BtnnenUnö.
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
Varia.
Frankfort, a i Aug. Eergisteren was het standbeeld van
Gothe en de s; ad-allee alhier, als zijnde de geboortedag van
den duitseheii dichtervorst, den grootsten zoon der voormalige
vrije rijksstad Frankfort, meer dan gewoonlijk met de fraaiste
bloemkransen en guirlandes versierd. Voor het huis, waarin
Göthe is geboren, thans eigendom van de wetenschappelijke ver
vereen ïging ^Freies Deutaches Hochstift" wapperde eene groote
zvarirood goulm vlag. In den stads schouwburg werd ter
eere van den dag het drama van Gothe.- „Gütz von Beriichin-
gen" opgevoerd en de Egmont ouverture van Beethoven ten
gehoore gebragt.
zijueii bissciiup-ze'i I iu bezit te uemen, zonder dat zijne be
noeming door hel Uaiiaaiifehe gouvernement goedgekeurd was,
zou voigens berigten uit Home iu hechtenis genotner. zijn, in
dien hij niet in tijds gewaarschuwd was en naar het pauselijk
gebieu had kunnen terugkeeren. Het uit Florence afgezonden
telegram, den last tot zijne gevangenneming bevattende, was te
laat aangekomen, daar de regtstreeksche telegraallijn door over-
stroom Ar beschadigd teas.
Berlijn, 31 Aug. Er zal hier weldra eene conferentie te
zamea kumeti van gevolmagtigden van den noord-duitscheu
bond en der zuid-duttsche staten, waarop het met Italië te
sluiten postverdrag zal behandeld worden.
-Zeer onverwacht wordt het publiek alhier overvallen door
bet nertgt, dat de heer von Suvigny, de vroegere bondsgezant,
weder in actieve dienst zal treden en zich met de leiding van
he: ministerie zal belasten. Het wordt ons medegedeeld door
een blad, dat soms zeer goed ouderrigt is, en daar lezen wij j
het maar efnvoudig weg als een feil, zonder de minste ophel- j
dering er bij. De officialise organen zwijgen er over, terwijl 1
ij anders met hunne mededeeiiugeu spoedig genoeg bij de
han.l zijn.
Xaar men zegt, heeft tie heer von Savigny vroeger zeer sterk
er op gerekend, dat hij bondskanselier zou worden en zich
alleen lert.ggetrokken op de verklaring van v. Bismarck, dat
hij zelf, namelijk von Bismarck, de eenige was, die deze be-
trekking kon vervullen. Men voegt er bij, dat von Bismarck
zich ilestikis ook alles behalve vleijeiid omtrent von Savigny
uitliet. Daarmede is evenwel niet gezegd, dat de weder-oplre-
ding van laatstgenoemde in actieve dienst en zelfs zijne aan
vaarding van het voorzit'erschap b.j het Druisisclte ministerie
eene ik vau vijnmiigen aard zou zijn tegenover v. Bismarck.
Zoo deze toch den last z_:.er werkzaamheden wil verminderen,
zal hij wei lie-.er err, minder gewigtig gedeelte zijner bezighe
den laten varen tu aizoo de behandeling der speciaal pruisische
aangelegenheden aan een ander overlaten. Bij de ontwikkeling
van den uoord-dnitscben bond en bet geheele organismes der
gezamentlijke daartoe behoorende staten moet trouv. eus het prui
sische ministerie wei langzamerhand in beteekeuis verminderen,
terwijl daarentegen het bondsmintsterie eene z.ooveel te uitge
breider beteekeuis zal verkrijgen.
WeeneB, 20 Aug. De Neue Presse verneemt, dat de mi-
L>>:er van justitie a.tn bet opperlands-gerigt een mandaat heeft
ge/onden, ora de iioodme acteu van de geestelijke huwelijks-
registers, wanneer de overgave daarvan geweigerd wordt, langs
den ue~ der geregtelijke executie te verkrijgen. De minister
van binueni. zaken heeft eene circulaire gezonden aan de gou
verneurs der onderscheidene gewesten, betreffende de nieuwe
politieke organisatie des rijks. De minister wijst met nadruk
op de noodzakelijkheid, om de ambtenaren, welke de aan de
grondwet vijandige partijen in de hand werken, uit de dienst
te omslaan.
