E,
sm
tetn
dal.
öuitenlunb.
Ich
öinnenlanö.
ns
>E,
o onder
bureau
i
Donderdag, 29 April.
1869.
GOUDSCHE COURANT
■den
naar
ie
L
uim1
3E
,ve
voor-
ie
9, des
ement
en ten
'U'JN
IÖEN,
bij
Smid,
bet leren
aan tegenzin
schikte
Uitgave van A. BRINKMAN.
Lange TiendewegD. n°. 60.
de ontvangsten en uitgaven.
r’“ L:.'
delging der vlottende schuld, tot vermindering
en eene biliijker verdeeling der belastingen.
er geen
30 ets.
heker J.
bii A.
h< tj
is nil
s g. J
vegd
mspri
leidiJ
t, hen
in 1
itredel
x>r -d
d
(u d
1 te i
l'heii iJ
raam Jj
te Iva
juni ,1
tzet 1
m aa J
Mg
er «id
Ig i n I
e uit tl
gistd
tonvel
m vol
‘en bel
begr.J
ver dl
zelfrl^l
fc me. J
De vod
a verJ
vermol
>eran J
n.
zanj_ J
ye ie; J
i aai:l
E. 27,
LIJKE
an de
73,
roe-
GOUDA, 28 April.
Na eenige dagen van pijnlijke onzekerheid is het ver
moeden bevestigd en het lijk van onzen stadgenoot J. Kra
mers Jz. drijvende gevonden in de nabijheid zijner woning.
Hij had zich een welverdienden naam van bekwaamheid ver
worven door de zamenstelling van een aantal taalkundige cn
andere woordenboeken, die getuigen van groote zorgvuldigheid
en ijverige werkzaamheid. Bijzonderheden ontbreken van het
ongeval, dat hem, in den laten avond huiswaarts keerende,
heeft getroffen. Maandag avond gevonden, is het lijk reeds
dingsdag voormiddag door de bedroefde familie ter aarde besteld.
Heden morgen ten vijf ure heeft een militair J. P. in
de kazerne alhier zich door een geweerschot van
beroofd. Men schrijft deze wanhopige daad toe
in de dienst.
Be eerste kamer der staten-generaal is, ter hervatting
harer werkzaamheden bijeengeroepen tegen aanstaanden vrijdag,
v <J dcZcr
hh-:-*
«->
e 4.^.
n
st
ij
lij -H*
in
e t-i-t-
t: ■M-S’
1-
ÏN
LN
•M**
•4-H-
De prys der Advertentién van één tot zei
regels met inbegrip van het zegel is 80 Cent, voor
eiken regel daarboven 10 Cent.
Buitengewone letters worden berekend
plaatsruimte.
Deze Courant verschijnt des Donderdags en Zondags.
In de Stad geschiedt de uitgave des avonds te voren.
De prijs per drie maanden is/2,franco p. post 2,25
Advertentien vaq 16 regels tot des middags ten 12
ure, grootere moeten vóór 10 ure ingezonden zijn.
staan. Stelselmatig werd de wetenschap door het geloof ver»
drongen, of juister, de katholieke hiërarchie mishandelde en
vervormde de wetenschap tot egoïstische doeleinden.
Het geloof heeft zijne regtmatige eiseben, maar de weten
schap niet minder. Voor het geloof zorgt het godsdienst-on-
derwijs op de school voor de wetenschap het onderrigt in de
andere leervakken. Gelijk de godsdienstige leiding en opvoe
ding uitsluitend tot de competentie behoort van de verschil
lende kerkgenootschappen, zoo moet het onderwijs in alle andere
leervakken geheel vrij zijn van kerkdijken invloed. Zonder
dit kan het zijne taak niet vervullen. Hiermede is het ver
langen naar de onzijdige school geregtvaardigd. De intole
rantie, het vooroordeel, het bijgeloof, de onwetendheid, - zij
konden zich tot dus rerre voortplanten door hun gezag in de
volksschool. Nu is het de beurt aan den geest van verdraag
zaamheid en der wetenschap om er binnen te komen.
Pesth, 24 April. De troonrede constateert, dat, ofschoon
de vorig rijksdag de staatsregterlijke verhoudingen geregeld
heeft, deze alleen geen voldoenden waarborg aanbieden. De
rijksdag wordt daarom uitgenoodigd om inwendige hervormingen
ter hand te nemen. Wetsontwerpen worden toegezegd betrek
kelijk de regtspleging, het strafregt, de hervorming van de ge
meentelijke inrigting, de zamenstelling van een hoogerhuis, de
herziening der kieswet en drukperswet, het regt van vereeni-
ging en vergadering, booger en middelbaar onderwijs, interna
tionale tractaten, het industrie-wezen, de maatschappijen op
handeelen, den aanleg van nieuwe spoorwegen, enz., terwijl al
verder financiële hervormingen worden beloofd. De vriendschap
pelijke betrekkingen tusschen de mogendheden - zegt de troonrede
verder - geven regt om op het behoud van den vrede te hopen,
onmisbaar voor het werk van hervorming.
