$i>
öinnenUnö.
Gemengde Berigtea.
Ingezonden.
ADVERTENTIEN.
i
eu Schotland aan het ouderwijs besteed zoowel van regerings
wege als door bijzondere personen is 210 railhoen gulden o
2irmillioen gulden 's jaars. Tegenover 120 gulden door bij
zondere personen gegeven, staat TO gulden van regeringswege
besteed. Over de geheele bevolking gerekend, verkrijgt men
omstreeks 12 per hoofd, in de 10 jaar.
Parijs* '21 Maart, l'e keizer heeft in zijne rede aan den
president van den staatsraad gezegd, dat op het gouvernement
de pli"t rust om standvastig te voldoen aan regtraatige wen-
schen naar verbetering en zich krachtig te verzetten tegen alle
theorien van omverwerping en schuldige verlangens. Vele ver
beteringen zijn reeds tot stand gebragt, maar wanneer men de
wonden zelfs der meest bloeijende volken peilt, ontdekt men
no» onder den schijn van voorspoed vele onverdiende ellende
en%ele onopgeloste vraagstukken, die de samenwerking van
alle inlelligentien vereischen. De afschaffing der livretten zal
de zaak der maatregelen ter gunste van den arbeidenden stand
voltocijen. De keizer verklaarde tevens geene hoop te voe
den van alle vooropgezette meeuingen te kunnen voldoen, ot
eiken haat te zullen ontwapenen, om zijne populariteit te ver
meerderen, masr dat hij hoopt met nieuwe energie de booze
hartstogten te zullen bestrijden; opdat wanneer alle nuttige
verbeteringen zijn aangenomen en alles gedaan is wat goed en
regtvaardig kan heeten. de orde met te meer gezag gehand
haafd zal kunnen worden, omdat de kracht daartoe alsdan zal
steunen op hel voldane verstand en geweten.
25 ilaurl. Er wordt thans alom in Frankrijk eene bro
chure verspreid, bestaande in eene verzameling der buitenspo-
rigste redevoeringen, welke te Varijs, sedert de invoering der
nieuwe wet op de openbare vergaderingen, in meetings zijn
gebonden door democraten, communisten en andere tegenstanders
van het keizerlijk gouvernement. Het Journal des Débats
gelooft, dat dit geschrift van tleu kant der regering komt, en
dat de' verspreiding ten doel heeft de kiezers in haren geest
te stemmen.
Bij de politieke beweging tot herziening der constitutie
in Zwitserland speelt de kerkelijke kwestie eene belangrijke
rol. Men ontwaart uit al wat er geschiedt, .lat Rome er op
nit is om een bes'issenden slag te slaan. In Zwitserland ma
ken t!e liberalen zich gereed tot dezen strijd, eu zij zullen al
hunne krichten inspannen. Reeds wordt gesproken van de
oprigting eeuer zwitsersche nationale katholieke kerk.
Berlijn, "25 Maart. Bij den bondsraad is ingediend het
budget van den noord-duitsehen bond voor 1870. De uitga
ven zijn vastgesteld op 75,1158,195 tb. De inkomsten zijn
geraamd r.u 50,206,052 th. Er blijft dus nog te dekken een
bedrag v,.n 25,752,1-13 th. dat door bijdragen van de afzon
derlijke bondsstaten moet geschieden. Pruisen draagt daarin
bij voor 19,490,823 th., Siksen voor 1,938,786 th. en de ove
rige staten zoor 1,327,832 th.
Madrid, 24 Maart. De commissie der Cortes zal heden
avond het ontwerp der constitutie, op den grondslag van eeue
monarchale regering, indienen. Daariu wordt voorgesteld de
vorming van twee kamers, senaat en kamer van afgevaardigden,
de leden van den senaat te benoemen door de provinciale staten
en die der kamer door het algemeen s'.cmregt. Voorts bevat
het ontwerp eene bepaling volgens hetwelk de koning op zijn
18e jaar aan de regering zal kunnen komen. Ook is daarin
opgenomen de vrijheid van drukpers en vereeuiging.
GOl'DA, 27 Maart.
Voor de verkiezing van een lid der tweede kamer van
de staten-geueraal in het district Zuiühorn zijn ingeleverd 531
stembiiletten, waarvan 2 in blanco. Op oir. N. Olivier ziju
uitgebragt 197, op de hh V» ïerda en Alberda elk 115, op
den heer Gratama G5 stemmen. Er zal dus eene herstemming
moeten plaats hebben tusschen <le drie eerstgenoeoiden.
