V
IÖPMMJL
W AAI-»ft«SSSlS»
M l
Gemengde Berigten.
Ingezonden.
Varia A.
AD VERTEN TIEN.
Openbare Verkooping
Gemeubeleerde KAMERS De Huizen zijn bij de week verboerd
ft*
Ml X
Burgerlijke StancL
Hooge Gouwe, "ROEI? Hooge Gouwe,
ONTVANGEN:
volgens alle stelsels, van de beroemdste Fabrieken, voor In—
M dustriëlen en huishoudelijk gebruik, als:
GROVER BAKER. LINCOLN. HOWE.
WHEELER WILSON. SINGER C°. CLEMENS MULLER, ENZ.
Een en tweedraads Hand-Machines van af f
Allen driejarige garantie en gratis onderrigt.
MACI1INE-OLIE, GAREN, NAALDEN en ZIJDE steeds voorhanden.
ovrf de beide eerediensteu, bet behoud van afzonderlijke admi-
nistratien, de al of niet wenschelijkheid van het herstel der af
zonderlijke miuisterien enz. De heer van Voorthuyzen achtte
het afzonderlijk beheer der beide depart, van eeredieust niet
in etTijd met de grondwet. De heer van Delden zoo berusten
in hei behoud der afzonderlijke administration, echter alleen als
overgang tot eene algebeele scheiding van kerk en staat. De
h«r v Nispen achtte de weder-instelling van het dep. voor
r. k. eereuicnst allezins wenschelijk. De heer van der Maesen
betuigde zijue iogeuomenheid met de tegenwoordige regeling.
Op den heer Rochua had de "tolheffing der beide dep. een
pijnlijken indruk gemaa& De heer van der Does de Wiliebois
zou berusten in de tegenwoordige regeling. De heer de Bosch
Kemper vpreenigde zich met het ^dvies van den heer v. Delden.
De heer Borret zou tegeu het hootuatuk stemmen, wanneer de
minister van justitie bleef overhellen tot de rigting van den
minister van financien in deze kwestie. De heer Jonckbloet
bestreed de argumenten vau hen, die voor het behoud der dep.
van eeredieust ijverden. De uiinisier van justitie lichtte zijne
memorie vau toelichting nader toe in dien zin, dat de tegen
woordige toestand is een overgangstoestand om tot eene schei
ding van kerk en staat te geraken. De heer Thorbeckc gaf
zijne goedkeuring te kennen over hetgeen de regering reeds
gedaan had voor de scheiding van kerk en staatgeen woor
den, maar daden. Nadat nog onderscheidene leden en ook de
ministers van justitie en van financien het woord hadden ge
veerd, werden de algemeene beraadslagingen gesloten en de
artikelen behandeld. Ten slotte werd het hoofdstuk met 51
tegen 11 stemmen aangenomen. Morgen is het hoofdst. herv.
eeredieust aan de orde.
Men verneemt, dat donderdag den 26® dezer, door het
doorsteken van den dam op het strand, het kanaal, door den
hoek van Holland voor den nieuwen rotterdamschen waterweg,
met de Noordzee iu gemeenschap is gebragt, zoodat het kanaal
thans aan weerszijden voor de stroomen is geopeud.
Men schrijlt uit Steenwijk. Naar men verneemt, zal de
friesche vereenigiug tot bevordering en instandhouding van
bet volksonderwijs (volgens de wet van 1857) eene groote uit
breiding erlangen. Van hare pogingen, gerugsteund door die
van de maatschappij tot nut van 't algemeen, ziet men voor
't openbaar lager ondei;wiis.de heilzaamste gevolgen ie gemoet.
POLITIE.
Gevonden een zwart schort, een zak gedeeltelijk gevuld met
aardappelen en een nieuwen gewerkten gouden ring. Regtheb-
benden kunnen, ter terugbekoming, zich aanmelden bij den
heer commissaris van politie.
