öinnenlanö.
Gemengde Berigten.
Varia.
Marktberigten.
Burgerlijke Stand.
26 Junij. In het heden gehouden openbaar consistorie
beeft de paus, in tegenwoordigheid van 400 bisschoppen, eene
allocutie gehouden. Hij prees den ijver der bisschoppen, die
naar Home z^jn gekomenen hunne gehechtheid aan den h.
stoel. Niets is verhevener dan die eenstemmigheid der kerk,
om de canonisatie der martelaren en het eeuwfeest van den
marteldood van Petrus te vieren. Wanneer zij die eenstemmig
heid zien, dan moeten de vijanden der kerk beseffen, hoe
groot hare kracht is en hoezeer zij dwalen, die haar oud noe
men. De eenstemmigheid tusschen de bisschoppen en den
stedehouder v.m Christus zal de kerk steeds in kracht doen
toenemen. De paus heeft de veroordeeling bekrachtigd der
dwalingen, welke r»eds in de allocutie van 29 october 1865
zijn veroordeeld. Hij gaf den wensch te kennen om, zoodra
de selegenheid daartoe gunstig zou zijn, een oecumenisch con
cilie te houden, om de middelen te beramen tot herstel van
bet lijden der kerk.
Eonstantlnopel, 26 JuDij. Het Dagblad van Bulgarije
proiesterrt tegeu de manoeuvres der vreemdelingen, om onlusten
in Bulgarije te provoceren, en toont aan dat er tusschen Bul
garije en den sultan solidariteit van belangen bestaat.
GOUDA, 29 Jumj.
Woensdag namiddag werd alhier het telegrafisch berigt
uit Parijs ontvangen dat der stearine-kaarsen-fabriek „Gouda"
de hoogst eervolle onderscheiding is te beurt gevallen eener
bekroouiug met de gouden medaille, dat te merkwaardiger is,
daar het aantal der voor Nederland uit te reiken gouden me
dailles, 7ich tot drie bepaalt.
Wij vernemen, dat bij de commissie van beheer en toe-
zigt over de bank van leening het voornemen bestaat bij die
instelling nog eene inbrengster aan te stellen, als wanneer
haar getal twee zal bedragen, vroeger was liet vijf.
In de zitting van de tweede kamer van woensdag is de
beraadslaging over bet wets-ODtuerp tot regeling der uitgifte
in erfpacht van gronden in Nederl. Indie hervat, en wel over
art. 7 (wie en wie niet tot mededinging worden toegelaten).
Op dit artikel werden drie amendementen voorgesteld. Dat
van den heer W. van Goltstein strekte om het artikel aldus
te lezen „Tot mededinging worden toegelaten en kunnen al
leen erfpachters zijn Nederlanders en ingezetenen van Nederl.
Indie." Daarmede zouden vervallen de voorstellen tot toela
ting van vennootschappen en vreemde oosterlingen bij de me
dedinging. Dat van den heer Wintgens strekte om de arie
eerste regeis aldus te lezen„Tot mededinging w orden toe
gelaten Nederlanders en inlanders," en de laatste alinea van
het artikel aangaande de vreemde Oosterlingen te doen verval
len. De heer Wintgens trok echter zijn voorstel in den loop
der beraadslaging in. Het amendement van den hr. Fransen
van de Potte strekte om het artikel te doen luiden „Als erf
pachters worden toegelaten Nederlanders cn ingezetenen van
Nederl. Indievoorts om in de vierde alinea de woorden
„worden tot mededinging slechts toegelaten wau.-eer zij", te
vervangen door het woord moeitneindelijk om de laatste
alinea te doen vervallen, gelijk ook de laatste alinea van art.