Woensdag is te Amsterdam in de zitting van den ge
meenteraad na levendige discussie met gr.»»te meerderheid van
stemmen besloten het voorstel der heeren Buchner, Heynsius
en Penn, in begiusei aan te nemen, om een geneesheer-direc
teur over het binnengasthuis te benoemen, en niet meer een
vader of suppoost onder toezigt van regeuten (thans burge
meester en wethouders). Ook besloot de raad le vroeger af
geschafte schutterij-muziek weder in te voeren.
In de Zaanlandsche Ct. vestigt dr. J. van Gilse de aan
dacht op een merkwaardige dagteekening. Het is juist 300 jaren
geleden, sedert de hertog van Al va aan de vertegenwoordigers
der provinciën des lands het besluit voorlegde, waarbij de heffing
van den „tieudeu penning* werd ingevoerd, een maatregel,
die in al hare gevolgen zoo gewigtig voor ons land is geweest.
Het is zeker nog al merkwaardig, zegt hij, dat de gedenkdag
vnn den gehaten tienden penning verjaart deze dngeu nu
het cederlandsche volk krachtens eigen wil begonnen is met
een der laatste banden te verbreken, die zijne vrijheid bond,
en het een einde wil maken aan de heffing van den zooge-
naamden ,/tol van gedachten*.
Uit Veur verneemt men dat het hoofdproduct, de bloem
kool, overal is uitgepoot, maar alle groeikracht mist wegens
de scherpe koude, die tevens voor andere gewassen zich geducht
doet gelden. Vooral is hierbij het zeer langdurig gemis van
zonneschijn van veel invloed op de komkommerplanten en
andere in de bakken gekweekte gewassen, die niet tot ont
wikkeling komen. Terwijl in januarij veel gewas begon uit
te botten en de weilanden eeu volmaakt groen aanzien hadden,
is voor het eerste het onontbeerlijk lenteweder nog niet aan
gebroken en vertoonen de laatste zich dor en kaal.
Men meldt van Katwijk aan Zee, dd. 24 maart Met
de aankomst van een 30-tal schuiten werd eene tamelijke hoe
veelheid visch aangebracht, waarvoor weder zeer hooge prijzen
znn besteed, voor tarbotten en tongen in een koop tot 84,
voor de schol 5 en de rog 5.50 per mand, meestal voor
het buitenland bestemd.
In eene vergadering van stemgeregtigde leden der herv.
gemeente te Leyden is, met algemeene sieruraen, op een na,
besloten het besluit van het algemeen collegie van toezigt van
31 oct. 1868 niet aan te nemen.
Omtrent den heer Stewart, den door den president Grant
verkozen maar spoedig daarop afgetreden miuisier van finan
ciën, deelen de new-yorksche dagbladen het volgeude mede
Oui als minister van financien te kunnen optreden moest de
heer Stewart zijne handelszaken, die hem jaarlijks verscheidene
millioenen dollars winst opbragten, vaarwel zeggen. Om nu
zijn aangenomeu vaderland (Stewart was als arme ierscbe jongen
te New-lork gekomen) te dienen, heeft hij zich bereid ver
klaard gedurende zijne ministeriele loopbaan uit den handel
te treden, eu zijne commerciële zaken zoolang aan drie admi
nistrateuren toe te vertrouwen, met de bepaliug dat de winst
geheel en al ten bate zou komen van de armen van New-York.
De president Grant was verbaasd over uit edelmoedig aanbod,
maar meende het te moeten van de hand wijzen, daar hij het
ais eeu persoonlijk offer aan hem, Grant, beschouwde, aan wien
Stewart door banden van vriendschap is verbonden. Stewart
bleef echter aandringen, verzekerende dat zijn verlangen om
de Unie te dienen, aan welke hij alles te danken had, voor
hem geen minder motief was dan zijne vriendschap jegens den
president, en toen nam Grant het aanbod aan. Het congres
was echter van meening dat de heer Stewart geen minister
kon blijven.
