ötmtenlanö.
Gemengde Berigten.
Varia.
Weenen, 8 Sept. Aan een der alhier verschijnende re-
geriugsorganeu wordt uit Madrid geschreven, dat de opstand
in Spanje thans wel is waar gedempt is, maar dat de toe
stand der regering toch onhoudbaar is geworden. Slechts eén
middel zou den troon van koningin Isabella voor instorten
kunnen behoeden, namelijk de benoeming van koningin Chris
tina tot regeutes, waardoor koningin Isabella aldus feitelijk
ten behoeve van hare moeder afstand zou doen van de regering.
weet 1,200,000 man onder de wapens moet brengen. Het
publiek schijnt meer geneigd te zijn zich door die maatregelen
te laten verontrusten, dan zich in slaap te laten wiegen door
de keizerlijke speeches en de diplomatieke circulaires van den
heer de Moustier. Vrij algemeen is dan ook het gevoelen
verspreid, dat wij iu het aanstaande voorjaar oorlog zulien
hebben.
Het ontbreekt hier ook niet aan personen, die zieh over
tuigd houden, dat wanneer Frankrijk Duitsehland den oorlog
niet aandoet, om de voltooijing der duitsche eenheid te be
letten, Duitsehlaud, als zijuc eenheid voltooid is, Frankrijk den
oorlog zal verklaren. Volgens die lieden is het oorlogzuchtig
instinct, bij het duitsche volk langen lijd onderdrukt, in den
laatsten tijd meer en meer ontwaakt, en wordt Duitsehland
door het militaire Pruisen geheel gemilitairiseerd.
In berigtea uit Madrid wordt een treurig tafereel opge
hangen van het militaire despotismus, hetwelk thans in Spanje
heerseht. Men kan zich reeds een ffaauw denkbeeld van den
toestand in dat lauti maken, als men nagaat dat die reeds on
dragelijk is geweest vóór dat de opstand was uitgebarsten.
Honderde soldaten, korporaals en onderofficieren zijn door den
maarschalk Narvaez in rang bevorderd, ter vervanging van
de onderofficieren en officiereu, die, als verdacht van liberale
gevoelens, uit de gelederen des legers verwijderd zijn, en al
die belooningen en onderscheidingen voeren den overmoed der
militairen jegens de burgerlijke bevolking ten top. Geen bur
ger is meer beveiligd het geringste voorwendsel is voldoende,
om hem voor den militairen regter te dagen en aan de wille-
keurigste maatregelen bloot te stellen. Spanje is als het ware
hermetis h gesloten voor alle dagbladen, financiële, regtsgeleerde
en letterkundige zoowel als staatkundige, en zelfs de Patrie en
de France zijn van dezen verbodsmaatregel niet uitgezonderd.
Genève, 9 Sept. Het Vredes-congres heeft heden middag
ten twee uur een eerste zitting gehouden. Garibaldi is tot
eerc-voorzitter, de heer Jolisaint, Staatsraad van Bern, tot
werkelijk voorzitter en de heer Barni tot vice-president benoemd.
Garibaldi heeft in zijne rede aan het pauselijk gezag het
regt van bestaan ontzegd.
Berlijn, 9 September. Hier loopt het gerucht, dat keizer
Alexander, tijdens zijn verblijf te Nicoiaiew, bijna het slagtoffer
is geworden van een aanslag op -rijn leven, beproefd door
twee Russen, die zich als vrouwen verkleed hadden en tot
vluk bij hem hadden weten door te dringen. Er zijn tal van
personen gearresteerd, doch het proces wordt geheim gehouden.
10 Sept. De koning heeft heden den noord-duitschen
rijksdag geopend rn-et pen'e troonrede, waarin uitsluitend lokale
bonds-aangelegenheden besproken worden. Aan het slot zeide
de koningDe overtuiging, dat het grootscbe vraagstuk van
het noord-duitsch verbond alleen dan kan opgelost worden,
wanneer de bijzondere belangen en de algemeene en nationale
belangen elkander te gernoet komen, heeft den grondtoon uit
gemaakt van de beraadslagingen, waaruit de bondseonstitutie
is voortgekomen. Ik hoop, dat diezelfde overtuiging ook den
grondslag uwer beraadslagingen zal uitmaken. Getierde heeren
Gij zijt geroepen tot een arbeid des vredes, en ik vertrouw,
dat, onder Gods zegen, het vaderland in vrede de vruchten
van uweu arbeid zal genieten.
