m
ötnnenlanïu
Gemengde Berigten.
AD VERTENT IE N.
Marktberigten.
Burgerlijke Staud.
Éfli
Getrouwd
Raderstoomboot (1 EJssel.
spoorwegen alleen met toestemming van den landdag .zal kennen
verpachten oi vervreemden.
p)e Provincial Correspondenz be.r stigt, dat het noord-
duitsche parlement den 24" febr. geope ;d zal worden. Het
hlad constateert voorts met genoegen dat de voorbereidende
beraadslagingen over bet ontwerp def constitutie tol het resultaat
geleid heeft, dat bij eeue overeenstemming over de voornaamste
vronüsi.igen, op de bijzondere wenschen vau enkele regeringen
»elet is. De conferentie zal mitsdien weldra gesloten worden.
31 Januarij. Men verneemt dat de r.issisclte regering op
de i' peehe der Porte van 26 december heeft geantwoord, dat
zi, voor 't oogeijhlik niet an beoordeelen of de klagien over
Griekenland geregtvaardigd zijn, maar dat zij zal trachten
verdere inbreuken op het volkenregt te keer te gaan, terwijl
zij voor het overige gelooft dat slechts door een grootmoedig
initiatief van tie Porte de voortdurende conflicten kunnen op
houden, de belangen vau Turkije het best zullen bevorderd en
de svmpathie der Grieken zal opgewekt worden.
PetersbarZ, 30 Januarij. Bij keizerlijk bevel is de alhier
zitting houdende provinciale raad wegens zijne aan de regering
vijandige en onwettige houdtnp gesloten en de voorzitter ont
slagen." Alle leden hebben daarop hun ontslag ingediend.
GOUDA, 2 Februarij.
Met den 15 dezer maand zal op het rijkstelegraaf-kantoor
alhier de doorloopende dagdienst worden ingevoerd.
Z M. heeft benoemd tot notaris binnen het arr. Leyden,
ter standplaats de gemeente Boskoop, J. Maarschalk, candidaat-
notaris aldaar.
Naar men beweert, houdt men zich sedert eenigen tijd
aan het departement van biut.enlandsche zaken be/ig met de
voorbereiding of bewerking van de wet op het hooger onderwijs.
De minister van binnenl. zaken heeft bekend gemaakt,
dat de examens voor het verkrijgen van acten van bekwaam
heid tot liet geven van school- en huisonderwijs voor de eerste
maal iu het loepen Ie jaar zullen worden gehouden op woens
dag 24 april aanstaande en volgende dagen dat zij, die een
dc/er examens wenschen af te leggen, zieh uiterlijk op den 10°
bevorens behooren aan te melden bij den schoolopziener van
het district waarin zij wonen, of, van baitcn 's land komende,
voornemens zijn zich te vestigen, terwijl de dag en plaats van
het examen hun door deu schoolopziener zullen worden be
kend gemaakt.
De inspecteur van de geneeskundige dienst der landmagt
heeft ter kennis gebragt van de ouders of voogden, die voor
hunne zonen of pupillen de toelating als kweekeling bij 's rijks
kweekschool voor militaire geneeskundigen mogten verlangen,
dat op maandag <>n ln j< lij een vergelijkend examen over de
aspiranteu zsl word n geho den, en dat vóór 1 mei een daar
toe -trekkend er/-ekschritt aan hem zal moeten worden in-
ge/on leu. Het volgende getal plaatsen van kweekeling is ter
vervulling opengesteld voor de dienst hier te lande 12 iu
Ou>i-lu»lie 3> en ia \\es*-lmlie 2.
H»-t coutiug ut mtlitaiteu, dat in deu loop van dit jaar
naar Nei.prl.un'- h lmlie ztl worden uitgezonden, is vastgesteld
als volgt: 25» 0 ra .n naar Oo-t ludie en naar West-ludie; 71
man naar Surin me en 45 m n naar Curatjao.
Bj «Ie tweede kauier der stateii-generaai is ingekomen
het regerings-iiiitwoord, betreffende buitenlanüsche zaken. Na
het voor» p s ellen van eenige politieke beschouwingen, meent
de minis er, dat de internationale sanctie der losmaking van
Limburg van den duitschen bond wenscheltjk, maar niet nood
zakelijk is. Noje s de kwestie der Ooster-Schelde kan de mi
nister vo^r als nog niet meer zeggen, dan in de eerste kamer
is geschied.