Ook te Cambridge zal voortaan voor dames gelegenheid zijn om examen
af te leggen. In twee dagen zijn te Parijs twintig faillietverklaringen
uitgesproken. Disraeli heeft bedaakt voor het pairschap. - De inschrij
ving Bandin heeft opgebragt 30,000 fr. Bij den dood van Rothschild
zijn 1Ü0,U00 fr. aan de armen van Parijs uitgedeeld, en daags na de
begrafenis kreeg elk behoeftige 20 fr dat aan 15,000 behoeftigen 300,000
fr kostte. De egyptische regering zal drie lichttorens oprfgten aan de
zeekust tegen de opening van het i-nez-kanaal. Vrijdag avond had eene
prachtige uitbarsting plaats van de Etna. Te Parijs wil men volstrekt
niet weten van de ongesteldheid des keizers. Htt oostenrijksche hooger-
huia heeft nagenoeg eenparig de wet op de weerbaarheid aaugeuooieu.
Berryer is zondag te Angerville overleden. Het huis Rothschild te Parijs
heeft 100 raillioen ingeschreven voor de nieuwe spaansche buitenl. schuld.
Te Madrid waren zondag 50,000 mensebt n op de been voor eene repu-
bliekeinsche manifestatie. Bij de stad Leba in Poinmtren zijn 2000
morgen veengrond gekanaliseerd en droog gelegd. Te Wittenberg zijn
ruim 100 personeu ziek aan trichinose. Men warmt het plan op om
Calais en Dover te verbiadeD door een brug. De gonddtlviugen in Zuid-
Afrika ten noorden der iransvaabche republiek beantwoorden zeer weinig
aan de verwach* Olozaga is benoemd tot spaansch gezant te Parijs.
Men begint Spanje zich te verontrusten over de bedoeliogen van
Prim. Zes belgische bisschoppen hebben een mandement uitgegeven de
aartsbisschop van Mechelec is voorgegaan met eeu program. De duitsche
landverhuizers in Peru bedelen en verkwijnen zonder hulp. In Spur-
geous Tabernacle worden de kinderen regelmatig gefanatizeerd. Donder
dag jl. hibben 56 mijnwerkers het leven verloren door eene ontploffing
in eene steeakolenrnijn bij Wigan. Te Berlijn worden de generaals ook
nog met domheers plaatsen begiftigd. Rothschild beeft 500,000 fs. ge
legateerd aan zijne bedienden. De rotterdamsche gemeenteraad heeft de
voorgestelde leening van zes xnillioeu en de nieuwe belastingen met 30
tegen 7 6temraea aangenomen. De fransche advocaat Jules Favre heeft
voor de regtbank te Lyou de staatsstreek van 2 dec misdaad en meineed"
genoemd Bij de opening der kamers te Bacharest heeft vorst Karei
verzekerd, dat hij even onzijdig zal blijven als tot nol De belgische
kroonprins is tegen alle verwachting eeuigzins beterende. De frausche
regtbaokeu gaan voort met het veroordeelen der dagbladen ter zake Baud in,
slecht, twee vrijspraken maken uitzondering. De hongaarsche tweede
kamer heeft vijf dagen gediscussieerd over de nationaliteiten. Mevrouw
Disraeli is verheven tot burggravin van Baeconsfield Eerlijke en op
passende lieden bestelen te Zwolle de hervormde diakonie zegt de M. Rott.
Cour. Op Nieuw Zeeland neemt de oorlog toe. in bpanje bestaan
than^ 66 repabliekein»che dagbladen. Een parijsch blad zegt dat de
vaderlandsliefde voor de discipline gaat. Onze orthodoxen in de kan»
ijveren zeer voor het behond der doodstraf. Vrijdag is te Lowood bi:
Lancaster een buskrunlfabriek in de lucht gesprongen, waarbij twee arbei
der» omkwamen en drie ernstig werden gekwetst.
M.