Madrid, 24 April. Naar aanleiding van het voorstel der
republikeinen, om aile takken van de familie der Bourbons
van den troon uit te sluiten, hebben de unionisten, democraten
en progressisten zich vereenigd met een tegenvoorstel aan de
Cortes, in houdende de verklaring dat er thans geene termen
bestaan om daarover te beraadslagen nu de regeringsvorm nog
niet eens vastgesteld isvoorts dat de keuze eener dynastie de
uitsluiting van alle andere ten gevolge zou hebben, en einde
lijk dat de verdrijving van Isabella en hare nakomelingen een
fait accompli is.
Lissabon, 26 April. De Cortes zijn heden geopend. In
de troonrede wordt gezegd, dat er geen evenwigt is tusschen
de ontvangsten en uitgaven. Dit maakt eene ernstige overwe
ging bij de regering uit. Zij zal maatregelen voorstellen tot
delging der vlottende schuld, tot vermindering van het deficit
London, 25 April. De Weekly Register zegt op gezag
van een particulieren brief uit Rome, dat'door het oecumenisch
concilie, wanneer het in december zal bijeenkomen, slechts een
politiek vraagpunt zal worden behandeld. De heilige vader
namelijk zal eene poging doen om als hoofd der kerk, de ver
schillende volken van Europa te bewegen hunne kostbare legers
en vloten te ontwapenen en de geschillen door eene scheids-
regterlijke uitspraak te doen beslissen. De katholieke mogend
heden zullen even als de niet-katholieks worden aangespoord
om den vrede niet te verbreken en de hoofden der staten
zullen eene gelofte in dien geest moeten afleggen.
27 April. In de zitting van het lagerhuis zijn de arti
kelen 24, 25 en 26 der iersch kerkwet aangenomen.
Parijs, 26 April. Het wetgevend ligchaam heeft het bui
tengewoon budget met 226 tegen 14 stemmen aangenomen.
Daarna is ook het ontwerp op de militaire pensioenen aange
nomen, en wel met 218 tegen 6 stemmen. De heer Schneider
heeft vervolgens eene rede gehouden, waarin hij lof toebragt
aan de vaderlandslievende en ijverige medewerking der kamer,
die het liberaal initiatief des keizers heeft ondersteund en den
duurzamen vooruitgang van Frankrijks zedelijken en stoffelijken
voorspoed heeft helpen verwezentlijken, Hij hoopte, dat in de
volgende zitting dezelfde gevoelens zich zonden openbaren.
Nadat hij vervolgens het decreet tot sluiting der zitting had
voorgelezen, is de vergadering onder den kreet //Leve de
Keizer uiteen gegaan.
27 April. De Public zegtde keizer heeft heden het
decreet geteekend tot ontbinding van het wetgevend ligchaam
de verkiezingen zijn vastgesteld op 23 en 24 mei.
Berlijn, 24 April. Op den rijksdag is bet budget van den
noord-duitschen bond voor 1870 ten tweeden male gelezen.
De ontvangsten zijn geraamd op 75,958,459 th., de gewone
uitgaven 71,752,106 en de buitengewone op 4,206,389.
We 611611, 24 April. Het huis van afgevaardigden heeft
de schoolwet aangenomen. De Polen, Slavouiers en ook de
clericalen hebben vóór den aan vang der debatten over de af
zonderlijke artikelen verklaard, dat zij aan de verdere beraad
slaging geen deel willen nemen. Zij hebben daarop de zaai
verlaten.
25 April. De discussie in de tweeuó kamer van den
rijksraad over de nieuwe schoolwet geeft de Debatte aanlei
ding tot een artikel, waaraan het volgende ontleend wordt
Met het schoolwezen, en vooral met dat gedeelte, hetwelk
bestemd is de algemeene volksbeschaving te bevorderen, is het
iu Oostenrijk slecht gesteld. Het staat ver beneden het peil,
dat het in Duitschland en Zwitserland reeds tal van jaren be
reikt heeft. Doch kennis is magtTreurige ervaringen heb
ben ons geleerd, hoe vaar deze spreuk is. De vooruitgang
der industrie, van den rijkdom, van den bloei der natiën, haar
welzijn en haar magt, ze zijn afhankelijk van de mate der
algemeene volksbeschaving. Wij hebben veel in te'halen, want
veel is op schoolgebied bij ons verzuimd. De bureaucratie en
geestelijkheid hadden jaren lang de heerschappij over de school.
De schoolregeling van 1805 en het concordaat dat eene
halve eeuw later verschenen is, waren tot nu toe voor onze
volksschool toongevend. Voornamelijk het concordaat, heeft
de school tot dienares der kerk vernederd, niet van de gezind
heden in het algemeen, maar van de katholieke kerk bij uit
sluiting. De staatsscholen, tot wier onderhoud de belijders van
alle gezindheden bijdroegen, nam de katholieke kerk voor zich
alleen in beslag. De volksschool hing bij het sluiten van het
concordaat af van de genade der bisschoppen en der katho
lieke geestelijkheid. De onderwijzers op de volksschool moes
ten katholiek zijnop de school mogt slechts datgeen onder
wezen worden, wat de bisschop had goedgekeurd. De onder-
JA- Wijzers waren axauia oude.vjpm uuii uc bisscLvppcii en humic
