öinnenlonh.
Gemengde Berigten.
Varia A.
^bucrtcnttcn.
Ta.
Burgerijke Stand,
De Stoom-Chocolade-, Bonbons-, Dragees-, Mareepijn, Tra-
ganth- en Suikergoed-Fabriek van Fra jZ Stoliwerek, hofle
verancier te Keulen a R., heeft de eer, h.tre rijke keus vau erkende fijne
en fijnste confituren, welke op alle tentoonstellingen met de voornaamste prijsine-
dailles zijn bekrooud geworden, dringend aan te bevelen.
maatschappij. Genoemde bladen zeggen, aat het regeringson
werp ingegeven is door onregiraatige «rees en in strijd is met
de belangen en ontwikkeling der internationale betrekkm en.
11e heer Walewski is heden morgen ten elf ure te Mar
seille aangekomen. Het Journal Oöiciel meldt, dat hij mor
gen avond alhier wordt verwacht.
16 Febr. Le Public zegt, dat een belgisehe kwestie niet
bestaat, maar wel een ernstige (Economische kwestie, welke te
ongelegener ure door het belgisehe ministerie opgeworpen is
Wij welen niet, zegt het blad, of de kwestie zal uitgemaakt
worden door het nemen van wettige weerwraak van Frankrijks
zijde of door den val van het kabinet te Brussel.
"Berlijn 15 Febr. De bondskanselier heeft aan den bonds
raad een «ets-ontwerp ingediend, betreffende het domicilie van
onderstand.
Als bewijs hoezeer de handel in fondsen aan de beurs
te Hamburg heeft toegenomen, kan dienen, dat de nord-deut-
sche bank de oprigtiug aankondigt vaneen bureau tot eftecten-
likutdatie, ten behoeve van eene gemakkelijker regeling van
de rescontre.
Algemeen vindt het geloof, dat hertog Adolph van .Nas
sau geweigerd heeft deel te nemen aau de anti-pruisische agi
tatie der verdreven vorsten van Hanover en Keur-Ilessen.
Hij moet zich zelfs in zijn antwoord op het aanzoek daartoe
met veel minachting uitgeiaten hebben over bet woelen der
particularistische partij. Minder zeker is, wat men zegt, dat
die houding van tien nassauschen hertog vooral toegescureven
moet worden aan russischen invloed.
Het Heerenhuis heeft met eene zeer groote meerderheid
goedgekeurd de wetsontwerpen betreffende de inbeslagneming
der fortuinen van den koning van Hanover en den keurvorst
van Hessen, gelijk die door het huis van afgevaardigden aan
genomen waren.
Weenen, Febr. In de diplomatieke kringen alhier
is men bezorgd voor de toekomst. De spanning tusschen
Frankrijk en Pruisen neemt toe. Ook in N.-Duitschland hecht
uien gewigt aan de aanvallen der franscbe offieieuse bladen
tegen Pruisen, maar meent, dat de vrede zoo lang verzekerd
is als de heer de Lavalette aan het hoofd van het ministerie
van buitenl. zaken te Parijs olijft, maar toch blijft meu de
mogelijkheid in bet oog houden, dat een voor Pruisen min
der vriendschappelijk gezind staatsman, ter vervanging van
den heer de Lavalette, zou kunnen worden benoemd.
Madrid, 12 Febr. Kivero is tot president van de cortes
verkozen met 168 tegen Orense, die 50 stemmen verkreeg.
De heer Kivero, die tot president der constitueerende cor
tes is gekozen, behoort tot de democratische partij. Van de
vice-presidenteu behoort «Ie heer Armigo tot de partij der libe
rale un e, Martos tot de democraten, Cant era tot de progres
sisten en Valera tot de democratisch- progressistische fractie.
15 febr. Generaal Dulce heeft versterking aangevraagd,
omdat de insurrectie naar de zijde van Havana toeneemt. Hij
heeft tevens de regering verzccbt, een voorstel bij de Cortes
in te dienen tot het sluiten eener leeuing van 400 millioen
realen.
De Correspondencia zegt, dat bevelen gegeven zijn om
eene nieuwe expeditie van 6000 man naar Cuba te organiseren.
16 Febr. De Imparcial zegt, dat gisteren eene manifestatie
plaats had te Vallatlolitl, ter gunste van de afschaffing van de
conscriptie.
