Öinncnlnni).
Gemengde Berigten.
Varia A.
Ingezonden.
puWikfinen in <lc vergadering der codes Jilting e blijven
houden, wanneer een monarchale regeringsvorm wordt vastge
steld. Willen zij dit niet, dan kan daaruit een burgeroor o
ontstaan. De heer Olozaga heeft den spreker met die rede ge ut
geweuseht. Een gedeelte van de leden der liberale unie blijtt
zich krachtig verzetten tegen het denkbeeld van een regentschap
Lissabon, 18 Mei. De kamer van afgevaardigden Heeft
aan de regering de gevraagde indemniteitsbill verleend,
oppositie 'heeft verklaard zich van stemming te zullen onthou-
den en hare grieven bij de discussieu over de financiën kenbaar
te zuilen maken.
Florence, 14 Mei. Menabrea heeft zich over het minis
terieel programma verklaard; het is gebaseerd op orde, vrijheid
en vooruitgang. Het programma zal iu discussie komen tege
lijk met de administratieve financiële wetten.
Stockholm, 15 Mei. De koning van Zweden heeft heden
middag de zitting van den rijksdag gesloten. In de troonrede
wordt tevredenheid betuigd over de werkzaamheden, en voorai
omdat de rijksdag zich geneigd heeft betoond om eene naau-
were aansluiting van Zweden aan Noorwegen tot stand te bren
gen. Voorts wordt geconstateerd, dat eene uitbreiding \au de
godsdienst-vrijheid aan een naauwkeurig onderzoek zal worden
onderworpeu.
GOUDA19 Mei.
De eerste kamer is tot hervatting barer werkzaamheden
bijeengeroepen tegen morgen, 20 dezer.
Men schrijft ons uit Moordrecht dd. 14 mei Heden
werd alhier eene vergadering gehouden van de afd. Moordrecht
en Gonderak der liberale kiesvereeniging voor het kiesdistrict
Gouda, tot het vaststellen van een huishoudelijk reglement, het
aanvullen van het bestuur en de opmaking eener voordragt
van twee kandidaten der afdeeling voor de aanstaande verkie
zing van leden der tweede kamer. Het reglement werd gewij
zigd en aangenomen en tot lid van het bestuur benoemd de
heer J. den Dooren van Roojen, zoodat het thans definitief is
zameugesteld eu bestaat uit de lieeren rar. C. van Vollenho
ven, voorzitter, G. 15. Lalitman, onder-voorzitter, rar. P. J.
Snel, secretaris, J. A. van Bochove, penningmeester en J. den
Dooren van Roojen, lid. Op de lijst van twee kandidaten
werden geplaatst bij meerderheid van stemmen tegen tien heer
rar. H. J. van der Ileim, de heeren J. Bosscha jr. en dr. M.
P. Lindo. De kandidatuur dezer heeren zal in de algemeene
vergadering, woensdag a. s. te Gouda te houden, worden
besproken.
Wij vernemen uit Boskoop dat aldaar zaturdag is opge-
rigt eene afdeeling van de liberale kiesvereeniging te Gouda;
dezelfden avond zijn 34 leden tot deze vereeniging toegetreden
en den volgenden dag nog eenige, zoodat deze afdeeling reeds
meer dan 40 leden telt, tot de notabelste ingezetenen der ge
meente behoorende. Tot leden van bet bestuur zijn verkozen
de heeren A. Koster Mz., J. Th. van der Chijs en J. van Groos Jz.
Naar wij vernemen, heeft de afdeeling «Capelle en Krim
pen a/d IJssel" der liberale kiesvereeniging voor het kiesdistrict
Gouda, tot kandidaten dier afdeeling voor de aanstaande ver
kiezing van leden der tweede kamer gesteld de hh. G. A. van
Houweniuge, wethouder en hoogheemraad van Schieland te
Moordrecht en dr. M. P. Lindo, inspecteur van het lager on
derwijs in Zuid-Holland.
Te Leiden is eene vergadering gehouden van liberale
kiezers, ten getale van IOC, zoowel uit Leiden als uit de bui
tendistricten, en is bij meerderheid van stemmen besloten de
kandidatuur voor de tweede kamer in dat district op te dragen
aan den heer mr. H. A. Neeb, aldaar, indien deze zich de
kandidatuur laat welgevallen.
De algemeeue kiesvereeniging «Vrijheid en Orde" te De
venter heeft met algemeene stemmen op vier na tot kandidaat
gekozen voor het lidmaatschap der tweede kamer-, het aftredend
lid mr. G. Durabar.