Zoowei in den moravischen als in den boheemschen
landdag zullen de onderteekenaars der declaratie worden opge-
rcepeu om in den landdag te verschijnen, en eerst wanneer
?ij, sel.k te voorzien is, binnen een termijn van acht dagen
hieraan niet voldotn, zal het mandaat der czechische afgevaar
digden worden beschouwd als vervallen.
Lissabon, 29 Ang. Uit Rio-Janeiro zijn beriglen ont
vangen, loopeude tot S dezer. De vesting Humaita is den
27° julij, ten gevolge van gebrek aan levensmiddelen, door de
Paraguvanen verlaten en onmiddellijk door de geallieerden bezet.
Het paraguyaansch garnizoen, ste. 4000 man, is onder het
vuur van het braziliaansch eskader met eene wanhopige ver
dediging de rivier gepasseerd. De geallieerden hebben 250
tukken geschut benevens eene enorme hoeveelheid ammunitie
uit gemaakt en de drie kettingen verbroken, waarmede de
passage versperd was.
GOUDA, 2 September.
Ontvangen voor de pastorie van Groesbeek bij de pre
dikanten der hervormde gemeente alhier, van M. f 2.50, van
X. 10.—, van Q. 10.—
Bij koninklijk besluit van 29 aug. 11. is bepaald, dat <]e
tegenwoordige vergaderiug van de staten-generaal zal worden
gesloten op zaturdag den 19n september 1868, des namiddag,
ten twee ure, en dut de minister van binnenlandsche zakea
wordt gemagtigd om iu vereenigde zitting der beide kamen
de vergadering in 's konings naam te sluiten.
De minister vin binnenl. zaken brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat tot opleiding voor telegrafist bij de dienst
van den rijkstelegraaf, ua vergelijkend onderzoek, ongeveer 20
leerlingen zullen worden toegelaten, ora te Amsterdam onder,
rigt te ontvangen.
Het vergelijkend onderzoek, waartoe de belanghebbende*
nader worden opgeroepen, zal plaats hebben te 's Gravenhag*
en aanvangen op den 30° november 186S. Nadere bijzonder
heden vermeldt de Staats-Ct. van 31 aug.
De minister van binnenl. zaken brengt ter kennis vau
de belanghebbenden, dat bij den rijkstelegraaf, na vergelijke^
onderzoek, omstreeks 20 klerken zullen worden in dienst ge
steld. Hunne bezoldiging beloopt minstens 300 gl. en kan to;
800 gl. klimmen.
Voor het vergelijkend onderzoek om als klerk te worden be
noemd, moet men zich uiterlijk den 26c september 1868 b
het departement van binnenl. zaken hebben aangemeld. R
voorwaarden zijn vermeld in de Staats-Ct. van 31 aug.
Het tiende ned. taal en letterkundig congres heeftzonda»
avond een aanvang genomen. In de zaal der teeken-akademi-
aan den Boschkant zijn de congresleden pleglig out van gen door
het gemeentebestuur, waarbij de eerewijn werd uitgereikt. Dt
burgemeester van 'sGravenhage nam het eerst het woord oi
de congresleden in de koninklijke residentie welkom te heelen.
Na hem trad, daartoe uitgenoodigd door de nederlandsche re-
geriug, prof. de Vries op, ora het congres te begroeten en de
verzekering te geven, dat de regering met belangstelling dt
werkzaamheiden van het congres gadesloeg, in de overtuigin»
dat deze bevorderlijk zouden zijn aan de ned. taal- en letter
kunde en tevens aan de bevestiging van de nederlandsche ua-
tionaliteit in het zuiden en iu het noorden. Namens de
vlaamsche broeders werden deze toespraken beantwoord door
den heer Delcroix. oorts werd nog den congresleden, namens
de belgische regering, het welkom toegeroepen door den heer
de Maere Liranander, die er met nadruk op wees, hoe evenmin
bij de zuidelijke als bij de noordelijke broeders gezindheden
werden aangetroffen, als die waarvan hier in de laatste dazen
geruchieü waren uitgestrooid, die ook tot in Belgie doorge-B
drongen waren. De bevestiging der zedelijke eenheid tussche: pj
de Noord- en Zuid-Nederlanders, zeide hij, ziedaar het dot.
van de congressen, ook van dit congres.
Na deze plegtige ontvangst begaven de congresleden zin
naar de sociëteit der vereeniging, alwaar zij den avond door-
bragten. Dr. Jonckbloet, voorzitter der regelings-eommiss*.',
en de heer Heeremans voerden aldaar nog het woord.
