Gemengde Berigten.
Varia.
Burgerlijke Stand.
te aanzienlijk offer van den staat vereischte. Sommige dezer
leden drongen aan op het nemen van een ander initiatief. De
heeren Godefroi, van Kerkwijk, Pijnappel en Rochussen zouden
om verschillende redenen voor het wetsontwerp stemmen of
liever daarin berusten. De regering nam een onzijdig stand
punt in met het oog op deze wets voord ragt, die zij bij hare
optreding aanhangig vondzij liet het oordeel aan de kamer
over. Na repliekeu van vroegere sprekers zeide nog de heer
Thorbecke, dat, ofschoon hij de overeenkomst niet aanbevelens
waardig vond, hij daarin toch zou berusten, om geen verwar
ring en ongelegenheid te stichten.
Iu de zitting van gisteren werden de beraadslagingen
voortgezet en wel over art, 1 van het wets-ontwerp, waarbij
breedvoerig werd gesproken over den bedoelden staat door den
heer Thorbecke overgelegd, volgens welken de overeenkomst
minder nadeelig voor de schatkist zou zijn. De minister van
financien bestreed die berekening, die z. i. niet gegrond was
noch op de uitlegging der artt. 51, 55 en 54 der concessie,
noch overeenkwam met de werkelijke opbrengst der koopmans-
goedereu-treinen, welke door den heer Thorbecke op lü pCt.
geschat werd, maar in de laatste jaren gemiddeld slechts 2 a
-Va pCt. beloopen, zoodat alvorens er 10 pCt. is, de tijdruimte
nog lang zal zijn. Hij hield vol, dat het voordeel van den
staat eerst iutreden zou met S000 bruto opbrengst. De heer
de Bosch Kemper sloot zich aan die redenering aan. De heer
Thorbecke antwoordde, dat zijn tabel onderstellender wijze was
opgemaakt en dat die 10 pCt. zeer zeker zal bereikt worden,
naarmate de lijnen zich meer aansluiten en het internationaal
verkeer uitbreiding zal erlangen. Nadat nog onderscheidene
leden op de nadeelige gevolgen der overeenkomst voor den
staat hadden gewezen, werd het eerste wetsartikel in stemming
gebragt en met 36 tegen 26 stemmen verworpen, waarop de
minister van financiën, namens de regering, het wetsontwerp
introk.
Dingsdag den 14 julij aanst. zullen de staten in de ver
schillende provinciën overgaan tot de benoeming van leden van
de eerste kamer der staten-generaal, ter vervanging van hen
die den derden maandag in de maand september moeten af
treden. De aftredende leden zijn de volgende heeren, als in
Noord-Brabant, H. E. Verschoor; Gelderland, jhr. mr. C E. J.
E. van Nispen tot Pannerden en mr. C. H. baron van Rhe-
nen van Khemenshuizen Zuid-Hollar A, v. Weel Dz. en T. P.
Viruly; Noord-Holland, jhr. C. Hartsen en mr. J. Messchert
van Vollenhoven Zeeland, J. Fransen van de Putte; Utrecht,
jhr. mr. J. Huydecoper van Maarsseveen Friesland, jhr. mr.
F. J. J. van Evsin gaOverijssel, C. F. Stork; Groningen, mr.
J. J. Cremers; Drenthe (geeue) en Limburg, jhr. mr. F. B. H.
Mich iels van Kesseuich.
De kerkeraad der hervormde gemeente te Emmen, (in
Drenthe) heeft baron van Lijnden van Sandenburg, gewezen
minister van eeredienst, ds. J. XV. Felix, mr. J. A. Grothe en
eer.ige andere predikanten en ouderlingen aangeklaagd bij de
synode, als hebbende in hunne kwaliteit van hoofdbestuurders
der confessionele vereeniging, zich schuldig gemaakt aan het
verstoren van de orde en de eendragt in die gemeente.
Naar men verneemt, zal het algemeen collegie van toezigt
over het beheer der goederen van de hervormde gemeenten
eerlang eene belangrijke buitengewone vergadering houden, ter
beraadslaging omtrent de verdere maatregelen, die tot eene ge
leidelijke voltooijing der scheiding van kerk en staat dienen te
worden genomen.
Men leest in de N. Rott. Courant
„Yous sauvez la paix de l'Europe," zei von Bismarck.
//Von Bismarck heeft gezegd vous avez sauvó ia paix de
1'En rope,* zei van Zuylen.