Donderdag avond is aan de leden der tweede kamer rond
gedeeld een wets-ontwerp tot aanvulling van art. 62 van het re-
genngs-regJement voor nederlandsch Indie, waarbij bepaaid
wordt dat, volgens regels bij algemeene verordening te stel
len, gronden in erfpacht kunnen worden afgestaan voor niet
langer dan 75 jaren, met voorzorgsmaatregelen tegen inbreuk
op de regtea uer inlandsche bevolking, die ook eigendomsrcgt
kan verkrijgen op grond, in erfelijk individueel gebruik beze
ten, terwijl verhuur of in gebruikgeving van grond door
inlanders aan niet-inlanders, geschiedt volgens regels bij al
gemeene verordening te bepalen.
Uit 's Hage wordt gemeld Wij vernemen dat den
14a april a. s. de eerste 12 beschuldigden in zake van de
ongeregeldheden te Rotterdam, voor het provinciaal gere^ts-
hof in Zuid-Holland zullen teregtstaan.
Te Genève wordt aider den titel „Journal des ferames" een blad uit
gegeven door mevrouw Marie Gögg voor de emancipatie der vrouwen.
Keizer-n Charlotte is in dep laatsten tijd zeer verergerd. Te Madrid
hebben twee honderd dames de vergaderzaal der Cortes willen binnendringen
om te protesteren tegen de conscriptie - De voortdurende werkstaking
vr j"j a'6 Gen"e drel8t aanleiding te geven tot rustverstoring.
Te Madrid wil men altijd maar een milliard realen leeneu De in-
surgeuten op Cuba hebben weder eene nederlaag geleden In beginsel
is besloten in N.-Duitschland tot de verpachting van h"et zoutmonopolie. 1 De
spaansche cortes banohaveu de conscriptie tegen de repnblikeinsche oppositie.
Een der invloedrijkste personen van de noordelijke partij in Japan is door de
Hollanders of Bngelschen overgeleverd UI1 de zuidelijken. De verbittering
beeft' a r7'e!ruie 18 'J0£ gestegen te Lissabon. le koningin van Madagascar
heeft zich jegens Franknjk verbonden tot afschaffing Ier slavernij
voeringen ?n° bf dne T?"™ geteerd wegens oproenge rede-
z3,'° openbare vergaderingen. - De wind-koornmolennars op
ie-tTVT" deta hoagea aaas!ag hu0Iier "V™
reeds v™ ÏD 234 mfcn thans het besluit uitvoeren,
reeds voor 25 jaar genomen, om, eeue koninklijke bibliotheek te bouwen
hü,S ferb!' da6 Z,jaJe drial binnen twee oren 26
v., - - t hooger 1 maar
VERGADERING van den GEMEENTERAAD.
DiDgsdag 23 Maart.
Tegenwoordig de heeren van Bergen lJzendoorn, voorzitter, en al de
overige leden, behalve de heer Remy.
De notulen der vorige vergadering worden gelezen en goedgekeurd.
Zijn ingekomen -.
ecu adres van hulponderwijzers der openbare tusschenschool, verzoekende
toelage voor de huu opgedragen werkzaamheden der avondschool, op grond
dat die aan de overige scholen ook daarvoor toelage genieten gesteld in
handen van li en W., ten fine van herigt en raad
eenige verslagen van diverse cominissien, als gezondheids-commissie enz.
en worden die ter visie gelegd.
I)oor den voorzitter wordt kennis gegeven, dat de twee laatste obli-
gatien van de gtldleening van 15 m. tik a f 1000 tegen 1 april wor
den afgelost.
1. Aan de orde is een voorstel betreffende de verandering van den trap
in het iokaal van de burgeravondschool.
De directeur heeft bedenkingen tegen de steilte van den trap en ook
tegen de breedte, en B. en Wmet de commissie van fabricage vinden
de aanmerking niet ongegrond en willen daarin eene wijziging brengen,
die begroot wordt op 280.
De heer Bwhner vraagt inlichting en deelt mede dat hij alle ver
trouwen stelt in de bekwaamheid van den bouwmeester en dat hij zich
verwondert over de afkeuring vau deu trap, waartegen niemand vroeger
bedenking had. De heer van Straaten kan wel komen in de verandering
der bestaande trap, *uaar is tegen eene nieuwe.
De heer Droog]eever vindt de zaak wel treurig, maar wenscht elk on
geluk te voorkomen. De heeren Feeters en Reutinger ziju tegen elke
verandering. De heer Kist is van oordeel, dat er geer.e verdere toelage
noodig is, daar de gevraagde som voor een schoollokaal is toegestaan,
hij wenscht buiten stemming te blijveu.