Alhier vormt zich een comité voor de universele tentoon
stelling, in 1872 alhier te houden.
De Neue Freie Presse meldt dat de minister van finan-
eien de heer von Becke, zijn ontslag heeft aangeboden en
geeft als reden daarvoor op de geschillen, wegens Hongarije
tusschen de beide ueputatien heerschende.
9 Sept. De Neue Presse schrijft: Het antwoord van
de bongaatsche deputatie tot beslechting der geschillen tusschen
de onderscheiden deelen des rijks laat de staatsschuld onaan
geroerd. De deputatie van den rijksraad wil, zonder dat het
quotum van bijdrage voor de staats <*huld vastgesteld wordt,
in geen vergelijk toestemmen, daar zij volhoudt, dat de bij
drage definitief voor het geheele rijksbudget moet vastgesteld
worden. Genoemde deputatie wil niet in onderhandeling tre
den, over het budget van 1868.
GOUDA, 11 September.
Gisteren is men begonnen gevolg te geven aan het
katstgenomen raadsbesluit om op verschillende plaatsen der
stad verseh ijsselwaler verkrijgbaar te stellen en schijnt daar
van aanvankelijk druk gebruik gemaakt te worden.
Men meldt uit Rotterdam van gisteren
Heden stond ter openbare tereguitüng te regt zekere van
Tilburg, die zich op de kermis te Gouda schuldig had ge-
maakt aan zakkenrollerij. De officier van justitie eischte eene
gevangenisstraf van twee jaren. De beklaagde werd daarna
naar het gevangeuhok in het geregtsgebonw geleid, doch na
eemgen tijd hoorde men eensklaps een rumoer, hetwelk uit dat
hok scheen te komen. Alsnu bleek, dat genoemde van Tilburv
zich door middel van een klein, oud mes den hals had
trachten af te snijden. l)e overige zich in het hok bevindende
gevangenen hadden daarop het rumoer gemaakt. Zij werden
onmiddellijk naar eene andere cel vervoerd, terwijl van Til
burg op den grond lag uitgestrekt, geheel bebloed en het mes
nevens hem. Het laat zich gemakkelijk begrijpen, dat er eene
groote ontsteltenis heerschte, doch onmiddellijk werden alle
pogingen in het werk gesteld om geneeskundige hulp te er
langen, en kwamen dan ook na siechts weinige oogenblikken
de heeren chirurgijns Polano en Schnijt, die terstond hunne
hulp verleenden. Van Tilburg is daarop per rijtuig naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd. Men hoopt op het
behoud van zijn leven. Het is nog niet bekend op welke
wijze li ij in het bezit van het mes is gekomen.
Bij koninklijk besluit zijn met ingang van den ln
november a. s. ter vervanging van de thans bestaande
provinciale directien der dir. belast., in- en uitg. regten en
ncc., ingesteld de navolgende vijf directien:
te Kotterdam voorde provinciën Zuid-Hollend en Zeeland-
te Amsterdam voor de prov. Noord-Holland en Utrecht;
te Groningen voor de prov. Groningen, Friesland en Drenthe;
te Zutphen voor de provinciën Gelderland en Overijssel;
te Eiu' hoven voor de prov. Noord-Brabant en Limburg;
en is tevens eene nieuwe indeeling der controles voor gemelde
middelen vastgesteld, met bepaling dat die zullen worden waar
genomen door hoofd-controleurs, controleurs en adjunct-con
troleur., op den bij voormeld besluit bepaalden voet.
olgens eene circulaire van den minister van oorlog is
het de uitdrukkelijke wil van Z. M. den koning, dat de troe
pen, voor de militaire manoeuvres uitgerukt, in het belang
der gezondheid steeds voor den middag in de kazerne terug zijn.
Men beweert dat de aangelegenheid van het Noordzee
kanaal een critisch tijdperk is ingetreden. Althans zijn de
werkzaamheden aan de sluizen in den afsluitdijk te Schelling-
woude gestaakt. De onderhandelingen tusschen de regering
en de amsterdainsche kanaalmaatschappij moeieu geen gunsti^
verloop nemen. In ieder geval is het wen schel ijk, dat het
bestuur, ingevolge zijne toezegging op de jongste alg°meene
vergauering van aandeelhouders, mededeelingen doe omtrent
den stand der zaak enz.
