öinnenlanö.
Gemengde Berigten.
Vergadering van den Gemeenteraad.
UITTREKSEL
uit het verslag van den toestand der
gemeente Gouda in 1867.
gestaan eo dat de regering zich voorgenomen heeft een ont-
wen) Van wet .o te dienen, strekkende om die vermindering
ook tot andere landen uit te strekken, met uitzondering vac
de regten op den wijn, waaromtrent slechts vermindering kan
worden toegestaan aan die landen, welke bij invoer in het tol
verbond op den voet van de meest begunstigde natiën handelen.
De discussieu zijn voortgezet over de competentie van het
parlement. De afgevaardigden uit Zuid-Puitschlond verklaarden
zich grootendeels tegen te veel uitbreiding daarvan. Daartegen
over werd veelvuldig gewaarschuwd, om door politieke rede
voeringen de werkzaamheid van het tolparlement niet te ver
lammen. De competentie van het tolparlement, in de zaak van
het wijntarief in Hessen, is met groo'e meerderheid aangenomen.
Evenzoo het geheele verdrag van het tolverbond met Oostenrijk.
De stemming hieromtrent was eene afdoende slotstemming.
Weenen 17 Mei. Het subcomité der financiële commissie
heeft besloten) dat de gedwongen conversie der staatsschuld zal
zijn in 4 pCt., in plaats van 5 pOt., hetgeen gelijk zal staan
met de 25 pC't. korting op de coupons. De belastingvrije
schuldbrieven zullen betrekkelijk hooger rente dragen. De mi
nister van financiën blijft volharden bij eene korting, gelijk
staande met eene 17 pCt. coupon belasting.
De bisschop van Linz heeft aan de Ousteurijksche regering
verklaard, dat hij „meer gehoorzaamheid was verschuldigd aan
God dan aan de menschen", en daarom behoudt hij zich voor,
om de nieuwe wetten te onderzoeken, of en in hoeverre zij strij
dig zijn met den goddelijken wil, om zich naar den uitslag
van dit onderzoek te gedragen.
19 Mei. Morden of overmorgen verwacht men de officiële
mededeeling, dat de keizer zijne sanctie aan de confessionele
wetten heeft gegeven.
GOUDA, 20 Mei.
Op de voordragt van burgemeester en wethouders lot
benoeming van directeur en leeraren aan de burger dag- en
avondschool te Amsterdam, staat het eerstvoor leeraar in de
werktuigkunde en een gedeelte der wiskunde, tevens directeur
R. R. Lit, leer.iar aan de rijks hoogere burgerschool en aan
de burger-avondschool alhier.
AVi' vestigen de opmerkzaamheid der belanghebbenden
op de achterstaande advertentie, betreffende de wijziging in de
dienstregeling der leydsche stoomboot „de Volharding/' waarbij
op den marktdag te LeyrJen (zalurdag) de boot 's morgens ten
5.15 van hier vertrekt en des namiddags ten 1.30 van Levden
terugvaart, me» retourbillet en verminderd tarief.
I)e X. Rott. Cour. zegt dd. 18 Mei: Uit 's Hage wordt
ons gemeld Men verneemt, dat de heer van Reeneu het man
daat tot zamenstelling van een nieuw kabinet heeft nedergelegd
en dat heden middag de heeren Philipse, voorzitter van de
eerste kamer, en Mackay, vice-president van den raad van
state, bij den koning ten gehoore zijn toegelaten.
Te ?s Hage liep gister~n het gerucht, dat de baron Mackay,
vice-president van den raad van state, thans belast zou zijn
met de zamenstelling van een nieuw kabinet. Wij deelen dit
gerucht onder alle reserve mede.
De Prov. Gron. Ct. heeft van zeer bevoegde zijde eer.
particulier schrijven uit 's Gravenhage ontvangen, waarin gezegd
wordt, dat het misschien toe te schrijven is aan de tegenwer
king van de heeren Heemskerk en Echimraelpenninck, dat de
de heer van Reenen de vorming van een nieuw ministerie
heeft moeten opgeven. Volgens hetzelfde schrijven was er thans
sprake bf van een ministerie Thorbecke, of van eene derde kamer
ontbinding, voor welke laatste zaak beide genoemde ministers
al het mogelijke doen.
Uit den Albiasserwaard meldt men ons van gisteren
Naar wij vernemen is het gouden horologie van een der
officieren van de art ill. instr. comp., te Schoonhoven, ontvreemd.
