lOffBOSUk.
Gemengde Berigten.
Varia.
ADVERTENT I EN.
KOOLASCH
Urbanus Pillen,
O vei'ij selsclie Drie ven.
Burgerlijke Stand.
HEER EN-CONCERT
bereid volgens het aloude en
echte Recept, waarop men in
het bijzonder attent maakt.
vrede en Limburgs losmaking. Dat verschil tnssehen de kamer
en de regering, betreffende eenzoo gewigtige zaak, heeft het ka
binet doen besluiten gczamentlijk zijn ontslag in te dienen. In
afwachting van 's koumgs goedvinden omtrent het kabinet, ver
zoekt hij de verdere behandeling der begrooting te schorsen.
Werd besloten om morgen de credietxvet voor justitie en
eenige kleinere wetten te behandelen.
Men berigt uit Groningen van 24 dezer: De doopsge
zinde broederschap alhier heeft heden eene beslissing geuomen
omtrent het verzoek van de beide predikanten ds. Straatman
en ds. Oorver, ora de beginselen der moderne theologie op de
instellingen en gebruiken der gemeente te mogen toepassen.
Met 85 tegen 79 stemmen is dat voorstel gewezen van de hand.
Beide predikanten hebben hun eervol ontslag aangevraagd.
POLITIE.
Bij de politie is in bewaring een parapluie.
Men noemt Mnnchen als den zetel der mogelijke conferentie. Na
poleon geeft Frankrijk de vrijheid tu?schen twee gendarmen en Europa
den vrede tusschcn twee chassepot-geweren. De r k. bisschoppen in
Hongarije zijn zeer liberaal en vóór het staatsonderwijs en het burgerlijk
huwtlijk. In de baltische provinciën wordt ten behoeve der staats-
eenheid de russische taal iuge\oerd. In Luxemburg hebben al de leden
der regering besloten huu ontslag in te dienen \au 10lö november
ziju iu Nederland 16 personen overleden aan de cholera. De kanaal
maatschappij verkeert in treurigeu en onzekeren toestand. Te Auister
dam is de jagt geopend op de oude ellen. Rusland zal 100,000
achterladers zenden naar Servie. Men verwacht op nieuw eene pa-
njsche leening. De cholera neemt toe te Havana de gele kooits
beeft opgehouden te New-Orleans. De gevangen gaiibaldisten worden
uitgeleverd aan Italië. De weduwe van Larkin», een der zaturdag
gehaDgen feiuaus, heeft zondag per expresse van de markiezin van
Quet ..sherry op het eiland Wight, f 3600 ontvangen. Dondeidag jl.
hebben te Birmingham ernstige ongeregeldheden plaats gehad He
pruisische gouvernement heeft 165,000 th. beschikbaar gesteld ter ver
betering der onderwijzers-traktementen. Italië heeft het eerst de
conferentie over de romemsche zaak opgeworpen. De gestrengheid
tegeu de dagbladen is in Frankrijk onder den nieuwen minister van
binnenl zaken zeer toegeuomen Garibaldi ligt ziek in de gevangenis.
Nogmaals ziju te Dublin pistoolschoten gelost op twee politie-agen-
ten. Te Belfast heeft men gebruik gemaakt van vuurwapenen tegen
de plunderaars van bakkerswinkels. Te Manchester hebben 1500
fenians zoudag eene processie gehouden. lu oct. jl. zijn te Weenen
door 24 brouwerijen 133,656 eimer bier g- fabriceerd. De Rassen
leggen ia Polen groote graanmagazijnen aan Engeland dringt bij
Frankrijk aan op de ontruiming van italie.
De aigeraeene beraadslagingen over de begrooting zijn vlug
afgploopen. Slechts weinige sprekers hebben de aandacht der
vergadering en des lands bezig gehouden. De financiële kwestie,
de schoolkwestie en de koloniale kwestie waren de hoofdpunten
van het debat, afgewisseld door eenige oude geschiedenissen
over gekleurde proclamatien, motien van orde enz.
Dank zij het conservatieve bestuur, de financien van den staat
zijn in de war, en verhoogde belastingen of leeningen wachten
ons. Kan in 1868 nog geteerd worden van de overschotten
van het liberale wanbestuur, in 1869 zijn leeningen onvermij
delijk, indien wij met de tegenwoordige uitgaven gezegend blij
ven. Tegen te korten kan zelfs geen Bosco middelen vinden,
hoe moet het dan een eerst beginnend goochelaar steiien
De schoolkwestie nerd con uroore door anti-revolutionairen
en ciericalen behandeld. Van weerszijden bedankte men elkan
der voor de verleende hulp. Men scheen zelf de innige sym
pathie tnssehen volbloed protestant en volbloed katholiek wel
eeuig/.ius vreemd te vinden.
