öwttenlanït.
Dhtnenlanh.
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
"mijmeringen.
Vergadering van den Gemeenteraad.
Burgerlijke Stand.
De kosten van dit onderwijs hebben bedragen f 1,742, ter
wijl het bedrag der schoolgelden 132.50 was.
IV rijks hoogere burgerschool telde, met inbegrip van den
direcieur, 8 leeraren, terwijl het getal leerlingen op het einde
des jaais 40 was.
De staat van het onderwijs is even als die der schoollocalen
zeer goed te noemen.
De gymnastiekschool, waar de leerlingen der latijnsche school,
der hoogere burgerschool en der lagere openbare scholen onder
wijs ontvangen, verdient allen lof.
De zwem.-chool was gedurende 1866 slechts weinige dagen
opengesteld, wegens het minder gunstige weder en de heer-
schende ziekte.
De latijnsche schooi verkreeg dit jaar een geheel nieuwe
inrigtingaan het onderwijs in de verpligte vakken werd dat
in de moderne talen toegevoegd. Het getal leerlingen bedroeg
op het einde des jaars 10. Curatoren dier inrigting hebber
daarvan de beste verwachting. De kosten der latijnsche school
beliepen 2,817.00l/2, teiwijl bet minerval 412,50 bedroeg.
l)e openbare muziekschool telde 18 leerlingen, waarvan de
helft gratis onderwijs ontving. De commissie was over het
gegeven onderwijs zeer tevreden.
De openbare boekerij, verscheidene belangrijke boekwerken
bevattende, wordt beheerd door vier librymeesters.
Het departement Gonda der maatschappij tot nut van 't al
gemeen telt 96 gewone en 3 eereleden.
Van de leesbibliotheek van dit departement wordt door velen
gebruikt gemaakt.
De rederijkerskamer //de Goudsbloem" telt 7 eereleden, 8
werkende en 43 gewone leden.
Het departement Gouda, der nederlaudsche maatschappij tot
bevordering van nijverheid, telde 32 leden.
De zangvereeniging Cmciiia telde 35 werkende, 78 buiten
gewone en 8 honoraire leden.
Het muziekgezelschap Euphocia had 30 werkende en 130
gewone leden.
De liedertafel „Gouda's mannenkoor" bestaat uit 18 werkende
en 25 andere leden.
In den toestand der behoeftige klasse was weinig verande
ring merkbaar. De hooge prijs der eerste levensbehoeften werd
vergoed door ruimschoots werk op de meeste fabrieken.
Op den 31° december 1S66 werden zeven instellingen van
liefdadigheid van wege de gemeente beheerd of gesubsidieerd.
120 huisgezinnen en 149 afzonderlijk levende personen ont
vingen gedurende het geheele jaar onderstand, 185 huisgezin
nen en 30 afzonderlijk levende personen tijdelijk.
Door die instellingen werd als subsidie en anderJns ont
vangen 51,568.65 en uitgegeven 46,673.14y8, volgens de
goedgekeurde rekeningen van 1865.
Hst getal elders armlastigen, in de gemeente bedeeld, bedroeg
183, dat der van wege de gemeente elders bedeelden 159.
Het getal bedeelden door het burgerlijk bestuur was minder
dan in het vorige jaar. Vele kerkelijke armbesturen gaau voort
met den last der armverzorging zooveel mogelijk op de bur
gerlijke besturen te doen uederkomen. Door het burgerlijk eu
de verschillende kerkelijke armbesturen werden 1423 personen
onafgebroken en 20S4 tijdelijk ondersteundde uitgaven be
droegen te zamen 25,251.73.
In het oudemannenhuis werden verpleegd 33 personende
ui;gaven bedroegen 11,384.56.
In het weeshuis werden verpleegd 33 personende uitgaven
waren 8562.04.
In het bestedelingshuis van kinderen werden 44 kinderen
opgenomen uitgaven 6849.935.
Het oudevrou wen huis telde 41 verpleegden en het gasthuis
128 de uitgaven dezer gestichten waren f 16,643.31».
Het isr. oudemannen- en vrouwenhuis had 12 verpleegden;
de onkosten bedroegen 1610.
Er waren 10 hofjes met 132 inwonende personen; de uit
gaven bedroegen 9S8.44.
Drie genootschappen tot het verschaffen van kleeding gaven
433.73 uit.