8. De heer Fransen van de Putte wijzigde ziin amendement
in den loop der beraadslaging, alsmede 11a overname van een
sub-amendement van den heer Thotbeeke, in dier voege, dat
de twee eerste alinea's zonden luiden „Ais erfpachters worden
toegelaten Nederlanders, ingezetenen van Nederland en ingeze
tenen van Nederl. Indie," en dat voorts de beide laatste
alinea's zonden vervallen. Beide voorstellen gaven aanleiding
tot veel gedachtenwisseling. De minister van koloniën bragt
nog eenige wijziging in het artikel en gaf te kennen, dat hij
'egen de beide amendementen was, en bij de aanneming van
een voorstel, strekkende om d^., inlander tot de mededingiu<»
toe te laten, zon moeten verzoeken de beraadslagingen over
het wets ontwerp te schorsen. In stemming gebragt werd het
amendement van den heer van Goltstein met 50 tegen dertien
stemmen verworpen, en dat van den heer Fransen v. d. Putte
aangenomen met 59 tegen 4 stemmen. Tegen de hh. Kien,
Wv. Goltstein, J. K. v. Goltstein en de Gasembroot. Het
gewijzigde art. 7, alsnu luidende„Als erfpachters worden toe
gelaten Nederlanders, ingezetenen van Nederland, ingezetenen
van Nederl. Indie, en vennootschappen van koophandel, ge
vestigd in Nederland of in Nederl. Indie," w erd met 39 tegen
24 stemmen aangenomen. De beraadslagingen werden daarop
tot den volgenden dag verdaagd.
Bij de opening der zitting van de tweede kamer waren
donderdag de tribunes druk bezei, en de ministers var. bin-
nenlandsehe zaken en financien tegenwoordig. De voorzitter
liet voorlezing geven van eene missive des heeren Trakranen,
waarin deze verklaart door den koning gemagtigd te zijn, het
ontwerp tot uitgifte van woeste gronden in erfpacht in Indie
in te trekken. Hij verzoekt tevens de overige onderwerpen
nopens koloniaal beheer voor 's hands niet te behandelen. Aan
genomen voor kennisgeving. De kamer heeft daarop in behan
deling genomen het ontwerp, betreffende den accijns op de
biunenlandsehe suiker. Naar men verneemt heeft de minister
van koloniën, de hr. Trakranen, bereids zijn ontslag ingediend.
In de zitting van vrijdag is ->p enkele artikelen na, de
geheele wet betreffende den accijns op de binn. suiker aange
nomen. Over een amendement van den heer Fransen van de
Pntte moet herstemming plaats hebben.
De heer kransen v. d. Putte heeft eindelijk verlof gevraagd
en bekomen om eenige vragen te rigten aan het kabinet, ten
aanzien van het te volgen koloniaal regeringsbeleid. De in
terpellatie is bepaald na afloop der reeds aan de orde gestelde
wetsontwerpen.
Men leest in de N. Kott. Courant
Het mag als zeker beschouwd worden, dat de heer Trakranen
zijn ontslag als minister van koloniën aan den koning heeft
verzocht. Gelijk gewoonlijk bij het nemen van dergelijke be
sluiten het geval is, worden ook thans ia de residentie ver
schillende personen genoemd, die voor de betrekking van min.
vat. koloniën in aanmerking zouden komen. Zoo gewaagt men
van de heeren mr. K. H. 's Jacob, lid van de tweede kamer
der staten-generaaljhr. C. Hartsen, lid van de eerste kamer;
mr. Swart, lid van den raad van state, voormalig voorzitter
van het hoog geregtshof in Nederl. Indie, enz. Wij deelen
die namen echter onder alle reserve mede.
De eerste kamer heeft hare werkzaamheden woensdag avond
hervat. Zij heeft de wetsontwerpen van de tweede kamer ont
vangen en naar de afdeelingen verzonden, waaronder die be
treflende de schutterij, de overbrugging van het hollandsch diep
en de verhooging der tractementen van indische ambtenaren.
Aan het algemeen overzigt van het N. Bat. Handelsblad
dd. 14 mei ontleenen wij het volgende
Op wetgevend gebied is in de eerste helft dezer maand, bij
nitzouuering, niets meldeuswaard voorgevallen het schijnt, dat
de reeks der conservatieve hervormingen en verbeteringen nu
als gesloten kan worden beschouwd, en dat de onvermoeide
inspanning van dezen landvoogd Nederl. Indie gebragt heeft in
een toestand, waarvan men met regt zeggen ka.iTout est pour
le mieux dans le meilleur des monoes.
