Gemengde Berigten.
Ingezonden.
-/
Burgerlijke Stand.
zaak die naar be: oordeel der vergadering hier te lande nog
veel te wenscheu overliet, vooral iu vergelijking met Lelgie
en Frankrijk. Dringend wordt dan ook den minister aanbe
volen om de oprigtiug van scholen voor volwassenen met
daaraan verbonden goede leesbibliotheek te bevorderen. Om
trent de vraag of een gemeentebestuur het regt heeft om ziju
gemeente iu schooluijken te verdeelen en dien teu gevolgede
ouders te verpligteu hun kinderen naar een bepaalde aangewe
zen openbare school te zenden, werd met groote meerderheid
beslist, dat regt aan een gemeentebestuur niet kan ontzegd
worden, raits het siecbts zorge, dat ieder ingezetene voldoend
onderwijs voor zijne kinderen kan ontvangen. De minderheid
dit toegevende voor niet betalende leerlingen wilde dit echter
niet tot betalende leerlingen uitstrekken.
De vergaderiug scheen huiverig om het toelaten van vrou
welijke kweekelingen op de bestaande normaallessen aan te
raden. Men ueuschte liever het getal normaalscholen voor
vrouwelijke kweekelingen uit te breiden. Het oordeel der in
specteurs over de uit den weg geruimde rolterdamsche school
kwestie, is bekend. Dringend moesten de inspecteurs allen
dwang afraden, om het suhoolbe/oek op de openbare schooi te
bevorderen. Eindelijk achtte de \ergadering het niet ongepast
om op nieuw te herinneren, dat bij vergelijkende examens, door
de schoolopzieners meer worde geiet op de praktische ge
schiktheid dan op de theoretische kennis der sollicitanten.
yjtn njeiut U1t Amsterdam van Maandag Heden werd
de al genreen e vergadering van de maatschappij het Paleis voor
VolksvJlt gehouden, bestemd om te beraadslagen over het lot
der maatseaappij, nu de hypothecaire geldleening niet was vol-
teekeud.
Zij was zeer talrijk bezocht en werd geopend door den di
recteur-pres ideut rar* J. A. van Eyk, die mededeelde, dat van
de obli^itien a 23, bestemd om het tekort van 75,000 te
dekken,'naauwelijks een vierde was genomtu. Er nas dus een
oo«»enblik dat meu moest wanhopen aan het behoud der maat
schappij, niettegenstaande de exploitatie in den laatsten tijd
steeds unstiger verhoudingen had aangenomen. Bij die uit
komsten hebben belanghebbenden besloten eene proef te nemen
om het paleis te behouden. IV at spreker betreft, hij meent
dat thans de tijd gekomen is, dat hij het ontvangen mandaat
moet nederleggen. Nadat spreker de leiding der vergadering
aan den konsufeut der maatschappij, den heer rar. A. J. liovy,
had overgedragen, deelde deze het plan mede, dat het behoud
der maatschappij ten gevolge kan hebben. Door üe medewer
king} van {vele belangstellenden is een garantie-kapitaal bijeen-
gebragt, waarvan de nog circulerende lijsten reeds eene som
van circa 19,000 aanwijzen. De commissie, daartoe werk
zaam, heeft zich in aanraking gesteld roet den heer J. Ed. de
Vries, die als directeur-intermediair de leiding der exploitatie
heeft op zich willen nemen, en de raad van toezigt en com-
nii-sarissen hebben dit plan met hunne goedkeuring bekrach
tigd. Van de inschrijvers voor het garantie kapitaal zullen de
bh. A. Wertheim, A. Holt/man en P. Goedkoop den heer
de Vries ter zijde staan, terwijl, zoo alle crediteuren tot de
aangeboden schikkingen toetreden, men thans gunstige uitkom
sten mag verwachten. Over acht maanden kan dan het defi
nitieve lot van het paleis geregeld worden.
Op voorstel des konsulents wordt deze schikking door de
aandeelhouders goedgekeurd, waarna de heer A. Wertheim
voorstelde den heer mr. J. A. van Eijk te benoemen tot eere-
voorzirer van commissarissen, welk voorstel met daverende
toejuichingen door allen werd begroet en ontvangen.
Tegen 15 September a. s. is de dubbele synode opge
roepen tot behandeling van het hooger beroep, ingesteld door
den kerkeraad der ned. hervormde gemeente te 's Gravenhage,
tegen de beslissing in de zaak van dr. Zaalberg genomen.