Maandag heeft het congres zijne eerste zitting gehoudet.
welke door een groot aantal leden en belangstellenden is bijge
woond. De heer dr. Jonckbloet opende de zitting met et-e
rede, waarin voornamelijk wijlen de heeren dr. te Winkel e:
mr. J. van Lennep werden herdacht. Vervolgens is het bo-
reau geconstitueerd en zamengesteld uit de heeren Jonckbloe;
voorzitter, en Frans de Cort, Jan van Boers, S. J. van de;
Bergh en Th. van Westrheene, secretarissen. Eene motie ra
orde van jbr. M. Salvador om, zonder het beginsel van toe
lating van vrouwen te beslissen, de dames, die van vroegere
congressen leden zijn geweest, ook op dit congres toe te laten,
is door den voorzitter, den heer Jonckbloet, bestreden, cp
grond, dat eene motie van orde zich alleen kan uitstrekken toï
regeling vau werkzaamheden, maar nooit een diep ingrijpen!
voorstel mag zijn. Voorts is ingetrokken het politieke roor-
stel om het congres eene maatschappelijke strekking te geven.
Daarna is lang gesproken over het voorstel van het vorige
jaar, om de benaming taal- en letterkundig congres te ver
anderen in taai-congres. Vier voorstellen werden gedaanaan
genomen is het voorstel van dr. Beets om de zaken te laten,
zooals zij zijn. Na de pauze trad als spreker op prof. H.
Moltzcr, die door verschillende voorbeelden betoogde, dat de
woorden der taal in den loop der tijden verandering van be-
teekenis ondergaan. Ds. J. J. L. ten Kate droeg twee dicht
stukken voor. Dr. de Jager sprak over de kwestie van [bfit
al of iiiet behoud van oe verbuiging der naamvallen, terwijl
prof. lieeremans, uit Gent, sprak over de letterkundige betrek
king tU oJ,on Noord en Zuid in de zestiende eeuw. H.
de k r.i en Z. K. H. prins Frederik hebben een gedeelte
van de ziillóg bijgewoond. a
Des avonds had in dtn schouwburg het nationale concert g
plaats, waarop o. a. met veel bijval werd uitgevoerd de cantate
Heiligerleemuziek van R. Pol, op woorden van mr. J-
Banck. Dit concert werd vereerd met de tegenwoordigheid van
H. M. de koningin en van HH. KK. HH. prins Frederik
prins Alexander. Na den afloop van het concert werd aan den
heer Banck eene serenade met fakkellicht gebragt.
In de zitting van gisteren deelde de voor/.itter mede, dat H.
M. de koningin hem uitgenoodigd had haren dank aan het
congres te betuigen voor de wijze, waarop zij maandag was
ontvangen. Vervolgens bragt de heer Vuvlsteke rapport uit
namens de commissie, belast met een onderzoek van de midde
len ter verbetering van het onderwijs der ned. taal iu de vlaam
sche provinciën, en daarna de heer Max Roose3, namens de
commissie, benoemd om onderzoek te doeu naar de middelen,
toen aangeduid, ter opbeuring van het tooneel in Noord- en
Zuid-Holland.
Daarna heeft de heer van Vloten in eene snijdende redevoe
ring de vraag beantwoord „Wat moet er worden vau het ned.
woordenboek De spreker werd herhaaldelijk tot de orde ge
roepen. De heer van Vloten beweerde, dat eerst over 64 jaren
het woordenboek zou voltooid zijn, terwijl beloofd was dat het
over 24 jaren zou zijn voltooid.
De voorzitter heeft de opmerking gemaakt, dat 2 jaren ge
leden op het congres - te Rotterdam, het woordenboek van het
congres is losgemaakt.
Prof. Vreede heeft den heer van Vloten wederlegd en zijne
medewerking aan het woordenboek belangeloos toegezegd, ter
wijl hij hoopte dat dit voorbeeld navolging mogt vinden.
Ds. Beets heeft in eene geestige improvisatie betoogd, dat op
de vraag „wat er van het woordenboek kan worden" alleen
kan geantwoord worden: „een woordenboek".
Prof. de Vries heeft de spoedige verschijning der zevende
aflevering aangekondigd en de spoedige voortzetting van het
woordenboek verzekerd.