Er is in den lande een stem opgegaan, vragende een stand
beeld voor Jan Pietersz. Koen op de plek, die getuigt van 7jjn
en der zijnen moed en ijver voor de belangen aan hem toe
vertrouwd; men beeft bereids begonnen met daarvoor gelden
in te zamelen. Wanneer het in den lande daarmede gaat
gelijk het ging in de plaats mijner inwoning, dan word er
meer dan een tonnegouds bigeengebragt. Wij willen bet
pian om den grondlegger onzer magt in O. I. een gedenkteeken
op te rigten niet beoordeelen. Er laat zich daarvóór en daar
tégen veel inbrengen, naarmate men de zaken als philantroop
of ais Nederlander beschouwt, ook naarmate men de keuze
van Batavia als hoofdplaats meer uit het oogpunt van hygiëne
beziet, dan of men nagaat, welke omstandigheden Koen daartoe
schier drongen. De aanvankelijke vestiging daar was welligt
even wijs en noodig, als het later en voortdurend blijven daar
ongeraden mogt heeten. Dit laatste was aan Koen niet te wij.
ten. Wil men beleid, trouw, dienst eens aan den lande bewe
zen eeren, dan zijn er niet velen nevens Koen te stellen. Hij
was eeD der wakkersten onder de wakkeren.
Of er niet eenig ander nader recht op had? Wij zijn geen
voorstanders van standbeelden, al verklaren wij ons daarmede
niet tegen alle mouumenten. Men heeft ons elders een voor
beeld gegeven, hoe er iets beters kan geschieden ten aanzien
van eenig groot man, dien de dankbare nazaat wil eeren, dan
door diens meer of minder gelijkenden beeldzuil op te richten.
Niet enkel in navolging daarvan wiiden wij Koen's naam ver
bonden zien aan de eene of andere weldadige stichting, ten
voordeele van eenig javaansch belang, gelijk berpids, naar wij
meenen, door ite maatschappij „tot nut van den Javaan" geop
perd is, en anders geopperd moest worden. Kon het mogelijk
zijn eeu soort vau gasthuis voor oude ongeueeselijke kranken,
bij Batavia b. v. Zoo kon het tot een eeregedenkteeken voor
Koen, als een soort van zoenoffer voor onze schuld aan Ja«a
in 't oog van sommigen strekkeu, terwijl de menschheid. al
was het in het voordeel van betrekkelijk weinigen, daarmede
tevens gebaat was.
Wil men een standbeeld oprichtenwij herhalen iets, wat
wij reeds voor jaren opwierpen, er is er een te stichten voor
een of twee mannen, aan wie wij het nakroost verpligt reke
nen, omdat het eene eerherstelling en afdoening van eene
schuit!, en wrijving aan eene smet mogt heeten op de geschie
denis van ons vaderland, die ook daarmede niet geheel is uit
te wisschen.
Ik heb het oog op de gebroeders, in de eerste plaats op
Joan de Witt; den man, aan wien, had hij ook zijne feilen
en misgrepen, ons land eens veel verschuldigd was, en die een
beter lot verdiende dan een zoo smadelijken dood, die toen
maals ongestraft bleef. Wij vragen voor hem een gedenktee
ken het groene zoodje was als plaats aangewezen. Was onze
maatschappelijke positie en naam van dien aard, dat wij ons
durfden en mogten en konden op den voorgrond stellen, gaame
plaatsten wij dien mede aan het hoofd. Nu zwijgen wij, be
ha e dit woord, de zaak aan andere meer bevoegden overlatende.
Wij spreken ook dit woord, geenzins om een zaakje te op
peren a la Baudin. God dank dat dit bier, op land en ge
zindheid, op ons vorstenhuis gezien, niet denkbaar is. Wij
vertrouwen veeleer, dat leden van ons koninklijk geslacht, ook
ten bewijze, dat vroegere veeten dood en vergeten zijn, hunne
namen zouden stellen onder die van hen, die daarmede ver
goeding, hulde en eere wilden brengen aan den, in vele op-
zigien verdienstelijken staatsman, den trouwen vaderlander. C.