Bedoelde officier was zich namelijk in de rivier de Lek gaan
baden en vergat, bij het naar huis gaan, zijn horologie, dat
hij op den oever had neergelegd, mede te nemen. Kort bij
de stad ontdekte hij zijn verzuim en keerde onmiddellijk naar
de plaats terug, doch het horologie was verdwenen. De politie
doet onderzoek.
Te Utrecht had zaturdag morgen aan de nieuwe zwem
school aan den Krommen Rijn een noodlottig voorval plaats.
De hoogleeraar mr. O. van Rees had zich daarheen begeven
om te zwemmen. Pas in de afgeschoten ruimte voor de eerste
klasse, de geoefende zwemmers, gekomen, schijnt hij door kramp
te zijn bevangen hij riep om hulp, en daarom begaf zich een
der knechts te water. Ougelukkig schijnt die hulp niet tijdig
of niet juist genoeg te zijn aangebragt, althans de heer van
R^es zonk ;n de diepte en eerst na ecnig tijdverloop raogt
het den knedte, die zelf bijna het slagtoffer werd, gelukken
den drenkeling boven te brengen. De pogingen, aangewend om
de levensgeesten weder op te wekken, waren vruchteloos. Dit
voorval verwekt te Utrecht algemeene verslagenheid.
Op de haagsche kermis staat een antikermiskraam, waar men traktaatjes
•litdeelt, boeken verkoopt en apttches houdt om den gruwel te keeren.
De frausche regering vraagt 50,01)0 fr. bij het wetgevend ligchaam om
de zoneclips van 18 Aug- te Saigon te doen waarnemen. De kerkeraad
der herv. gemeente te Utrecht heeft opgezegd de gehoorzaamheid aan de
Synode. De Eogelscben willen de luxemburgsclie regering aangespoord
zien om voortgang te maken met de slechting der vestingwerken.
De loudensche petitie voor het toekennen van stemregt aan de vrou
wen door Mill bij het parlement ingediend, draagt 21757 haudteekenin-
tren De tunesische kwestie zal met een sisser afloopen. De engelsch-
man Gower te Marseille had aan Liverpool zijn groot museara vau schil
derijen en oudheden vermaakt onder conditie daarvoor een waardig lokaal
op te rigtende stad weigert, want onder 400 schilderijen is er geen
d it ƒ60 kan opbrengen. De infauteristen en mineurs van het nieuwe
garnizoen te Nijmegen houden ouderliuge vech:partijen. Te Udenhout
is een ambtenaar over het benaderen eeuer koe vreeselijk mishandeld. -
De engelsche bankiers protesteren ook tegen de oostenrijksche coupon-
belasting. In Italië is nog uitzigt op eene nieuwe belasting op de
dranken. De hongaarsche regimenten zullen de duitsche vervangen in
Hongaiije. In baksen is de meerderheid der commissie van de tweede
kamer voor de afschaffing van de duodsrraf. Te Meppel worden de
schoolgelden verminderd. Op de Yeluwe worden de boeren geplaagd
door herten. Men vreest dat de eerst volgende coupon der turksche
leening niet betaald zal worden. Te Pozaga bij Alt-Gradisca zijn
dezer dagen 80 huizen door eene wolkbreuk weggeslagen. Het mexi-
caanscbe cougres heeft d doodstraf afgeschaft. In Canada zijn de
feniansche bladen verboden. Te hiel worden de werkzaamheden aan
de haven ijverig voortgezet. In Beijeren heeft men het achtrrlaad-
gewper AYerder gekozen. Den 13 april is op 12 mijlen afstauds van
Cincinnati de stoomboot Magnolia in de loeht gevlogen en zijn daarby
84 menschen omgekomen.
Dingsdag, 19 Mei.
Tegenwoordig de hh. van Bergen IJzendoorn, voorzitter, de Grave, Vi-
ruly, Braggaar, Reutinger, Prince, Buchuer, Droogleever, van Gennep,
Kist, van btraaten en Peeters.
De notulen der vorige vergadering worden gelezen en gearresteerd.
Zijn ingekomen
1. eene dispositie van bh. gedep. stateD, houdende loedkeuring van een
besluit ter af- en overschrijving van posten op de begrooting van 1807 not.
2. eene missive van gedep. staten, betreffende de inzending van re
keningen binnen 4 weken enz. not.
3. eene dispositie van hh. gedep. staten, houdende goedkeur-Dg van
de ondeihaadsche vei pachting van de haardasch; not.