- De kiesvereeniging «Grondwettige vrijheid en vooruit
gang" te Winschoten beeft met algemeene steramen als kandi
daat voor de tweede kamer gekozen dr. W. J. A. Jonckbloet.
aftredend lid.
LI. Za'urdag had te Utrecht de vergadering plaats van
de algemtene (conservatieve) kiesvereeniging. Hoofdzakelijk
had de vergadering ten doel het stellen van kandidaten voor
de tweede kamer bij de aanstaande verkiezingen. Er werd be
paald, dat vele der uitvallende leden zouden worden aanbevo
len. Evenwel stelde men o. a. reeds nu voor Leeuwarden den
- heer Alberda, voor Dokkum den heer v. Schwarzenberg toe
Hohenlandsberg, voor Deventer mr. Vos de Wael, voor Almelo
den oud-minister graaf Schimraelpenninck, voor Arnhem jhr.
v. Loon te Amsterdam, voor Zutphcn jhr. mr. Schimroelpen-
ninck v. d. Oije te 's Hage, voor Dordrecht den oud-min. mr.
Wintgeus, voor Hoorn mr. 's Jacob, voor Arasterdam den oud-
min. Pels Rijcken en den oud-res. Kleyn van de Poll, voor
Tiel de ond-ministers Hasselman en v. Lynden v. Sandenburg,
voor Breda den oud-min. Luyben, voor Middelburg dea oud-
min. Tets van Goudriaan.
Naar men aan het Utrechts Dagblad mededeelt, zal de
heer mr. de Brauw een manifest rigten tot de kiezers in dit
hoofdkiesdistrict, om de redenen te ontvouwen, die hem ge
noopt hebben zich tegen de bestaande schoolwet te verklaren.
's Lands middelen hebben over de vier eerste maanden
van 1869 opgebragt 25,278,929.171/2, zijnde 2,318,118.56
meer dan in dat tijdvak van 1868. De raming bedroeg
23,577,118.32.
In bet kiesdistrict Roermond heeft zich de heer mr. P.
L. de Lom de Berg, oud-lid der kamer, kandidaat gesteld. Van
conservatieve zijde stelt de heer J. H. Arnoldts zich in dat
district kandidaat.
De kiesvereeniging «Eendragt maakt Magt" te Breda,
heeft met 40 van de 43 stemmen het aftredend kamerlid mr.
Hollingerus Pijpers tot haren kandidaat geproclameerd.
De anti-vevolutionaire kiesvereeniging «Vaderland eu Oranje"
te Leiden, heeft tot kandidaat gesteld jhr. mr. J. W. van Loon
te Amsterdam.
De kiesvereeniging «de Eendragt" te Amersfoort heeft een
caiididateugro3 opgemaakt, bestaande uit de heeren mrs. J. K.
baron van Goltstein, PI. Verloren van Themaat en T. C. baron
van Lijnden van Sandenburg; uit dit driemaal wordt later de
candidaat gekozen.
Te 's Gravenhage zal op zaturdag 22 mei in het lokaal
der leesinrigting in de oude molstraat geopend worden, de 27
jaariijksche vergadering der afd. Znid-Ilolland van het ned.
onderwijzers-genootschap. De vergadering zal worden geleid
door den heer J. P. Goedhari, hoofd-onderwijzer te Dordrecht.