De Groninger Courant meldt, dat de minister van finan
cien reeds in het begin der maand augustus eene aanschrijving
heeft gerigt aan de ontvangers van de registratie en het bui
tengewoon zegel tot het opmaken van eene zoo volledig mo
gelijke statistiek van de binnenlandsche dag- en weekbladen,
ten einde 1. den hedeudaagsche stand der journalistiek van
ons land te kunnen vergelijken met dien van vroeger en ook
van andere rijken; en 2. eene begrooting te erlangen van het
verlies, dat de schatkist zou lijden bij eene eventuele afschaf
fing van het dagbladzegel, waarvoor deze maatregel de voor
bereiding is.
Wat betreft den omvang van de hervorming dezer belasting,
meent men thans reeds te kunnen voorspellen, dat zij slechts
een halve maatregel belooft te worden, omdat het zegelregt op
de advertentien zal blijven bestaan en het zelfs nog niet uit
gemaakt is, of wel het geheele zegelregt op de bladen aan de
wetgevende magt ter afschaffing zal worden voorgesteld, dan
wel een gedeelte.
Het prov. geregtshof in Zuid-Holland heeft maandag
uitspraak gedaan in zake de gemeente-commissie der hervormde
gemeente tegen de kerkelijke gemeente Leyden. Het hof heeft
beslist, dat de nieuwe gemeente-commissie niet geregtigd was
een nieuw reglement voor het beheer der kerkelijke goederen
te ontwerpen. Het hof heeft mitsdien aan de oude commissie
het regt toegekend om overgave, rekening en verantwoording
te vorderen van het beheer van genoemde goederenhet von
nis der leydsche regtbank van 31 oct. 1865 bevestigd en de
appellanten veroordeeld in de kosten.
In eene algemeene vergadering der vereeniging van en
voor nederlandsche industriëlen, onlangs te 'sGravenhage ge
houden, is o. a. met algemeene stemmen een besluit genomen,
om, in bet belang van den nederiandschen werkman, de rege
ring dingend te verzoeken dat zij, zonder langer dralen of
aarzelen, den beslissenden stap doe tot afschaffing der kermissen.
Sedert het ontstaan der cholera te Rotterdam op 9 aug.
1867 zijn tot en met 6 sept. daaraan /olgende, aan die ziekte
ove ieden: te Rotterdam 237, te Dordrecht 63, te Delft 55
en te 'sGravenhage 13 personen. Te Zaandam stierven tot
en met 5 sept. 62, te Bruinisse tot en met 4 sept. 17, te
Amsterdam tot en met 3 sept. 12, te Bleiswijk tot en met
31 aug. 20 personen aan cholera. In andere gemeenten, waar
enkele gevallen voorkwamen, bleef de ziekte tot dusver van
sporadischen aard.
Naar men verzekert, zijn er bij de departementen van
algemeen bestuur onderscheidene wets-ontwerpen in gereedheid
gebragt, die in het aanstaande zittingjaar aan de staten-gene-
raal zullen worden aangeboden. Daaronder zou, naar men
zegt, behooren een wetsontwerp, waarbij het aan de regering
in het algemeen vergund wordt kermissen i-a schorsen.
De Staats-Courant bevat de volgende curiositeit:
„Bij koninklijk besluit van dezelfde dagteekening (6 Sept.
jl.) is benoemd tot officier der orde van de Eikenkroon de
heer J. A. Nuyts, directeur der directe belastingen, in- en
uitgaande regten en accijnsen in de provincie Noord-Brabant
te 's Hertogenbosch."
De Eikenkroon is eene luxemburgscbe orde; zij kan dus
alleen door den groothertog van Luxemburg, niet door den
koning der Nederlanden, geschonken worden. Veel minder nog
kan omtrent eene benoeming in de orde van de Eikenkroon
een „koninklijk besluit'' worden opgemaakt, daar (art. 73 der
grondwet) alle koninklijke besluiten en beschikkingen door een
der hoofden van de ministeriele departementen mede ondertee
kend moeten zijn. En nu lan dit behoeft wel geen betoog
het toekennen van eene buitenlandsche orde nooit eene daad
van de nederlandsche regering zijn.
Alleen de groothertog van Luxemburg wij herhalen het
kan over de luxeraburgsche orde beschikken.
