öinncnlttnö. Gemengde Berigten. Varia. Ingezonden. bëeengekonieii, om te benadriagen over het amendement, voor- I gesteld door de commissie voor het budget en betrekking heb bende op de kwestie der mexicaanscde fondsen houders. Dit amendement strekt om het cijfer der schadeloosstelling, door het gouvernement voorgesteld, te verhoogen. 1 Junij. De Moniteur publiceert des keizers rede te Rouaan. j Het antwoord des keizers aan den raaire blijkt 1 Jenzelfden zin geweest te zijn, r.is in het telegrafisch berigt i'*eds is op gegeven. ii-, In antwoord aan den kardinaal heeft de keizer gezegd De kerk is het heiligdom, waarin bewaard worden de groote be- crioselen der christelijke moraal, welke den meiisch verheffen j boven de bloot stoffelijke belangen. Laat ons daarom net voor vaderlijk geloof verbinden met den geest van vooruitgang; laat j ons nooit scheiding maken tusscheu de liefde voor God en de liefje voor bet vaderland. Op die wijze zalieu wij ons de goddelijke bescherming hei best waardig betoonen en zullen wij met opgeheven hoofde voorlsi ijcien op den «eg, die ons wordt voorgeschreven, niettegenstaande alle hinderpalen. Hierop heeft de keizer beJaukt voor de wenschen, welke uit gesproken waren voor de keizerin eu den keizerlijken prins, en de hoop te kennen gegeven, dat de zegening vau zijn hoog- waardigeu peter en de gebeden der kerk den prius geluk zul- i len aanbrengen. ju eene liberale zijd" wordt het als een jammerlijk ver schijnsel beschouwd, dat "men in de negentiende eeuw, nadat gedurende twee duizend jaren eene godsdienst van vrede en broederschap is gepredikt, nadat bijna al dien tijd tie wijsbe geerte, in overeens'emming met de godsdienst, er op uit ge weest is om de beginselen van haat en vernieling oij het raensch- dom uit te roeijen, dat ram in die eeuw zich met groote voor liefde bezig houdt niet ooriogs-gevaarten, als geschut, hetwelk van ach'eren wordt geladen eu ontploffende kogels uitwerpt, en met geweren die op 1000 ellen alstund dooden en wier betrekkelijke waarde de ondervinding nog moet doen kermen. Onder den titel „f'omptes fantastiques de M. Hauss- mann," is eene kleine brochure verschenen van den Heer Ju les Ferrv, waarin wordt aangetoond, dat de prefect der Seine sedert 15 jaren niet minder dan 2 milliards zonder eenige con trole heeft uitgegeven en dat het deficit, door zijne verschil lende uitgaven veroorzaakt, ten slotte 39$ railüoen bedraagt. Volgens een gerucht zou de regering thans, na langdu rige weifeling, tot het besluit gekomen zijn orn het wetgevend ligchaam weldra te ontbinden en de algemeene verkiezingen tegen de maand september aanst. uit te schrijven. Ri; het wetgevend ligchaam is thans het rapport over de voorgestelde geldleening van 440 miilioen fr. uitgebragt. De commissie van rapporteurs heeft zich door de vertoogen der regering niet laten overtuigen, dal eene zoo groote vermeerde ring der gevestigde staatsschuld in de tegenwoordige tijdsom standigheden onvermijdelijk noodig was, eu zij heeft voorge steld htt gouvernement slechts te magtigen tot het opnemen van 411,700,000 fr. Met algemeene stemmen is aan de re gering de gevraagde som van 50,000 fr. bewilligd voor eeue wetenschappelijke zending naar Saigon in het zuidoosten van Azie, die bepaaldelijk ten doel zal hebben de totale zon-eclips van 1$ aug. a. s. waar te nemen. Bij het dienaangaande door de commissie van rapporteurs uitgebragt verslag, zegt zij o. a. het volgende: „Wij grijpen dus deze gelegenheid aan, om aan de vergadering te herinneren dat er op de staatsbegrooting niet genoegzaam is gezorgd voor het lager onderwijs, dat is voor een van de hoofdbelangen der natie, het grootste welligt uit het zedeiijke oogpunt, het