Iu Malaga had eer.e manifestatie plaats ter gunste van
de vrijheid van godsdienst en de afschaffing der doodstraf, ter
wijl tevens werd aangedrongen om dit beginsel toe te passen
op den veroordeelde te Burgos.
Athene, 12 Febr. Het ministerie heeft de instelling eener
nationale garde en het besluit tot eene buitengewone ligtiutr
van troepen ingetrokken. Er heerscht volmaakte rust.
13 Febr. De vlugtelingeu van Candia hebben alhier
bij de vreemde gezanten aauvr; ag gedaan om schepen, ten ein
de hen in staat te stellen orn naar Candia terug te keeren.
Konstantincpel, 15 Febr Er heeft eene wijziging in
het ministerie plaats gehad. De minister van buiienlandsche
zaken is tevens groo.-visier geworden; er is een ministerie
van biunenlandsclie zaken opgerigt, waarvan de portefeuille is
opgedragen aan Mehemed Ruchdi en Sadik Effendi is tot
minister van financiën benoemd.
GOUDA, 17 Februari».
De cum missie vau vijftien leden heeft fristeren eene nadere
vergadering gehouden, waarin bessloien is adharsie te verleenen
aan de heide wetsontwerpen, ter uiihreidiug der gemeente
De tweede lezing van dr. Zaalberg was nog talrijker' hé-
zocht dan de erste lij ivhr £cdUfende mc.; Uu, u"
het pubiiek aan zijne lippen te boeijen. Voorzeker heeft hij
door zijne uitstekende voordrachten op velen een blij venden
indruk gemaakt en het verlangen gewekt om nog meermalen
het genot tes n «ken van zoo wel sprekende uiteenztlling der nieu
were wereldbeschouwing.
Z. M. heeft benoemd: mr. J. P. J. A. graaf van Zuyieu
van Nyevelt, oud-minister vau buitenl. zaken, tot buitengewoon
gezant en gevolmagtigd minister bij het hof van Ruslaudtot
directeur der rijkskweekschool voor onderwijzers te Haarlem,
D. L. vaa der Heide, hoofdonderwijzer te Breda.
In de zitting der tweede kamer van maandag is inge
komen een wets-ontwerp tot herziening van de tabel behoo-
rende bij de kieswet. Daaruit blijkt, dat door samenvoeging
of afscheiding van sommige gemeenten, behoorende tot de be
staande kiesdistricten, het getal leden wordt gebragt op 80.
De nieuwe districten hebben tot hoofdplaats 1®. Heerenveen,
2°. Tiel wordt eeu dubbei district 3°. Brielle een nieuw district,
4°. evenzeer Zaandam en 5°. Boxmeer wordt een dubbel dis
trict. Goes en Zierikzee zijn tot één district vereenigd, met
Zierikzee tot hoofdplaats. Vervolgens zijn de beraadslagingen
aangevangen over het ontwerp, betrekkelijk de maten, gewig
ten ea weegwerktuigen. Op sommige artikelen zijn eenige
amendementen aangenomen, enkele andere verworpen, en op
art. 7 tot welk art. men gevorderd is, zijn iwee araendemen
ten voorgesteld.
Het beginsel om -het gebruik der der nieuw wetenschappe
lijke namen facultatief ie laten tot op de herziening der wet
is met groote meerderheid aangenomen, door verwerping van
het amendement van Naamen (zeer ondersteund door den heer
Heemskerk Azn.) strekkende om alleen die wetenschappelijke
benamingen, zonder bevoegdheid der nu in hei ontwerp daar
naast gebezigde Nedcrl. uitdrukkingen. te mogen gebruiken.
Dat amendement werd verworpen met 53 tegen 7 stemmen.
Over 't algemeeu bleek bij deze discussie, zoo mede bij de latere
over de uietigheid van acten of stukkeu, waarin benamingen
van vreemde of oude maten en gewigten worden opgenomen, iu
verband tot de strafbepalingen, dat het eerste ontwerp vau het
vorig bewind en deels ook nog het later gewijzigde, zich on
derscheiden door harde bepalingen ea de zucht om ter wille
van een in 't afgetïokkene aauprijzenswaardig wetenschappelijk
stelsel, de praktijk ter zijde te schuiven en noodelooze belem
meringen daar te stellen.
Iu de zitting van gisteren zijn de discussien voortgezet.
