De Indische Begroeting.
I
r Effecten.
1863.
I
GOUDSCHE COURANT
gebragt,
satie, bekeering, verder zooveel mogelijk behoud
I860.
3
Der*.
3S»/,
33’/*
75%
A. BRINKMAN.
n
5»/l.
6716
Uitgave van A. BRINKMAN.
Lange Tiendeveg, D. n°. 60.
75»/g
16i/3
87i
3
°7s
777a
863/8
937*
28»'m
13
17*
77s
39/i«
87s
0
67s
47’/u
23%
383/s
5O’/8
561/i
X<fn bet
iet daar
waren aangevoerd
en en 350 varkens,
talveren 6/voor
p. st. betaald.
ingevoerd en onver
let ruim aangevoerd
37,
3‘. a
63/*
iristina, ouders J. D.
Davina, ouders H. He- i
ouders C. P. Clemens I
era I). D. L. van Goor
iders L. JDonker en
Deze Courant verschijnt des Donderdags en Zondags.
In de Stad geschiedt de uitgave des avonds te voren.
Do prijs per drie maanden is/2,franco p. post/2,25
Advertentiën van 16 regels tot des middags ten 12
ure, grootere moeten vóór 10 ure ingezonden zijn.
967s
774
«716
37a
sstilleerd bij G. F.
1, te GOUDA, niet
bij eene hoeveelheid
H kan a contant.
JENEVER a46%
nts, idem a 47’/jo 0
ever 2d,! soort (Mout-
kan 62 cents; inl.
’/io®/ol’"k1"’66';
mindere sterkte naar
he 112/ a 114/
0/ a 70/Emden
a 112/- Yersey
De pnjs der Advertentiën van één tot zes
regels met inbegrip van het zegel is 80 Cent, voor
eiken regel daarboven 10 Cent.
Buitengewone letters worden berekend naar
plaatsruimte.
1827,
477w
233/*
68V9
5071»
57
297*
1378
Langer dan een week heeft de tweede kamer zich bezig ge
houden met de eerste indische begrooting, door den vorigen
minister ingediend en door den tegenwoordigen in eenige pun
ten gewijzigd.
D§ verschillende partijen hadden in die discussie gelegenheid
zich met elkander te meter en het ministerie kan zich niet
op de overwinning beroemen, al stemden slechts vijf leden
tegen de begrooting. De aangenomen amendementen toch wer
den door den minister krachtig bestreden, juist omdat zij zaken
betroffen, waarin door dit ministerie verandering was gebragt,
terwijl de andere begrootingsp^sten weinig discussie uitlokten,
veel minder aanleiding tot amendementen gaven.
Vooreerst werd een milüoen op voord ragt van den heer van
Heukelom geschrapt, bestemd om de traktementen der inland-
sche hoofden en regenten te verhoogen, niet dat men die hoof
den een verbetering van hun inkomen misgunde, maar men
wilde die verhooging met de afschaffing der diensten verbin
den, die de Javanen verpiigt zijn aan bun hoofden te bewijzen.
Men wilde afschaffing der heerendiensten, en ter vergoeding
traktementsverhooging. Tot het eerste kon de minister niet
overgaan, zonder een vernieuwd onderzoek naar het drukkende
dier diensten. Hoeveel jaren zijn reeds verloopen sedert Saidjah’s
lot door Multatuli aan Neerlands volk is medegedeeld En
toch een minister des konings, een specialiteit voor indische
zaken moet nog een onderzoek instellen naar den toestand der
Javanen. Wel moet die toestand hoogst ingewikkeld zijn, al
staat dan ook met roode letteren boven den ingang van dien
doolhof: nDe Javaan wordt verdrukt.11
De meerderheid der tweede kamer wilde die twee zaken ver-
eenigd behandelen, en door de afstemming van dien begrootings-
post den minister noodzaken zijn onderzoek en zijn overleggingen
zooveel mogelijk te bespoedigen.
Ook een ander amendement der liberale partij werd door de
kamer aangenomen. De suiker-contractanten, die vroeger als
de oostindische nabobs bekend waren, schijnen het tegenwoor-
niet te breed te hebben, de plantages brengen jaarlijks
geen tonnen gouds meer op, en dat is toch noodzakelijk, wil
men in het Willemspark of op den schevenmgschen weg fat
soenlijk kunnen leven; daarom stelde de minister voor/880,000
ter gemoetkoming aan de suiker-contractanten uit te keeren.
De tweede kamer schijnt niet te hebben kunnen begrijpen, waar
toe die subsidie noodig was, en heeft den post doen vervallen.
Arme suiker-contractanten waar moet het heen met koop
vaardijvloot en handel, als de suikcr-’ndustrie aan eenige dui
zenden gulden wordt opgeofferd. Gelukkig dat er andere
middelen zijn die de schatkist niets behoeven te kosten en op
den duur beter zullen helpen. Zoowel ais in het westen vraagt
de landbouw ook in het oosten vrijheidgeef vrijheid, en de
suiker-industrie is gered beter dan met een pleistertje van 8
ton, dat slechts dienen kan om stinkende wonden te bedekken.
Nog werd met groote meerderheid op voorstel van den
ultra-behoudenden heer Rochussen de subsidie aan een maat
schappij, om een stoomvaartdienst van Java naar Australië in
werking te brengen, met de helft verminderd.