De heer Iuyteu vraagt inlichting en wcnschte boven aan den trap
eene leuning te plaatseu of balustrades aan te brengen, waardoor de aan
drang verminderd zou worden.
De heer Frince betoogt breedvoerig, dat de trap ondoelmatig is. De
heer van Gennep is, na gehouden inspectie voor verandering.
De voorzitter beantwoord eenige bedenkingen en brengt het voorstel
in omvraag; het wordt afgewezen met 8 tegen 5 stemmen, terwijl de
heer Kist buiten stemming blijft.
2. Het voorstel nopens de te geven uitbreiding aan het onderwijs op
die school.
De hr. Droogleever zegt, dat de leerlingen vroeger ontbraken, indien dit
nu zoo geheel verandert, dan is hij er voor. 1 crschillende sprekers driu-
gen aan op de noodzakelijkheid van dit onderwijs, waartegen anderen
bedenkingen inbrengen, en wordt eindelijk besloten tot het nemen der
proeve voor een jaar met 11 tegen 3 stemmen, de heeren van Straaten,
Luyten en Buchner.
3. Het voorstel tot het doen aanleggen, onderhouden en verlichten van den
toegangsweg naar het station vau den spoorweg.
De heer Buchner zal niet toestemmen de aanvraag, omdat het station
in de gemeente Broek ligt, en de directie van den spoorweg daartoe is
verpligt. De heer Feeters is nog ongedecideerd, telt de bezwaren op en
zou iu transactie willen ireden. De heer Droogleever wil de zaak een
jaar uitstellen, welk voorstel oudersteun'.ug vindt. De heer van Gennep
zegt, dat de spoorweg grooter belang heeft bij de zaak dau de gemeente,
en is voor het uitstel. De heer Luyteu wil de zaak onbepaald uitstellen.
De voorzitter is van oordeel dat het beste zou ziju 10e te geven.
De heer Prince wil op de zaak terugkomen in het najaar, om bet ge
vaar voor ongelukken.
De heer van Straaten is er bepaald tegen en wil de zaak dadelijk af
stemmeu.
De heer Kist zegt, dat de raad er ..el toe zal moeten komen, en wenschte
een goedkooper weg te beproeven.
De heer Reutinger wil ook uitstel van een jaar.
Na nog eenige discussien wordt het voorstel in stemming gebragt, en
verklaren zich 7 stemmen voor eD even zoo vele tegen, deze laatste
zijn die van de hh. Reutinger, van Gennep, van Straaten, Peeters, Luyteu)
Droogleever en Buchner.
Hierna eindigt de vergadering.
Een PAAR VRAGEN aan het RAADSLID REUTINGER.
Artikel 47 der gemeeutewet bepaalt, dat leden van den ge
meenteraad niet geregtelijk vervolgbaar zijn wegens de stem of
meening, door hen in de vergadering geuit.
Dat artikel geeft waarborgen voor de volkomen vrijheid van
spreken, maar behoort niet te worden misbruikt om afwezigen
beschuldigingen naar het hoofd te slingeren, waarvoor men niet
den minsten schijn van redenen kan aanvoeren en die men in
fatsoenlijk gezelschap niet maar zoo klakkeloos zou durven uit
spreken, laat staan volhouden. Raadsleden behooren, jui9t om-
dat zij gedekt >ijn door het schild der wet, kalm te zijn en
kiesch, voorzigtig in het oordeelea en afkeerig van persona
liteiten. Anders wordt er over hen een vonui9 gestreken door
de regtbauk der publieke opinie, door de burgerij, wier verte
genwoordigers zij zijn.
LI. dingsdag (23 maart) bragt het raadslid Reutinger advies
uit over de voorgestelde voortzetting, gedurende den zomer,
van de lessen der burger avondschool. Hierbij vond hij goed
uit te weiden over de traetementen der leeraren bij het mid
delbaar onderwijs in bet algemeen. Die uil val (beter woord
weet ik niet) was geheel ongemotiveerd en gansch onnoodig
ter toelichting van zijn advies, hetwelk overigens de duidelijkste
blijken droeg, dat ZEd. de moeite niet genomen had zich te
stellen op de hoogte van de kwestie, waarover hij het woord
voerde. Maar dit in het voorbijgaan. Ik wilde protesteren
tegen eene andere uitdrukking, en die aan het oordeel van het
publiek onderwerpen. Het lid Reutinger zeide in den loop
zijner rede r/Bij die heeren (directeur en leeraren der burger
avondschool) schijnt de lust voor hun vak zich op te lossen in de
zucht om er van te halenicat er van te halen is."