Wat zal het ministerie doen om de gemoedsbezwaren van
zooveleu weg te nemen, was aller vraag. Daarvan maakten
zij hun ondersteuning van dit ministerie al of niet afhankelijk.
Eu wat antwoordde de minister? Hij schoof de schoolkwestie
van zich op de schouders van onzen geachten afgevaardigde
de Brauw. Wat de zeven specialiteiten niet dragen kunnen,
wordt op de schouders van een eenvoudig afgevaardigde gela
den. Vrienden van de Brauw ontwaakt' Steunt uw afgevaar
digde, zoo ooit, nu heeft hij uw hulp dubbel noodig, want
vriend Groen zal hem oLtvallen de zeeuwsche vader beeft
reeds verklaard, dat het ontwerp de Brauw volstrekt niet vol
doende is. Behandelt het voorstel de Brauw, antwoordde de
minister, de regering zal wel advies geven als dit noodig mogt
zijn. In alle gevallen zal hij, bij leven en welzijn, vóór de ver
kiezingen van junij 68 wel eens zeggen, hoe de regering over
de zaak denkt.
Zoo springt de regering om met de schoolkwestie, en toch
die kwestie wilde zij bij haar optreden zoo spoedig mogelijk
regelen.
Nu wil zij het tijdstip der regeliug laten afhangen van de
al of niet indiening van het antwoord van onzen afgevaardigde.
Agitatie schijnt geen pligtsbetrachting meer te zijn.
De koloniale kwestie gaf tot nog vreemder debatten aanlei
ding. De nieuwe minister toonde zich een waardig volger der
13 onsterfelijken. De afschaffing der rottingstraf betreurde hij,
en over nieuwe regelingen zoude hij nog eeus denken. Hij
moest onderzoeken, maar tot liberale proefnemingen zoude hij
zich niet laten verleiden.
Hij behoefde zich in alle gevallen niet te houden aan be
loften, door een zijner voorgangers gegeven, noch aan de vroe
gere programma's van dit ministerie, hij zoude zijn eigen weg
gaan, en die weg zoude zeker niet op belangrijke hervormingen
uitloopen, want het was immers vroeger altijd in Oost-Indie
goed geweest, en wat wil men toch meer dan een mooi batig saldo
Arme politieke moraliteit, ook bij het ministerie van stabi
liteit zijt gij niet meer te vinden. Was het wonder, dat door
een der afgevaardigden het woord mystificatie of misleiding
weder gebruikt werd
IV.
De deveuter-kiezers hebben eene keuze gedaan tusschen oude
liberaliteit en die, welke sinds jaren door dr. van VJoten en
aanhangers wordt gepredikt. 'lot lid van den gemeenteraad
is gekozen rar. J. H. van Delden met 466 stemmen; v. Vloten
verkreeg er 152. Het was een strijd tusschen liberalen onderliug,
vermengd met eene zekere hoeveelheid bitterheid, persoons
verguizing en gekrenkte eer. Van Vloten had zijne kandidatuur
vooral te danken aan het //Deventer Weekblad" en de nieuwe
kiesvereeuiging, maar nog meer aan zijne, nu grooter dan vroe
ger, populariteit. Hoe verpletterend de uitslag der stemming
voor hem oogschijnelijk ook moge wezen, iu de werkelijkheid
is zij dit echter niet. Er behoort hier meer toe dan enkel de
verkregen stemmen na te gaan. Vooreerst dient men in 'toog
te houden, dat van Delden een volbioed, van top tot teen, ou-
derwetsch Deveutermau is, dat vooral daar veel beteekent.
Deventer is in dit opzigt volmaakt eene liefhebbende moeder;
hare eigen kinderen zooveel mogelijk te koesteren en te troe
telen is haar als 't ware een, met een zwak, ieder opregt
en welgemeend Deventenaar eigen. Verder was hij een der
curatoren, die den moed hebben gehad, al was het dan ook
een zeer lafhartige, om den man der wetenschap en des volks
met den schurk gelijk te stellen want beitien jaagt men weg.