Door de vereeniging „tot hulp der vrouwen" werd aan $7
kraamvrouwen tot een bedrag van 437.06 hulp verstrekt.
Yan twee commissien tot soepbere;dirg bedroegen de uitga
ven 2988.82*.
De werkinrigting tot wering van bedelarij wordt door bij
dragen van particulieren onderhouden. Voortdurend blijft deze
inrigting aan haar doel beantwoorden. Haar uitgaven bedroe
gen 6152.40. Het kleinste getal personen, in die inrigting
gelijktijdig verpleegd, beliep 41, bet grootste 80. 32 bestede
lingen waren tegen een kleine geldelijke bijdrage in doorloo-
pende verpleging opgenomen.
Het genootschap „tot hulpbetoon aan eerlijke en vlijtige ar
moede" verschafte aan 38 personen werk en besteedde daar
toe 757.21.
De gezamentlijke uitgaven voor het armwezen bedroegen
84,822.725, waarvan door de gemeente 28,481.93 werd
verstrekt. (Slot volgt.)
Londen, 1 Junij. lu de zittiug van het lagerhuis heeft
de heer Laings een amendement op de reformbill voorgesteld,
houdende dat de burgteu, die minder dan 10,000 inwoners
tellen, niet meer dan een vertegenwoordiger zouden kunnen
afvaardigen. Het amendement werd ondersteund door den
heer Gladstone; nadat de heer Disraeli er zich tegen had ver
zet, werd het aangenomen met 306 tegen 179 stemmen.
ParijS, 3 Junij. De oprigting van een permanent inter
nationaal verbond ter gunste van den vrede heeft haar beslag
gekregen. In den internationalen cercie van het Champ de
Mars liggen lijsten ter leekeuing. Onder de personen, die
reeds toegetreden zijn, noemt men den beroemden chemist
Liebig, Michel Chevalier, Doifus, Pascboud, enz.
Pesth, 2 Junij. Het lagerhuis heeft het voorstel van het
ministerie aangenomen, waarbij in het inaugureel diploma eene
bijzondere paragraaf gelascht wordt, strekkende om de bezwaren
op te heffen tegen de wettigheid van de abdicatien van keizer
Ferdinand en den aartshertog Frans Karei, die door den hon-
gaarschen rijksdag niet gesanctioneerd zijn.
Madrid, i Junij. De senaat heeft het ontwerp goedge
keurd, waarbij het jaarlijksch contingent definitief bepaald wordt
op 40,000 man. De regering en de commissie van den senaat
hebben een amendement van den markies del Duero aangeno
men, volgens hetwelk de regering de bevoegdheid heeft, om
bij decreet de reserve onder de wapens te roepen.
GOUDA, 5 Junij.
Zaturdag zijn in de zitting van de tweede kamer der
staten-generaal de beraadslagingen voortgezet over art. 238 en
de daarop voorgestelde nieuwe artikelen door den heer Geert
sema, strekkende om te herstellen het in het ontwerp van den
heer Thorbecke opgenomen mutueel appèl. De minister be
strijdt het stelsel van den heer Geertsema, tn maakt den voor
steller opmerkzaam, bij mogelijke aanneming, op eenige leemten
in de redactie. De beet Godefroi stelt op het nieuwe artikel
239 een subamendement voor. Op voorstel van den heer
Geertsema wordt besloten eerst te stemmen over art. 238
(nieuw), ten einde dan later over de onderdeelcn te beraad
slagen. In omvrage gebragt, verklaren zich 2b leden voor en
28 leden tegen het nieuw art. 238. Alzoo staken de stemmen
en zal de herstemming en voortzetting der beraadslagingen
plaats hebben maandag aaust.
In de zitting van de tweede kamer der staten-generaal
van maandag zijn ingekomen het tractaat van handel en scheep
vaart met Oostenrijk en het tractaat te Londen gesloten be
treffende Luxemburg. De heer van der Maesen de Sombreff
wenscht de overlegging van meerdere stukken tot toelichting
der zaak; iu de eerstvolgende vergadering zal die vraag tot
den minister van buiteni. zaken worden gerigt. Daarna is de
voortzetting der discussie over de schutterij wet en wel de
kwestie over het ai of niet mutueel appèl, aan de orde. De
heeren van Lijnden, van Goltstein, Saaymans Vader, van Zin-
nicq Bergmann en de minister van binnen!, zaken bestrijden
nader het amendement van den heer Geertsema, dat door de
heeren Godefroi en Thorbecke verdedigd wordt. Het amende
ment Geertsema, waarover zaturdag de stemmen gestaakt hebben,
wordt alsnu aangenomen met 40 tegen 30 stemmen.