Een groot aantal leden voerden het woord over de artt. 7, 8
en 9, die bepalingen behelzen nopens authentieke stukken, on-
derhrtndsche geschriften enz., waarin maat of gewigt alleen in
andere dan wettelijke maten of gewigten is uitgedrukt. Er
heerschte groot verschil van meening. Verschillende amende
menten werden voorgesteld. Sommige vervielen, door wyzi-
gingen van de regering in de bewuste artikelen. Andere wer
den ingetrokken en een van den heer Godefroi aangenomen,
Artt. 10 en 11, omschrijvende de gevallen, waarin de benamin
gen voor de maten en en gewigten, in het ontwerp vervat,
moeten worden vermeld, gaven eveneens lot uiteenloopendö
beraadslagingen aanleiding er werden met wijzigingen goedge
keurd. Na de behandeling van de artt. 12, 13 en 14, waar
mede het l8te hoofdstuk eindigde, werden de artikelen van
hoofdstuk II (van den ijk der maten, gewigten en weegwerk
tuigen) in overweging genomen. De artikelen 15 tot 17 wer
den aangenomen. Op art. 18 stelde de hecrBegram een amen
dement voor om den eersten ijk alleen kosteloos te doen plaats
hebben, den herijk niet. Heden zal daarover, bij de voortzetting
der discussien, beraadslaagd worden.
Naar wij met zekerheid vernemen, heeft de regering, ten
gevolge der berigten omtrent het op nieuw uitbreken der vee
ziekte in het buitenland, reeds eenige dagm geleden last ge
geven om het benoodigd personeel naar ^evenaar te dirigeren
en is het ook reeds daarheen vertrokken, om langs de duit-
sche grenzen tnezigt te houden op dea iuvoer van vee. Hier
uit blijkt derhalve het ongegronde van de vrees, die van som
mige zijden omtrent eene beweerde werkeloosheid der regering
ten deze werd te kennen gegeven.
De vorst van Montenegro heeft van den rose, keizer ontvangen een
sabel met gonden scl.ede en zijn naamcijfer in brillanten. De prni-
siache kamer heeft het kosteloos lager onderwijs tegen de regering ge-
handhaafd. In Spanje wil men hnitcclandsche professoren en genees
kundigen toelaten. De gymnastiek wordt idgevoerd op alle scholen in
frankrijk. De revolutionairen te Bucharest koopen wapenen en am
munitie om den strijj vol te houden. De mijnwerkers in de omstreken
van Duisburg hebben den arbeid hervat. Gortschakoff geeft aen fhr-
kije de KhuU vau het verschil met Griekenland. Het geregtshof te
Richmond heeft het verder proves tegen JeffcTson Davi. ut -T ere,
ven. Dom Perjnuulo la.c -
deren. - Men spreekt van geheime onderhandelingen tusschen Berlijn en
Parijs over de eventualiteiten der troonsopvolging in litlgie. In Beij-
eren doet men pogingen tot het invoeren van het algemeen stemregt.
Op Cuba blijft de opstaud voortduren. De grieksche reserves zijn niet
iu woorden uitgedrukt maar slechts mentaal. De Belgen houden zich
bezig met den verkoop van den luxeraburgsehen spoorweg en de afschaf
fing der grieksche taal. Men begint nu ook het poolsche regtswezen
tc brengen op russischen voet. De Grieken geven toe om bij de eerste
gelegenheid weder te beginnen. Na de conversie zal de oostenrijksche
schuld bedragen 2,852,026,438 fi. en de rente 107,583,044 fl. Het
eng. hoogerhuis heeft eene zitting gehouden waar vier leden present
waren. in Kusland zamelt men nog altijd gelden in voor de Grieken,
die genoemd worden „zoitlelykfc stam- en geloofsgenooten Voor Ber
ry tr is zooveel geld ingekomen, dat men twee standbeelden voor hem
wil oprigten, een te Parijs en een te Marseille. Bij het verbranden
der stoomboot Nelly Stevens in Arkansas zijn 03 personen omgekomen.
In Portugal worden veel proclamation verspreid ter gunste van de Ibe
rische eenheid. Socialistische beuden hebben zich vertoond in Gallicie.