Nog is ingekomen de memorie van antwoord van den mi
nister van koloniën. HpI programma is naauwgezette hand
having der wettenregeling van een verbeterd onderwijs
regeling der uitgitte van gronden tot uitbreiding der particu
liere nijverheid herziening der voorwaardeu van concessie der
miinontgmningverbetering van het regtswezen en de politie;
handhaving van orde en gezagbevordering en verbetering
der gouvernements-cultures en alle zoodanige maatregelen, welke
de welvaart in de kolomen kunnen bevorderen. Dit wordt
nader iu bijzonderheden uiteengezet.
De uedcrl. handelmaatschappij heeft op 31 jan. jl. een
voor de nederl. reederijen op de groote vaart belangrijk besluit
van den minister van koloniën kenbaar gemaakt. In plaats
van de gewone beurt be vracht in gen van Indie naar Nederland
a 110 voor schepen onder en 105 boven de 400 gemeten
lasten, per uitleverend last producten volgens tarief, zal met
den aanvang van 1868 de bevrachting plaats hebben bij open
bare inschrijving en wel in dier voege, dat omstreeks 4/* der
voor den overvoer der gouvernements-consignatie-producten be-
noodigde scheepsruimte in Nederland en omstreeks */5 in Indie
op de nieuwe wijze zullen worden ingehuurd.
Het Bat. Handelsblad bevat het voegende artikel
Dat de heer mr. P. Mijer bij zijne benoeming tot gouverneur-
generaal van Nederlandsch-lndie toch gedacht heeft aan de
mogelijkheid, dat zijne regering wel eens niet lang genoeg kon
duren, om hem door het over te leggen kapitaal schadeloos te
stellen voor het geringer pensioen 6000), dat een goi"\-
gen. geniet, bij vergelijking met het actueel pensioen van den
heer Mijer 10,000), blijkt, naar men ons mededeelt., uit de
voorwaarden, gevoegd bij het besluit zijner benoeming; daarin
toch wordt bedongen, dat hij, binnen twee jaren na de aan
vaarding zijner betrekking weder aftredende, het volle genot
behoudt van zijn als lid in den raad van Indie genoten pen
sioen (twee duizend gulden meer dan waarop hij aanspraak
heeft). Er gaat toch niets boven voorzigtigheid.
Men leest in het Utr. Dagblad:
Het Handbl. en de Arnh. Courant meenen de niet herbe
noeming van den burgemeester Pijls te Maastricht aan politieke
rancune, aan kwaadwillige machiuatieu aan onhandigheid
en kleingeestigheid te moeten toeschrijven. Zij meenen, dat
de regering, even als met den hoogleeraar Buijs, later mis
schien ook te Maastricht zal moeten toegeven. Het Handbl.
had zulke handelingen van den minister niet verwacht; de
Arnh. Cour. verheugt zich er bijna over, dat men alzoo krach
ten beschikbaar stelt voor de liberale partij, die door officiële
betrekkingen tot nu toe werden geneutraliseerd.
Den 10n januarij 11. is aan de tweede kamer der staten-
generaal aangeboden een ontwerp van wet, tot regeling der
schutterijen. Wij deelen hieruit de voornaamste bepalingen
onzen lezers mede.
Artikel 1 luidt als volgt
„Alle mannelijke ingezetenen van het rijk, voor zoo ver zij
niet bij 's rijks zee- of landmagt in dienst zijn, zijn tot de
dienst bij de schutterijen verpligt van het jaar, volgende op
dat, waarin zij hun 21,te jaar zijn ingetreden tot den lh aug.
van het jaar, waarin zij hun 34ste volbrengen.
In art. 3 is de sterkte der schutterijen zoodanig bepaald,
dat die in tijd van vrede, drie man en in tijd van oorlog zes
man van elke honderd mannelijke inwoners in elke gemeente
zal bedragen.
Na het volbrengen van eenen diensttijd van vijf jaren gaat
men tot de reserve over.
Plaatsvervanging is vrij gelaten, doch alleen door iemand,
die bij de land- of zeeraagt hier te lande of in de koloniën of
bij de schutterij gediend heeft, behoudens verdere bepalingen
omtrent lengte, ligehamelijke gesteldheid enz.