Dat alles is reeds overoud, en wij zullen er niet op terug
komen.
Maar wij achten ons verpligt te wijzen op het vonnis, ver
leden donderdag door lord Stanley geveld over ieder, die be
weert, tijdens de luxemburgsche kwestie, den vrede van Europa
gered te hebben.
„Men zegt mij," sprak lord Stanley, iu antwoord op zekere
tot hem gerigte verwijten, „men zegt mij „het is dwaasheid te
beweren, dat gij den vrede van Europa gered hebt."" Maar
ik heb zoo iets nooit gepretendeerd, want ik geloof niet, dat
eenig bijzonder individu of eenige bijzondere regering zelfs er
uitsluitend aanspraak op mag maken, den vrede van Europa
te hebben staande gehouden."
„Hear, hearklonk het van alle zijden onder de parlements
leden, toen lord Stanley deze woorden sprak.
Men steile zich een oogenblik voor, dat graaf van Zuylen,
gelijk vóóreenigen tijd het gerucht wilde, onze gezant te Londen
geworden ware, en deze zitting van het J .gerhuis op eene der
aanzienlijkste tribunes had bijgewoond.
Zekere dr. Knak, te Berlijn, beweert tot de ontdekking
te zijn gekomen, dat de aarde stil staat en de zon draait. Deze
reactionnaire astronomische leer heeft reeds aanleiding gegeven
tot eene satirieke woordspeling; men wil namelijk, dat Knak
onmogelijk dwalen kan, daar hij de grootste sterrekundige is
of moet zijnimmers, de vier celebriteiten in dat vak zijn in
den naam Knak vereenigdK(opernicus), N(ewton), A(rago),
K(epler).
Omtrent de tentoonstelling te Arnhem vernemen wij, dat
zij den 5" julij geopend en den laatsten september gesloten zal
worden. Dagelijks zal zij van 10 tot 4 en des zondags van
12 tot 4 uur geopend zijn.
De jury der tentoonstelling heeft zich gisteren geconstitueerd.
Voor de afdeeling „nijverheid" is verkozen: tot voorzitter pro
fessor Voorhelm Schneevoogt, tot onder-voorzitter D. L. Wolf-
son, tot secretaris J. van den Wall Bake. Voor de afdeeling
„kunst" is benoemd tot voorzitter C. Rochussen, tot secretaris
P. Stortenbeker.
Men schrijft uit Meeuwen Het koolzaad is gesneden en
de kwaliteit is uitmuntend, weldra zal er bij droog weder een
begin met het dorschen gemaakt worden. De overige veld
vruchten hebben op nieuw veel met de aanhoudende droogte
te kampen. Met het delven van vroege aardappelen is hier
een begin gemaakt, maar de opbrengst is zeer gering, terwijl
de smaak uitmuntend is. De hooge grasvelden zijn bijna ge
heel verdord. De hooibouw is voor een groot gedeelte afge-
loopen en de kwaliteit wordt zeer geroemd. In de naburige
Langstraat is het reeds verkocht voor 9.50 de 500 ned.
Men schrijft uit het 4e district van Zeeland Het aan
houdend schoone weer oefent een gunstigen invloed op den
stand der veldgewassen uit en doet een vroegen en ruimen
oogst verwachten. De gerst staat allerwege uitmuntend. De
tarwe belooft veel, hoezeer zij op enkele plaatsen is aangedaan
van zoogenaamde brand. De rogge staat goed. De haver is
met de jongste regen veel bijgekomen en laat zich goed aanzien.
De erwten zijn middelmatig. De paardenboonen staan bijna
overal schraal en zullen weinig opleveren. Het koolzaad, dat
op verscheidene plaatsen reeds is gesneden, is, vooral in den
Nieuwen Elisabeth polder onder Biervliet, meegevallen. Daar
staat het zoo zwaar, dat de opbrengst moeijelijk is te begroo-
ten. Het vlas, dat in de laatste 4 jaren hier veel minder dan
vroeger gezaaid wordt, is weder mislukt. Voor enkele goede
partijen is reeds f 250 besteed per geraet. De meeste pachters
op St. Jansberaad laten het gewas aan den verpachter.
De klaver, die in deze streek voor een groot gedeelte de
weilanden vervangtis dit jaar zóó meegevallen, dat zij op
enkele plaatsen in de publieke veiling van 80 tot 100
het gemet heeft gegolden, voor écne snede.