Aan het Weekblad voor het hooger onderwijs ontleenen
wij het volgende berigt:
„Men meent te weten, dat in het ontwerp-Foek aan de aka-
demiscbe graden geene maatschappelijke bevoegdheden verbonden
zullen zijn. Het doctoraat zou voor alle studenten worden
wat bet thans in de godgeleerde faculteit is: de ridderslag op
het gebied der wetenschap. Voorts zou het aan de akademische
senaten worden overgelaten, te bepalen, in welke vakken of
groepen van vakken een doctc at verkrijgbaar zal zijn, en op
welke wijze het zal kunnen worden verkregen.
„Onze berigtgever voegt er de verzekering bij, dat het
ontwerp-Fock nog ver van voltooid is."
Uit 's Hage wordt aan de Arnh. Courant gemeld: dat
met l jauuarij 1869 eene groote vereenvoudiging bij de admi
nistratie zal worden ingevoerd, met dien verstande, dat weder
zeer vele ontvangkantoren met andere zullen worden veree-
nigd.
De „internationale ligue tot bevordering van den vrede
en de vrijheid", die ten vorigen jare te Geneve was bijeen
gekomen, zal dit jaar hare vergaderingen houden te Bern, en
wel van 22 tot 26 September. Op het programma der beraad
slagingen komen de volgende punten voor:
1°. Vergelijking, met betrekking tot den vrede en ds vrij
heid, der staande legers en van het stelsel van nationale
militie in verschillende landen van Europa; mogelijkheid van
eene europesche ontwapening en praktische middelen om daar
toe te geraken.
2°. Er is een on verbreekbare band tusschen de sociale en
de staatkundige kwestien de oplossing der eerste zoowel als
dt laatste kwestien moet haar aanzijn verschuldigd zijn aan
dezelfde beginselen van regtveardigheid en vrijheid.
3°. In welk opzigt is de scheiding van kerk en staat noo-
dig tot vestiging van den vrede en de vrijheid
4°. Wat heeft men te verstaan onder federalisme Op welke
wijze is het van stonde aan mogelijk eene organisatie van de
vereenigde staten van Europa, het hoofddoel van het streven
der ligue, voor te bereiden
Het bureau behoudt zich voor, om over elke dezer kwestien
een gedrukt verslag aan te bieden, dat een conclusie bevat,
welke bij het einde der verschillende discussien aan de verga
dering zal worden onderworpen.
Eene bijzondere bepaling in het reglement laat toe dat de
vrouwen, evenzeer als de mannen, deelnemen aan de beraad
slaging en stemming. Zij worden zelfs uitgenoodigd om aan
gelegenheden, die haar meer in het bijzonder raken, ter discussie
voor te stelleu.
Men melut ons uit den Alblasserwaard, dd. 1 Sept.
Sedert gisteren is men met den pink van den zaailing hen
nep algemeeu bezig. Ook dit gewas is uitmuntend, en de
uitzonderingen zijn weinig. Men verzekert ook, dat de op
brengst van zaad rnim zal zijn, en, wanneer nu de prijs van
het hennepzaad niet te laag is, kan de landbouwende stand
daardoor eenigzins gebaat worden tegenover de ongunstige re
sultaten vau de melkerijen. Tot heden echter hoorden wij van
geen aanbiedingen of markt van hennepzaad. Binnen veertien
dagen zullen velen met het dorscheu üe handen vol hebbeü,
aangezien de hennep bijna overal tegelijk tot rijpheid kemt,
in weerwil men, in den regel, de akkers, zoo mogelijk, ee
nige dagen na elkander zaait.
Eene internationale kleermakers-vereeniging te New-York heeft hare
hulde gebragt aan den president Johusoc, die zijne vroegere kamaraden
zeer heusch heeft outvaugen Den 20 Aug is de vaste brug over
den Rijn te Mannheim geopend. De koning van Saksen zon ook al
naar zijn emeritaat verlangen. Twee duizend voorstanders van Zaalberg
hebben te 's Hage eene meetiDg gehouden eu besloten een adres in te
dienen bij de bjnode. Aan het statnn te Manchester is ten kist
met hor logies ter waarde van 24,(MO weggeraakt. - De veeziekte,
over wier aard de opirien verdeeld zijn, baart in de vereen, staten veel
zorg en bekommering. De Lantaaru-Rochefort heeft thans te zijnen
laste 29 maanden gevangenisstraf »>n 20,000 ftv boete behalve de kosten.