Vrijstelling van dienst wordt verleend aan
1°. hem, die kleiner is dan 1.55 el
2°. hem, die door ziekelijke gesteldheid of gebreken, voor
genezing niet vatbaar, ongeschikt is voor de dienst;
3°. de geestelijken en de bedienaren van de godsdienst bij
de kerkgenootschappen
4°. de studenten iu de godgeleerdheid, die aan erkende in-
rigtingen van ouderwijs tot geestelijken of bedienaren
vun de godsdienst, bij de kerkgenootschappen opgeleid
w erden
5°. de hoofden der departementen vau algemeen bestuur;
6°. onze commissarissen in de provinciën;
7°. de burgemeesters der gemeenten
8°. de auditeurs bij de schuttersraden.
Verder zijn er tweeklassen van oefening in den wapenhandel.
De eerste bestaat uit schutters die niet of niet genoegzaam
geoefend zijn, en de tweede uit hen, die geacht worden ge
noegzaam geoefend te zijn.
De schutters der eerste klasse worden jaarlijks 40 maal, die
der tweede k'asse jaarlijks 10 maal inden wapenhandel en het
schieten geoefend, welke oefeningen niet meer dan eenmaal
's weeks, en zooveel mogelijk in vereeuiging met die der uti
litaire bezetting gehouden worden. Bovendien worden twee
wapenschouwingen jaarlijks gehouden. In gemeenten van ge
ringe bevolking, kaa echter de schutterij van de oefeningen
worden vrijgelaten, wanneer zij door verren afstand van au-
dere gemeenten met welker schutterijen zij is vereenigd, daarin
verhinderd worden.
Door deu koning kan een inspecteur met het toezigt over
de schuttercorpsen worden belast.
In de kosten van oprigting en onderhoud der schutterij
wordt door de gemeenten, ieder voor de hare, voorzien, voor
zoover die niet ten laste van het rijk of van de leden der
schutterij zijn gebragt.
Omtrent dit artikel, dat bij vele gemeentebesturen bezwaren
in het leven zal roepen, wordt in de memorie van toelichting
die het wetsontwerp vergezelt, gezegd
Dat de regering het billijk acht, dat, daar de schutterijen
reeds ia tijd v*yi vrede worden ingerigt en yoorbereid om in
tijd van oorlog en gevaar tbt 'slands verdediging te kunnen
optreden, de gemeenten in de te dragen kosten van 's rijks
wege worden te gemoet gekomen. Zij wenscht dit punt echter
zóó te regelen, dat de gemeenten belang blijven hebben bij
het houden ee»ter voldoende controle, zonder welke 's rijks fi
nancien door overbodige en weelderige uitgaven zouden worden
bezwaard. Eene tegemoetkoming, bij wijze van afkoop, zal
daartoe het meest geschikte middel zijn. Volgens de laatste
memorie van beantwoording is het jaariijksche bedrag der
kosten, weike ten laste der gemeenten komen, gemiddeld op 6
a 7 voor eiken schutter te berekenen. In aaumerking ge
nomen, dat volgens het ontwerp de gemeenten zullen worden
ontheven van het onderhoud der wapenen, waarvan zij tot
dusver de kosten droegen, dan schijnt eene jaariijksche uitkee-
ring van 's rijks wege tot een maximum van 5 per dienst
doend schutter eene genoegzame tegemoetkoming.
Verder bevat het ontwerp nog verscheidene bepalingen om
trent de regtspleging, de straffen en de tucht bij de schutterij,
die in hoofdzaak weinig verschillen van die, vervat in de be
staande wet op de schutterijen.