Naar aanleiding van het donderdag jl. medegedeelde in
de vergadering van de afdeeling 's Gravenhage, der hollaudsche
maatschappij van landbouw, waarin de vrees werd te kennen
gegeven, dat misschien de tentoonstelling, op het laatst dezer
maand te Gorinchem te houden, niet zou plaats hebben, wordt
door den secretaris der maatschappij, den beer D. R. Gevers
Deynoot berigt, dat er geen sprake is die tentoonstelling niet
te doen doorgaan en dat, voor zoover bekend is, in de om
streken van Gorinchem geene gevallen van veepest zijn voor
gekomen.
Bij de politie te Harlingen zijn zekere berigten omtrent
tien veel besproken ds. Wourisma van LTrum ontvangen, die
het buiten allen twijfel stellen, dat hij met de stoomboot ^Eu
ropean® van hier naar Huil vertrokken en verder naar Amerika
is gegaan. Niet alleen de bedienden op de genoemde boot
hebben de portretten van de. W'oudsma en zijne beminde her
kend, maar ook de agent van landverhuizing te Huil, bij uien
Woudsma zich uitgaf voor schoolmeester en waar hij r.ogeenige
■tukjes op de piano speelde.
M»n schrijft una uit Boskoop - Van hier kan berigt
worden, dat van wege de leden der vereeuiging //Tot regeling
en verbetering der vruchtsoorten,® op woensdag en dondt dag
lil en 17 september, de gewone jaarlijksche groote tentoon
stelling van vruchten zal plaats hebben. Was ook in het vo-
lige jaar bij die gelegenheid eene kleine verzameling van
vorrobooraen ten toon gesteld, gekweekt en gesnoeid naar de
thans meer en meer gevraagde beredeneerde wijze, ook dit jaar
zal men aan de bezoekers, bij eer.e grootere verzameling doen
zien, dat de aanvrage daarvoor niet elders behoeft gedaan te
worden, maar dat ook dezelve in de van ouds beroemde kwee-
kerijen te Boskoop verkrijgbaar zijn. Ook zullen zij, die deze
tentoonstelling met een bezoek zuilen vereeren, niet teleurgesteld
worden (zooals onlangs geheel ten onregte werd gemeld iu
enkele couranten) in het bezien van schone vruchten, daar
aangevoerd, dew ijl de warme zomer de vruchten zeer goed deed
ontwikkelen. Alle beminnaars van vruchten, boomen en planten,
welke laatsten ook de tentoonstelling veel luister zullen bij
zetten, noodigen wij uit herwaarts te komen, terwijl zij, die
daarvan telken jare een getrouw gebruik maakten, zullen kunnen
zien, dat bovengenoemde rereeniging steeds voortgaat datgene
te bewerken, wat strekken kan tot bevordering van dit schoone
vak, dat door hare omgeving zoo rijke stof oplevert tot ver
schillende goede opmerkingen. Dat het ook hier ter plaatse
zelve zoo begrepen wordt, bewees in het laatste jaar de aan
winst van vele leden.
De berigten uit alle oorden ter arasterdnmsche aardappe-
lenmarkt bevestigen, dat de droogte zeer voordeelig voor het
gewas is geweest. De aauvoer is zoo groot, dat verschillende
soorten voor cousumtie niet te verkoopen zijn, zooals de Gro
ningers en voornamelijk die partijen, die ten gevolge der laatst
gevallen regens zich tot twee- of doorwassen hebben gezet.
Voor 1.40 tot 1.90 zijn heden alle soorten te koop, uit
gezonderd de beste duinzand-aardappelen, die nog van 3
tot 4 opbrengen.
Men schrijft uit MeppelDe handel iu vette varkeus
is hier thans levendig. Buiteugewoon hooge prijzen worden
besteed. Als eer begin van verplaatsing van het vervoer de
zer dieren kunnen wij mededeelen, dat terwijl vroeger door
friesche kooplieden alhier en in de omstreken velen werden
opgekocht, ze thans per spoor uit Friesland naar hier worden
vervoerd en verhandeld, om vervolgens naar Duitschland eu
verder oostelijk Europa getransporteerd te worden, terwijl bo-
vendieu nog een groot aan'al per beurtschepen naar Holland
worden geëxpedieerd.