Ook in de laatste dagen is Z. Exc. ver van werkeloos ge
bleven. De gevangenissen en hospitalen te Batavia werden door
Z. Exe. met een bezoek vereerd, en men mag zonder verme
telheid voorspellen, dat de toestand dier holen van vergiftiging
voortdurend in ernstige overweging zal worden genomen. Het
is waar, dat de zieken en gevangenen van die overweging
alleen geen heil ondervinden zullen doch dit is de hoofd
zaak niet. Met hetzelfde regt zouden de adressanten van Sa-
roarang en Batavia zich kunnen beklagen, dat aan de verbetering
der gemeenschap van eerstgeraelde stad met de reede niet de
hand wordt geslagen, en dat die verbetering slechts tot een
punt van wederzijdsche overweging tusschen de indische rege
ring en het opperbestuur in Nederland is gemaakt. Wie weet
hoe voortreflyke bespiegelingen uit die overweging zuilen
voortspruiten
De zeer slechte berigten nit Europa, laatst per telegraaf ont
vangen, vormen de éénige schaduwzijde van den anders zoo
heerlijken toestand. De periode van ongekenden bloei en wel
vaart, die onder dit verlicht en energiek bestuur voor handel
en nijverheid geopend werd, dreigt door het oorlogsrumoer
tijdelijk verstoord te worden. Slechts weinige optimisten hopen,
dat die ramp nog langs dipiomatieken weg zal worden afgewend.
Op Java is niets van belang voorgevallen. De onafgebroken
droogte, die op den regenmousson gevolgd is, neeft de voor-
uitzigten van den rijstoogst in vele residentien benadeeld, hoe
wel zij over het algemeen redelijk gunstig gebleven zijn.
De tijdingen nit de bnitenbcziitingen zijn ditmaal niet zoo
volkomen rustig als die, welke wij sints geruimen tijd te ver
melden haddenzoowei in de wester-afdeeling van Borneo als
in de Oeloe Loeas (Palembang) hebben eenige zamenscholingen
van kwaadwilligen plaats gehad, doch niet van veel beteekenis.
De gouverneur-generaal heeft besloten Onder nadere be
krachtiging der wet, een krediet boven het cijfer van het 11de
hoofdstuk der begrooting voor 1S67, bij het koninkl. besluit
van 16 sept. 1866, nu. 2, vastgesteld op 87,271,490.65, te
openen ten bedrage van 1,000,000, en zulks tot het doen
van betaling voor overname van de suiker-fabrieken Tjomal
en Bandjardawa, met inventaris en loebehooren, alsmede van
de daarop gevallen proceskosten en interessenmet bepaling
dat dit krediet zal worden verantwoord ten laste der IVde
afdeeiing van het Ilde hoofdstuk der genoemde begrooting
onder het nieuw gecreëerde artikel 182a, overname van de
suiker-fabrieken Tjomal en Bandjardawa met inventaris en toe-
behooren en verdere kosten.
Bij een tweede besluit wordt nog bepaald, dat het bureau
van den hoofd-administratenr van 's lands houtslupclplaatsen
zal zijn opgeheven en dat zal worden ingetrokken de betrek
king van commies, toegevoegd aan den hoofd-administrateur
van 's lands houtstapelplaatsen.
Door den gouverneur-generaal van Nederl. Indie is be
noemd bij de algemeene rekenkamer tot 3n commies cle 1° klerk
J. van der Linden.
Keizer Max is nog gevangen men onderhandelt over zijn lot. De
school van den hanoverscLen adel te llfeld bij Nordhaosen is wegens
antiprnisische demonstratien der leerlingen gesloten. De constitutie
van den noord-duitschen bond is afgekondigd en treedt maandag in
wei-ring. De deensche kwestie begint in Frankrijk belangstelling te
wekken. De czaar zal, volgens russische bladen, het voorstel doen tot
ontwapening. De franscbe legerorgauisatie is uitgesteld tot de volgende
zitting. Victor Hugo heeft aan Juarez gratie verzocht voor keizer
Max. De koning van Pruisen houdt zich iu zijne ledige uren bezig
met het schrijven zijner gedenkschriften. Sedert den aanslag van 6 junij
is te Parijs de toevloed van vreemdelingen met de helft verminderd.
Men verwacht, dat de kwestie betreffende Noord-Sleeswijk in der minne
zal bijgelegd worden. Dingsdag heeft te Wiesbaden een vreeselijk on-
weder gewoed met geweldigen regen Men beweert dat keizer Max
te Queretaro ernstig is gewond. Op 1 julij zullen te Parijs uitge
reikt worden 5000 medailles en 400 benoemingen of bevorderingen bij
het legioen van eer. Twee fransche afgevaardigden hebben eene op
wekking openbaar gemaakt tot bet openen eener inschrijving ten be
hoeve der sleeswijksche uitgewekenen in Denemarken. Het pruisische
disciplinar-hof heeft Twesten eindelijk veroordeeld tot i00 th. boete
voor eene rede in de kamer der afgevaardigden gehorden. In Enge
land begint men de noodzakelijkheid in te zien om Theodoor van Abys-
sinie den oorlog aan te doen ter bevrijding der engelsche gevangenen.