Wees niet al te regtvaardig, zeide Salomo, en een oostersch
despoot waren die woorden niet kwalijk te nemen, dat behoorde
zoo bij het regeringstelsel. Maar wat moet men er van deu
ken, als die raad gegeven wordt door eeu nederlandsch volks
vertegenwoordiger. ,/Weest niet al te regtvaardig", afgevaar
digden van bet nederiatidsche volk, gij zoudt daardoor misschien
vroegeren staatsdienaars des konings moeite veroorzaken. De
som gelds, die onwettig uitgegeven is, is de moeite niet waard,
weest toch niet al te regtvaardig. Het klinkt magri'g mooi,
en met gouden letteren moeten die woorden gegrift wordeu
voor het parlementsgebouw van een volk, dat sedert jaren het
onregt huldigt aan gene zijde van den oceaan, van een volk,
dat schatten zamelt door den arbeid der onderworpen Ooster
lingen, en hun daarvoor Salomo's spreuken in de plaats geeft.
Weest niet al te regtvaardig, het moge de leuze zijn eener
kleine partij, die er steeds op uit is om alle regeren onmoge
lijk te maken, en agitatie pliglsbetrachting noemt. God beware
ons land, dat die partij ooit regeringspartij worde.
De grootste spoorweg der aarde is de pacific-railway, die den
atlantischen oceaan verbindt met den grooten oceaan, dwars
door de verëéiiigde staten vau Noord-Amerika. Het hoogste
gedeelte van dezen reusachtigen spoorweg is nu afgewerkt; de
rails, op de toppen van het rotsgebergte liggende, zijn ruim
gCOO voet boven de oppervlakte der zee.
Een engelsch staatsman zeide onlangs-, de conservatieve pers
is een put, waarin leugen, smaad en al het vuil wordt verga
derd, om het daarna over het land te verspreiden, niet om het
te verrijken, maar om het te bezoedelen. Ongelukkig Engeland
Gelukkig dat de conservatieve pers hier beter haar roeping be
grijpt. Zoude het bestuur van het Dagblad niet eenige exem
plaren naar Engeland kunnen zenden om de vriendjes daar tot
leering te dienen Misschien volgden nog wel eenige lintjes,
vóór de vrienden ook daar den ministerzetel moeten afstaan,
ten minste als de post voor decoratien niet uitgeput is, want
het raakt zoo zoetjes aan op het eind van 't jaar.
De liberale partij heeft io Engeland een beslissende over
winning behaald. De engelsche kiezers hebben zich noch door
april-bewegiugen of andere kerkelijke kwestie, noch door mysti
ficatie om den tuin laten leiden. Zij hebben door hun stem
ming het lot der staatskerk in Ierland beslist. Het is nu slechts
eeu kwestie van tijd. En van de staatskerk in Ierland tot die
in Engeland is slechts eeu stap. Spanje gaat voor en Engeland
zal moeten volgen. De geest des tijds verzet zich tegen
staatskerken.
millioen aan traktementen, behalve huishuren, bureaukosten en
verdere emolumenten.
Op Java en Madura heeft men tegenwoordig 23 residenten,
21 secretarissen van resideniien, 66 assistent-residenten, 100
controleurs van de le en 2e klasse, en dan nog een 40tai amb
tenaren ter beschikking van de assistent-residenten, behalve de
verdere mindere ambtenaren en bedienden der ambtenaren enz.
Het turopeesch gewestelijk bestuur kost jaarlijke ruim twee
De breimachine van Lamp, die aanvankelijk overdreven
hoog werd geprezen, 9chijnt toch een der meest geniale uitvindin
gen te zijn van den laleren tijd. De toestel om den draad
te spannen is veel eenvoudiger gemaakt, o<jk de mrigting om
grootere of kleinere steken te maken is door een viervoudig
Wij/.ervrerk veel verbeten!. Door deze laatste inrigUng is bet
mogelijk grof of fijn te breijen, even als men bij de verbe
terde naaimachine door een steeksteiier, v»o nssss"» voorzien,
groote of kleine steken kan maker.. Iu Weenen is deze ma
chine reeds in gebruik gekomen, eu wordt eeu groote machi
nale breijerj opgerigt. Een eenigzins geoefende arbeidster kan
met deze machine in 10 uren 17 paar kleine of 14 paar groote
kinderkousen of 10 paar kousen voor volwassenen breijen.