Ka de beslissing der kamer nopens bet appèl, Leeft de mi
nister van biunenl. zaken een stel bepalingen voorgelezen tot
toepassing van het beginsel, waarbij de regtbanken eu niet de
schuttersraden zijn aangewezen om uitspraak te doen. De dis
cussie daarover zal morgen plaats hebben. Inmiddels zijn de
slot- en overgangsbepalingen van het ontwerp afgedaan.
In de zitting van de tweede kamer der staten-generaal
is gisteren het wets-ontwerp tot regeling der schutterijen aan
genomen met 37 tegen 34 stemmen.
In de N. Utr. Ct. leest men Heden nacht ten hall tw$e
uur is de wethouder van Benschop, C'ornelis van Os, door een
der wachthebbende militairen doodgeschoten. Men meldt ops,
dat hij plannen gemaakt had om zijn buurman te Lopik op de
grens der lijn aan vee te helpen, terwijl hij met zijn Jand bui
ten de lijn lag. Aangeroepen zijnde moet hij geweigerd hebben
te zeggen, wie hij was, verklarende dat hij op zijn eigen land
zich bevond. Daarop had het geval plaats. Men vond hem
nog levend, maar spoedig blies hij den adem uit. De officier
van justitie is dadelijk naar de plaats des ongeluks vertrokken.
In Portugal klaagt men over de verwoestingen door de ziekte in den
wijnstok reeds weder aangerigt. De militaire kleermakersgezellen in
Engeland weigeren ook te werkeu. De exkoning van Hanover geeft
dagelijks 1000 fr. aan een fransch blad om te schelden op Pruisen.
Het spaansche hooggeregtshof heeft het vonnis in de zaak der Tornado
vernietigd en nu zal Spanje alle schade moeten vergoeden. Frankrijk
heeft 10,000 paarden aangekocht in Hongarije. Het regt van ver
tegenwoordiging is aan vier engelsche burgten ontnomen. De proisi-
sche kamer heeft de grondwet voor den noordduitschen bond bij tweede
lezing aangenomen. Met 1 aug wordt bij Zeist een kamp van artil
lerietroepen en mineurs vereenigd. Een engelsch officier, John Keitb,
is in Indie door een tijger verscheurd. De engelsche bank heeft het
disconto verlaagd tot 21/opCt. Te Hanover is den winkeliers verboden
portretten uit te stallen van de gewezene dynastie. De pruisische
bezetting vertrekt heden uit Luxemburg. De noordduitsche bondsraad
zal waarschijnlijk in bet begin van augustus bijeenkomen. Zaturdag
jl. is de russiscbe keizer te Parijs en de oosteurijksche te Pesth aan
gekomen. Vrijdag jl. heeft de uitwisseling plaats gehad der ratificatien
van de luxemburgsche schikking. Van 1925 mei zijn aangetast in
Zuid-Holland 32, in Noord-Holland 3, in Gelderland 1, in Utrecht 3,
totaal 39 runderen. Het oostenrijksche deficit wordt voor dit jaar
berekend op 72 millioen. Ook de aanzienlijken beginnen uit Hanover
te verhuizen. Alleen te Londen zijn van 1825 mei 84 gevallen
van veeziekte voorgekomen. De tegenwoordige dictator van Haïti wil
keizer Soulouque herstellen. De regeling van Candia is nu aan de
orde gesteld door de diplomatie. De sultan heeft 10 millioen fr. ge
leend om naar Parijs te kunuen gaan. Mevr. Ristori heeft uit de
vereen, staten 500,000 gulden zuivere winst terug gebragt naar Parijs.