Des avonds wist men te New-York reeds, dat des morgeus op de keizers
geschoten was in het bosch van Boulogne. De onderkoning van
Egypte wijkt nit Parijs voor den sultan. In China zijn de Nienfei
steeds onder de wapeneu. Met 1 oct. zal te Munchen eene militaire
akademie geopend worden.
Zeg mij, wie in Indie met een onderzoek belast is, en ik
zal u de resultaten van dit onderzoek zeggen, zeide onlangs
eeu oud-gouverneur-generaal en oud-minister. Kan men na
zolk een uitspraak van een deskundige nog iets vertrouwen
op indische onderzoekingen en indische rapporten, en wordt
het niet meer dan tijd om die wagenvrachten rapporten over
allerlei zaken maar eenvoudig te verbranden en niet langer
op eenig rapport te wachten, om zoovele zaken te regelen, die
dringend regeling noodig hebben. Is het niet meer dan tijd
om vastheid te brengen in het regelingsbeleid in Indie, dat,
naar het schijnt, noch door regerings-reglementen, noch door
wetten, noch door besluiten te verkrijgen ismaar hoever
zijn wij nog van die vastheid verwijderd, als wij den minister
in diezelfde zittiug der kamer van batterij zien veranderen,
door zijn handeling een treffend voorbeeld gevende van ons
indische regeringsstelsel.
"Wat is toch wel conciliante politiek, waarvan men tegen
woordig in de kamer nog al spreekt, en waarvan vooral de
recruten van 1866 heil verwachten? De minister zegt, de muur
is wit, de oppositie antwoordt, de muur is zwart, eu nu komt
de conciliante politiek roet veel beweging op en vertelt, dat
beid°n het mis hebben. Hooggeachte, hoogstbekwarae minister!
vergist gij u niet, kijk eeus goed, en gij lastige oppositie, on
derzoek nog eens en gij zult, even als wij, bevinden, dat de
muur noch wit, noch zwart, maar grijs is; en nu zoude men
willen dat het geheele nederlandsche volk die hooge wijsheid
eerde, en van modderen en schikken heil verwachtte.
Er zijn reeds meer leekedichtjes van de Genestet gedebiteerd,
spoedig kan men ook verwachten
Zoo'n middeman,
Wat heb je er an
Zoo'n sukkelaar,
Zoo'n modderaar,
De knappe lui van wederzij
Zien op u neer met medelij,
Alleen de stumpers staan u bij.
Dus, wilt ge een man zijn kies partij.
En daartoe zullen de mannen der conciliante politiek dan
ook vroeg of laat moeten besluiten, en reeds nu mag men ver
vachten dat dit besluit juist niet ten voordeele van het mini
sterie zal uitvallen.
Onlangs kon men in een aflevering der vaderlandsche letter
oefeningen een korte schets van Davids leven lezen.
Als de bijbel David een man naar Gods hart noemt, zoo
las men, dan teckenen wij protest aan tegen dien eerenaam.