Dit ontwerp van wet, dat, wanneer het door de beide kamers
wordt aangenomen, aan de regering de gelegenheid geeft eene
schutterij van p. m. 100,U0Q man sterk onder de wapenen te
roepen, zal voorzeker beter dan de bestaande wet iu tijd van
oorlog in de behoeften der verdediging van ons vaderland
kunnen voorzien, doordien de plattelandsbewoners, over het
algemeen het krachtigste deel der natie, door geoefendheid, meer
geschikt zullen zijn voor het doel, waartoe de schutterijen zijn
opgerigt.^
Den 5n augustus e. k. zal het twee eeuwen geleden zijn
dat het blijspel „TartufFe" van Molière, voor het eerst iu zijn
geheel weid opgevoerd, drie jaren nadat het te Versailles ge
deeltelijk was vertoond bij wijze van proefneming. De geschie
denis van dat blijspel is hoogst belangrijk, maar zou hier te
veel plaats vorderen. Wij mogen die alleen verzoeken voor
de korte geschiedenis der vertooning van Molières meesterstuk
op dingsdag 11. in den leidschen schouwburg. Zijn meester
stuk zeggen wij, want zijne biographen en critici komen daarin
overeen, dat zij gewoon zijn te zeggen le Misanthrope serait
la plus belle de ses comedies, s'ii n'avait pas fait le TartufFe."
Dat de zaal eivol was, liet zich verwachten. Hebben vau
devilles, enz. het vermogen niet om de leidseue kunstliefheb
bers in massa naar de Oude Vest te lokken, laat er een treurspel
van Schiller of een blijspel V3n Molièreof anderszins een
degelijk stuk worden gegeven, en „le ban et Barrière-ban" van
onze kunstminnaars zijn op 't appèl.
Eu dan de opvoering? Want hoe jammer indien zulke voor
treffelijke kunstvoortbrengelen eens niet naar den eisch der
kun&t werden vertolkt. Daarvoor waren wij echter thans niet
bevreesd, want èn de namen der veriooners hebben „guten
Klang", èn bet gerucht was er reeds dat te Amsterdam de
opvoering niets te wenschen had overgelaten. Inderdaad was
de opvoertng zóó goed, zóó voortreffelijk als wij die zelden
van dat blijspel hebben gezien. De heeren Tjasink (Orgon)
en Veltmau (TartufFe) waren volkomen meester van hunne zaak.
Beide rollen konden niet beter worden wedergegeven. Mevr.
Kleine-Gartraan (Elraire) is natuurlijk reeds lang boven onzen
lof verheven, en verdient thans, zonder eenige mededinging,
den naam van „Nederlands eerste tooneelkunstenares". Zij was
zoo waar, zoo natuurlijk, zoo eenvoudig. Maar eere wie
eere toekomtaan mevr. von der Fmck (Dorine) komt vooral
buitengewone lof <oe. 1? het omdat hare rol de moeijelijkste
en de aantrekkelijkste is In elk geval was zij eene echte
XVIIde eeuwsche kamenier in al hare onbetaalbare fee'sdchtig-
heid en onbeschaamdheid, maar ook getrouwheid en opregtheid,
en vooral gehechtheid aan bet huis, waartoe zij behoort en
waar zij den baas speelt. Leidsch Dagbl.
De saksische regering heeft honderd gegoten stalen kanonnen besteld
bij hrupp te Essen. Ten gevolge van den dooi is Yorkshire grooten—
deeis overstroomd. De atlautische teh graal' heeft iu vijf maanden
nagenoeg een milhoen gulden opgebragt. Men verwacht de uitbreiding
der prerogatieven van den frauschen senaat. Gritkenland wil zijn
leger brengen op 31U00 man. De fabriek van v. \l»»s;ngeu en v. Heel
is dingsdag avond gedeeltelijk door brand vernield. De prins van
Thuin en Taiis heeft zijn postregt met den inventaris van het postwe
zen aan Pruisen verkocht voor 3 niillioen th. De admiraal Persano
is door den senaat te Florence in staat vau beschuldiging gesteld wegens
ongehoorzaamheid, onbekwaamheid en achteloosheid. De twaalf koeijen
in de vorige week zoo manmoedig in beslag genomen waren maandag
weder verdwenen. - De volksvriend zal zijn naam wijzigen in minister-
vriend. Ook in Turkije begint men te deuken over eene volksver—
tegenwoordiging Te Deventer zal een lokaal gebouwd worden vau
60 duizend gulden voor de hoogrre burgerschool Eene engelsche
firma zal te Veere eene stoomfabriek oprigten voor machiuerieD. De
president der republiek. Grenada, geueraal Mosquera, heeft zijne waar
digheid nedergelegd wegens de heerscbeude regeringloosheid. De ve» pe^t
is uitgebroken te Dodewaaid. Lit de bauk te Bahia is eeoe waarde
van 360,000 gulden gestolen. Caudia zal een christen tot gouverneur
bekomen. De groote veldtent van deu koning wordt van het Loo
naar de parijsche tentoonstelling gezonden. De arnsterdamsche raad heeft
het sluiten der beurs op nieuwjaarsdag en op aotdeu vrijdag geweigerd.