dierbaarste aan alle weldenken- den. Wij stellen aan de vergadering voor, het geld tot het zenden van geleerden naar Saigon te bewilligen, maar wij voegen daarbij den wensch dat er voor de geldelijke behoef ten van het lager onderwijs voorziening worde gemaakt, die beter met den geest der fransche wetgeving strookt-" Berlijn, 28 Mei. Ten gevolge der bezuinigingen, welke door het ministerie van marine zijn ingevoerd, is het mogelijk geworden aan de directie voor den aanleg der haven aan den Jahde-boezera de noodige geiden te verstrekken, om die haven tegen het einde van 1869 te voltooijen. De gestaakte werk zaamheden zullen onverwijld worden hervat. GOUDA, 3 Junij. Uit 's Hage wordt gemeld De heer Thorbeeke is hecen middag op nieuw bij den ko ning ten gehoore ontvangen. Men verzekert dat het nieuwe ministerie aldus zal zijn ztt- mengesteidMr. C. Fock, burgemeester van Amsterdam, bin- nenlaixk^he zaken; de heer Roest van Limburg, voormalig gezant te Washington, bnitenlandsche zaken; mr. P. P. van Bosse, financiën; mr F. G. Pt. H. van LiUtar, raadsheer ia het hof van Noord-llolland, justitie; de heer E. de Waal, koloniën; generaal van Muiken, oorlog; de heer L. G. Brocx, kapitein-luitenant ter zee, marine. De beide departementen van eeredieust zullen worden gevoegd bij andere departementen. Men schrijft nog uit 's Gravenhage Nog nooit heerschte er in de residentie op den tweeden pinksterdag zoo eene drukte als dit jaar het geval was. Het haagsche bosch en Scheveningen waren de verenigingspunten van duizende bezoekers, zoo uit de stad hls van elders. Niet tegenstaande alle middelen van vervoer naar Scheveningen ia de laatste jaren zijn uitgebreid en verbeterd, waren zij onvol doende om de massa volk te bevatten, dat zich van en naar het zeedorp begaf. Ontelbaar was het aantal rijtuigen van het badhuis en Scheveningen naar 's Hage en het station. Dikwerf ontwaarde men op sommige plaatsen drie rijen en file. Het vervoer van reizigers met gewone of buitengewone treinen duurde onophoudelijk voort. Gelukkig dat overal gepaste maatregelen waren genomen om ophooping van personen en rijtuigen te voorkomen. Wij vernemen uit Moordrecht, dat vrijdag^ in de ver gadering van ingelanden van den Zuidplaspolder de aftredende leden van het bestuur; de hh. N. J. Francois en H. M. van den Haak, herkozen zijn. Men schrijft ons uit den Alblasserwaard van gisteren: De hennep, die met buitengewoon veel moeite is gezaaid geworden, doordien de meeste akkers moesten worden besproeid, voldoet nogtans vrij wel ra* -'e verwachting bij de opkomst boven den grond. Ook vo r Ie meikerijen zoude een ferme regenvlaag zeer gewenscht zijn, aangezien liet vee, door de aanhoudende warmte eu insecten geplaagd, onrustig wordt. De prijzen van het zuivel ziju mede niet hoog, zoodat de op brengst van dezen tak van landbouw minder voordeelig ge acht wordt. Voor de 50 ned. pouden kaas besteedt men van 16 tot ƒ17. Prijzen der boter stationair. Meu vernc?*nt, dat gisteren avond met den lantsten trein van den Rijnspoorweg vau Amsterdam naar Utrecht een ern stig ongeluk is gebeurd tusschen de stations Breukelen en Maarsen. Terwijl de passagiers!rein op die hoogte door de eene of andere oorzaak eenige oogen blik ken hait hield, is pen goederentrein, die achterop kwam ei: niet tijdig genoeg stopte, daarmede iu botsing gekomen, waardoor eenige wagens op elkander schoven en gedeeltelijk verbrijzeld werden. Een der passagiers, naar men zegt de heer J. W. W. uit Groningen, is bij dit ongeluk gedood, doordien hij tusschen de verbrij zelde wagens geklemd raakte. Een vijf- of zestal andere pas sagiers zijn min of meer ernstig gekwetst. Te Leyden verneemt men uit de Veenen, dat 