4. eene missive van het borg. armbestuur en eene van het Israel. arm
bestuur, inzendende de rekening over 1867wordt gesteld in handen eeuer
commissie van drie leden
5. eene missive van het bnrg. armbestuur, verzoekende magtigiDg om
de ingekomen gelden bij de bewaarbank in de spaarbank te mogen beleg
gen tot onderzoek en raad in handen van B. en W.
6. eene missive van den heer H. F. Roll, dat hij zijne benoeming tot
lid van het burgeil. armbestuur aanneemt.
Hierna geeft de voorzitter te kennen, dat ook hij de keoze tot curator
der latijnsche school zich laat welgevallen.
7. Is nog ingekomen een adres van de stearine-kaarsenfabriek „Goüda/
verzoekende een stukje gronds, der gemeente toebehooreilde, te mogen
overnemen. De grond ligt in het door de fabriek aangekochte buiten
verblijf ,/Mon Bijou"
9. verschillende adressen, houdende verzoek om in aanmerking te komea
bij de benoeming van een geraeentebodeworden ter visie gelegd eu zal
de benoeming geschieden in de volgende vergadering.
1. Nu is aan de orde een voorstel van B. en W., tot vermindering
der bezoldiging van den gemeentebode.
De hr. Reutinger stelt voor, vooraf te behandelen het daarmede in ver
hand staande verzoek van de wed. vau Steel. Hierover hebben eenige
discussien plaats en wordt besloten het pont der bezoldiging in overwe
ging te nemen aan het einde der behandeling der instructie.
De heer van Gennep stelt voor B. en W. te magtigen tot het indienen
van een drietalhiertoe wordt met algemeene stemmen besloten.
De heer Droogleever vraagt inlichting of het is uitgemaakt aan wie de
benoeming is opgedragen. De voorzitter deelt mede, dat, aangezien er
geen voorschrift in de gemeentewet bestaat, ook hij acht, dat de benoe
ming door den raad kan geschieden.
Nu komt in een adres van de wed. van Waas om eene gratificatie, daar
haar man 28 jaren straatmeker van de gemeente wasgesteld in handen
van de commissie van fabricage.
De beer Reutinger spreekt zijne bekommering uit, dat op deze wijze
de lasten der stad zeer zouden kunnen toenemen. De heer Peeters spreekt
in gelijken zin.
2. Op het adres van de wed. van Steel om eenig pensioen, adviseren
B. en W. om haar gedurende 4 jaren, zoo zij in dien tijd niet hertrouwt,
200 golden uit te keeren ora verschilleude eonsideratien, terwijl zij zich niet
kunnen vereenigen met andere voorgestelde bepalingen. De heer Peeters
wenscht eene vaste regeling der pensioenen, en en slechts besluit te nemen
voor een jaar.
De beer Reutinger vereenigt zich riet met een maximum van vier jaren
maar liever levenslang, al ware het slechts 100.
De heer Buchner kan op grond van aangevoerde antecedenten voor Je
vaststelling op vier jaar stemmen.
Dc heer Reutinger verlaat de vergadering.
De heer Kist is tegen elk pensioen, zoolang er geen vast beginsel is
aangenomen.
De voorzitter verklaart, dat deze zaak bij hel bestuur sedert lang is in
overweging, maar nog tot geene uitkomst heeft geleid.
De heer Buehner herinnert, dat de zaak opgedragen is aan B. en W., en
bij de volgende begrooting daarvan blijken moet.
Daarna wordt het voorstel van B. en W. in stemming gebragt en
aangenomen met 9 tegen 2 stemmen, de hh. Kist en Peeters.
3. Een verzoek der op te rigten hulpbank, om een lokaal tot het
houden harer ziftingen en het gebruik van vuur en licht. De regenten
van het gasthuis vinden geen bezwaar in het afstaan van bet aangewezen
lokaal (waar ook de spaarbank zitting houdt) en wordt alsnu het ver
zoek toegestaan
4. Een voorstel tot af- en overschrijving van een post voor boeken
van 70, als prijzen door curatoren van de lat. school aangevraagd.
De neer Buchner heeft bedenking tegen de eigendunkelijke handelwijze
van curatoren.
De voorzitter heldert de zaak op, daar het aantal leerlingen van 4
tot 12 gestegen is doch hadden B. en W. het voornemen curatoren attent
te maken op het verzuun van voorafgaande aanvrage.
5. Vroeger was de instructie voor den gemeentebode vastgesteld door
B. en W doch nu dient dit, even als de benoeming, te geschieden door
den raad, en wordt die derhalve artikelsgewijze gelezen en goedgekeurd,
en het salaris vastgesteld op 600.