Uit de omstreken van Leyden wordt dd. 8 dezer gemeld,
dat het oogsten der verschillende graansoorten, ofschoon som
mige soorten een ruimer gewas hadden doen verwachten, meest
onder droog weder, ten einde loopt. Ook blijkt het, nu het
rooijen der late aardappelen is begonnen, dat het beschot
raeerendeels ruim is en weinige knollen door de bekende ziekte
zijn aangetast.
Men schrijft uit IJsselstein dd. 7 september: „Omtrent
den oogst in deze vruchtbare streek kan gemeld worden, dat
de wintertarwe een goed beschot heeft opgeleverd en pi. m. 18
mud per bunder opbragt. De rogge is minder gunstig uitge
vallen de opbrengst is echter redelijkhet koolzaad heeft veel
door de regens geleden, de opbrengst is gering te noemen
zomer-koolzaad leverde een rijk gewaswintergerst en haver
gaven ruime opbrengsten. De vroege aardappelen werden door
de bekende ziekte aangetast; de laten staan goed. De hoepel
makerijen, alhier eene groote tak van nijverheid, hebben thans
reeds gebrek aan het zoogenaamde graauwe hout, daar al de
hoepels van die houtsoort verkocht zijn, zoodat, ofschoon het
griendhout in den regel in de maand October of november
verkocht wordt, dit nu reeds door hoepelfabriekanten uit de
hand opgekocht wordt.
De prijs der enkele atlantische depcehe zal als proef gedurende 3
maanden verlaagd worden op 5 pond sterling. De spaanscbe opstand
is weder uitgebroken te Alicante. Üe fransch-keizerlijke familie is
te Biarritz. Te Teheran is de cholera hevig uitgebroken. De
doodstraf der spaansche insurgenten is bij decreet veranderd in dwang
arbeid. In de gemeente 8tein is op 450 zielen in de laatste drie en
een halve maand geen sterfgeval voorgekomen. ln de laatste week
van aug. zijn in Engeland twee gevallen van veeziekte voorgekomen.
In de eerste dagen van julij zijn de vijandelijkheden weder begonnen
door de Bncharen tegen de Russen. De veepest breidt zich uit in
Rijn-Beijeren. De exkoning van Napels verlaat Rome om zich te Uocern
te vestigen. De fransche mobile nationale garde krijgt de onde ge
weren veranderd naar het systeem Snider. Op de avonden van 30 en
31 ang. hebben zeelieden in de nabijheid van IJsland ontzettende vul-
canische uitbarstingen waargenomen. In geheel Pruisen vereenigen
zich de onderwijzers om van den koning een beter en bij de wet vast
gesteld traktement te vragen. Te Palermo zijn der hertogin de
Bauffremont voor 200,000 fr. aan juweelen ontstolen. Door het me
nigvuldig boren van artesische putten wordt de woestijn van Sahara meer
en meer in een tuin herschapen. De geologische formatie is daar zeer
gunstig voor dat werk. De democraten hebben bij de verkiezingen in
Califomie de zege behaald. Ook in Neder-Oostenrijk is de veeziekte
weder uitgebroken. Garibaldi heeft te Geneve den volke verkondigd
dat hij naar Rome zal gaan. Maandag is te Inspruck een congres
van katholieken geopend waaraan 500 personen deelnemen. Een en-
gelsch student in de ontleedkunde wordt geregtelijk vervolgd wegens het
eten van gebraden menschenvleesch. Te Zurich zijn behalve de zwit-
sersche nog 153 vreemde veeartsen in congres vereenigd, waaronder een
turksche koedoctor. Riccioto, de jongste zoon van Garibaldi, is te
te Londen, om geld te zoeken voor zijnen vader. Heden donderdag
eet het congres te Geneve tot verbroedering der volken. De achter
stallen der belastingen in Italië bedragen 200 miilioen fr.
Een parlement wordt in alle constitutionele staten met een
zoogenaamde troonrede geopend. Door den vorst voorgelezen,
is de rede evenwel bet werk van het ministerie, en dit is, vol
gens het oude regt, verantwoordelijk voor hetgeen de vorstelijke
moud tot de vertegenwoordigers des volks spreekt. Spoedig
zal ons parlement weder met een troonrede geopend worden.
Zoude het volgende geen bruikbaar model voor die plegti^e
gelegenheid zijn?
Mijne Heeren,
Ik waardeer het voorregt mij wederom te midden der ver
tegenwoordigers van het nederlandsche volk te bevinden.