11. vrijdag de eerste schuiten met peulen en doperwten zijn ver rokken, en den volgenden dag met de eerste vracht aardbeziën uit Aalsmeer is begonnen. Bloemkweekerij, moestuin en aardbeziën hebben er, ten gevolge van het groeizame weder, een gunstig aanzien. Een particulier schrijven uit Decima van 10 april 1868 behelst het volgende Met de raagt van den vroegeren keizer Stotsbnshi schijnt het gedaan te zijn, althans men hoort weinig van zijne verdere plannen. Wel is waar heeft hij Jeddo en Jokohama nog niet aan den Mikado overgedragen, doch wordt deze gebeurteois dagelijks te geraoet gezien. Stotsbashi was een man van groote bekwaamheden, en velen betreuren zijn val, doch allen verlangen er naar, de laatste bladzijde gelezen te hebben der bloedige geschiedenis van het tegenwoordige Janan. Yeddo en Negata zijn tot heden nog niet voor den vreem den handel toegankelijk. Oorspronkelijk was 1 april vastgesteld, doch de verwikkelingen hebben de opening verhinderd. Behalve in vuurwapenen staat de handel nagenoeg geheel stil. Op liet oogenblik is alles rustig. Na een hevig gevecht, waarin de emir is gedood, hebben de Russen bezit genomen vau Bokhara. Jn Canada worden maatregelen genomen tegen een vermoede]ijken aanval der fenians Te Weenen zijn iu 1867 geboren 24,002 kinderen, 11,850 wettige, 12,152 onwettige, van de laatsten gingen er circa 9POO naar het voudelmgshuis. De kruidfabriek te Altenburg is in de locht gesprongen, daarbij ziju vier raenschen om gekomen. Groote ontevredenheid heerscht onder de Czechen in Bo- hemen. De graaf de Chambord schrijft aan Frans II, dat het keizer lijk régime ten einde loopt. Te Vera-Cruz heerschte 11 mei de gele koorts hevig. Prins Napoleon is maandag te Baden aangekomen. Vrijdag heeft over half Engeland een geweldig on weder gewoed. Tö Philadelphia en Boston hebben de democraten salutscboten gedaan bij het vernemen der vrijspraak van Johnson. Op Sumatra maakt de veeziekte nog altijd verwoestingen. Met het einde van febr. waren daaraan bezweken 78,766 karbouwen en 52.892 runderen. Ook de keizer van Rusland wil eene nieuwe ridderorde stichten voor geleerden cn kunste naars- De opstand op Candia wordt te Athene ais geëindigd beschouwd. De drie bansesteden zijn overeen gekomen de gezantschappen op te heffen te Washington, Parijs en Londen. Te Palermo hebben ongeregeld heden plaats gehad. Op de kenn«s te Limoges is brand ontstaan in de fourrageschuur van een circus, een aantal tenten, ter waarde van J00,000 fr. Zijn verbrand. In de uansche kampen van Chalons en St. Maar zijn ten gevolge der hitte, ernstige ziekten uitgebroken. Op de westkust van Afrika blijven onrust eu woeling voortduren. Op 31 december 1S67 waren onder de 15,524 inwoners van Gouda 8.069 vrouwen, of 614 vrouwen meer dan mannen, terwijl onder de mannen nog 2$7 manschappen tot de land- mag t behoorende, begrepen zijn. Dit verschijnsel, dat in meer dere of mindere mate overal wordt waargenomen, doet meer en meer het oog vestigen op Jen toestand der vrouw in onze tegenwoordige maatschappij. Is de huishouding de piaats, waar de vrouw zich hoofdzakelijk moet bewegen, zijn de pligten van echtgenoot»? en moeder haar eerste en voornaamste, de cijfers bewijzen, dat niet allen daartoe kunnen geroepen worden, dat niet allen iemand zuilen vinden, die, zoo noodig, in haar on derhoud zal voorzien de maatschappij moet daarom ook de vrouw in de gelegenheid stellen daarvoor zelve te zorgen, en alle pogingen, die daartoe aangewend worden, verdienen toe juiching eu ondersteuuing. Wendt men daartoe in andere lan den .eeds pogingen aan, hier te lande ontbreekt voor het grooiste gedeelte aan een burger dochter het middel om in haar onderhoud te voorzie»., en