Binnenland.
Gemengde Bcrigteu.
grr. in Ca talon ie. Wat den generaal Prim betreft, liepen de
geruchten uiteen. Volgeus sommigen zou hij reeds meester
van Carthagena zijn, volgens anderen was hij den lGden op
marsch naar Barcelona met 100Ü karabiniers en 2000 man
kavalerie.
De spaans he insurrectie neemt immer grootere afmetin
gen aan. Het bewijs, dat men ditmaal niet te doen heeft niet
eeue dier oubezonneu ondernemingen, welke men zoo herhaal
delijk in Spanje heeft beleefd, is, dat vooraf een deel der ge
beurtenissen was aangekondigd, die thans plaats grijpen. De
natuurlijke gevolgtrekking, hieruit op te maken, is, dat de in-
surgenten handelen volgeus een lang le voren vastgesteld pro
gramma. Barcelona is een der centrums van den opstand, en
ïnen meldt heden, dat de generaal Concha, die zich aan de
insurrectie heeft aangesloten, zich meester gemaakt heeft van
Tarragona. Het is ook geen twijfel meer onderhevig, dat ge
neraal Prim deelneemt aan de insurreetionele beweging.
Inmiddels gaat de spaausche ambassade alhier voort met
de meest geruststellende berigten te geven, en brengt de te
legraaf de meest tegenstrijdige tijdingen aan. De dagbladen
uit Madrid en Barcelona zijn heden niet aangekomen. Parti
culiere brieveu melden, dat de arrestatien zoowel iu de hoofd
stad als te Barcelona toeuemen, en dat voortdurend proclama
tion van wege de autoriteiten wordeu openbaar gemaakt, ten
doel hebbende om het leger van deelneming aan den opstand
af te houden. Bewijzen genoeg voorzeker, dat het spaansche
gouvernement niet gerust is.
22 Aug. Ken telegram uit Madrid meidt, dat het grootste
gedeelte van Spanje van staat van beleg is verklaard, eenvoudig
echter als maatregel van voorzorg, want de insurrectie blijft
beperkt tot Catalonie en Arragon en het aantal insurgenten gaat
7U0 a S00 niet te boven.
- 23 Aug. De Moniteur bevat een brief uil Mexico van
29 julij, verzouden tegelijk met het telegram onlangs door
den Moniteur medegedeeld en bevestigende, dat liet fransch
gezantschap waarschijnlijk spoedig zou vertrekken. De oosten-
rijksche zaakgelastigde was vertrokken om over Tampico naar
Europa terug te keeren; die van Italië en Belgie waren in de
hoofdstad gebleven. Juarez was den 18 te Mexico aangeko
men, en had dadelijk een vrij gematigde proclamatie afgekon
digd. Sedert de tereglstelling van Vidauri had geenerlei be
langrijke arrestatie plaats gevonden.
Bayonne, 22 Aug. Madrid is in staat van beleg ver
klaard. Noch te Madrid, noch in de omstreken is echter eeni-
gerlei beweging waargenomen. Vijf regimenten infanterie en
drie eskadrons cavallerie zijn uit Madrid naar Catalonie en
Arragon gezonden. Het gerucht wil, dat Prim in Catalonie is
aaiigekonu-u
Berlijn, ~3 Aug. De oostersche kwestie treedt op den
voorgrond. Zij is te Salzburg het onderwerp der overwegin
gen geweest en wordt, in verband daarmede, door alle oosten-
rijksche bladen levendig besproken. Op den voorgrond staat
echter, dat vau eene overeenstemming in deze kwestie tusschen
Frankrijk i Oostenrijk geene gevolgen kunnen worden ver
wacht, alvorens men met de staatkundige gedragslijn van het
britsche kabinet bekend is. De bewering dat het bezoek van
koningin Victoria te Parijs, zou leiden tot eerc beslechting
der oostersche kwestie, mist volgens de opvatting onzer staats
lieden, allen gromKoningin Victoria laat de leiding der
diplomatieke aangelegenheden over aan haren eersten minister
en denkt er niet aan, om bij haar bezoek te Parijs zelfstandig
te onderhandelen over een onderwerp, waarbij Engelauds be
langen zoo zeer betrokken zijn.
liet vertrek van keizer Napoleon uit Salzburg zal de onge
rustheid, welke zich hier van de gemoederen heeft meester
gemaakt, allengs doen verdwijnen. Men zal inzien dat ondanks
de ijverige bemoeijingen van het kabinet der tuilerien, Oos
tenrijk zijne afwachtende houding niet beeft laten varen. Men
is hier van gevoelen, dat het Weener kabinet binnen kort
door tusschenkomst zijner gezanten aan de overige europesche
mogendheden zal mededeelen, dat het elke storing van den
vrede wil vermijden en alleen daarop bedacht is, Oostenrijk
de weldaden des vredes te doen genieten.