Reeds vroeger was door een firma te Batavia aangeboden
voor die verminderde subsidie een stoomvaartdienst naar Australië
te organiseren, en men begreep nu niet waarom aan een en-
gelsche maatschappij het dobbel moest uitgekeerd worden.
Eindelijk is nog een monopolie door de tweede kamer ver
nietigd. Op voorstel van den heer de Laat de Kanter werd
de post bevrachtingen met 325,000 verminderd, zijnde het
bedrag, dat wegens de geregelde bevrachtingen meer moet be
taald worden dan in het vervolg noodig zal zijn, als door het
gouvernement, even als door particulieren, in Indie schepen
J7S
5
U/8
53*
meer, 78 j.
er Spelt. A. M. Spee
I. J. M. Broekhuijscn. II
□eur en N. dc Bruin.
4
rijdag 7 September.
agste .Hoogste IGebleven
koers. I koers.
55’% 55%
6672 -
881/*-
De eerste begrooting voor Neerlands Indie is nu bij de wet
vastgesteld. De volksvertegenwoordigers hebben officieel kennis
kunnen maken met de indische huishoudingde digte sluijer,
waardoor alle indische zakeu bedekt waren wordt meer eu
meer opgeiigtin het indische huis zijn ramen gezet, en nu
kunnen ieder jaar de glazen gewasscheu worden.
Velé zaken zijn reeds bij deze eerste begrooting besproken»
eu de denkbeelden der verschillende partijen zijn duidelijker
omschreven. De liberale partij wil afschaffing van misbruiken,
wettige regeling van alles, dikwerf toepassing van westersche
beginselen van regt en billijkheid op oostersebe toestanden, af
schaffing van monopoliën en behoud van het batig slot.
De conservatieven handhaven in indische zaken hun naam,
zij willen alles behoudencultuurstelsel, monopoliën, suiker-
contracten, koffijtuinen, rottingslagen en vooral het batig slot.
Eindelijk heeft men nog ja, hoe kan men haar noemen
een evangelisch-indische partij. Deze partij eischt, volgens haar
woordvoerder opvoeding der Javanen, onderwijs en evangeli
satie, bekeering, verder zooveel mogelijk behoud van het be
staande en het batig slot.
Wee den minister, die dus niet eerbiedig nederknielt om
Neerlands gouden kalf het batig slot te aanbidden, wee
den minister, die maatregelen zoude durven voorstellen waar
door slechts een gedeelte van dit batig slot in gevaar kwam,
al moest men hem ook toestemmen, dat die maatregelen ook
dringend noodig waren in het belang van den Javaan. Hij
zoude in den strijd bezwijken. Een nederlandsch minister van
koloniën moet in de eerste plaats zorgen voor het batig slot,
ten tweede voor het batig slot, en ook in de derde plaats
moet het batig slot het onderwerp van zijn droomen en wa
ken zijn. Schiet er dan nog tijd en denkkracht over, dien kan
hij voor andere zaken besteden.
,/Er ligt een roofstaat aan de zee tusschen den Dollard en
de Schelde," werd jaren geleden het nederlandsche volk toege
voegd, en is de toestand na dien tijd veranderd? Is nog hei.
doel, het hoofddoel van iedere regering niet om geld, veel geld
uit Indie te trekken ten behoeve van het moederland?
Nederland heeft spoorwegen en kanalen noodig, Nederland
moet belastingen afschaffen, schuld amortiseren en de insulind-
sche koe moet niet slechts haar melk, maar ook haar vleesch
en bloed geven om daartoe te kunnen komen. Wat krijgt
Indie daarvoor terug? Hoe zijn in Indie de wegen, hoe het
onderwijs? Hoort men niet van tyd tot tyd van hongersnood
in het vruchtbaarste land der aarde, en worden da opstanden,
die onze troepen dikwijls vol op werk geven, allee r brood
dronkenheid en losbandigheid veroorzaakt? Voorzeker Neder
land heeft een groote verantwoording tegenover Indie, een
verantwoording, die niet is goed te maken met het toezenden
van zendelingen en bijbels.
Wanneer toeh zal dit meer door den Nederlander erkend
worden, wanneer zal er een partij opstaan, die zich afschei
dende van de tegenwoordige batig-slot-partijen, hoofdzakelijk
zal trachten regt voor den Javaan te verkrijgen, wier woord
voerders in het parlement, want die zal zij krijgen; het ne
derlandsche volk, bij de millioeuen ingedommeld, heeft, wakker
geschud, nog te veel waren christenzin, om de verdrukking en
en uitzuiging van zijn naasten, al is die dan ook bruin ge
kleurd te gedongen, wier woordvoerders zich met geen cultuur-
of consignatie-stelsel zullen bezig houden maar de verdrukking
van den Javaan constaterende, voor hem regt zullen eischen,
regt om te beschikken over zijn grond, over zijn arbeid, over
zijn wel en wee.
Wij morren over het regt van den sterkste; hoe beschouwen
wij Pruisens handelingen tegenover zijn vroegere bondgenooten
Verzetten zich alle partijen in ons land niet tegen de gewel
denarijen aan onze grenzen gepleegd, en toch op welk andf-r
regt d»n het regt van den sterkste rust ons bezit
geweld behouden worden, maar dan ook past het qpi wiet eea
ander tot misdaad aan te rekenen, wat sedert eeuwpr. door ons /-<
den eersten tijd zullen gedrukt worden, kan de afschaffing van
die bescherming niet anders dan nuttig voor het algemeen zijn.