J. M. VAN MINDEN,
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
AD VERTEN TI EN.
OPENBARE SCHOLEN.
Marktberigten.
Burgerlijke Stand.
Tc Amsterdam i* maandag 11. eene vergadering gehouden
van de aasterdam»vhe kanaal-maatschappij. De directie werd
met algemeene stemmen gemagtigd tot het sluiten van eene
leening van d'/s millioen a 4pC't., gewaarborgd door den staat,
en eindelijk het" dividend over het maatschappelijk kapitaal ge
durende den aanleg teruggebragt op 3*/jpCt.
In de woensdag gehouden derde of laatste zitting van
het taal- en letterkundig congres werd, nadat door den heer
Keremans eenige rapporten waren uitgebragt, de plaats en tijd
van het volgende congres ter sprake gebragt, waarbij het bu
reau voorstelde het congres voortaan om de twee jaren te hou
den. Na uitvoerige bespreking werd bepaald dat het volgende
congres in 1S69 zal gehouden worden en, op voorstel van het
bureau, met acclamatie de stad Leuven als plaats van zamen-
komst aangewezen, \ervolgens werd overgegaan tot de be
handeling der ingekomen voorstellen 1°. dat van de bh.
Nijhoff, Sijthotf en Thieme, om eene commissie te benoemen
voor de oprigting van een gedenkteeken op het graf van den
heer mr. J. van Lennep. waartoe zij eene bijdrage van 300
als aan vankei ij ke bijdrage beschikbaar stelden; het zamenstel-
len van die commissie werdt opgedragen aan de commissie be
noemd tot uitvoering van de besluiten van dit tiende congres;
2°. de voorstel.en betre'rtude de toelating van vrouwen tot
het lidmaaisch .p van het congres hieromtrent kwam men na
veel discussie overeen die zaak in handen eener commissie te
stellen, om daarover later rapport uit te brengen 3°. het voor
stel van den heer Ising, om zich te wenden tot de regering,
en te verzoeken dat de spelling van de beeren de ries en te
Winkel als officieel worde aangenomen en ingevoerd; dit voor
stel, waartegen zich vele leden verklaarden, werd later door
den voorsteller zoodanig gewijzigd, dat alleen de wenscheiijk-
henl werd uitgesproken dat tie regering in administratieve stuk
ken de bedoeide spelling zal volgen en alzoo gewijzigd aan
genomen.
Na de pauze droeg de beer de Buil een gedicht voor, get.
„de eeredienst van het schoone." Daarna sprak de heer Drab'oe
van Hrtgeveld, over de studie der nederlandsche dichters in
verband met opvoeding. De heer Mioulet kwam op tegen bet
een en ander. Jat door den laatstgenoemden spreker in zijne
rede aan het onderwijs was ten laste gelegd. De heer Lee-
naerts, van Antwerpen, hield eene beknopte voordragt over
de wenschelijtheiJ, dat er eene geschiedenis van Noord- en
Zuid-Nederland vervaardigd worde. Prof. Ileremans sprak
over vie middelen, aaugewend tot bevordering van de afschaf
fing van het zegeiregt in Noord-Nederland. Door den heer
Kirberger werd een voorstel toegelicht, door hem en den heer
Thieme ingediend, strekkende dat het congres zou besluiten
om zich met een adres aan de hooge regering te wenden, ten
einJe in de begaande zegelwet zulke wijziging te erlangen dat
nrtt. li en 19 en de geheeie vierde afd. van den tweeden titel
u otueu afgeschaft. Hij d.ong er sterk op aan dat de afschaf-
6ug van het zegel zich tot alie gedrukte stukken zou ui'.strek-
keu. Dit voorstel werd in zoo verre aangenomen dat alleen
de wenschelijkheid werd uitgesproken van de afschaffing van
alle bepalingen uit de zegelwet, die de drukpers belemmeren.
Duor der. voorzitter werd daarop het tiende taal- en letter
kundig congres gesloten.