Eindelijk zal de toestand vau Spanje ^eregeld kunnen wor
den de vergadering, daartoe geroepen, is bijeen gekomen en
de kwestie republiek of Monïpensier nadert haar beslis
sing. Noch de eene, noch de andere beslissing kan den grooten
keizer aangenaam zijn, maar hij zal zich in het noodzakelijke
als een gewoon mensch moeteu schikken, zich troostende met
de gednohte, dal door de spaansche revolutie toch ook de magt
der geestelijkheid is verminderd, zoodat hij bij de aanstaande
verkiezingen beter op de fransche geestelijkheid zai kunnen
rekenen; de eene dienst is toch de andere waard.
De groote meerderheid der spaansche cortes is de monarchie
toegedaan, zoc ias men na de verkiezingen, en dit is zeker
geworden, als men nagaat met welke uitmuntende monarchen
de Spanjaarden sedert eeuwen gezegend zijn. De groote wel
vaart in Spanje is daarvan een sprekend bewijs. Alles, zonder
onderscheid, verkeert in diep verval, en de groote schuldenlast
en het slechte vertrouwen in het buitenland zijn de waardige
monumenten, door de monarchie aan Spanje nagelaten. Toch
is Spanje monarchaal, en zal het zpolang blijven tot de cortes
geeu geschikt prinsje kunnende vinden, zich, faute de mieux,
voor de republiek verklaart. Altijd natuurlijk uit gebrek, om
het geheele monarchaal-geziude Europa niet te veel te ergeren.
Het voorbeeld mogt anders voor sommige volken eens aanste
kend worden.
In een staat van de handelsbeweging van de verschillende
mogendheden van het vorige jaar, staat Groot Brittanje met
een tonnenlast van ongeveer zes millioen boven aan, maar wordt
bijna geëvenaard door «le vereenigde staten. Duitschland, Frank
rijk en Britsch Amerika brengen bel niet veel hooger dan een
millioen, Nederland, die handelsmogendheid bij uitnemendheid,
zoo als wij ons nog zoo gaarne zouden willen verbeelden, komt
de negende in de rij met ruim een half millioen. Zelfs door
het armoedige Noorwegen worden wij overtroffen. Noorwegen
zonder koloniën, zonder kapitaal, overtreft ons, die over groote
kapitalen en kostbare koloniën kunnen beschikken. Zoude het
geen bewijs zijn, dat die koloniën, zoo dikwijls onmisbaar ge
noemd, zeer goed kunnen gemist worden, als geestkracht en
ondernemingszucht dit gemis vergoeden De gemakkelijk ver
kregen winsten, door het Java varen sedert jaren behaald, zijn
voor onzen handel doodelijk geweest. Gelukkig breekt een
betere toekomst aan, nu de vaart op Java niet meer de vroe
gere voordeelen geeft en de rederijen gedwongen worden nieuwe
handelswegen te zoeken en nieuwe connectien aan te knoopen,
willen zij in staat zijn aan de toenemende concurrentie der
vreemden het hoofd te bieden. Meer en meer verdwijnt de
zoogenaamde bescherming, waardoor onze handel kwijude, en
tot een normalen toestand teruggebragt, zal hij ook bevestigen,
wat de ondervinding altijd en overal reeds beeft geleefd, dat
handel noch industrie bescherming behoeven, dat zij slechts
vrijheid ran beweging noodig hebben om zich krachtig te
ontwikkelen.
Volgens de laatste opgaven bedraagt het getal horologies, dat
jaarlijks in Zwitserland vervaardigd wordt, gemiddeld 1,200,000,
waarvan de waarde op ongeveer dertig millioen guidea kan
geschat worden60,000 arbeiders vinden met dit werk iiun
onderhoud.
Onze onderwijs-agit3teurs hebben hun fabriek in een slechten
tijd begonnen, want nergens schijnt men meer van hun waar
gediend te wilien zijn. Oostenrijk, Spanje, Italic, waar vroeger
het onderwijs geheel in handen der geestelijkheid was, en dus
wel geen sprake van godsdienstloor of hoe die mooïje woorden
meer mogen zijn, kan geweest zijn, hebben meer dan genoeg en
onttrekken het onderwijs aan de handen der geestelijkheid zonder
voor mandementen of banvloeken te vreezen.
