na, lees hen- deu geest waarin hij geschre ven werd, als een vertrouw woord van een vriend aan een vriend en oud ambtgenoot, en gij zult met verwondering vragen, welke ijsselijkheden, welke groote schandalen, men dan toch eigenlijk iu dit schrijven vinden kan.' Geen. Die beweerde ijsselijkhelen en schandalen, welke de oppositie uit dezen brief haalt, zijn de ijsselijlheden en schan dalen die zij zelve er in nedergelegd heeft. Eu toch had een minister zulk een brief niet moeten schrijven, en vooral met een minister aan eeu lid der kamer, vooral niet tijdens de verkiezingen. De minister die deze fout - erger dan een mis drijf pleegt, kan niet aanblijven. Zelfs deze op zich zelf zoo onschuldige, voor den belaugeloozen en onbevooroordeelden lezer zoo gemakkelijk te begrijpen brief, maakt, op dit oogen- blik, de positie als minister onhoudbaar, zelfs deze brief waarin toch niets staat wat een eerlijk man met openlijk zou kunnen en mogen zeggen. Maar een miu-ster die onvoorzigtig is ge weest ec vertrouwd heeft, moet aftreden. \oor deu minister is het eerste gebod, de spreuk: „Wees trouw - en vertrouw DleDaTde oppositie zich pavaneert in haren coup de main dat zij zegepraalt, feest viert en jubelcert, is natuurlijk. Zelfs eene iovale oppositie zou dit in tr >damg geval, hoogte/doen. Doch, ook dit rumoer zal bedaren en met het doen schuimen zuilen de zeepbellen zicuODDositie liezen in hit vuile water waaruit zij on s eu i p heeft ons al het kwaad gedaan, dal z,j ons op het doen kon De heer Betz is gevallen. Maar de heer Betz zat weder opstaan De heer Betz heeft niets gedaan wat aan zijne eer of zijn karakter kan schaden. Hij is noch voor zijne par.ij noch voor zijn land verloren waaraan w,j hopendat dig weder zal geroepen worden z.jue krachten en talenten wijden In het volksblad leest men: Het openbaar worden van deu brief door den minister Betz, bewijst welke verregaande knoeijenjeu bij de hmburgsche - k ez neen hebben plaats gegrepen. Een minister heeft met alleen invloed op Se verkiezingen uitgeoefend, - dat wel met weusch - lijk, maar toch niet gezou wonleif.eD De'mfnister Betz heeft teregt begrepen dat hij niet kon aanblijven, nadat dit feit was bekeud geworden Wij bouden ons overtuigd, dat de schuld van den heer Thor- h»nl-p niet is bewezen en waarschijnlijk met zal kunnen Dene met is benezen e. j het hoog. hmti""karakter van den heer Thorbeeke onwaarschijnlijk, dat a karate vernederd, beloften, hetzij mondeling of aanstonds stremming 1» de ontwikkeling vau Een nieuw minister moet tijd hebben, om zich op de hoogte te stellen en zijn plan te regelen, en wij staan dns weder voor een poos stil, tengevolge van de machinatien der vrienden des vaderlands. En, dit toch staat alreeds vastwanneer de koning in dit ministerie eenen nieuwen minister van financien zal be noemd hebben, dan kan hij op denzelfden tegenstand rekenen. omdat het nu eenmaal aangenomen is, alles aftekeuren, wat y in een kabinet, waar Thorbeeke aan het hoofd staat, afkomstig is. Daarom arbeidt de heer van Zuylen c. s. voort om ook dezen minister en met hem al zijne ambtgenooten den voet te ligten. Doch de ondervinding heeft geleerd, dat men nog knapper dient te zijn dan de heer van Zuylen zich zei ven acht. om den uitnemenden staatsman van zijne plaats te verwijderen. Men zegt wei eens, dat de minister Thorbeeke met de spade op den schouder blijft staan, maar dat is toch beter dan om met de spade alles om te woelen of boosaardig een kuil te delven. Zwolle, 23 Nov. Heden avond had de reeds gemelde nutslezing van professor van Vloten uit Deventer plaats. Het onderwerp door hem behandeld trok aller aandacht, daar het niets meer of minder behelsde dan eene nagedachtenis, gewijd aan de vreugdedagen door ons en