Men schrijft uit Dockum De handel iu vlas is zoo
als gewoonlijk om dezen tijd van het jaar zeer gering, daar
het schoonmaken daarvan nog niet is begouuen. De productie
valt niet tegen, zoodat in den winter de aanvoeren nog al
aanzienlijk zullen ziju, ook de kwaliteit doet zich goed voor.
echter zal er veel voorkomen met zout behebt, daar in den
tijd van roting bijkans nergens versch water was te vinden.
Het treurig aanzien onzer velden is veranderd in een ver
blijdend aspect van het heerlijk groen der graslanden, die zich
door den gevallen regen en het nu bestaande schoone weder
op nieuw ontwikkelen en weder overvloed van gras beloven;
terwijl het veldwerk daardoor zeer wordt bevorderd.
De aardappeloogst iaat zich mede goed aanzien, de kwaliteit
is uitmuntend, zoo mede chicorij-wortelen, waarvan de prijzen
steeds hoog zijn, vooral van de natte wortelen.
In granen en zaden is de handel hier ter stede zeer ge
ring en flaauw. Levende have altijd zeer hoog in prijs met
goeden handel,
Men leest in de Nieuwe Rotterdamscbe Courant:
De laatste indische dagbladen deelen ons mede, dat het gou
vernement aan den heer Busken Huet, die van bier naar Java
vertrokken is, om daar de redactie van den tot op zijne aan
komst in liberalen geest geschreven Java-Bode op zich te ne
men, vrijen overtogt heeft verleend. De heer Huet geeft in
den Java-Bode eenige ophelderingen van di: feit, hetwelk te
regt opzien heeft gebaard. Hij verdedigt zijne aanneming der
„tegemoetkoming in de aanzienlijke offers, waarmede zijne ver
plaatsing voor hem gepaard ging®, als natuurlijk, en eveneens
is het naar zijne bewering natuurlijk, dat „de onafhankelijk
heid zijner meeningen volkomen is.
I)e handeling van den heer Huet beoordeeien wij niet. Het
was zijne zaak te beslissen, of hij zich aan eene verdenking
wilde bloot stellen, welke uit die aanneming noodwendig moet
voortvloeijen.
Anders is het echter met de regering gesteld. Met welk
regt heeft de heer Hasselman het geld uit 'slands kas gebe
zigd, om iemand, dien hij „gaarne als dagbladschrijver naar
Indie zou zien vertrekken®, zijne verplaatsing gemakkelijk te
maken? Ais daarvoor 's lands penningen besteed mogen *°r"
den, wat belet dan een minister va» binnenl. zaken, om de
onvoorziene uitgaven van zijn departement aan te spreken, len
einde de voortzetting van een blad tc bevorderen, hetwelk iP
zijn geest geschreven wordt? Wij betwisten de goede trouw
der verzekering van den hr. Huet niet, „dat de redacteur van den
.lava-Bode roei» onder den invloed eener partij in Nederland,
noch onder dien vau het gouvernement in Indie staat;® maar
dit ligt toch in den aard der zaak dat de heer Hasselman
hem geen vryen overtogt zoude hebben verleend, indien hij de
zekerheid had gelmd, in hem een tegenstander van zijne poli
tiek naar Indie te zenden? Met welk regt, vragen wij dus
weder, bezigt een minister 's lands penningen, om daarmede
een bevriend dagbladschrijver te helpen r Het zal den heer
Hasselman voorzeker moeijelijk vallen, een voldoend antwoord
op deze vraag te geven. Als de conservatieven de tegenwoor
dige regering hard vallen, c ndat zij aau den heer Hoest heeft
toegestaan, bij zijne aftreding als minister eene bevoegdheid
te hernemen, die hem naar billijkheid toekomt, welke veroor
deeling moeten zij dan niet legen het afgetreden bewind uit
spreken, hetwelk zulk een schromelijk misbruik van 's lands
gelden heeft gemaakt
Uit de ingediende begrooting voor 1869 blijkt, in ver
band met de memorie van toelichting, dat van het batig saldo
over 1867, groot 40,696,93
wordt afgetrokken als le post op de begrooting
van 1868 13,048.91
en voorgesteld om daaruit te voldoen
JVi6 van 'n aanbouw zijnde school,, 13,747.91
en verschillende later opgek. werken 3,450.