Engeland heeft, behalve een iersche kerk-kwestie, 4»ok- een
onderwijs-kwe<ie, en de wenschen der groote meerderheid vra
gen daar, wat wij reeds zoo vele jaren bezitten neutrale staats
scholen, omdat de kerk haar verpligtingen tegenover het on
derwijs niet vervuld heeft. In Duitschland wordt ook de strijd
levendig, alom weuscht men wat wij bezitten, en zouden wij
dan roekeloos wegwerpen, wat men alom verlangt?
Godsdienstonderwijs, zeggen de gemoedelijke klagers, ontvan
gen onze kinderen niet op de staatsschool, en dat is zeer te
betreuren. Lazen zij er slechts i*d den bijbel, leerden zij slechts
psalmen zingen en werden zij er bekend gemaakt met Jehova's
groote daden aan bet Israel der oude en nieuwe bedeei'rog
bewezen, wij zouden met de scholen vrede hebben, maar nu,
het kan zoo niet blijven. Maar moet nu de staat daarin voor
zien of is het n;~» veeleer de pligt der kerk, om in dit gebrek
te gemoet te Lomen Welnu dan, hersteiling gezocht, waar men
herstel mag verwachten. Is die weLsch ernstig, clan alom
adressen gerigt aan de kerkeraden om dit onderwijs te verkrij
gen. Zorgt de staat voor het zijne, laat de kerk voor het hare
zorgen reeds te lang heeft tij, door twisten en spitsvondig
heden verdeeld, haar piigteu vergeten. Het wordt meer dan.
tijd, dat de slagtofiers haar op haar schandelijk verzuim op
merkzaam maken.
Door haar departementen krachtig ondersteund, 2al de maat
schappij //Tot Nut van t Algemeen" de verdediging der open
bare school op zich nemen. Hebben de verdedigers der open
bare school tot nu toe weinig of niets gedaan, thans is het
oogenbiik gekomen, dat de maatschappij aau wie wij vooral
onze neutrale school te danken hebben baar verdediging zal
op zich nemen. Scharen de vrienden der openbare school zich
om de maatschappij, dan zal daardoor een magt gevormd wor
den, waartegen de holle deciamatien der agitateurs zullen af
stuiten en de school-wet agitatie niet bestand zal zijn.
GOÜD A.
Gf.boren 13 Feb. Johannes Nicolaas, ouders N. de Hoop en H. van
der Ree. Aletta, ouders \V. van Leest en A. de Gruijl. 14.
Agatha Johauna, adders A. G. Leetubroek en A Bosman. Johauna
Ja co ba, ouders P. Nieuweuhuijzen en C'. J. Pijpe. zeel. Barta Anna
Gerarda, ouders G. Fraikin en C. J. Kabel. Millein, ouders P. Verinj
en G. Slotf. 15. Johanna, ouders J van Loon en W van der
Overleden 12 Feb. G. Philip, huisvr. van A. Strave», 63 j.
M Kooiman huisvr. van J. van der Geneugten, 58 j. N. J. F.
Prinsenberg, 8 ra. J. Nieuw land, 4 ra 13. AH Polet, 45 j.
J. F. Revet, 9 ra. 14 J. Jougerheld, 3 w. P. J. Jaspers, 1 j.
10 ra. 16. T. J. J. van Baaien, 25 d.
-• - Ai-at.
Ondertrouwd
G. H. G. de LANGE
E. C. BOX,
van Paramaribo.
Gouda, 17 February 1869.
JE'enige Kennisgeving.
RECEPTIE,
Zondag 21 February 1869.
Fluweelen Singel.
De sedert meer dan 30 jaren zicb in eenen steeds aangroeijenden roem verheu
gende STOLLWERCK'sebe BORST-BONBONS" zijn het beste tot
beden bekende huismiddel tegen catarrhalische keel- en borstkwalen.
De Chocoladen van bijzondere fijnheid onderscheiden zich vau die der eerste
parijsche fabrieken alleen door hare goedkoopheid. Gevulde Chocolade-Bonbons
en tafel-desserts zijn specialiteiten der fabrikatie.
Iu Knall-Bonbons roet humoristische deviesen, komieke verrassingen, alsmede
fijne Present-Botibonnière? en voorwerpen voor surprises, steeds het nieuwste en
rijk gesorteerd. Iu marcepijn-platen van tot 5 poud bieden 500 dessins in
kunstmatige uitvoering, ruime keus. Geglaceerde, gecaadeerde ea ingemaakte
vruchteu.
I erzfndingep ,.:i let. uiin.-te 30 po^J dca i-uociu li