vele andere volken zoo ruimschoots gevierd ten gevolge der voor vijftig jaren herkre gen zelfstandigheid. Had deze nagedachtenis echter daarin be staan, dat genoemde spreker nog eens reeds de tot vervelens toe genoteue ellende opsomde van de dagen vau '13-'15 en den tegen - woordigen toestand hoog in de wolken verhief, 't nog eens liet voorkomen of na den val van Napoleon de hemel van boven in al zijn tooi en glorie op aarde was neergedaald eu begin selloosheid, lauwheid, tiranny en snoode willekeur eensklaps waren verdwenen, gewis van ffaller aandacht" zou dan in de verste verte geen sprake kunnen zijn. Maar men moet ook een van Vloten zijn om eeu ouderwep, zoo afgezaagd, nog smake lijk en frisch te maken zonder te vervallen in zoetsappigen humor, kwaadwillige scherts of raeercnbergsche fantazie. De man van 't gezono verstand was op 't gestoelte; 't gezond verstand was het dat daar sprJt over de laatste vijftig jaren en vooral deed uitkomen dat, hoewel vele volken na den val des geweldenaars met recht juichtonen aanhieven, er echter ook gevonden werden, die geen stof tot vreugde kenden hebben. En toen wees hij zijne hoorders op Italië, 't land met zijn drie kankers: typhus, monniken en Duitschers, 't land waar toen de heiligste regten eens volks met voeten Werden vertreden, 't land dat een schuilplaats werd voor roovers en boosdoeners. Een schets van den beruchten Metternicb deed dit alles meer iu bij/onderheden uitkomen. Hij besloot zijne lezing met den wensch dat, hoewel Italië in de laatste jaren machtig veel is vooruit gegaan, en reeds voor een groot gedeelte de vruchten geniet van een goed georganiseerden constitutioneelen staat, het spoedig zoover kome dat het dezelfde zegeningen geniete, die wij reeds in een half eeuwfeest herdacht hebben. Men wil in Denenurken eene zegelbelssting heffen op vreemde effecten- Negers en hlnnken h.-bben op Janiaic." enmenschelijk tegen elkander gewoed Franknjk vereenigt zich roet Engeland om den spaanschen overmoed tegen Chili te beteugelen. In Venezuela is een nieuwe op stand uitgebroken. De sultan heeft eene rekenkamer ingesteld. De koning van Pruisen heeft 15» kisten ontvangen met japansehe frnaijighe- den van den taikoen. Men verwacht ia Du.tsehland binnen eemgen tijd de invoering van bet ticudetiig stelsel van maten en gewtgten. De russisehe keizer wil zich niet inlaten met von Bismarck. De gel digheid van 170 italiaansche verkiezingen zai betwist worden. Prnisen heeft geen zin in 'cgervermindering omdat zijn levensadem wapen-geweld f r)e romeinsche gendarmes vatten moed tegen de roovers. - le Dublin is men op zijne hoede tegen verdachte schepen in hel kanaal ge zien Te Sommelsdi.k wordt op last van het gemeentebestuur eene loods gebouwd voor zieke koe.jen Het kaperschip thenand^h is van Liverpool naar New-York vertrokken. - Het zweedsche volk begint z.ch opentijk te verklaren voor de ontworpen wijziging der grond-set. - De vestingwerken van Duppel en Sooderburg zijn sedert eene maand volle dig -evvan-nd In PranknjK verlangt men meer afdoende bezuinigingen. Men wil in Italic de belastingc- hervormen en zeker ook vrminde- ren 'J Garibaldi wil niet van Caprera naar Horence komen om de parlementaire praatjes aaa te booten. - De provmcirivstacnm f riesland verbeteren het lot der onderwijzers. - De engelsche bank heeft bet dis conto bepaald op 6pCt.; de fransche op 4pCt. - De bisschop van Fampeluua noemt de tegenvvoonl'ge beschaving een schandaal tan 12—18 november rijn door den veetypbus m Z Holland aangetast. 1010, gestorven 114, afgemaakt 223, hersteld 48, nog zukC2o runderensedert het begin der ziekte aangetast bi34, gestonen afgemaald ~~03, hersteld 3-478.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1865 | | pagina 2