toch dr cijfers wijzen op een drin gende noodzakelijkheid. Mogen de pogingen van verschillende zijden daartoe aangewend, spoedig gunstige resultaten geven! Ei waren in 1867 op de kiezerslijsten ingeschreven 698 kiezers voor den gemeenteraad. Bij de verkiezing op 17 julij 1867 van 5 leden voor den gemeenteraad zijn uitgebragt 165 stemmen, zoodat 533 kiezers van hun regt geen gebruik hebben gemaakt. Treurig verschijnsel voorzeker! Stellen de kiezers zoo weiirg belang iu het bestuur der gemeente, nog geringer moet de belangstelling zijn in het bestuur der provincie en des land», en politieke stormen schijnen noodig te zijn om de kiezers uit hun diepen slaap wakker te schudden. Er is verrotting iu den staat, er. die verrotting is misschien onts'aan, en wordt zeker krachtig gevoed door de verregaande onverschilligheid des volks. Door de onverschilligheid en traagheid der inwoners zijn meer staten te niet gegaan dan door de wapenen des vijands. Stinkende zijlen en slooten zijn hoogst nadeelig voor de ge zondheid, de wetenschap leert het en de ondervinding bevestigt het alom. Is de gezondheidstoestand onzer stad treurig, voor een deel is dit zeker te wijten aan de nog in alle deelen der stad bestaande zijlen, die bij epideroien hoogst gevaarlijk, in andere tijden toch altijd zeer nadeelig zijn. Een spoedige dem ping of riolering is dus zeer wenschelijk, en wordt het geld, dat de gemaalbelasting opbrengt, daaraan besteed, dan zoude men zich nog een paar jaar kunnen getroosten, die algemeen veroordeelde belasting op te brengen. Zeker zoude dit voor het algemeen nuttiger en noodzakelijker zijn dan een prachtig school gebouw voor het middelbaar onderwijs. Het hoofdstuk geldmiddelen is in het verslag al zeer kort. Ongeveer 2 ton wordt ontvangen en uitgegeven, dat is bijna 13 per hoofd. Zoude het niet wenschelijk zijn meerdere be kendheid aan de rekeningen der ontvangsten en uitgaven te geven, door de begrootingen en de afgesleten rekeningen open baar te maken. Men wil toch gaarne weten waar het geld blijft, en niet ieder heeft lust en gelegenheid een en ander op de secretarie der gemeente te gaan zien. Een opgave in de courant zoude de openbaarheid zeker bevorderen en tevens strek ken om het politieke leven op te wekken. Wij Nederlanders zijn eenmaal zoo, geldzaken interesseren ons het meest, zoo is het altijd geweest, eu vooreerst is hierin oog wel geen veran dering te wachten. Geboren werden in 1367, 641 kinderen beneden het jaar stierven 266. Volgens opgaven werden ingeënt 188, waarvan 35 kosteloos. Het getal vacc»natien, en daaronder zijn nog re- ▼accinatien begrepen, is dus hoogst ongunstig, tenzij de opga ven door de geneeskundigen onvolledig zijn ingezonden. Heeft men bij deze zoo hoogst nuttige zaak ook nu nog tegen voor- oordeelen te strijden, nadat tal van jaren proefondervindelijk het hooge nut der inenting tegen de pokziekte hebben bewe zen. Reeds konde de pokziekte, even goed als de melaatsheid nit ons land verdreven zijn, indien allen het slechts wilden vooroordeel en dweepzucht zijn ook hier sterker dan de onder vinding en de lessen der wetenschap. Volharding zij de ienze der geneeskundigen, om ook dit kwrad te bestrijden Op de openbare scholen ontvingen gemiddeld onderwijs 1100 leerlingen uit de gemeente, en op de bijzondere scholen 320, totaal 1420 zoogenaamde schoolpligtige leerlingen, obe volking van 15,500 zielen of ruim 9 °/0. Rekent men nu hierbij nog 520 kinderen, die de bewaarscholen bezoeken, dan krijgt men een totaal van 1940 schoolgaande kinderen of ruim 12 °/0, dat redelijk mag genoemd worden, maar nog zeer voor verbeteriug vatbaar is. Op de armenschool was voor SS kinderen één onderwijzer. Op de tussehensehool