De bondsraad houdt dagelijks langdurige zittingen. De le
den gelooveu spoedig met bunnen arbeid gereed te zijn, omdat
geene bedenkingen van ingrijpenden aard zijn geopperd.
W66H03, 21 Aug. Volgens telegrafisch berigt uit Salz
burg, zal de vredelievende gezindheid der keizers van Oosten
rijk en Frankrijk worden uitgedrukt in een document, waarbij
de europesche mogendheden zullen worden uitgenoodigd om
toe te treden tot de tusschen beide keizers getroffen overeen
komst, ten grondslag hebbende de handhaving van het Prager
vredestractaat.
De Neue Presse meldt dat de vertegenwoordigers van
frankrijk en Engeland te Athene hebben voorgesteld, bij de
regering aldaar den wensch uit te spreken, dat deze voortaan
geen stap meer zal doen, waaruit een nieuw conflict met Tur
kije kan ontstaan, daar de grieksche regering voor verdere
conflicten van dien aard verantwoordelijk zal worden ge
steld, hebbende de Porte waarborg verleend tot de vervulling
van de eischen der christelijke bevolking. Tot deze verklaring
der westersche mogendheden is de russische gezant niet toe
getreden.
Ken bijzondere depeche van het Neue Fremdenblatt meldt:
de bijeenkomst heeft tot resultaat gehad een defensieve alliantie
voor alle mogelijke gevatlen, met zorgvuldige vermijding van
iedere aanvallende handeling.
Ecu telegram ui: Salzburg aan de Neue Presse meldt,
dal de minister van financiën von Beks naar Salzburg ont
boden moet zijn tengevolge van een geschil tusschen hem en
den hongaarschen minister van financien. Beide ministers heb
ben, zegt men, hun ontslag gevraagd.
22 Aug. Volgens telegrafisch berigt uit Salzburg heeft
de conferentie tusschen de beide keizers tot hoofddoelte ver
hinderen dat Zuid-Duitschland opgaat in den noord-duitsehen
bond. De vorming van een zuid-duitschen bond wordt alleen
ouder de leiding van Oostenrijk als aannencdijk beschouwd.
Aangaande de oostersche kwestie stemmen de ox-iJe keizers in
hunne zienswijze overeen.
olgens de anti-franschgezinde Neue Presse heeft het
definitief tot stand komen van eene alliantie tusschen Oostenrijk
en Frankrijk schipbreuk geleden, dewijl Beijeren en Wurtemberg
het voorstel tot oprigting van een zuidelijken bond onder
aansluiting aan het verbond tusschen Frankrijk en Oostenrijk
hebben van de hand gewezen.
Salzburg, 22 Augustus. Stellig wordt verzekerd, dat
tusschen de beide keizers overeenstemming is tot stand geko
men in het wezentlijk belang van den vrede.
GOUDA, 21 Augustus.
Gisteren had de plegtige ter aardebestelling plaats van het
stoffelijk overschot van onzen oud-burgemeester N. IJzendoorn,
die in het begin dezer week, na een smartelijk lijden, in vier
en zeventigjarigen leeftijd bezweek. Zijn overlijden wekte de
meest algemeene belangstelling, daar hij sedert jaren bij de ge-
heele burgerij geacht was. Ook als burgemeester was hij toe
gankelijk voor allen, hulpvaardig en meewarig. Onder zijn
bestuur werden tal van verbeteringen to». stand gebragt, die
het aanzien onzer stad geheel veranderden. Hij werd door allen
erkend ais een man van onbesproken trouw en eerlijkheid, die
ijverig en naauwgezet waakte voor de belangen der gemeente,
wiens naam lang leven zal in dankbare herinnering, vooral als
het ons gebeuren mag, den zoon, die eervol des vaders plaats
innam, met denzelfden ijver het werk te zien voortzetten en den
bloei onzer gemeente op hechte grondsl ïgen te vestigen.
- Z. M. heeft benoemd tot dijkgraaf van het groot water
schap van Woerden, T. W. van Oudheusden.