Heeft mijn huis sedert eeuwen lief en leed met dat volk
gedeeld, de banden zijn door het gebeurde in het laatste jaar
uaauwer toegehaald en bevestigd
De betrekkingen met de buitenlandsche mogendheden zijn
hoogst vredelievend, met eenige zelfs zeer intiem; de i.,'ste
kende bekwaamheden van onzen minister van buitenlanu?
zaken hebben den europeschen vrede bewaard en Limburg van
het duitsche juk verlost.
Hoe bevredigend dit nu ook moge zijn, nog immer zijn er
donkere stippen aan den europeschen hemel, nog immer wor
den Europa s inkomsten door den ge wapenden vrede verslon
den, en daarom rust ook op ons de piigt, het voorbeeld, ons
door naburige landen gegeven, zooveel mogelijk te volgen.
binden vrijwillige vereenigingen tot gemeenschappelijke -vle
ning in den wapenhandel slechts weinig bijval, een wet op
de schutterijen, die het geheele volk om* it, zal in die leemte
voorzien, en dringend bevelen wij de aanneming zoo suoedig
mogelijk aan.
Ik verheug mij dat land- en zeemagt getrouw hare moeijelijke
pligten, tot wering der veeziekte, hebben vervuld een wets
ontwerp zal u worden aangeboden om mij ia staat te stellen
een eereteeken uit te reiken aan allen, die aan deze campagne
hebben deel genomen.
Mogen de wetten tegen de veeziekte en de circulaires tegen
de cholera met Gods hulp strekken om ons vadeiland van die
rampen te verlossenmogen zij krachtiger zijn dan dweep
zucht, eigenbaat en onverschilligheid, die vereenigd, zoo dik
wijls de beste maatregelen hebben doen mislukken
Met leveudige belangstelling wordt het onderwijs, zoo open
baar als bijzonder, door mij gadegeslagen
Een voorstel van wet, tot regeling vau het hooger onder
wijs, zal u spoedig worden aangeboden.
Moge door een vlugge afdoening het onderwijs voor lange
jaren geregeld zijn, en ook in dit opzigt aan de voorschriften
der grondwet, door ons plegtig bezworen, voldaan zijn.
Handel, scheepvaart en nijverheid hebben den invloed onder
vonden van de drukkende omstandigheden, waariu Europa
gedurende den laatsten tijd verkeerde. l)e gewapeudu vrede
:s doodelijk voor den bloei van beiden het kanon voert heer
schappij en vernietigt alle welvaart.
Wordt Europa eenmaal verlost van de vreeze, en keerr het
vertrouwen terug, dan gaat onze handel, van zijn banden ont
slagen, en onze nijverheid, door de wetenschap onderrigt, een
schoone toekomst te gemoet.
Aan uw onderzoek zulleu al die wetten worden aangeboden,
die nog noodig zijn om handel en nijverheid geheele vrijheid
te verleenen, opdat wij met voordeel het hoofd zullen kunnen
bieden aan alle concurrentie, als de tijd van vertrouwen en
gerustheid in Europa is terug gekomen.
Zoowel van rijkswege als door zamenwerkiug van particu
liere krachten worden werken van openbaar nut ijverig voort
gezet of voltooid.
De toestand van 's rijks geldmiddelen laat niets te wenschen
over, dank zij de overschotten van vroegere dienstjaren en het
batig saldo uit Indie, zoodat noch vermeerdering van lasten
hier te lande, noch leeningen zullen noodig zijn om in de
behoeften te voorzien.
Nog altijd wordt de nieuwe regterlijke inrigting ijverig voor
bereid. In dit of een volgend zittingjaar zullen u verschillende
wetten ter overweging worden aangeboden.
De afkoopbaarstelling der tienden wordt dringend vereischtfc
het wets-ontwerp, u vroeger toegezegd, zal u andermaal worden
aangeboden. Moge uwe overweging ten gevolge hebber, dat
ook hier wordt afgeschaft, wat reeds lang uit alle beschaafde
landen verdwenen is.
De toestand van Nederlandsch Indie wekt me.r dan ooit
mijn bijzondere belaugstelling. Uw medeburgers daar vrr.gen
regt, en het regt, hun docr de uringende behoeft°n der schat
kist reeds te lang onthouden, moet bnn zoo spoen;g mogelijk
gegeven worden.