Te half zeven ure vereenigden de congresleden zich met hunne
dames in de societeitstent in het bosch, die smaakvol gedeco
reerd met de nederlandsche en belgische vlaggen, en tevens schit
terend verlicht was. Het orchest, onder directie van den heer
Siumpff vac Amsterdam, deed zich daar hooren, en mogt menig
maal de algemeene goedkeuring wegdragen. Zoowel in de tent
als in den omtrek bevond zich eene buitengewoon groote menigte,
zoo van hier ais van elaers, waaronder de grootste levendig
heid heerschte. De hollandsche en belgische volksliederen wer
den met geestdrift begroet.
Te haif elf ure werd in de maliebaan van wege het gemeen
tebestuur een vuurwerk afgestoken, vervaardigd door den heer
van Leeuwen uit Amsterdam. Aan welke oorzaak het is toe
te schrijven weet meu niet, maar het vuurwerk is ten eenemale
mislukt en heeft algemeene teleurstelling te weeg gebragt.
Op het veld was eene tribune opgeslagen ten gebruike van de
autoriteiten en de leden van het congres.
Na den afioop van het vuurwerk kwamen vele congresleden
in de Yereeniging weder bijeen om nog eens een genoegeiijk
uur tot afscheid door te brengen.
Verschillende dagbladen deelen thans het mandement mede
betreffende het lager onderwijs, hetwelk onder dagteekening van
22 junij door de hooge geestelijkheid der r. k. bier te lande
(de aartsbisschoppen van Utrecht en van 's Bosch en de bis
schoppen van Haarlem, van Roermond en van Breda) is uit
gevaardigd. In dat siuk wordt op den voorgrond gesteld, dat
eene der zaken, die bet meest zouden kunnen toebrengen om
eens jammerlijke ontaarding in godsdienst en zeden voor te
bereiden zou z^jc hst gebrek van hei verwaarloo/eu van een
degelijk katholiek onderwijs; daarom verklaren de prelaten de
katholieke beginselen over dat gewigtige onderwerp aan de
katholieken te willen voorhouden, ten einde hen op te wekken
om een echt katholiek onderwijs, in zoo verre het bestaat, te
benuttigen, in zoo verre het nog ontbreekt, te helpen tot stand
brengen en bevorderen. Hoe de katholieke kerk over het ou
derwijs denkt wordt zamen gevat in de woorden De kerk wil
dat de jeugd in de w etenschappen onderwezen worde, maar zij
eischt tevens dat dit onderwijs in alle opzigten katholiek en
godsdienstig zij. Voorts worden de denkbeelden der katho
lieke kerk cmtrent het onderwijs in een achttal punten nader
uiteengezet en toegelicht. Zal eene school, alzoo wordt o. a.
in die ontwikkeling gezegd, het vertrouwen der katholieken
allezins waardig zijn en hunne goedkeuring wegdragen, dan
is het niet voldoende, dat zij de katholieke godsdienst (gelijk
bet heet) eerbiedige, dat is volstrekt ouaangeroerd late, maar
zij moet de godsdienst zelve leeren kennen en beoefenen; en
verder: wanneer men niet in de gelegenheid is om het noo-
dige onderwijs te hebben on eene school, die de heilige kerk
in allen deele goedkeurt, dan kan men zijne toeviugt nemen
tot eene uiet-katholieke school; altoos echter op voorwaarde
dat in die school niets onderwezen worde in strijd met de
godsdienst en zedeleer.
Men schrijft ons uit den Albiasserwaard, dd. 4 Sept.:
Als eene bijzonderheid dient vermeld te worden, dat op
verschillende plaatsen de wijngaarden, voor de tweede maal
bloeijende, reeds op nieuw druiven, ter grootte van kleine erwten,
vertoonen. Reeds sedert veertien dagen sneed men van som
mige wijngaarden de keurigste trossen, en in zóó groote hoe
veelheid, dat de vierkante el gemiddeld 6 pond, d. i. 3 ned.
ponden opleverde.
Men schrijft uit Schalkwijk: De handel in boomvruch
ten levert tot nog toe in deze streken voor de pachters van
boomgaarden geen zeer gunstig resultaat op. Veel is er eerst
door de langdurige droogte afgevallen en klein gebleven en
daarna door den sterken wind afgewaaid, terwijl de tegen
woordige prijzen het verlies niet vergoeden, daar de beste
zure appelen door engelsche kooplieden worden opgekocht a
1.50 per mud en de zoete voor 1 door Duitschers, meestal
voor de stroop-fabrieken.