Men schrijft uit Js Hage aan het Leidsch DagbladEr
wordt op nieuw gefluisterd over de aanstaande wederoprigting
der ministerien van eeredienst. Dat er aan gedacht wordt houd
ik voor zeker. Wat de wet op het hooger onderwijs betreft,
hetgeen men dienaangaande meent te weten, is, mijns inziens,
niet veel meer dan gissing. Zoo beweert men dat de faeul-
teits-examens door staats-examens zullen worden vervangen, die
tweemaal 's jaars zullen plaats hebben dat men in elk vak af
zonderlijk zd kunnen geëxamineerd worden en promoveren;
dat het academisch onderwijs aanmerkelijk zal worden uitgebreid
en deze wet geheel voorzien zal in behoeften, die het middel
bar onderwijs heeft doen ontstaan, daar het wetenschappelijke
bekwaamheden vordert in vakken, waarin tot dusverre geen
wetenschappelijk onderrigt werd gegeven, enz.
Naar het Utr. Dagbl. verneemt, bestaat bij de regering
plan om, nu de schutterijwet verworpen is, en dus de versterking
der volksweerbaarheid, die daarvan het gevolg zou zijn, niet
plaats heeft, de schutterijwet te wijzigen in dien zin, dat
voortaan tot grondslag van de schutterij zal worden genomen
de telling van 1867, terwijl tot dusver nog altijd de telling
van 1829 de grondslag der sterkte-berekening uitmaakte. Ten
gevolge van dien veranderden grondslag zullen sommige van
die gemeenten, die nu nog rustende schutterijen hebben, deze
in dienstdoende moeten veranderen, en zal over het algemeen
het aantal schutterpiigtigen aanzienlijk toenemen.
In den gemeenteraad te Botterdam is donderdag inge
komen een rapport van de choiera-commissie. Uit dit rapport
en het naar aanleiding daarvan gesprokene blijkt, dat te Rot
terdam reeds alles gedaan wordt, wat de ondervinding ten
vorige jare bewezen heeft doelmatig te zijn. Volgens eene
mededeeling van dr. Egeling, den geneesk. inspecteur voor
Zuid-Holland, was in den loop van het jaar reeds vroeger in
een 30tal plaatsen cholera voorgekomen.
Te Schiedam is de cholera-commissie ook weder geïnstalleerd.
Te Delftshavenwaar reeds eeuige gevallen voorkwamen,
wordt ook al het mogelijke gedaan tegen onreinheid en dergelijke.
Bij den burgerlijken stand te Botterdam zijn woensdag 16,
donderdag 12 en gisteren 24 als aan cholera overleden perso
nen aangegeven. Er waren gisteren 36 aangegeven als aange
tast door die ziekte.
Naar van goederhand wordt medegedeeld, heeft de heer
Weeveringli te Amsterdam zijn plan tot regeling der staats
schuld van Oostenrijk, dezer dagen op officiële wijze in ziju
geheel, met de daarbij behoorende berekeningen, aan den mi
nister van financien, baron von Beke, en afschriften er van
aan den minister van financien van Hongarije, Loay en aan
de beide deputatien tot regel'ng der gemeenschapp.^a.e aan
gelegenheden, uit den ooste'irijkschen rijksraad en den hon
gaarschen landdag aangebeden.
Het lang besproken plan, om den Rijn, de Weser en de
Elbe onderling door middel van gegraven kanalen te verbin
den, zal, nu Hanover zich in pruisische handen bevindt, tot
uitvoering komen. Het ontwerp, dat ook voor den water-
aanvoer der overijsselsche kanalen van belang is, en daartoe
dienstbaar gemaakt kan worden, is tevens in menig ander
opzigt voor Nederland van groot gewigt.
Het Handelsblad zegtOnderscheidene bladen hebben
hunne meening gezegd over het overzigt, dat de minister van
binnenl. zaken in zijne sluitingsrede heeft gegeven van de
werkzaamheden der wetgevende magt in het afgeloopen zit
tingjaar. Alleen het haagsche ministeriele orgaan roemt, dat
er zooveel is tot stand gekomen, dank zij den ijver van het
conservatieve kabinet. Voor het overige erkenuen vriend en
vijand, dat de oogst, w aarop de minister wijzen kou, zeer schraal
is. En waarlijk, men moet al weiuig waarheidsliefde bezitten,
om te kunnen zeggen, dat het gesloten zittingjaar hijzonder
vruchtbaar is geweest. Toen het zittingjaar begon, heeft men
van ministeriele zijde eene lange lijst opgemaakt van zaken,
die voor het conservatieve bewind te verrigten vielen eilieve,
hoe weinige artikelen kunnen er van die lijst geschrapt wor
den, nu het zittingjaar gesloten is Dit «inisterie, van welks
ijver, werkzaamheid en talenten wonderen zijn voorspeld door
de vrienden, is in gebreke gebleven bewijzen te geven van zijn
initiatief en van zijne werkzaamheid. De minister vau oorlog,
van marine en van binuenlandsche zaken zijn de eenigen, die
aan de kamers werkzaamheden verschaft hebben.