Mijnheer de Redacteur,
Ia uwe Courant van 2 dezer komt een ingezonden stukje
van den heer J. B. Peeters voor, alsof in het vorige verslag
van den gemeenteraad eene uitlating voorkwam. Wat mij be
treft, ik wil geen roem dragen, dat het verhandelde aldaar zoo
juist door mij wordt medegedeeld, maar ik doe bij gebrek aan
een bekwamer hand mijn best om onze lezers zooveel doenl'jk
het verhandelde in de raadsvergaderingen, in hoofdzaak mede
te deelen ik beijver mij om scherpe gezegden te vermijden
en, daar onze plaatsruimte niet toelaat al het gesprokene weder
geven, die beriglen zoo kort mogelijk te maken roet opzet
worden somtijds ook namen weggelaten; b. v. in n°. 535, want
zoo v. d. H. niet benoemd werd, dan toch was het, volgens
mij, onnoodig zijn naam bekend te maken. Wat nu de aan
merking van den heer P. betreft in n°. 536, heb ik over be
doeld onderwerp gezegd „De heer Peeters houdt vast aan het
„reeds vroeger door hem beweerdehij kan tot deze benoeming
„niet medewerken, zoolang geene proeven van bekwaamheid
„gegeven zijn en zou al/.oo een concours verlangen. Nadat
„nog de hh. Prince en Remy dit laatste hadden ondersteund,
„en andere leden hunue meening hadden voorgedragen, ver
klaarden zich bij stemming zes voor eu zes tegen het voor
stel, waardoor de beslissing is uitgesteld tot de volgende
„vergadering." En in n°. 539 „Na vele discussien over de
„bezwaren en de kosten van een concours wordt algemeen be
sloten de benoeming tegen de volgende vergadering aan de
„orde te stellen, nadat het houden van een concours met 8
„tegen 7 stemmen was afgestemd."
Na deze mededeelingen begrijp ik niet, dat op dit punt te
veel achter gehouden is, maar noodig alle hh. raadsleden uit,
het door hen gezegde, wanneer men het geheel wenscht opge
nomen te zien, schriftelijk in te zenden aan 11 Ed. dv. dienaar,
A. Brinkman.
Zaturdag, 1 Junij.
Tegenwoordig de hh. van Bergen IJzendoorn, de Grave, Viruly, Luy-
ten, Prince, Reuttinger, Buchner, Droogleever, Kist, van Straaten en
Peeters.
De notulen der vorige vergadering worden gelezen en gearresteerd.
De heer Reuttinger had echter vooraf opgemerkt, dat hij zich niet her-
'nnert dat de tijdelijke benoeming voor één jaar was bepaald en dat enkele
leden dit gevoelen met hem deelen. De voorzitter beweert dat het builen
twijfel is dat alleen van zoodanige benoeming sprake is geweest en daarom
het besluit zoo is genotuleerd.
Ingekomen zijn
een disposite van hh. gedep. staten, houdende goedkeuring van af- en
overschrijving van posten op de begrooting van 1866notif.
eene u issue van bet israëlietiscK armbestuur inzendende de rekening
van de gestichten gesteld in handen eener commissie bestaande uit de
hh. Prince, Reuttinger en Luytenj
eene missive der commissie voor het middelbaar onderwijs, boudende
eene wijziging in de verdeeling der vakken van onderwijs en in de
regeling van de betaling der avondschoolter visie
twee adressen van H. Ha verzaad en J. den Houden, verzoekende in
aanmerking te komen bij de benoeming van brugwachterster visie.
Aan de orde is de benoeming, tijdelijk en voor niet langer dan eeD jaar,
van een directeur der zwemschool.
De sollicitanten zijn
F. Belouje, J. de Werk, C. de Jong, P. de Jong, G. van Zutphen, J.
M. Groenendaal, J. de Vos, S. van Rijk, H. J. Steenbergen jr., N". de
Vletter en L. van der Heij.
Bij stemming is benoemd L. van der Heij met 6 tegen 5 stemmen,
uitgebragt op C. en P. de Jong.
Onder de stemming is de heer Westerbaan binnen gekomen.
Met algemeene goedkeuring is bepaald, dat het besluit zonder resumtie
zal ten uitvoer worden gelegd.
Hiermede eindigt de vergadering.
Zieke koeien, ziek onderwijs en zieke schutters zijn drie zeer
verschillende patiënten. De eerste is, hoewel met zwaar verlies
van krachten, ten gevolge der menigvuldig aangewende kwak
zalverijen, aan 't beteren de ziekte der tweede heeft veel over
eenkomst met de cholera, waarover men veel spreekt en schrijft,
maar per slot bitter weinig van weet, en die der derde is
sedert eenige dagen de aanhoudende zorg van een raad van
twee en zeventigen, die elkaar orderling veel waars en veel
goeds vertellen, maar wier aanhoudende zorg en moe'te toch
niet zullen bateu, omdat in eene goed geconstitueerde, prakti
sche, menschelijke samenleving een ziek, zoowel als een gezond
schutter, een onbestaanbaar iets is.