De krijgsbevelhebber van Saul, die als vrijbuiter in de staten
van zijn wettigen souverein rondtrekt (en zulks riet uit zelf
behoud, want kon hij zijn familie s Hen onder de bescherming
van den koning van Moab, dan kon hij er ook voor zich zelf
veiligheid vindeu)die alle misnoegden uit het volk verzamelt
tot rebellen tegen hun vor9tdie als va9a! van Achis, den dood
vijand van Israel, diens oorlogen voert tegen zijn eigen volk;
die na den dood van Saul partij kiest tegen diens zoon, eu
zich opwerpt tot vorst van zijn eigen stam, het rijk in tweeën
scheurt, door broederbloed waadt tot den troon, zijn troon
bevestigt door den eed tegen den edelen Jonathan te schenden
en diens geheele geslacht uitroeit; die ziju dankbaarheid jegens
den koning van Moab bewijst, door zijn volk op de oumen-
scbelijkste wijze te verdelgen die als wulpsch potentaat ver
zinkt in de weeldeu van het serail, jegens Uria zich met
verraad en moord bezoedelt, zijn oorlogen voert op eene wijze
zoo wreed, dat ons de hareu te berge rijzen (2 Sam. XII: 31);
die als oud man zich in de intrigues van het serail iaat ver
strikken, zijn oudsten zoon van de erfopvolging uitsluit en
daardoor overlevert aan den bloeddorstigen naijver van Salomo;
die de vruchten plukt van den verraderlijken moord van Abner,
Isbcseth en Amasa, en niet sterven kau voordat hij in een
geheime instructie Joab, aan wien hij alles te danken heeft, aan
den bijl van den scherpregter heeft gewijddien man ontnemen
wij den titel van man tiuar Godt kart, omdat w ij de eer van
den levenden God hooger stellen dan het israeiitische fanatisme,
eu het gezag van een geschreven letter.
Hoe bevalt zulk een levensbeschrijving a?n hen, die hun
catechisatie-David nog niet vergeten hebbe.i, en zoude he-
hun niet ergeren als een openbaar onderwijzer hun kinderen
bij het onderwijs in de bijbelsche geschiedenis van zulk een
David sprak; cu toch, men kin zoo min van den onderwijzer
als van ecu ander vergen, dat hij zijn overtuiging <re«eld aandoe.
Zoude het daarom maar niet beter zijn, de oijbelsche ge
schiedenis en toebehooreu van de openbare school te bannen,
daar dit onderwijs thans niet meer kan gegeven worden zon
der aan de een of andere zijde te ergeren, eD dit is toch den
onderwijzer bij de wet verboden. Of zoude som» hier de con
ciliante politiek bruikbaar ziju
Keizer Max is gevangen door de herhaaldelijk verslager, en
vernietigde partij der republikeinen, die met hun bekrompen
begrip maar niet konden begrijpen, welk regt keizer Napoleon
toch had om aan Mexico een europeesch prinsje als keizer op
te dringen. In hun bekrompenheü ontvingen /ij ae edelmoe
dige Franschen met geweerschoten, en beschouwden hen niet
als redders maar als een troep aventuriers. De Franschen, ont
sticht over die ongastvrije ontvangst, zijn afgetrokken en Max
moet alleen boelen voor europeesch geweld.
Wat zal zijn lot zijn Zal hij de straf van landverrader en
overweldiger ondergaan, of zal het woeste Mexico, de roover-
hqofdraan Juarez, aan het overbeschaafd Europa een les in
humaniteit geven en den gevangene in vrijheid stellen
Door keizer Max zijn duizenden ongelukkig gewordenvele
vrouwen vragen haar echtgenooten, vele moeders hare zonen
van hem terug. De Pool te Parijs schoot slechts op één man
en dacht daardoor een, naar zijn inzien, regtvaardige zaak
te dienen.
Zoude keizer Max hetzelfde tot zijn verschooning kunnen
aanvoeren
Gouda, 27 Juuij. Tarwe Poolsche per 2400 kilo 425.
Boode Kleefsche 420. Zeeuwsche per mud 12 a 13.80.
Rogge 8.75 a 9.30. Gerst 7.20 a 8.10. Haver
4.60 a 5.75. Boekweit Fransche per 2100 kilo 220.
Noordbrabantsche f 235. Bruine boonen 12 a 14.50.
De handel in schapen en lammeren en ook die in
varkens en biggen was iets levendiger.
Kaas. Aangevoerd 54 partijen 27 a 29.00.
Goeboter 1.10 a 1.24. Weiboter 0.90 a 1.00.
GOUDA.
Geboren 26 Juny. Johanna Arnoldina, mders P. van Dam en P. van
den Berg. 27. Johanna Wilhelmina, ouders P. A. Zonne en W. J. de
Ruiter.
Overleden 25 Jnnij. L. Vonk, lj. A. Heij, 5 d. M. van
Velsen, 4 j. 11 m. B. F. C. Verbeerk, 6 m. 26. C. Bokhoven, 17
j. C. Biné, 4 j. C. W. Nieuw veld, 13 w. 27- G. Klaverveld, 5
m. W. Huissteeg, wed. H. van Schalk, 88 j. J. A. Schweitz, 58^.