Men leest in het Weekblad voor Israëlieten van 4 dezer
Mijn/teer de Redacteur!
Eenige jaren geleden is mijn vader te Gouda overleden, en
na destijds ruimschoots betaald te hebben, omdat de overledene
geen geimmatriculeerd lid der gemeente was, aldaar ter aarde
besteld. Thans Gouda passerende, vervoegde ik mij bij het
bestuur om het graf mijns vaders te mogen bezoeken, maar
hoe groot was mijne verwondering toen van mij 1 werd ge-
eischt. Na informatien bij een lid van den kerkeraad, vernam
ik dat er in het reglement der gemeente geen artikel bestond
hetgeen het kerkbestuur de vrijheid gaf tot deze vordering.
Mij dus bij den president van het kerkbestuur over deze han
delwijze beklagende, verklaarde die heer mij, dat in de laatste
vergadering van bet bestuur dusdanig besluit was genomen,
en op raiiu verzoek ter inzage van dit besluit, werd mij een
smerig stukje papier vertoond, waarop wel is waar zoodanige
bepaling geschreven stond, maar volstrekt geene handteekening
te vinden was. Niettegenstaande dit alles moest ik, wilde ik
mij niet afgewezen zien, goedschiks besluiten de gevorderde
1 toe te staan, waarna men het hek der begraafplaats ontsloot.
Ziedaar, mijnbeer de Redacteur, eene willekeurige handelwijze,
welke ik niet kan nalaten onder het oog uwer lezers te bren
gen, ten einde ieder zich voor het kerkbestuur der israel.
gemeente te Gouda kunne wachten.
Hoogachtend UEd. dw. dienaar,
Veeneudaal, 24 Aug. 1868. J. N. va.n ESSEN.
De fanatieke opruijer Murphy is te Manchester gearresteerd. Men
spreekt te Panj? over een verbond tnsschen Pruisen, Rusland en N. Ame
rika. Lord Howard de Walden, eng. gezant in l>«lgie i> plusteling overleden.
De franoebfc bladen hebben last om vredelievend te schrijven. Dings-
dag jl. is de spoorweg LeeuwardenHeereveen geopend. De gouverneur
der prov. Madrid vertelt dat de revolutie oumagtig is de rust te verstoren.
In sommige gedeelten van Schotland heelt het reeds gesneeuwd en
bleef de sneeuw uren lang liggen. De opstand in den *taat Vera Cruz
wordt gevaarlijk voor Juarez. De fransche minister van oorlog koopt
thans zonder aanboteding groote hoeveelheden oorlogsmateneel. Rusland
leent na altijd door en Turkije geeft hoop op eene nieuwe leening.
In Japan worden de ïnlandsche christenen bij hoopen ter dood gebragt.
In China wil meu buitenlanders benoemen tot officiële posten. De clipper
Ariel heeft de eerste thee van den nienweu oogst te Londen van Fno Cbow
Foo m 95 dagen aangebragt. De pruisische munt slaat het geld voor
baden. Te Rome zijn zes kanonnen en 134 kisten oorlogsmateriet'
aangekomen als geschenk uit Bretagne en de Yendéc. Te Batavia zijn
gevallen van cholera waargenomen. De veeziekte blijft voortwoeden
op Sumatra. De latijusehe school te Harliugen is opgeheveu. Sal-
nave houdt zich nog staande op llaiti.
„yüiD ik veroütiersiej, uat ue uc/ulciigmg ruim genoeg 15
voor de te doene werkzaamheden, als meu nagaat, dat de lijst
der sollicitanten, waaruit op 7 augustus jl. een sluiskneebt ge
kozen is, ruim genoeg was om iu die behoefte te voorzien."
Zoo eindigt een ingezonden stuk in het vorige Dommer
dezer Courant, het adres van twee sluisknechten besprekende,
die om verhooging v<tn bezoldiging vragen. Naar onze wijze
van zien is deze redenering niet juist; wij weten wel dat vraag
en aanbod de loonen voor den arbeid regelenmaar om nu
daaruit de stelling te distilleren, dat de tegenwoordige lage
bezoldigingen van kleine ambteunren, voor de te doene werk
zaamheden ruim geuoeg zijn, dit noemen wij, het zij met alleu
eerbied voor den onbekenden schrijver gezegd, eene onjuistheid.