Door zijne verkiezing nu hebben tevens zijne persoonlijke te
genstanders hunne goedkeuring geschonken aan het noodlottige
raadsbesluit. Maar nog meer. Gesteld dat vau Vloten benoemd
ware, wat anders dan ontslagneming van alle raadsleoen en
ongekende harreuarrerij zou er het gevolg van geweest zijn
Dat vooral heeft van Vloten wel de helft stemmen minder be
zorgd dan waarop hij billijker wijze aanspraak had. En men
kan het dien kiezers niet kwalijk duiden. Er is in de laatste
maanden 1 zooveel opschudding geweest, dat eenige rust waar
lijk niet onwelkom kan zijn. Daarbij, op welke juiste gronden
van Vlotens beginselen ook steunen mogen, zij zijn nog niet
zóó populair om zonder geweldige botsingen plotseling tot stand
te komen. Daar behoort tijd toe. En ook zonder raadslid te zijn
zal, hiervoor staat hij genoegzaam bekend, ziju onverdroten
ijver ook krachtig medewerken tot voltooijing en tot instand
houding van een toestand, door ieder weldenkende gewenscht.
Daarom verheugt ons zijne niet-verkiezing. Bij bedaring der
gemoederen heeft hij later stellig kans van slagen want De
venter bemint den vooruitgang en zijne en onze constitutionele
regten. De laatste verkiezing bewijst dit. Van de 619 kiezers
hebben 608 hunne stemmen op liberalen uitgebragt en nog
wel een derde op den liberaalste onder de liberalen. Klaagt
men elders wel eens over slechte opkomst der kiezers, hier
kan men wijzen op het tegendeel. En is men elders nog zoo
doortrokken van den ouden zuurdesem, door met een zamenstel
van kerkelijke vormen, dat men godsdienst gelieft te noemen
en nog wel de godsdienst van Christus, vereenigd met eenige
begrippen over de wenschelijkheid van bijzonder onderwijs, en
ten slotte nog vermengd met eenige zalvende recepten tot heil
en nut van den Javaan, wien men het eeuwige paradijs en den
hemel met nog al meer belooft, indien hij zijn spieren en bloed
in dit kortstondige tranendal maar veil heeft, om zooveel en
zoo goedkoop mogelijk koffij en suiker te fabriceren, te d weepen,
hier erkent men al het goede, door de revolutie van 1789 be
werkt en in 1848 ons door het plegtanker der vrjjheid. onze
constitutie gewaarborgd.
Van alle kanten uit deze provincie soort men gewagen van
goedgeslaagde proeven, gegeven door onderscheidene rederijkers
vergaderingen. Zwolle, Kampen en Enschede, om van kleinere
plaatsen niet te spreken, dingen als om strijd naar de eerekroon.
Op zich zelf beteekent dit nn niets; ook in andere plaatsen
zal met het tegenwoordige saizoen hetzelfde verschijnsel zich wel
voordoen. Maar wat opmerking verdient, is, dat men zich bij
alle openbaarmakingen en verslagen dier vergaderingen uitslooft
om het onberekenbare nut aan te toonen, dat diergelijke ver-
eenigingen voortbrengen, 't Kan zijn, en we geven ons gevoe
len gaarne voor beter, maar wij voor ons zien er dat niet in.