Het voorstel de Brauw, waarop elk rechtgeaard Gouwenaar
trotsch kan zijn, maar niet behoeft, zal, zoo het in behande
ling wordt genomen, weinig licht over de resultaten der on-
derwijs-wet van '57 verspreiden. Daarom zoude onze andere
afgevaardigde eene weldaad bewijzen, niet alleen aan ons district,
maar aan geheel Nederland, indien hij, insgelijks bij wijze van
voorstel, bij Hunne Hoogmogenden eens eene discussie wist
uit te lokken, waaruit een getrouw en nauwlettend bijbladlezer
de volgende resultaten kon putten
1. De openbare school moet in 't godsdienstige nentraal
zijn. (Als een gevolg aan te merken der stelling leder feme
laar heeft een feraelstelsel op zijn eigen hand.)
2. Examens staan gelijk met loterijen of soms met hazard
spelen vergelijkende niet minder.
3. De nederlandsche volksschool kan gerust den toets weer
staan met alle bijzondere inheemsche en alle uitheenasche scho
len doch dit geeft niemand recht om haar als model-volksschool
te beschouweu. Dit alleen zon zij in waarheid zjo, wanneer
de kinderen zeer weinig, en op sommige plaatsen in 't geheel
niet, werden bezig gehouden met al die nieuwe vakken van de
wet van '57, maar eenvoudig niets anders leerden dan
goed lezen, praktisch rekenen en zijne gedachten op eene behoor
lijke wijze in gezonde hollandsche taal en vlug leesbaar schrift
op 't papier brengen.
4. l)e meeste onderwijzers zijn uit de heffe des volks; dit
werkt nadeelig op hun arbeid. Alleen de traktementen kunnen
dit veranderen.
5. De drie fokscholen kosten heel wat geld en kannen niet
anders dan slechte vruchten geven. Dit is ook toepasselijk op
vele normaal-iurichtingen.
6. Klassikaal onderwijs heeft oneindig veel voor, mdieu het
niet al te klassikaal is.
Men kan met het volste regt beweren dat de schutterswet,
zoo zij aangenomen wordt, door de tweede kamer der staten-
generaal, in gemeen overleg is daargesteid maar, wanneer het
waar is dat amendementen meest opwellingen van 't oogenblik
en zelden doordacht en in harmonie met de geheele wet ziju,
dan zullen de gevolgen ook niet uitblijven.
De modernen zijn in alles modernzij verwerpen zelfs de
van ouds zoo bekende vergaderings-formaliteiten.
Het Dagblad met zijne suiker-artikelen, het Volksblad met
zijn gekrenkte eer, het Handelsblad met zijne zelfverdedigin
gen, de Nieuwe Rotterdamroer met zijne zeetijdingen eu indische
nieuwtjes, de Oude Utrechtenaar met zijne kamdéonachtigbeid,
zoowel op gebied van politiek als spelling, alle en nog onein
dig veel zusters meer uit de burgerklasse zijn bij vonnis ter
dood veroordeeld, uitgesproken in den jare 1867, door de toe
komstige redaktie van het onovertrefbare, nooit alhier vertoonde,
weergaiooze, monsterachtige, geheel nieuw in ideeën zijnde,
toekomstige „Dagblad van Nederland". G.
Gr.ao&EN 1 Junij. Wilhelmus Hendricns, ouders H. Scheer en A. M.
va*i der Hoeven. Elizabeth ilhelroiBa Clazina, ouders H Veecing
fed. H. Stikker. Johanna Cornelia, ouders C. P Barneveld en A. van.
tkaas. P^eternella, ouders J. Spieringshoek en J. van der Louw
z. N'icolaas, ouders P. *an \liet en H M. Danens. 4. Jacobus Al-
bertus, ouders A. T. Polet en C. Klocs
Overleden 28 Mei P. A. Burghout, 6 m. 31. G. T. de Vries, 11
w. 2 Junij. M. Iorijn, 7 m. J. M kielliger, 15 w. G. Ver-
kaik, 2 j. J. Muis, wed. J. Buitelaar, »2 j 3 DJ Scholte, 61
j. S. Broekhuizen, 81 j. J. Roz:ng, 29 j. M Steenwinkel, 1
j. 4 m.