Men schrijft uit Leyden
Gisteren werd in het gebouw vau de maatschappij tot nut
van 't algemeen eene buitengewone algemeene vergadering van
de leden van het alhier gevestigde Uitkeerings- en Kansfonds
gehouden. In deze vergadering bragt de in de algemeene ver-
gaderiug van 30 Maart 11. benoemde commissie haar rapport
uit. De commissie had bevonden, dat de door den heer Fol-
kers gedane aantijgingen allen grond misten, dat de finantien
van het fonds in orde waren en de administratie in goede
handen was. Het concept-reglement echter achtte zij niet aan
nemelijk en daar het zeker was dat de tegen het fonds ver
wekte agitatie daaraan veel nadeel had toegebragt, adviseerde
zij tot ontbinding van het bestaande en te gelijk tot oprigting
van een nieuw fonds. De voorzitter der vergadering, de di
recteur Rollandet, verklaarde daarop, dat directeuren zich met
het praeadvjes der commissie, wat de dissolutie en liquidatie
van het fonds betrof, wel konden vereenigen, en bragt dit
punt in stemming. De uitslag der stemming was, dat het met
936 tegen 4 stemmen aangenomen en alzoo tot de ontbinding
van het fonds besloten werd. Ten gevolge van dit besluit
ging men, overeenkomstig het bij artikel 89 van het reglement
bepaalde, over tot de verkiezing van drie arbiters en werden
als zoodanig gekozen de heeren mr. A. J. Wijnstroom, alhier,
J. C. van der Lee, van Arasterdam, en P. Venker, alhier.
Uit Meppel meldt men
Door een aantal schippers is thans ten vijfden male een adres
aan de wetgevende raagt opgezonden, waarin gesproken wordt
van misleiding tegenover den lieer Thorbecke, tijdens deze
minister was, zonder welke genoemde staatsman zeker nimmer
zijne toestemming zou gegeven hebben, om in het Meppeler
Diep (rijksvaarwater) een sluitboom door de drentsche kanaal
maatschappij te doen plaatsen. Adressanten dringen op een be
paald onderzoek bij de tweede kamer aan.
- Men schrijft uit Dordrecht dd. 15 Mei jl. Iu het belang
der scheepvaart en het reizend publiek, hieronder vooral de
marktbezoekers uit naburige gemeenten, welke gebruik maken
van de stoombooten van Middelharnis, Nieuw Beijerlaud en
Oud BeijerJand, is het dringend noodzakelijk dat door de re
gering de stoornis in de vaart wordt weggenomen, daar de
verzending dag aan dag zoo zeer toeneemt, dat het vaarwater
de Oude Maas op de hoogte der gemeente Groote Lindt spoe
dig geheel onbru'kbaar zal zijn. Behalve andere vaartuigen,
heeft de stoomboot de «Oude Maas voorleden vrijdag 5 a 6
uren in het midden der vaart gelegen, eer de reis kon ver
volgd worden.
"7 Volgens eene mededeeiing van het fransche gezantschap
hebben alléén de oud-militairen die Franschen gebleven zijn
aanspraak op het pensioen van 250 francs, onlangs door de keizer
lijke regering bij eene wet toegekend aan hen die in de fran
sche legers gediend hebben teri tijde der republiek en van het
eerste keizerrijk. Alle aanzoeken van nederlandsche onderdanen
ter bckoming van gezegd pensioen, gerigt aan het frausche ge
zantschap te s Gravenhage, of aan de nederlandsche regering,
zijn derhalve voor geene gunstige beschikking vatbaar en zul
len mitsdien buiten gevolg blijven.
- Naar tnen meldt hebben onder de ooftboomen de per
zikken goed gebloeid, maar is de vruchtzetting overal zeer
gering. Het hout zou, ten gevolge van den zachten winter,
waardoor de groei niet werd belemmerd, te krachteloos zijn
geworden om vruchten te voeden.
Men berigt uit Nunspeet:
Schoon de aanhoudende oosten- en noordenwinden hoogst
onaangenaam zijn, staan de vruchten in deze streken over het
algemeen goed vooral belooft het grasgewas bijzonder goed
te zijn. Thans is men druk bezig met het uitzaaijen der boek
weit. Dat hier tokens naar eene milde regenvlaag verlangd
wr;dt, zal ieder begrijpen, die de veluwsche zandstreken kent.