Wanneer kan men zeggen, dat de loonen ruica genoeg voor
den arbeid zijn Wanneer zij voldoende zijn om in de behoefte
van den werkman te voorzien als zij echter beneden dit peil
dalen, zijn zij niet meer ruim genoeg, al waren er ook velen,
die hun arbeid voor nog minder wildeu verkoopenmenigvul
dig aanbod van arbeid ontstaat uit overvloed van werklieden,
en zij, die laten arbeiden, profiteren daarvandoch wachten
wij ons den kleinen ambtenaar of ambachtsman toe te voegen
z,gij hebt u zelf er vcor aangeboden, uw beloouing is dus ruim
genoegd, want dit zon zijn een satire op zijn toestand, eu wan
neer hij niettegensti-nde zijn vlijt, gebrek lijdt, zich zeiven
voelt verzwakken en zijne kinderen ziet verbleeken, zou hij
ons -doeken, en dien vloek, wij zouden hem hebben verdiend
Wanneer wij zes gulden betalen, omdat zeven niet worden
gevorderd, zijn wij niet altijd zoo geheel onschuldig een moeije-
lijk vol te houden concurrentie kan in deze eenige verschooning
geven, maar waar die niet in rekening kan komen, moet de
arbeid worden gewaardeerd naar de behoefte van den werkman
en de prijzen der levensmiddelen nemen wij eeu anderen maat
staf, b. v. dien van aanbod, gelijk dit thans vrij algemeen
geschiedt en ook door S. wordt gehuldigd, dan maken wij
misbruik van de omstandigheid, en met het oog op onze zede
lijke verpligtuig, waarbij helaas! weinig cousult wordt genomen,
aarzelen wij niet een zoodanige handelwijze den triviaien naam
van afzetterij te geven. Ja lezer, erger u niet aan dat woord,
en gij, die laat arbeiden, zeg niet„ik geef wat men vraagt,
ik behoef toch het handels-artikel van anderen niet op waarde
te brengen." Men vraagt meer, en zoo dikwijls gij aan uwe
arbeiders uw te lage beloouing of liever aalmoes uitreikt, ligt
die vraag hun op de lippen, dccb zij besterft daarop, want
zij vreezen uw ongenoegen en uw liefdeloos: „als het je niet
aanstaat, kan je vertrekken." Neen duizendmaal neen niet
omdat de bezoldigingen van kleine ambtenaren, en de daggel
den van ambachtslieden tegenwoordig ruim of voldoende slechts
zijn, werken de ongelokkigen, maar omdat zij, hoe rampzalig
ook, toch moeten leven en gij geen hooger iocn betalen reilt,
en vjj u daartoe niet kunDen dwingen.
Ziedaar de reden, waarom de mindere standen hun arbeid
ver beneden de waarde verkoopen, en die rede vindt weder
zijn grond in de liefdeloosheid en de baatzucht der roeergegoe
den, die wel op hun familiebelang letten, huu kapitalen willen
vermeerderen, maar den armen werkman vergeten en zijn toe
stand niet eens de aandacht waardig keuren.
En nu zal het wel overbodig zijn aan het slot van ons
schrijven te verklaren, dat wij het wenschelijker zouden achten,
dat de raad onzer gemeeute kon besluiten, de twee bedoelde
sluisknechten niet alleen, maar in het algemeen alle kleine
ambtenaren een verhooging van tractement toe te staan, want
inderdaad, eu dit behoeft geen betoog, bij de tegenwoordige
duurte der levensmiddelen moeten zij half gebrek lijden.
5 Sept. 1868. X.
Gouda, 3 Sept. Bij weinig handel moesten alle artikelen
lager worden afgegeven.
Tarwe Poolsche per 2400 kilo 370.— Roode Rieefsche
365. Zeeuwsche per mud ƒ9.a 12.Rogge J 7.
a ƒ8.75. Gerst 6.a 7.20. Haver 3.50 a 5.20.
Boekweit Fransche per 2100 kilo ƒ190 a 200. Noordbr.