Ware de erfpacht wet tot stand gekomen, men zou ten minste
op een belangrijken maatregel in het afgeloopen zittingjaar te
wijzen hebbendoch het tot stand brengen van die wet is
verijdeld doordien eene partij in het kabinet zich heeft laten
overmeesteren door een handvol ultra-behouders, die vreesden
dat hun door die wet de genadeslag zou worden toegebragt.
Men mag bij de beoordeeling v a hetgeen in het getindigde
zittingjaar verrigt is, vooral met uit het oog /erliezen, dat
dit kabinet is een koloniaal ministerie; dat het is opgetreden
met den specialen last, om de hangende koloniale vraagstuk
ken tot oplossing te brengen. Aan dien last is niet voldaan
door het brengen op de indisehe begrooting van een post voor
de verhooging van de tractementen der inlandsche hoofden.
Zal het ministerie aan zijne roeping voldoen, dan moet liet de
gouvernements-eultures regelen, aan de particuliere nijverheid
in Indie gelegenheid tot ontwikkeling geven en am de regien
op den grond vastheid verschaffen. Zoo lang het ministerie
deze taak niet heef' vervuld, kunnen de lofspraken eener ge
dienstige pers het nie. tegen gegronde verwijten beschermen.
Men leest in dc politieke brieven van het Handelsblad:
Naar aanleiding van het vooral dit jaar veelvuldig vorsten-
bezoek is het zeker niet van belang ontbloot hier met een
enkel woord mededeeling te doen van het gevoelen van een
thans zeer hoog geplaatst persoon over die ontmoetingen tus
schen gekroonde hoofden. „De ontmoeting van twee souve-
reinen is steeds eene politieke gebeurtenis van bet grootste
gewigt. Hare gevolgen zijn meest van gevaarlijken aard en
wel om de volgende redenen i°. wanneer de sou zereinen
door naauwe vriendschap verbonden zijn, laten zij zich verlei
den tot eene minder trouwe behartiging der belangen, die zij
moeten voorstaan en verwaarloozen zij de regten van hun
volk, ten einde niet onaangenaam te ziju jegens het gekroonde
hoofd dat zij met hunne vriendschap hebben vereerd; 2°. de
souvereinen laten zich meest door uiterlijke beleefdheden mede
slepen. Zij hechten aan eene alliantie, die slechts steunt op
eenige vleijende bewoordingen; 3°. het is onmogelijk, dat er
bij deze bijeenkomsten niet eenige vraag word gedaan, eenige
belofte afgelegd, eenige concessie verkregen4°. de minste
afwijking van de étiquette, het onwillekeurig verzuimen van
de eene of andere beleefdheid, kan eeu eeuwigen haat doen
geboren wordeu, dien de volken moeten misgelden. De slot
som is dus, dat dergelijke bijeenkomsten zoowel gevaarlijk
zijn voor de vorsten als voor de volken. Voor de vorsten,
omdat zij kunnen worden bedrogen; voor de volken, omdat
zij kunnen worden verraden,^
De persoon, die zich zóó over die vorstelijke bezoeken uit
liet, was Lodewijk Napoleon Bonaparte, thans keizer der
Franschen. Deze woorden, nu 24 jaren geleden geschreven,
hebben ook thans nog hare volle kracht behouden.
Men leest in de Goessche Courant
Door onderscheidene dagbladen is er reeds op gewezen, dat
het tegenwoordige ministerie zich onderscheidt, door zijne vrien
den bij alles den voorrang te geven en stelselmatig alleen de
mannen van zijne rigting tot 's lands bedieningen te roepen.
Er werd dezer dagen daarvan een nieuw bewijs gegeven, door
de beuoeming van een nieuwen commissaris des koniugs iu
Groningen en van een burgemeester te Harlingen. Wij ziju er
van overtuigd, dat wij daarmede nog niet aan het einde zijn
eu dat er in allerlei, zoo civiele als militaire betrekkingen, voor
de magistratuur en de regterlijke magt, nog wel meer benoe
mingen zuilen volgen, die bewijzen dat het ministerie shchis
zijne vrienden bruikbaar acht en het tot de attributen van eeue
vaderlijke regering rekent, om het nepotisme te bevorderen,
als het met zijne inzigten strookt. Het is daarom goed dat
men er gedurig op wijze, hoe nu juist geschiedt, wat men onder
vroegere ministerien meende te zien en te moeten raden.