Eindelijk wordt besloten tot wederinhoring tegen 52 van het ambte
naarshuisje bij bet mijnspoorstatiou.
B. cn W. herinneren, dat na een proefjaar in de volgende vergadering
tot de benoeming vac een directeur van de zwemschool moet worden
overgegaan.
Na eenige discussie wordt besloten, daar de onmiddellijke benoeming
strijdig is met dc wet hem te continueren voor een jaar.
N'iet6 meer ter behai deling zijnde, eindigt de vergadering.
De bevolking der gemeente bedroeg op 31 december 1867
7455 mannen en 8069 vrouwen, te zamen 15,524 inwoners,
waaronder 287 militairen.
Het getal geboorten bedroeg 641, dat der sterfgevallen 675
990 personen hadden zich in de gemeente gevestigd, 959 had
den die verlaten, zoodat de bevolking in 1867 met 3 personen
verminderd is.
Levenloos aangegeven waren 43, onecht 36, terwijl het ge
heele getal geooorten 34 minder was dan in 1866.
Beneden het jaar stierven 266 kinderen van 1 tot 2 jaar
99 de oudste der overledenen was een man van 91 j'aren.
Èr werden 135 huwelijken gesloten, één minder dan in
1866 ter voltrekking van 49 huwelijken werden bewijzen van
onvermogen afgegeven; echtscheidingen hebben geen plaats gehad.
Het getal kiezers voor leden der tweede kamer bedroeg 406,
voor leden der provinciale staten 403, en voor leden van den
gemeenteraad 698 bij de verkiezing voor leden van den ge
meenteraad werden 165 stemmen uitgebragt.
Gedurende 1867 werden door den gemeenteraad verschillende
verordeningen en instructien vastgesteld, deels geheel nieuw,
deels ter vervanging of wijziging van vroegere verordeningen
zoo werd de verordening op het in-, uit- en vervoeren van
rundvee ingetrokken, en een nieuwe verordening gemaakt ter
voorkoming en bestrijding an besmettelijke ziektende ver
ordening op het bouwen werd gewijzigd, een verordening door
de openbare gezondheids-commissie werd vastgesteld, en de ver
ordening voor het bestuur der beide gasthuizen werd gewij
zigd ook werden instructien gemaakt voor den stads-rouziek-
meester, den stads-heelmeeAer, -vroedmeester en -apotheker,
alsmede voor den heelmeester der beide gasthuizen.
Verder hield de gemeenteraad zich hoofdzakelijk bezig met
de behandeling der begrooting van inkomsten en uitgaven voor
het dienstjaar 1868, waarbij besloten werd om in dit jaar over
te gaan tot het doen bouwen van een schoollokaal voor het
middelbaar onderwijs en tot de riolering van eenige waterloopen
of ;zoogcnaamde zijlen.
Afwijzend werd beschikt op een verzoek tot afschaffing der
kermis als voorbehoedmiddel tegen o*. cholera werd besloten
versch jjsselwater op verschillende plaatsen om niet verkrijgbaar
te stellen; bij besluit werd de muziekschool gereorganiseerd.
De afgesloten rekening over 1866 sloot met een batig saldo
van 37,952.25.
Voor 1867 waren, volgens de goedgekeurde begrooting, de
ontvangsten geraamd op 197,015.95, en de uitgaven op
197,008.28, zoodat het batig saldo 7.67 kan bedragen.
De eigendommen der gemeente, niet bestemd tot de publieke
dienst, bevonden zich in goeden toestand en bragten op
ƒ3,549.53. Het onderhoud dier eigendommen kostte 397.865
aan materialen en 359.OG6 aan arbeidsloon, benevens 500
tot inrigting van een gebouw op de zeugstraat voor een ma
gazijn, ten behoeve van het garnizoen. De openbare gemeente-
gebouwen werden in goeden staat onderhouden, zonder dit jaar
buitengewone onkosten te veroorzaken.
Aan materialen werd daarvoor uitgegeven 2,073.56*, en
aan arbeidsloon f 1,934.38. Verschillende straten werden op
nieuw bestraat, en op verschillende andere plaatsen werden
herstellingen van minder belang gedaan.
Met inbegrip van het gewone onderhoud hebben de straten
en pleinen gekost aan materialen 9,279.54 en aan arbeids
loon 3,543.99.
De wegen en voetpaden, aan de gemeente behoorende, wer
den behoorlijk onderhouden aan materialen bedroegen de on
kosten 722.36, aan arbeidsloon 670.81.