De edelgarde van den sultan is ontbonden Een ainerikaauseb es
kader vau 12 schepen zal naar het oosten stevenen. Lit Pruisen meldt
men dat te Weeueu het plan bestaat om deu rentestand der mctallieken
op de helft te brengen. Juarez heeft zijn med»dinger Ortega gevangeu
genomen. Te New-Castle is eene groote reformvergadcring gehouden.
Italië ondersteuut den opstuud op Caudia. Men veiwacht deu. suitan
te Parijs op de teutooustellni:».
GrOUda, 31 Januarij. Tarw e Poolscne per 2400 kilo 445.
Roode Kleefsche 440. Zeeuws, per mud 11.50 a 13 50.
Rogge J 8 a 8.60. Gerst 7.25 a S. Haver 4 a 5.
Boekweit. Fransehe per 2100 kilo 210 a 212. Noordbra-
bantsche 220 a 225. Bruine boonen /12 a ƒ16.
De veemarkt was zonder aanvoer.
Boter 1.10 a 1.30 per ned. pond.
GOL DA.
Geboren 29 Januarij. Margriet ha Catharina, ouder.- A. van As eu
M. C Riga Adam Mephanus, ouders A b. bchicbro k en D vau den
Berg. 30. Johanna Margaretba, ouders E. Zwaauevcld eu J. Baak.
Paulina, ouders H. Neef eu C. L. Appel Mart una Grietje, ouders
A Wiltenburg en G. Sterker. Piet r Abraham, ouders .1. Gocdewaagen
en E hooij 31. Lltiucusia eu Jacobus, oudus P. van GasSii en W. vau
den Hoek.
Overleden: 29 Jan. G. Voordewind, liuisvr. van J M. J. Scharle-
inan, 56 j. C. btolk, 1 j. 3 w. P P. J. de hiijser, 6 w. 30. J.
C. Piuckse, hu'.svr. van J. L. R. de KeLzer, 35 j D. W. H. 011fiers, 6
m. 31. A H. vau der Kltijn, 7 m. A van der Meijden, wed. J.
van Loon, 68 j.
Gehuwd: 30 Jan. N. Faaij en A. \an der kleijn. M. de Vletter
en A. C. Spit. J. van Dam eu T. Goedewaagen. J. van der bluijs
en J. M. de Groot M. Mol en M. Ophof.
§30
Getrouwd
M. de VLETTER
en
A. C. SPIT.
Goüda, 30 Januari 1867.
K. J. WIJLACKER
Rotter d<my en
30 Januari 1867. C. MANIFARGES.
Bevallen van een Zoou E. KOOI,
geliefde echtgenoote van
J. GOEDEWAAGEN.
Gouda, 30 Jauuarij 1867.
Voor de menigvuldige blijken van
belangstelling en vriendschap, bij gelegen
heid van hun vijf en twintigjarig huwe
lijksfeest, en hun huwelijk ondervonden,
betuigen de ondergeteekenden aan allen
huuneii welmeenenden en hartelijken dank.
F. GOEDEWAAGEN.
P, C, de JONG.
J. van DAM.
T. GOEDEWAAGEN.
Gouda.. 1 Febr. 1S67.
De Ondergeteekende gevoelt zicb ver
plicht allen, die hem door hunne giften
ondersteund, of door hun' liefde-arbeid
geholpen hebben, Gods milden zegen toe
te wenschen. Hij mag zich verblijden,
dat hij aanvankelijk in staat is gesteld
zijn beroep weder uit te oefenen en beveelt
zicb beleefdelijk zijnen begunstigers aan.
Gouda. J. VONK,
Raam, O. 176. Mr. Broodbakker.
Van Gouda Maandag eu Dingsdag 'smor-
gens 6 uren.de overige werkdagen 's mor
gens 7 uren.
Van Rottordam op gelijke dag*n 's na
middags 2 nreu. Dagelijks Retour kaart erf