Wij behooren niet tot hen, die oordeelen, dat een uiini^ ri
volstrekt geen acht mag geven op politieke beginselen en vinden
het zelfs zeer natuurlijk en consequent dat het, bij gewigtige
benoemingen, niet alleen naar bekwaamheid vraagt, maar er ook
op let of die in de rigting der regering zullen aangewend
worden. Uit dat oogpunt willen wij zelfs het kabinet, over
sommige benoemingen, niet hard vallen, maar waar men telkens
vergelijkingen maakt, die ten nadeele van vroegere ministerien
moeten voorgesteld worden, daar veroorlooven wij ons eene
vergelijking met vroeger en vragen, of dit ministerie in eenig
geval deed, wat de minister Thorbecke deed. toen hij den hr.
Mackay voordroeg als vice-president van den raad van state?
Het is slechts een voorbeeld uit velen, maar dat duidelijk ge
noeg leert, hoe de liberale mannen de talenten hunner tegen
standers waardeerden en ten nutte des lands zochten vruchtbaar
te malen, terwijl de conservatieve heeren of hunne talentvolle
bestrijders vreezeu of meenen, dat zij alleen de wijsheid in pacht
hebben, daar zij onbepaald allen voorbijgaan of uitsluiten, die
niet als gehoorzame dienaars hen naar de oogeu zien.
Uit het Wesiland wordt aau de Leyds. Cour. gemeld, dat
het vervoer van aalbessen geëindigd is eu, grootendeels voor
het buitenland, eene voldoende rekening heeft gegeven. De
wijnstok staat uitmuntend en is door de warmte van deze
maand zooveel hersteld van de geleden koude, dat vele en
schoone trossen worden te gemoet gezien. Men hield er zich
nog dezer dagen bezig met de verzending van min of meer
door ziekte aangetaste aardappelen, welke ziekte dan ook op
sommige plaatsen vrij sterk is toegenomen. Niettegenstaande
de aardappelen, wegens dat onheil, hoog in prijs zullen blij
ven, worden de granen onder gunstige omstandigheden binnen
gehaald. De peren zijn over het algemeen klein van stuk
gebleven, de appelen daarentegen zijn goed ontwikkeld en vooral
de late soorten nemen nog in grootte toe. Van het een eu
ander wordt dit jaar boven het middelmatige geplukt.
Uil deze omstreken verneemt men voorts dat de hooibouw,
ondanks den tegenspoed, door veel regen ontslaan, nog met
goed gevolg werd voleindigd. De graanoogst is bevredigend
en kan, ten gevolge van droog weder, gaaf worden voortgezet;
ook het koolzaad is binnen. Het vlas bragt een goed gewas
voort en o. a. uit Haarlemmermeer, waar de teelt zeer uitge
breid was, vertrekt een tal van schuiten met vlas naar het
Overmaassche. De snijbooneu en komkommers in de Vcenen
hadden te veel geleden cm eene ruime opbrengst te doen ver
wachten: zij is echter thans niet onvoldoende. Het vervoer
van bloemkool uit Rijnsburg wordt op groote schaal, ook met
veel buitenlandschen handel, voortgezet.
Uit Assen wordt gemeld, dd. 22 aug.De beperkte
uitvoer van de onderscheiden vee-soorten beschouwt meu als
oorzaak van de minder hooge prijzen, hier en elders besteed.
Ook op onze jaarmarkt had, bij het groot aantal kooplieden
en den gunstigen stand van hooi en grasgewas, de aftrek
grager en de kooplust meer geanimeerd kunnen zijn. De meeste
vraag was naar kalfde koeijen, die naar rato ook den hoogsten
prijs golden, als wordende verkocht tot f 160; voor 120
kocht men eene beste melkkoe. In paarden was de handel het
levendigst, wat de beste soorten aangaatvarkens en schapen
bij menigte voorhanden, waren nier duur.
De keizer van Oostenrijk heeft 100,000 florijnen geschonken voor den
herbouw van den Dom te ïïaukfort. Ook uit Zweden berigt m»n
van allergunstigst weder voor den oogst. Johaun-Georgeustandl in bec
Ertsgebergte is maandag geheel afgebrand iu 2l/2 uur Te konstan-
tinopel is besloten tot de vorming van eeu nieuwen raad \an state.