Eindelijk zijn meer uitvoerige berigten omtrent de ongere
geldheden op Java ontvangen, en hoewel de oorzaak nog niet
bepaald kan worden opgegeven, is het toch genoegzaam geble-
keu, dat de politiek zoowel als de godsdienst aan die be
weging vreemd was, en deze meer als coa wraakoefening
van de bevolking tegen haar landheer, een Chinees, moet be
schouwd worden. Op het eerste berigt der ongeregeldheden
begaf zich de adsistent-resident mr. E. R. J. C. de Kuyper
met eenig politie-personeel van Meester-Cornelis naar Tarnboen
bij Bekassi, en hoewel de schout aldaar, F. J. B. Maijer en
anderen er op aandrongen om militaire hulp in te roepen, be
sloot de adsistent-resident zich naar de oproerlingen te begeven,
ora hen lot hun pligt terug te brengen. De bende bestond
uit ongeveer 170 man, met pieken en zwaarden gewapend,
vuurwapenen hadden zij niet. Toen de adsistent-resident be
speurde, dat zijn sommatie in den w ind werd geslagen, vuurde
hij en een paar anderen, die van geweren voorzien waren, op
deu troep, waardoor eukelen gewond en gedood werden. Daar
door was de woede opgewekt, en de adsistent-resident, de schout
en andere politie-beambten werden om het leven gebragt. Tien
personen hebben het leven verloren. Spoedig werden nu mi
litairen afgezonden, de muitelingen werden omsingeld en 163
werden ontwapend en den volgenden dag onder geleide van
cavalerie naar Batavia gezonden. I)e voornaamste hoofden of
aanleggers schijnen evenwel nog niet gevat te zijn, en volgens
de laatste berigten moet men ook in bet Buitenzorgsche nog
ongerust zijn. Er zijn militairen heen gezonden en er is aan
zegging gedaan aan europesche familien ora zich naar Meester-
Cornelis te begeven. Algemeen worden de spoed en de kracht,
waarmede het plaatselijk bestuur van Batavia zoowei als dat
van Buitenzorg, in vereeniging met de militaire magt, in deze
gehandeld heeft, geroemd, en mag bet zeker daaraan worden
toegeschreven, dat de opstand geen grootere uitbreiding ver
kregen heeft. Intusschen heeft deze gebeurtenis op Java een
pijnlijken ind-uk gemaakt. In een schrijven van een zeer ge
achte hand uit Batavia van 5 april wordt aan het Utrechtsche
Dagblad geschreven«Hef is te hopen, dat eindelijk de oogen
der Hollanders zullen opengaan en aan dat lamme en tevens
kunstige bestuur zonder karakter, zonder energie, een einde worde
gemaakt. God geve dit."
POLITIE.
Aan het politie-bureau is gedeponeerd een zilveren lucifers
doosje, in deze gemeente gevonden. Regthebbende moet zich
ter terugbekoming, aanmelden bij den heer comm. van politie.'
Men klaagt in Sleeswijk-Holstein over de steeds toenemende landver
huizing uit die gewesten. De parijzenaars zijn zeer koortsig en woelig
door- de aanstaande verkiezingen. Het eerste keizerrijk telde 8000 ge
decoreerden, het tweede is reeds gekomen tot 102,819. Belgie verheugt
zich in 80000 ridders. De Russen beletten Turkije over te gaan tot
de invoer.ng der gelijkstelling van al de ingezetenen. Men wil te
Madrid oprigten een monument voor de vrijwording van het geweten in
Spanje. ln het zuiden van China vertoonen zich de teekenen van ge
weldigen afkeer van alle vreemdelingen. Mazzini heeft Zwitserland ver
laten en bevindt zich weer te Londen. Het garnizoen te Rosario in
Paraguay is overvallen door 2000 Brazilianen. De „Nieuwe Groninger*
wordt met 1 julij „Het Noorden. N. Groninger." Uit Haastrecht
meldt men van 10 gevallen van longziekte. Graaf van Bismarck beeft
twee zonen naar de hooge school van Oxford gezonden. De werkstaking
te Preston is geëindigd, zonder dat de wevers hooger loon verkregen.
De onderkoning van Egypte komt in juny Parijs bezoeken. De kleine
verhooging van drie vierde penning op een kwart goed bier zal aan de
bondskas 1,400,000 thaler opbrengen. Op nienw zal een gedeelte der
tnrksche troepen Candia verlaten. De politie te Parijs veroorzaakt
door haren ijver veel onrust en woeling. De timmerlieden te Berlijn
gaan weder aan het weTk ten gevolge der gedeeltelijke inwilliging hun
ner eischen. Men verwacht in Spanje de benoeming van een regent
schap. Te Cork weet men geen opvolger te vinden voor den mayor
O'Sullivan. De pauselijke regering zal de italiaansche korting op de
coupons (ander half roillioen) aanvullen. - De nieuwe amerikaansche
gezant komt naar Londen met vredelieveni ïustructiea. Lubeck, Bre
men en Hamburg hebbeu in den bondsraad alleen tegen het oötwerp
van wisselregt gestemd.
Californie bezit tegenwoordig reeds 30 millioen wijnstokken.
Men schat den wijn, daar bij den afgeloopen oogst verzameld,
op 15 millioen flesschenbovendien trok men er nog één
millioen flesschen brandewijn.
In 1839 bezorgde de engelsche post 76 millioen brieven; in
1863 bedroeg dit getal 642 millioen. Het postwezen levert
in Pruisen een winst vatf twee millioen eu de geheele ont
vangst bedraagt 12 millioen thaler.