250 a 260. Bruine boonen 13 a Iü.50.
De veemarkt met goeden aanvoer en vluggen handel; var
en biggen mede vlug, schapen traag te verkoopen.
Kaas. Aangevoerd 56 partijen, prijs 22 a 28.
Goeboter 1.26 u 1.36. Wei boter 0.96 a 1.16.
GOUDA.
Geboren 31 Aug. Bcrnardus Lode* ijk, ouders G. *»n Veen en M. H.
van Schaik. 1 September. Dirk, ouderg P. van Hensbergen en W Rond
2. Johanna Stephana, ouders H. Fne eu A. Versteeg Marianne Mina,
ouders S. van Leer en J. Visser. Neeltje. ouders H. de Mooij cn S.
Bot. 3. Jacobus, ouders J. Sluijter en A. van Ommen. 4. Ma
ria, ouders B. Bcszelzeu en Bokhoven
Ovlbi.edex: 1 September. J. de Brurjn, 33 j. L. A. Wiltcunbrg, 3
m. 3. N. van Vliet, 1 j. 3 m.
Gehuwd2 September. >1. Warendorf en D. Samsom. G. van Vliet
en K. Mes.
•szaistD
Getrouwd
.J. VRANK
B. van MINDEN
Parijs;* 3 Sept. 1868.
Voorspoedig bevallen van een
Zoon A. C. BIEZEN AAR
Gouda, 4 Sept. 1868. van Catz.
Heden is tot diepe droefheid van
hare beide kinderen, in ruim negen en zestig
jarigen leeftijd overleden ALDEGONDA
LABBERTONweduwe van den weled.
heer J. WILLAARS, in leven ontvanger
der registratie te Middelburg.
Gouda, J. WILLAARS Jzn.
4 September 1868. A. C. WILLAARS.
Eenige en algemeene kennisgeving.
TANDMEESTER,
zal den 7n SEPTEMBER weder te
spreken zijn.
De Plaatselijke SCHOOL-COMMISSIE te Gouda, brengt ter algemeene kennis
dat op Woensdag den 9d«n September 1868, s namiddags ten 5 ure, in de respec
tieve schoollocalen iuschrij ving zal worden gehouden voor de kinderen, wier
plaatsing wordt verlangd aan eene der openbare scholen binnen deze Gemeente,
met inbegrip der openbare school voor jongens, waar, tegen een schoolgeld van
een gulden 's raaands, mede onderwijs wordt gegeven iu de beginselen der Fransche
Taal en der Wiskunde.
De inschrijving voor de bestaande Burgerschool is beperkt tot die
van meisjes, terwijl aan de Jongejufvrouwenschool geene leerlingen
worden toegelaten, dan die haar negende jaar hebben bereikt en blijken geven
genoegzaam te z\in bedreven in het mechanisch lezen, het schrijven en de vier
hoofdregels der rekenkunde.
Voor de overige scholen is de leeftijd bepaald op minstens zes jaren, met uit
zondering van de aan de Stads-Armenschool verbonden Bewaarschool.
Voor de Openbare Jongejufvrouwenschool en de Openbare Burgerscholen zal
het voldoende zijn, wanneer door de belanghebbende ouders of voogden schriftelijk
of mondeling de wenscb ter plaatsing bnnDer kinderen wordt te kennen gegeven.
Van de zoodanigen, die hunne kinderen of pupillen wenschen te#zien opgenomen
aan de Stads-Tusschenschool, wordt verlangd eene verklaring, afgegeven door
heeren Wijkmeesters, dat zij in staat vao minvermogendheid verkeerenterwijl zij
die hunne kinderen aan de Armenschool verlangen toegelaten te zien, worden
uitgenoodigd iu hun belang bewijzen mede te brengen, dat zij bedeeling ontvan
gen, in welk geval hunne plaatsing aan geene bedenking onderhevig is.
Alle kinderen aan de openbare scholen opgenomen, moeten bij hunne komst ter
schole, voorzien zijn van een bewys van wel afgeioopen vaccine of doorgestane
kinderziekte. Namens de plaatselijke School-Commissie,
Gouda, 5 September 18C8. J. B. PEETERS Jz., Secretaris.