Men beweert, dat Benjamin Franklin te Westmoreland (ver-
eeuigde staten) eeue stoommachine heeft uitgevonden, die zonder
zoiger, zonder kruk, zonder sicomkast enz. werkt. Zij is al
leen van de mi hlelpuutschuwende kracht afhankelijk; alle
wrijving is genoegzaam opgeheven. Men verkrijgt 500 om
wentelingen in de miuuut, met het vierde deel van den stoom,
die gewoonlijk verbruikt wordt, terwiji men hetzelfde aantal
paardenkrachten erlangt. Deze centnfugaal-machine verdigt
bijna al h.iar stoom feu dit is eene verbazende winst); de prijs
er van is slechts een vierde van de gewone machine.
GOUDA.
Geboren 27 Nov. Gerritje, ouders H Breedveld en E. C. Molbof.
28. Abraham, ouders A. Dubbel en S. Kunst Hubertn- Johannes, ouder»
R. *an der Kleij en A. S. Jansen- Johanna Maria, ouders J G. Boe-
kamp en C. Reuriogs. Carolus Maria, ouders H M Carlier en C. M.
Gonuet. Gijsberta Johanna, ouders J. F. indenbiuken en F. A. broeders.
Hubertus Adriauus Johannes, onders A. letflang en C. F. Jansen.
30. Johanua Frederica Louisa, ouders C. F Wildenberg en F 1. Bok-
kelkamp. Atnalia Maria Johanna, ouders B. F. C. Verbeeck en W. v«n
Gastel
Overleden: 27 Ncv. C. Bakker, wed. C. van Willigen, 59 j. 11 m.
J. W. Hoebeek, 30 j. A llussrisou, 68 j. 2b X. van Lome,
8 29. W. iH-bolten, 23 d H Hartman, 17 d. M- Honter-
kens, huisvr. van L. de Graaf, 53 j. T. de Jong, 11 w.
Bevallen van een Zoon
C. M. CARLIERGonnet.
Gouda, 28 November 1868.
Voor de vele bewijzen van deel
neming ondervonden, bij het overlijden
in hunnen Vader en Bebuwdvader, den
W'elEd, Heer Jan Prince, betuigen de
ondergeteekenden honnen hartelijken dank.
C. J. C. PRINCE.
C. J. D. PRINCE—de JONG.
P. PEAUK.
L. C. G. PEAUX—PRINCE.
P. P. P. KIST.
R. J. KISTPRINCE.
Gouda, 2 December 1S68.
DAMES-CONCERT den 3n December.
Solisten Zang, de heer A. J. van Schaick;
Viool, de jonge heer H. Petri;
beiden van Utrecht.
Men vraagt TE HUUR in den loop
van DECEMBER T W E Éi NET
te Haa*trtckt% op VRIJDAG IS DECEM
BER I860, rtes voormiddags ten elf uor,
van eene BOUW MANS WONING
vlak bij het Dorp, met ruim 7 Bu.Il-
ders WEI-, HOOI-, BOUW- en
BOOMGAARDLAND ïe Haaxt recht.
een HUIS, in tweeën bewoond, aldaar,
en een WOONHUIS aan de Karne-
mriksloot, R N°. 103 te Gouda.
en half April te aanvaarden het Land is
dadelijk te aanvaarden.
Breeder bij biljetten, terwijl nadere in-
I lichting geeft de Notaris J. G. BROU
WER NIJHOFF te Haastrecht.
op een der goede standen. Adres met
franco brieven onder Utter P bij den
boekhandelaar L. A. L A U R E IJ te
Nieuicediep.