Aardappelen zijn veel geplant. Zij staan welig en van ziekte
is gelukkig nergens iets te bespeuren. Aan ooft schijnt dit
jaar geen gebrek te zullen zijn.
Men meldt uit Noord- Beveland van alle kanten luiden
de berigten over den te velde staauden oogst gunstig. Ook
op dit eiland mag het vooruitzigt vau den landbouwer verblij
dend genoemd worden. Tarwe en gerst, vooral de in het
najaar gezaaide, beloven veelhet nog overgebleven koolzaad
is boven Verwachting paardenboonen en erwten zijn zeer mid
delmatig het vlas veel minder dan het vorige jaar; de mee
krap staat welig, eu er is meer wegens den hoogeren prijs
gezet. De aardappelen zijn gezond en geven hoop op een
goed beschot.
Het "kan wel naauwelijks noodig geacht worden de op
merkzaamheid te vestigen op het ook in deze courant aan
gekondigde nieuwe geschrift van D8. J. C. Zaalberg. Wie
toch 'beeft niet vernomen van deze zaak, en „de verboden
preek" en wat daaraan voorafging heeft groot gerucht gemaakt
in het geheele land. De voor enkele jaren algemeen gevierde
met eer en toejuiching overladen haagsche predikant is, sedert
hij opentlijk optrad als de voorstander der nieuwere rigting,
die de resultaten der wetenschap toepast op de kerk en groo-
telijks afwijkt van de vroeger gehuldigde begrippen, gewikkeld
in zooveel moeijelijkheden, blootgesteld aan zooveel verguizing,
dat hij moedeloos zijn werkkring opgaf en zijn emeritaat ver
langde, maar toen ook dit laatste zwarigheden ontmoette en
zijn geest en ligchaamstoestand verbeterde, is hij teruggekomen
op zijn vroeger besluit en gevoelde bij zich gesterkt zijn werk
weder op te vatten, waarin hij echter ook nu belemmerd werd.
Het boekje „Mijne verbanning uit den evangeliedienst" deelt „aan
klachten, pleidooijen, enz", mede betrekkelijk deze zaak en het
blijkt dat de kerkbesturen eenstemmig zijn om den nu door voor-
en tegenstanders bestreden man, uit te sluiten van den evange
liedienst in de ned. herv. kerk. Hem rest slechts het beroep
op de uitspraak der synode. Ook dit beroep, zeker niet het
minst belangerijkste stuk, wordt gevonden in dit bundeltje.
Wij vermeten ons niet eenig oordeel te vellen over dit geschil,
dat zelfs na al het geschrevene niet helder is. Misschien ont
spruit dit uit de gewoonte der kerkelijken, ora een klein feit in
een vloed van woorden te verdrinken,'en ook omdat men het
nuttig acht niet te diep door te dringen in het wezen der zaak.
De afloop der zaak is hoogst belangrijk voor velen en de gevol
gen, bij zooveel verschil en beroering iu de kerk, zijn onbe
rekenbaar, daarom is het zeer te werschen, dat de eindelijke uit
spraak getuigeii moge van echt evangelische zachtmoedigheid.
Het geldt niet de vraag of Zaalberg overmoedig en eerzuchtig,
weinig levenswijsheid bezit, maar of hij wettig vervallen is van
zijne regten als predikant en of het niet geoorloofd is bij nader
inzien een verzoek om ontslag terug te nemen, waarvan de
voorwaarde niet was vervuld. Al is dan de lektuur van het
boekje min aangenaam, het belang der zaak zal duizenden be
wegen kennis te nemen van den verderen loop.