Men rekent het aantal brieven, door de verschillende volken
in 1866 geschreven, voor:
Engeland, 24 millioen. Zwitserland 16. De vereenigde sta
ten 13. Pruisen 19. Frankrijk 8. Belgie 6. Beijeren 6.
Oostenrijk 273. Rusland 1V2 millioen.
Zouden die opgaven niet kunnen dienen om bij benadering
de meerdere of mindere beschaving te kunnen bepalen Is dit
het geval, dan ziet het er met de groote natie niet voordeelig uit.
Aan het hoofdpostkantoor te Londen worden dagelijks ge
middeld 300,000 brieven ontvangen en verzonden. De verzen
ding geschiedt tweemaal daags, des morgens en des avonds, ten
9 ure. Ten 6 ure worden de bussen gesloten. Het stempelen
en sorteren duurt tot 8 ure, dan worden de postkarren beladen
en vertrekken naar de verschillende spoorwegstations.
Het engelsche parlement heeft niet zonder oppositie een wets
voorstel aangenomen, waarbij ieder, die op zekere tijden de3
jaars zeevogels in de nabijheid der kust doodt, met zware straf
wordt bedreigd. Die wet is gemaakt op verzoek der zeevaren
den, die door die vogels dikwijls voor schipbreuk behoed w or
den, als zij door mist te digt naar de kust afdrijven, liet
geschreeuw der vogels maakt hen met het hun dreigende ge
vaar bekend.
In Dresden heeft de politie onlangs alle zangvogels, die op
de markt ten verkoop werden aangeboden, in vrijheid gesteld,
omdat men in Duitschland meer en meer van het groote nut
van die vogels voor deu landbouw overtuigd wordt. Ook in
Friesland hebben de gedeputeerde staten bij circulaire de ge
meentebesturen uitgenoodigd voor het behoud der vogelnesten
zorg te dragen. Hoelang zal het nog duren voor de landbou
wers leerea inzien, dat zij op hun land geen grootere vrienden
hebben dan juist die vogels, wier nesten altijd aan de balda
digheid ten doe! strekken
Volgens de berekeningen van een statistikus sterven in En
geland jaarlijks 50,000 menschen aan" het overmatig gebruik
van sterken drank. Onder die slagtoffers zijn 12,000 vrouwen.
In Duitschland is het getal slagtoffers jaarlijks 40,000, in Rus
land 10,000, in Frankrijk slechts 1500. Amerika komt iu dat
opzigt met Duitschland overeen.
Het voorbeeld van den heer Peabody heeft navolging gevon
den. De heer A. T. Stewart te New-York heeft namelijk zes
millioen dollars beschikbaar gesteir' voor liefdadige doeleinden.
In de eerste plaats zullen er twee groote hotels worden ge
bouwd het eene om te dienen tot verblijfplaats voor onge
huwde handwerkslieden, het andere voor ougehuwde vrouwen,
die door handenarbeid iu hun onderhoud voorzien.
Te Burgos had zich het gerucht verbreid, dat een schilder
bezig was een portret van don Carlos in koninklijk ornaat ten
voete uit levensgroot te schilderen. Waarschijnlijk was dit
een bestelling van den pretendent. De politie wordt gewaar
schuwd, dringt het atelier binnen en vindt de schilderij zoo
goed als afgewerkt. Alleen het gelaat was nog niet ingevuld.
De schilder had maar willen zorgen de eerste te zijn, die een
levensgroot portret van den eventueel te kiezen koning zou
gereed hebben.
Mijnheer de Redacteur!
Ik ben zoo vrij uw blad als navorsoher voor het navol
gende Ie misbruiken.
Alhier vragen verbaasde gezichten elkander at of het toch
waar is dat de heer de Brauw een brief aan de kiezersveree-
niging „Koning en Vaderland" gericht heeft met de betuiging,
dat hij volstrekt geene grieven tegen de bestaande schoolwet,
betreffende de cardinale punten, heeft. Ook moet Harmeien
reeds pal staan door een afschrift, haar geworden, 't Is mo
gelijk, dat ik een ontzaglijk dwaas figuur sla door aan zoo
iets onwaarschijnlijks te gelooven, doch 't kan eak een parle
mentaire bokkesprong zijn. Hoe 't zij ik vraag inlichting van
elk die ze mij geven wil en verzoek acte van mijne verklaring
dat ik beu een BUITENMAN en wel een MOORDENAAR.