Wat toch is zuik eeoe vereeniging meer (we spreken niet van
die van vroegere eeuwen) dan hoogstens een twintigtal perso
nen, die zich onderling oefenen in de uiterlijke welsprekendheid
en tot afwisseling drie of vier maal 's winters, tot streling der
IJdelheid, een of ander tooneelstukje opvoeren, waarbij de armen
nog dat voordeel hebben, dat zij niets mogen zien of hooren,
maar bij zeer gunstigen afloop nog iets ontvangen. Nu komt
in de eerste plaats haar doel in aanmerking. Dient dit alleen
tot vorming eener beschaafde uitspraak en 't verkrijgen van een
goeden leestoon, benevens het zich gemeenzaam maken met de
vruchten onzer letterkunde bij de leden, dan vinden we dit
een lofwaardig streven, dat vroeg of laat ongetwijfeld hare goede
vruchten zal opleveren maar dit i9 en blijft altijd beperkt bij
de leden en geeft hoegenaamd geen recht om te gewagen van
algemeen nut, terw ijl het dan altijd nog te bezien staat of heeren
leden den tijd, dien zij er aan motten besteden, (die niet weinig
is, zal het iets geven,) nog niet veel nuttiger konden gebruiken,
al was het maar alleen door zich te oefenen in het zuiver
schrijven en stellen hunner moedertaal, dat bij velen, met alle
respect voor 't openbaar, zoowel als bijzonder onderwijs, hier te
lande, dikwijls zeer veel te wenschen overlaat. We behoeven
dit feit, dat cok al zijne eigenaardige oorzaken heeft, niet te
verbloemen, want 't is eene waarheid, hoewel eene zeer treu
rige, die onzer naue tot schande strekt. Maar ziet men in die
vereenigingen meer, wil men er algemeene geestontwikkeling
door bevorderen, dan vragen wij, voor wie zal dat zijn Een
beschaafd publiek kan noch mag dergelijke voorstellingen bijval
schenken; want dat heeft, God beter't, al zooveel bombast,
onzin en onwelvoegelijkheid van die overal rondreizende too-
neelgasten te slikken, dat zij, die zeif niet van 't vak zijn,
't onmogelijk kunnen uitstaan. Dit zeggen we niet tot oneer
der rederijkersmet den besten wil zijn deze niet in staat
om oo het punt van uitvoering met heeren komedianten te wed
ijveren, daar het meerendeel der leden van zulk eene vereeni
ging, al mogen er dan ook al eens een paar zijn, die zoowat
de rol van facteur kunnen vervullen, moeite hebben om eenen
goeden hoilaudschen zin vanaf de hoofdletter tot de punt toe in
verstaanbare taal uit te drukken wederom maar al te zeer eene
waarheid, maar ook wederom een gevolg van de schaduwzijde
van ons onderwijs. Er schiet dan niets anders over dan het
zoogenaamde volk achter de kiezers, om met vader Groen te
spreken. Dat volk nn, 't is helaas al weder eene waarheid, is
over 't algemeen weinig ontwikkeld lezen kan het meerendeel,
wanneer men hieronder verstaat bet hoorbaar opnoemen van
eenige woorden, zonder begrip of toon, en schrijven, wanneer
dit middel niet anders gebezigd wordt dan tot het afleggen
eener min of meer gekuisebte liefdesverklaring, in welk geval
de daad en geest luider spreken dan de boeiendste taal ooit
kan doen. Maar meer ook niet. Spreekt niet over meer dan
alledaagsche dingeu, men kent ze niet, zelfs niet bij naam
wijst niet op de teekenen des tijds, men begrijpt u nietge
waagt niet over de scboone kunsten, men gevoelt niet met
u. Men waant zich, en is dit dan ook werkelijk, bij zinnelijk
genot gelukkig men tracht fatsoenlijk te zijn, want ook in die krin
gen beerscht een fatsoen, van den eenen dag in dec anderen,
te komen, maar ook niet meer. En bij zoo'n publiek komt
men nu met verminkte tooneelvoorstellingen. Laat Bamberg
komen, laat hem een uur lang zijne flaauwste goocheltoeren
uitvoeren en het publiek zal luider applaudiceren dan bij de
be9te voorstelling, alleen omdat dit bijval vindt wegens het
wonderlijke, en het eerste afkeer, omdat men voelt, ziet, noch
begrijpt.
Het volk nuttig en aangenaam te onderhouden is ten allen
tijde geweest en blijft ook nu nog eene raoeijelijke zaak. Men
heeft te worstelen met bijgeloof, wangeloof en tal van voor-
oordeelen, te veel om op te noemen. En toch zal men op
uitroeijing daarvan moeten werken, wil men spreken van ware
volksbeschaving en volksverlichting. De middelen daartoe be
proefd zijn reeds vele, maar ook vele hebben hunne eigenaardige
bezwaren. Op dit gebied te arbeiden en met vrucht is het werk
van den waren philanthroopmaar dan moet men ook door en
door zelf volksman zijn om grondig over volkszaken te kunnen
oordeelen. Hierover verder uit te weiden, ligt niet in ons
plan maar we hebben maar alieeu het feit w illen constateren,
dat men de rederijkers-vereenigingen ten onrechte zooveel deel
toeschrijft in het proces der waarachtige geestes-ontw ikkehng
tot nut van 't algemeen. D.
GOUDA.