Prins Napoleon is zaturdag te Konstantiuopel aangekomen. De
mexicaansche opstandelingen zijn uiteengejaagd en de rust is hersteld iu
Yucatan. In Spauje vereeuigen zich dc partijen onder de leus: «Weg
met de Bourbons." Graaf von Bisiuarck heeft het buitengoed van wij
len lord Brougham te Cannes aangekocht. De gezondheidstoestand op
4e westindische eilandeu is voldoende. Een kofüjhuisbediende is door
den hervormden kerkeraad eeuer geldersehe stad niet als lidmaat toege
laten, alleen om zijne betrekking, die sabbathschennis insluit. Door
de outploffing van 1800 kilo's nitro-glvcerine bij de steengroef van Que-
nast in Belgie is eene schrikkelijke verwoesting aangerigt en zijn de 10
personen, die zich in de nabijheid bevouden, zoo geheel vernield, dat
bijna geen spoor teruggevonden werd. De schok werd drie mijlen ver
gevoeld. Bij gelegenheid der maritieme tentoonstelling te Havre
zullen stierengevechten onder verzachteude omstandighedeu gegeven worden
in een cirque dat 12000 toeschouwers kan bevatten. Op Jamaica is
den 8 Junij door een aardbeving wel schade veroorzaakt, maar geen
menschen omgekomen. De Russen hebben Bokhara zonder tegenstand
hezet. Deu 25 junij, op den gedenkdag der overgave van de augsburg-
sche confessie aan den keizer, is te Worms het Luther-gedeukteeken ont
huld. In Hongarije roept men de hulp der soldaten in om den oogst
binnen te balen. De pauselijke internuntius te Parijs heeft deelgeno
men aan het feest door den turkschen gezant op den verjaardag van den
sultan gegeven. Ten gevolge van misgewas eu kwijning der nijverheid
heerscht in Spanje nijpend gebrek. Keizerin Charlotte is na schijnbare
beterschap weder verergerd. Sedert 1853 is de bevolking van Parijs
verdubbeld, in dat tijdverloop zijn 20,000 huizen afgebroken en 45,000
nieuw gebouwd. In de algerijnsche provincie Oran heeft storm en
onweder groote schade aangerigt en de bestaande ellende verhoogd.
De begrootingswetten zijn zonder veel discussie door de eer
ste kamer aangenomen, en zoo is de gang der zaken weder
geregeld. Met vertrouwen is dit ministerie ook door de groote
meerderheid der eerste kamer ontvangenslechts een enkele
stem verhief zich tegen de rigting van den minister van kolo
niën, maar alle ernstige discussie werd uitgesteld tot het na
jaar, wanneer de begrootingswetten voor 1S69 daartoe gereede
aanleiding geven dan eerst zal kunnen blijken of dit ministerie
aan de meerderheid der vertegenwoordiging welgevallig is.
In het hoofdkiesdistrict Dordrecht is een herstemming noodig
tusschen een liberalen kandidaat eu een anti-revolutionair. Slechts
drie stemmen ontbraken den liberalen kandidaathad de anti
revolutionaire kandidaat zes stemmen meer gehad, dan ware hij
gekozen geweest. Een goede les voor belangstellende kiezers
van welke rigting ook, om getrouw hun burgerpligt te ver
vullen. Drie stemmen meer op Gevers Deynoot uitgebragt,
hadden een herstemming onnoodig gemaakt en de zegepraal
der liberale rigting verzekerd, en hoevele kiezers, die die rigting
zijn toegedaan, zijn door onverschilligheid of wegens geringe
oorzaken te huis gebleven. Moge een getrouwe opkomst der
kiezers bij de herstemming het bewijs geven, dat de kiezers meer
en meer prijs stellen op de regten, hun door de grondwet
verzekerd.
De verkiezingsstrijd in een district gevoerd, heeft veler be
langstelling, ook buiten dat district opgewekt. Had men bij
de vroegere ontbinding9-manie de beweging in het geheele land,
en bemoeide ieder zich slechts hoofdzakelijk met zijn eigen
district, thans konde men den strijd, in het kiesdistrict Dordrecht
gevoerd, bedaard nagaan en meer onpartijdig de wapenen be-
oordeelen, die in den strijd gebezigd werden, dan wanneer men
daarin zelf eenigzins betrokken is.
Door de kiesvereenigingen in het district werd de liberale
kandidaat aanbevolen, en een klein bezadigd strooibillet vestigde
de aandacht der kiezers op den ook in ons district bekenden
Gevers Deynoot.
En welke middelen gebruikte de tegenpartij Reeds zijn een
paar strooibiljetten ter aanbeveling der kandidatuur van den
heer Bichon in „ingezonden stukken" in de Nieuwe Rott.
Courant beoordeeld en veroordeeld, en voorzeker dit oordeel
zal wei door alle gemoedelijke conservatieven onderschreven
worden. De heer Bichon zelf kan door zulk een hulp niet
gediend zijn, en men had bijna van zijn regtschapeuheid mo
gen verwachten, dat hij die hulp met verachting van de hand
gewezen had. Nog een derde brochure werd velen kiezers toe
gezonden, eu deze overtrof in hatelijkheid nog verre de twee
reeds veroordeelde, zoodat zij waarschijnlijk een waardige te
genhanger zal Zijn van het libel „Thorbecke, uwe dagen zijn
geteld dat der goe gemeente voor een dubbeltje wordt aan
geboden, en daar zet de schrijver nog wel op den voorgrond,
dat onpartijdigheid eu kalmte de allereerste vereischten in een
politiek vlugschrift zijn.