30,246.82
zoodat het batig saldo voor de begrL van 1869 is 10,450.13
De verdere inkomsten zijn
Hoofdst. 2, afd. 1, worden de opcenten op 's lands
dir. belastingen geraamd op 15,444.90
2, hoofdelijken omslag 15,000.
ii 3, gemaal-belasting 25,200.
n ii 4, heffing van op. plaatsen, wegen,
werken, inrigtingen 28,187.
5, belasting op de honden 650.
Hoofdst. 8, baten uit eigendommen enz. 71,556.92
waaronder de gabel voor 58,000.
verschillende ontvangsten 30,699.25
waaronder4/5 rijksbelasting op het
personeel voor 28,285.23.
buitengewone ontvangsten 17,820.
waaronder 2 geldleeningen voor
het schoollokaal ad 7,700.
voor de riolering 10,000.
17,700.—
4,
totaal der inkomsten 210,008.20
De uitgaven zijn geraamd
Hoofdst. 1, afd. 1, huishoud, bestuur/ 20,772.
2, andere ko6ten van
dag. bestuur 3,824.-
2, werken
vau openbare dienst
waaronder
onderh. van straten/ 8,498.
bruggen enz. 11,230.
riolen 10,900.
3, kosten van eigendommen enz.
waaronder j
onderh. van huizen,
torens, poorten 3,360.
werklied., fabricage/, 10,700.
jaagpad 11,166.
invordering van belastingen
openbare veiligheid en brandweer,
politie, verlichting, schutterij
gezondheids-politie
onderwijs
jaarwedden der ouderw./16,175.
8, armwezen
apotheek 3,500.
kolon. van weid. 4,000.
gasthuizen 8,500.
burgerl. armbest. 8,400.
9, renten en aflossing
aflossing, v. bijz. geidl./10,000.
10, diverse andere uitgaven
11, onvoorziene uitgaven
24,596.-
38,474.-
4,
5,
C,
7.
29,833.—
3,000.—
18,906.55s
495.-
38,497.—
33,225.—
17,577.—
2,952.—
2,450.—
totaal der uitgaven 210,005.55s
batig saldo 2.64s
210,008.20
Tc Southampton is brand ontstaan in bet dok, waardoor de factorij van
de 1 Compagnie geheel is vernield. Inden Balkan worden voort
durend iu*urgeuteDbendtn gevormd. By Cork is eene pjuhtboeve door
gneksch vuur in brand gestoken Te Zitrikzee petitioneert men voor
de oprigtiug tener hoogere burgerschool met 5 jarigen cursus. In
Cochin Chiua is het nog onrustig. No. 15 van de Lanterne zocht
ue politie te Parijs, maar kwam te Brussel uit. Op bet eiland Tahiti
is een eerste spoorweg lijn geopend. Te Livorno is een genootschap
opgerigt, dat genoemd wordt: „de Vendetta van Mentana Donderdag
is het voor Bermuda bestemde kolossale dok met go<d gevolg te water
gebrngt. De tentoonstelling te Arnhem is gedurende haar bestaan van
62 dagen bezocht door 45,635 personen, d. i. 727 per dag Te Berlijn
is dezer dagen ecu congres van c x/Ctominen gi houden Het eng schip
Mary Stuart is bij Carthagena ge duud> rd door spaansche zeeroovers.
De n. zeelaudscbe kolonisten vragi i soldaten, om de laatste 50 duizend
Maories uit te roeijen. De lud.nncn van Nieuw-Mexieo hebben een
spuortrcin verbrand en 13 conducteurs gescalpeerd. De bobeemsche bis
schoppen hebben zich btdacht en zullen den landdag bijwonen. Men
wil den franschen kroonprins uithuwelijken aau eene dochter van Leopold
D Te Marseille hebben al de zetters op de drukkerijen het werk
gestaikt. Te Manchester zijn een 40tal personen gearresteerd.
Op Java en de buitenbezittingen komen voortdurend aard-choddingen voor.
Iu het Thames-district iu N. Zeeland is een gondveld ontdekt, dat
gehoudeu wordt voor het rijkste in geheel Australië Uit Tiel en nit
Rome schrijft men oorlogzuchtig. Tc Maastricht blijft men mopperen
tegen schutterspel. Meu begint met de ontmanteling der vesting
Bergen-op-Zoom Maandag avond zijn ongeveer 320 paarden jammer
lijk omgekomen te Amersfoort door br?nd in een miLtaire stal. Bij
het dejeuuer voor ecnigen tijd door de stad Hanaa den koning van Prui
sen aangeboden, hebben 7'2 personen 196 flesschcn champagne verorberd.