Geboren 21 Nov. Adriaua, ouders W. den Os en G. Jougerheld
Henrica, ouders C. Waltz en N. van Heems. 22. Martiuus HeuJri-
cus, ouders M. I. van Leeuwen J Nouner. Adriaua Johanna, ouders
J. vao der Bruggen en M. van Goch. 23. Ahda Catharioa, ouders
C. Mans en J. Hartjesveld. 24. Pieter, ouders P Puit en A de
Joug. Antje, ouders M. de Lange en L. Ham. 25. Petrus Ever&r-
dus, ouders F. H. Peeters en C. van Hofwegen.
Ovi.KLtDLN 22 Nov. T. M. van Cina, 20 ra. 23. M. C. van der
Vegt, 4 m. H C. Vermeulen, 17 w. J. van der Horst, 8 d.
A. Gerdes, huisvr. vau F. Hartiug, 64 j.
Bevallen van eene dochter,
C. J. D. PRINCE—de Jong.
Gouda, 26 November 1S67.
*m* Voor de vele blijken van belang
stelling, ondervonden bij hun huwelijk,
betuigen de ondergeteekenden hunnen op
rechten dank.
J. KROMHOUT.
J. KROMHOUT—Bonneür.
DONDERDAG 28 NOVEMBER 1867.
EERSTE AFDEELING.
Ouverture, Mo'art.
Siufonie, Kalliwoda.
Fautaisie, (2 violen,alt en piano)Kwast.
TWEEDE AFDEELING.
Ouverture, Bekker.
Solo voor fluit, Tulon.
Fantaisie, (2 violeu, fluit.
cornet en piano,) Kwast.
Finale, Mesmer.
tot HOOG ING is op zeer voordeelige
voorwaarden gedurende de maanden No
vember, December, Januarij en Februarij
te verkrijgen aan het Aschhok te Gouda.
Nadere informatien bij P. DE WERK
aldaar.
Zijn ::eer nuttig in ongesteldheden der
MAAG, en werken heilzaam op de SPIJS
VERTERING. Zij zijn uitmuntend tegen
de GAL, SCHERPTE in het BLOED, en
UITSLAG der HUID, zij zijn ZACHT,
LAXEREND en SLIJMAFDRIJVEND.
Verzegelde doozen van 37Va Cent en
dubbele doozen zijn verkrijgbaar bij de
heeren
AarlanderveenJ. F. Allart.
AmsterdamM. Cléban, Huidenstraat, n°.
278.
DelftH. W. de Kruijff.
Delf shaven, J. Koch.
Deventer, Berghuijs en v. d. Moer.
DirkslandD. de Vries.
GoudaJ. G. Boekenoogen, firma wede.
v. d. Heijden.
*s Gravenhage, J. M. Renesse, Boekhorststr.
Legden, J. T. Terburgh, Haarlemmerstr.
Rotterdam, A. v. d. Toorn, Weste Wagenst.
Schiedam, D. Maltha.
Schoonhoven, A. Wolff.
Tiel, A. F. Faa«sen.
UtrechtF. Altcna, op het Steeuw. over
de Doukerstr. n°. 372.
Vlaardingen, Nideistein Walter.
ttroerden, L. Ruijter.
Het depot dezer echt© Urbanus Pillen,
sinds zoovele jaren met roem bekend, en
I in algemeen gebruik, is door ons te Gouda
alleen en uitsluitend geplaatst bij
den heer J. G. BOEKENOOGEN, Apo
theker, opvolger vau de wede. J. A. P. P.
van der HEIJDEN op de BI aa uw straat.
Men wordt instcutelijk verzocht, wel
attent te willen zijn, dat door ons, bij
niemand anders, de L rbauus-Pillen, bereid
volgens het oude en echte Recept, in jpot
zijn verkrijgbaar gesteld in de hierboven op
gegeven Steden en plaatsen dan bij de hier
bovengenoemde Dépot houders. In elk doosje
is een biljet, voorzien met de eigenhandige
naamteekening van de vervaardigers Wed.
Kuenfn' K Zoon, Apothekers, welke Hand-
teekeuiug zich ook bevindt op het Zegellak,
waarmede de Doosjes verzegeld zijn. Wij
verzoeken de gebruikers instantelijk daar
wel op te letten, eo raden faun aan wel
toe te Zien bij w ien men de Doosjes
Pi.len haak. Alleen die Doosjes, waarin
een biljet met onze 1! udteeLeuing is, zich
aan te schaffen, en zich ie wachten voor
het gebruik van de veie namaaksel?. (12