Na eerst de geschiedenis der laatste maanden besproken te
hebben, van welk verslag het zoo miskende Dagblad der resi
dentie de hoofdbron was, wordt het ministerie heftig aange
vallen in den persoon van den minister van financien, en zoo
te niet gedaan alles, wat in de vorige bladzijden uitvoerig
bewezen is omtrent het regt der kroon om de ministers te
benoemen en te handhaven, zelfs tegen den wil der vertegen
woordigers des volks; of is de heer van Bosse niet even goed
door de kroon benoemd als het afgetreden nationale ministerie
Rekent men nu nog hierbij den invloed door verschillende
predikanten, zelfs in hun ambtsbetrekking uitgeoefeud, dan kan
men zoo ongeveer de roiddeleu nagaan, die in het openbaar
gebruikt zijn om de kandidatuur van den anti-revolutionairen
kandidaat te doen slagen.
Wanneer toch zullen kiesvereenigingen in het geheele district
met een centraal bestuur in de hoofdplaats, aan zulk een on
edele verkiezingsstrijd een einde maken, omdat dan zulke mid
delen geheel nutteloos zouden worden.
Bij de gehouden discussien over ue begrooiingeu is de ko
loniale kwestie hoofdzaak geweest, en dat zal waarschijnlijk
den eersten tijd wel zoo blijven. Als men met verouderde
wonden bij den geneesheer komt, is de genezing dikwerf zeer
langzaam en de koloniale kwestie is een verouderde woud,
die sedert jaren de treurigste gevolgen voor ons staatsleven
en voor onze zedelijkheid heeft. De genezing zal slechts zeer
langzaam gaan, eu het zal veel moeite kosten de meest ge
schikte middelen ter genezing op te sporen. Ligt evenwel
de wonde geheel open, zijn de geneesheeren volkomen met den
toestand bekend, dan is reeds een groote schrede cp den weg
der genezing gedaan. Moge het deze regering gegeven zijn,
dien eersten stap ter genezing der wonde te doen, en moge de
kamer daartoe krachtig medewerken, het beneden zich achtende
om zich met hatelijke niets afdoende letterkwestien bezig te
houden. Of een v in een D veranderd is, is van geen alge
meen belang, vooral als zoo iets uit partijbelang geëxploiteerd
wordt, de verdrukking van den Javaan, ten behoeve van een
batig slot daarentegen, heeft reeds te lang geduurd voor de
eer van den nederlandschen naam, en elk regtschapen Neder
lander mag van zijn regering en vertegenwoordigers daarin
zoo spoedig mogelijk verandering eischen.
De zelfde mannen, die van Indie niets anders verlangen dan
een groote som gelds ten behoeve der nederlandsche schatkist
en die vermindering van het batig saldo als een hoofdbezwaar
tegen iedere verbetering aanvoeren, de zelfde mannen wen
schen nu aan Suriname groote sommen toe te leggen om de
plantagiehouders in staat te stellen vreemde arbeiders aan te
werven, en nog liever zouden zij willen dat de staat zelf voor
een voldoend aantal arbeiders zorgde, hoewel dit de neder
landsche schatkist verbazende sommen zoude kosten, en toch
die plantagiehouders zijn vroeger voldoende schadeloos gesteld
voor het verlies der slaven, opdat zij met dit geld in de be
hoefte van vrije arbeiders zouden kunnen voorzien.
Wel consequent van die heeren.
GOUDA.
Geboren; 27 Junij. Theodora, ouders J. Kriek en J. Hinselaar.
Francis Henri Jacques, ouders J. H. Krom en E. H. G. Privé. - 28. Mar
cus Johannes, ouders J. W. van Loon en C. Beek. Johannes, ouders
J. Wildschut en R. van Ham.
Overleden: 25 Junij. C. de Vet, 15 w. C. H. Steevens, 8 m.
26. A M. van der Kint, 10 j. H. C. P. Pinkse, 11 w. 29. G. H.
ten Zeldam Ganswijk, 11 m, G. Hageman, 30 j.