was voor 55 kinderen één onderwijzer. Op de burgerschool voor jongens was voor 28 jongens één onderwijzer. Op de burgerschool voor meisjes was voor 26 meisjes één onderwijzer. Op de jongejufvrouwenschool was voor 22 meisjes één on derwijzer. Gemiddeld waren de onkosten van het onderwijs voor ieder schoolgaand kind f 19, daar de onkosten van het lager onder wijs hebben bedragen 20,870.06». De 66 leerlingen op de openbare burger avondschool ont vingen onderwijs van 6 leeraren, terwijl de kosten van dit on- derwijs 2,864.10 beliepen, of ongeveer ƒ44 per leerling. De 13 leerlingen op de latijuscbe school ontvingen onder- rigt van twee leerarende onkosten van dat onderwijs zijn niet vermeld. I11 het verslag van de kamer van koophandel wordt ook het bedrag der iooneu in verschillende fabrieken opgegeven. De 530 mannen, die in de piipenfabrieken werken, ontvangen vaa 3.50 tot 7 per week de 320 vrouwen van 2 tot 3, en de 150 kinderen gemiddeld 1 per week. Brengt men nu de weken in rekening, waarin niet gewerkt wordt, dan mag men wel vragen hoe een gezin bij de tegenwoordige duurte van levensmiddelen zich van de noodzakelijkste behoefte kan voorzien, eu meu behoeft zich niet te verwouderen, dat ook onvoldoende voeding een der oorzaken van de groote sterfte in deze stad is. De toestand der baanders is niet gunstiger. De 342 man nen ontvingen gemiddeld 5 per week, de 340 kinderen ver dienden 1 's weeks. In de machinale garenspinnerij waren de loonen hooger, wat ook het geval was met de loonen der pottebakkers, die vau 7 tot 9 gulden 's weeks b( liepen. Op de stearine-fabriek lie 1 het werkloon der mannen van 5 tot 13, dat tier vrouwen van 3 tot 5.80, dat der jongens van 1.25 tot 3, en van de meisjes van 1.20 tot 1.30. In het algemeen genomen zullen dus de werklocuen van de arbeiders in deze gemeente niet meer dan 6 per week be draden, terwijl die van pijpenmakers en baanders zeker veel minder zijn, de dagen van verzuim in aanmerking genomen. Kan van zulk een loon een huisgezin bestaan is het mogelijk in de noodzakelijkste behoeften, noodig tot onderhoud des lig- chaams te voorzien Een ziekelijk verzwakt geslacht moet van dien treurigen toestand het gevolg zijn. En toch de concur rentie verbiedt den fabriekanten hooger loon te geven. Het is een feit, een treurig feit, dat de arbeider, hoe ijverig hij ook werkt, niet in de behoefte van een gezin kan voorzien, en dat armoede, gebrek aan het noodige, gepaard gaat met voortdu rende inspanning. Nog is de nederlandsche werkman rustig, nog schikt hij zich in zijn toestand, maar daa**om ook moeten door meer bevoorregten naar middelen gezocht worden om dien toestand te veranderen. Ook in dit opzigt is verandering en verbetering dringend noodzakelijk. Wij hebben het gelezen de heer Luyten zal, wanneer hij weder zitting neemt in den raad, zijn eens gedaan en verwor pen voorste! herhalen, en, wordt het andermaal afgestemd, dan zal hij ten tweede male zijn mandaat nederleggen. Wat zal nu de raad doen Consequent aan de reeds uitge sproken overtuiging weder afstemmen of zal men, tot betere inzigten geraakt, mogelijk ook een weinigje ter liefde van den heer L. het voorstel aannemen Wij weten het niet, maar ge- loove? wel, dat mijnheer L. niet kwaad zou doen, in een ver loren half-uurtje, pour passer le temps, maar vast zijn kennis geving van ontslag in gereedheid te brengen immers al waren er enkele Taadsleden tot andere zienswijze gekomen, het voor stel, nu gedaan, en met ui hetgeen er vooraf ging, heeft een zeker karakier van pressie gekregen, van verzet zelf tegen het votum der meerderheid, en dat votum, al strijdt het ook me*.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1868 | | pagina 2