In de diergaarde te Rotterdam is de groote olifant overleden Garibaldi
heeft zijn ontslag genomeu als afgevaardigde. Voor eene mssische
spoorwegleeuiug waren in plaats van de gevraagde 15 duizend een dag
voor de sluiting reeds 100 dnizend actiën ingeschreven Het London-Hospi-
taal verkeert in grooten nood, daar het gewone aantal patiënten binnen
weinige jaren van 400 tot 4000 gestegen is. De steenbouwers te Nantes
hebben den arbeid gestaakt. De veepest is uitgebroken in de provincie
Udine van het koningrijk Italië. In Rusland is verlof verleend aan
alle soldaten, die een zekeren tijd gediend hebben. Te Yisea in Por
tugal is de nestor der doctoren overleden in den ouderdom van 110
jaren. Men is te Londen begonuen met de werkzaamheden voor het
leggen van den franschen atlantischen kabel. Te New-York is er ten
slotte van eene groote meeting ecu gevecht geleverd, waarbij twee negers
omkwamen eu velen gekwetst werden. liet tarief der telegrammen
naar Amerika is weder aanzienlijk verlaagd. Te Breslau is dezer dagen
een volkshuishoudkundig congres gehoudeu. De belgische kroonprins
verergert. Het groote dorp Rohrsdorf is 27 augop een hais na,
verbrand Te Cagliari is de gouvernements-mijnbnskraidfabriek met
eeuige personen in de lucht gevlogen. De president balnate plundert
de gegoede ingezetenen door schromelijke quotisatien. In China wordt
overvloed van goud gevonden.
Mijnheer de Redacteur
Met bevreemding heb ik vernomen, dat twee sluisknechten
een adres aan den Edel Achtb. raad hebben ingediend, waarin
zij hcogere bezoldiging verzoeken, op grond van duurte der
levensmiddelen en vermeerderde werkzaamhedenwat het eerste
punt betreft, dit is waar, maar dan zoo dit ook voor alle
ambtenaren op uien grond dienen toegepast te worden en aan
leiding geven, dat een groot aantal adressen successivelijk te
dien eindt mogteu ingewacht wordenbet tweede punt, ver
meerderde werkzaamheden, wordt door mij betwijfeld bet is
mij bekend, dat de scheepvaart vermeerden, maar die vermeer
derde werkzaamheden zullen zich wel het allermeest bij de
buiten-schuttingen bepalen, en ik veronderstel, dat de bezoldi
ging ruim genoeg is voor de ie doene werkzaamheden, als mee
nagaat, dat de lijst der sollicitanten, waaruit op 7 augustus jl.
een sluiskaecht gekozen is, ruim genoeg was om in die be
hoefte te voorzien. S.
Met welgevallen zal voorzeker door ieder regtgeaard inwo
ner dezer stad vernomen zijn, dat in het afgeloopen jaar de
rekening der stad met het aanzienlijk batig saldo van raim
40,000 sloot. Geeue kleinigheid voorzekermaar dit welge
vallen zal bij menigeen misschien wel eenigzins verminderd
zijn bij de gedachte, hoe zoo iets bij eene goede administratie
mogelijk is. Waarvoor dient toch wel een begrooting, als
zooveel geld, door de burgerij opgebragt, kan overblijven? Kan
een gemeente, waar zooveel geld overschiet, onder de hulpbe
hoevende gemeenten gerekend worden Voor velen zal zoo iets
onbegrijpelijk zijn, en de begrooting voor het volgende jaar
ingediend, zoude misschien eenig licht in de duisternis kunnen
verschaffen. Misschien worden wij nu wel verheugd door de
afschaffing der gemaalbelasting, waardoor onze stad niet langer
als bet arme Gouda buiten af zal bekend zijn.
Een gedeelte onzer krijgsmagt is iu het kamp te Miiligen
bijeen, om zich onder aanvoering van onzen kroonprins, in het
edele krijgsmansspel te oefenen en zich op verschillende wijzen
te vermoeijen en te vermaken.
Dit moge nu een aardige afwisseling zijn en zeer noodzake
lijk om den militairen geest aan te kweeken, te betreuren is
het, dat door die kamp-geschiedenis zoo velen uit bun bezig
heden geroepen zijn, om na een afwezigheid van vijf weken
terug te keeren en dan misschien den winter zonder werk er
zonder verdiensten in te gaan.