De uitgaven voor de plantsoenen bedroegen ƒ1,372.466; het
gewone onderhoud is aangenomen voor f 850.'s jaars. Aan
het jaagpad zijn zeer belangrijke herstellingen gedaan.
De drie nieuwe draaibruggen over de Go. we voldoen geheel
aan de daarvan gekoesterde verwachtingaan de beide bascule
bruggen op de haven werden belangrijke herstellingen gedaan
en in het plantsoen bij den tiendeweg een nieuwe brug gelegd.
Nog verschillende bruggen in de gemeente verkeeren in ge-
brekkigen toestand, tot wier herstel aanzienlijke sommen zullen
vereischt v orden.
Ook de kaaimuren vorderden dit jaar weder vele herstellin
gen. Behalve de nieuwe bruggen waren de kosten van een en
ander 16,143.40.
De algemeene burgerlijke begraafplaats bleef ia goeden staat
verkeeren de onkosten van onderhoud bedroegen 95.66 aan
materialen en f 63.39* aan arbeidsloon.
De wegen, door corporatien eu particulieren onderhouden,
zijn gedeeltelijk in goeden staathet onderhoud vau sommige
kaden is echter zeer gebrekkig.
De begraafplaats voor Israëlieten wordt behoorlijk onderhouden.
Voor het reinigen der straatgoteu, urinoirs eu rioleu werd
zoo vee! mogelijk zorg gedragen.
De grachten, zijlen en slooten werden telkens van vuil ge
zuiverd, en als de waterstand het toeliet, werd 2 of 3 maal
per week gespuid.
Het verschaffen van goed drinkwater maakt nog altijd een
punt van onderzoek uit. Toen bezonken ijsselwater, tijdens het
heerschen der cholera, om niet verkrijgbaar werd gesteld, wer
den gemiddeld 16,000 kan daags gedistribueerd.
Gedurende 1867 hebben cholera, mazelen en typhus in ge
ringe mate geheerscht.
Op de burgerlijke begraafplaats werden 717 lijken begraven,
waaronder 8 kosteloos.
Op de Israëlitische begraafplaats werden 5 lijken ter aarde
besteld.
Gedurende het jaar 1867 werden 63 zieken ter verpleging
in het gasthuis opgenomen 27 zijn er gestorven, 37 ontslagen;
op het einde des jaars waren er nog 21 personen.
Bij het verslag der regenten wordt bij vernieuwing gewezen
op de gebreken, die aan dat gesticht kleven, als de onvol
doende inrigting der badkamers en de weinige ruimte bij het
heerschen van besmettelijke ziekten.
19,560 recepten werden in de stads-apotheek gereed gemaakt,
zijnde 167 meer dan in 1866.
18o vaccinatien werden veirigt, waarvan 35 kosteloos.
Ter keuring zijn aangeboden 700 runderen, 633 kalveren,
1310 schapen, 1445 varkens en 5 geiten, 6590 rundvleesch,
237 £H> kalfsvleesch, 171 *8 schapenvleesch en 4646 <8 varkens-
vleesch. Algekeurd werden 1 rund, 3 schapen en 188 *8 vleesch.
De geraeente-politie bestaat uit eeu commissaris van politie,
een inspecteur, twee agenten le klasse, drie agenten 2e krasse
en achttien nachtwakers.
Het gedrag der politie-bearabten is over het algemeen goed.
Loffelijke vermelding verdient de wijze, waarop zij zich kweten
van hun pligt tot handhaving der voorschriften ter beteugeling
der veetyphus.
Er kwamen 36 gevallen voor van diefstal, op'igting of mis
bruik vau vertrouwen.
De waarde van het ontvreemde bedroeg 335.22*, waarvan
f 154.28 werden in beslag genomen.
76 politie-overtredingen werden geconstateerd, 18 der over
treders betaalden de boete vrijwillig; tegen 49 personen werd
in dit jaar vervolging ingesteldwaarvan niemand werd
vrijgesproken.
In de brandweer is dit jaar geen verandering gekomen.
Slechts een biand van eenige beteekenis had dit jaar plaats
in de sociëteit „Ons Genoegen" in de Bodekade.
De straatverlichting geschiedt door middel van 239 gaslantaarns.
Het aandeel der gemeente in de ügiing van 1867 was be
paald op 42 man, dat der ingeschrevenen was 106. 62 werden
om verschillende redenen vrijgesteld. Bij de militie te lan#
zijn ingelijfd 30 lotelingen, vier nuramerverwisselaars en zeven
plaatsvervangers, terwijl één persoon bij de zeemilitie werd
ingelijfd.