VVanneer, mag men den heer Reutinger vragen na deze be
wering in eene publieke zitting, wanneer heeft de heer Mars
of zijne collega's getoond, van de stad te willen halen, wat er
van te halen is
Heeft de heer Mars ooit misbruik gemaakt van zijne gun-
stige positie als eenig docent in de stad, die de bevoegdheid
heeft sommige vakken te onderwijzen, welke de stad bij de
wet verpligt is te geven aan de burger-avondschool?
Heet dat de goede zorgen waardeeren van een directeur, die
de goudsche burger-avondschool heeft helpen maken tot een
der beste in ons land, terwijl die inrigtingen bijna overal elders
niet beantwoorden aan het doel verheffing en ontwikkeling
van den ambachtsstand
Noemt de heer Reutinger dat prijs stellen op de hulpvaar
digheid en de inschikkelijkheid der regering, die door het open
stellen van 's rijks kabinetten en laboratorium, door het geven
van verlof aan sommige leeraren der rijks hoogere burgerschool
om aan de stads burger-avondschool werkzaam te zijn, de kosten
van die verpligte gemeentelijke inrigting belangrijk vermindert?
Kan het raadslid Reutinger het overeenbrengen met zijn
geweten als eerlijk man en zijn pügt, als vertegenwoordiger
der gemeente Gouda, eenige achtenswaardige stadgenooien,
die een moeijelijke betrekking eervol vervullen, zonder 9chiin
van bewijs, iu liet openbaar te beschuldigen van lage baatzucht
ten koste van de burgerij, in een woord van oneerlijkheid
Voor zulk een handelwijze weet ik geen qualificatie het
publiek zal er den regten naam wel voor vinden.
Gouda, H. W. F. BONTE,
24 Maart 1S69. leeraar R. H. Burgerschool.
MARKTBERIGTEN.
Gouda, 25 Maart. Haver en bruine booneu prijshoudend,
de overige artikelen moesten iets lager afgegeven wordeu.
Tarwe, Poolsche per 2400 kilo 320 a f 325. Roode KI.
3.05. Zeeuwsche per mud 8.90 a 10.15. Rogge
6.90 a/7.85. Gerst 5,80 a/7-40. Haver korte 4 a 5.
Jange 3.00 a 4.10. Boekweit, Frausche per 2100
kilo 215 a 220. Noordbr. 250 a 260. Bruine boo-
nen ƒ9.75 a/12.00. Witte 13.00 a 15.50. Paardeboonen
7.50 a ƒ8.25. Duiveboonen 8.00 a ƒ9.20.
De aanvoer ter veemarkt was heden vrij aanzienlijk, en
alles werd verkocht ofschoon de handel niet geanimeerd was.
Magere varkeus en biggen gingen iets vlugger van de band.
Boter 1.30 a 1.38.
B URGE RL IJ KE STAND.
Geboren 20 Maart. Maria, ouders W. Boer en H. C. Schipperhein.
Grietje, ouders J. A. Trijbits en A. van Leeuwen
Overleden 24 Maart. M.Neef, 15 m. 25. E. den Edel, wed. M.
Nabbe, 56 j. 25. Bosman buisvr. van L. Hartjesveld, 56 j. 25. H. Hoo-
gervorst, wed. F. Boon, 95 j. A. Mul, 3 j. G. den Hertog wed.
H. Kunst, 75 j„ 26. M. E. Scueer, 4. m.
Gehuwd 24 Maart. P. van Os en B. Vonk.
ftS>£3
Ondertrouwd
J. J. A. ANDREOLI
van 'a Hage,
J. H. VAN DEN BERGH.
Gouda25 Maart 1869.
Getrouwd
jpEDUARD v. HINLOOPEN LABBERTOVtïf
gfll met
AMALIA CATHARINA MoIAEIt.
Nieuwe Diep, 26 Maart 1869.
Eenige en algemeene Kennisgeving.
&'r r' r,r'r- r -fijPhJ
r ar* wr wv w*
Heden overleed ons jongste kindje,
bijna twee maanden oud.
J. A. van HOÜWF.N1NGE,
G. M. C. van HOUR ENIXGE—
ben Ouden.
Goti/fa27 Maart 1R6P,