De overwinst der gnsfabriek te Ley den wordt geraamd op 50 duirend
gulden. Garibaldi heeft zich van C'aprera over Malta op reis bege
ven naar Napels. De runderpest breidt zich uit in de westelijke cn
zuideljjke staten der unie. De fenians houden ronventien te Washington
en te N. York om zich te reorganiseren. In Spanje worden vele
officieren en onderofficieren ontslagen uit vermoeden van revolutionair
opzet. De drukkersgezellen tc Pe«th hebben plan een werkatakiug te
houden. Maandae nacht zijn tc Almelo in twee nren ti;ds 26 wonin
gen en 2 bergplaatsen verbrand De ciseleurs van Par ij- maken grève.
I>e cabmen van Londeu maken strike. De opruijer Morphy ia
kandidaat gesteld te Manchester.
Mijnheer de Kedacteur
Het inzenden van gegronde klachten in dagbladen is dik
werf nuttig en noodig; van laar dat ik voor onderstaande
in uwe Courant een plaatsje verzoek.
Zooals u wel bekend zal zijn, komen er dagelijks vele gtoom -
booten van Gouda naar Rotterdam en omgekeerd voorbij de
dorpen Moordrecht en Gouderak. Slechts twee etoombooteu
de raderstoomboot van Gouda en die van Oudewater
voldoen aan art. 3 van het hun opgelegde reglemen* en eggen
aan bij de daarvoor bestemde aanlegplaats te Moordrecht. Jnist
de kleinere schroefstoorahooten varen immer even dapper voor
bij, als of er geene aanlegplaats te Moordrecht bestond. Wil
men dus er gebruik van maken om met laatstgenoemde booten
van af Gouderak of Moordrecht mede te varen, dan is men
genoodzaakt met een schuitje de steeds doorstoomende scbroef
booten te bereiken, en door middel van em akelig klein en
slecht, steil geplaatst laddertje de bool te beJimmen, en daar
enboven moet men aan den veerman nog 5 cents de persoon
betalen voor het aan boord brengen der passagiers.
Het is soms een aardig, maar dikwerf ook een akelig ge-
zigt om deze of gene dat steile laddertje le zien beklimmen,
en wel toevallig, dat daardoor niet meer ongelukken gebeuren
en angstige lieden in het ijsselwater dompelen. Natuurlijk
zoekt elk een, die zijne ledematen niet goed tot zijne bescbik-
Ling heeft, eene andere moeijelijkere gelegenheid dan per boot
de reis te maken; maar is dit noodzakelijk? Zijn tegen der
gelijke willekeurige handelwijzen van de directien der stoora-
booten en van den veerman, door de daartoe bevoegde overheid
in het algemeen belang, niet gepaste maatregelen te nemen?
Mij dunkt, dat deze klacht toch al dikwerf genoeg al i3
het niet door middel van dagbladen geuit is, en de op
heffing derzeive is behoorlijk, zelfs verpligtend. X.
GKBOKF-K4 Sept. Jacobos Raldewinns, oudere J. A Bierenaar en
A. C. van Cat... Susanna Maria, oudere D van Leeuwen en F. Siton.
Salomon, ouders E. Louwenberg en B. S Mossel. 5. Pieternella
Geertrnida, ouders A. Boot en E. J. de Weger. Albcrtus Johannes,
onders A. J. Ruisch en E. Gorter. Marinas, ouders P. de Korne en
M. Hooitneijcr 6. Pieternella, ouders J. Strevelaar en J. de Graaf.
7- Johanna Elia Jacoba, onders J. E. J. Krebs cn F. Tloo<beek.
Johanna Louise en Henriette Wilhelmina, onders G. H. Wiileiwsz en W
HoDdekoeter. Willem, ouders B. Nieveld en C. van den Beig. Adn-
anns, ouders L. van der Draaij en C. van der Pool. 8. Helena, ouders
N. van Hert om en E. van der Kleij. N'icolaas. onders A. van Om re
en K. de Jong.
OVFRLEDLN: 4 Sept. A. Labberton, w:ed. J. Winaars, 69 j A vac
Rijn, 2 m. J. Wildschut, 2 m. 6 d. 6. M. van elzen, CO j
8. K. Kettner. 57 j-
