[DOPING
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
u
II
I
f
I
EN0EGE1V."
1869.
Woensdag, 21 Juli.
N? 765.
Kennisgeving.
Algemeen Overzicht.
1 I
II
li.
ijl
55B5S53K'p*'
fe09, des avonds ten
te koop;
G. POPP,
DENTIE.
De inzending van advertentien kan goschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
i
lrfGO, des voormid-
Veerstal en op een
|l" in de Molen werf
verkocht.
RSTAL
1ERHOUT van ver
en dikte, bestaande
en, dennen en vuren
cJiterdeelen, schalen,
I hout.
Werf
Janken, blinden, drie
net kappen, 1 zon-
stuks oude steen
Perkoop zal worden
leu morgen van den
[te bekomen tyj den
VVERVE.
IL TTERÏJ alhier.
abijheid van Gouda,
ïuigelijk of met Au-
EENE
9
van goede getuig-
)rkeur, die met het
igzins bekend is.
onder letter X, bjj
Maar te Gouda.
IUIS met PAKHUIS,
ERF met een Schuur,
Et, bijzonder geschikt
en bij den Boekhan-
I, Bognerstraat 2,
INATHERIN-MONP-
|eholpen tegen Bloeding
erzoek ik U-Wel-lid.-
Postwissel, cenc flesch
achting teeken ik,
|OLD ÏIOTTINGER.
I J'ost Krumpach
'm&tadt.
L. Schenk, winkelier
te Rotterdam bij F.
A. Schippcreijn C0.,
's Huge bij J. L. F. C.
Noordijk te Ulrochl
Irdam bij F. van Wind-
Oudcwntcr bij T. J.
|ovcu bij A. Wolft'.
dit blad eenc aanprijzing
|hiu betreffende den heer
nla jmprovisatoii. llezer
IbiiI opgetreden. Vier/yner
yuc vaardigheid en ken.
In' isaehcn blokt bet dat
fn orden berucht. Wat ia
i seizoen, de min geacbikto
Ie n peraoon Gewoonlijk
aanbevelen uit groo-
I Iiuegoonamd geen oordeel
Jtt ccnig bevoegd beoordrc-
|i lick lader in te lirbten
nng verslag.
Brinkman.
GrOÜDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. Do prjjs per drio maanden is 1.75,
franco per post ƒ2.
t- ASÓi
ADVERTENT1EN worden geplaatst
van 15 regels it 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
De BURGEMEESTER van Gouda brengt bij deze
ter kennis van de belanghebbenden, dat door den
Heer Commissaris des Kontngs in de Provincie
Zuid-Holland, op den 6" Julij 1869 zijn exeoutoir
verklaard-.
De Kohieren van het patentregt over het dienst
jaar 1869/70 N». 1 en N°. 2.
Dat voormelde Kohieren Ier invordering zijn ge
steld in handen van den lieer Ontvanger, dat ieder
daarop voorkomende verpiigt is, zijnen annslag, op
den bij de Wet bepaalden voel te voldoen eu dat
heden ingaat, de termijn van Drie Maanden, binnen
welke de reclames bchooren te worden ingediend.
Gouda, den 19 Julij 1869.
De Burgemeester voornoemd,
DE GRAVE W. 1». B.
In den laatsten tijd was de schoolquaestie
zeer op den voorgrond getreden en de behan
deling van dit algemeen belang heeft gunstig
medegewerkt tot de uitkomst der laatste ver
kiezingen. De koloniale quaestie valt minder
onder de beoordeeling van het gros des volks,
daartoe zou die meer uit het oogpunt van ze
delijkheid moeten beschouwd worden en niet
uit dat van zelfzucht. De vraag, welk stelsel
het meeste voordeel zal afwerpen, beweegt de
gemoederen meer, dan die naar recht en plicht.
Daartoe behoeven de meeste onzer landgenoo-
ten op een hooger trap van echt mensehelijke
ontwikkeling te staan. Maar het schoolwezen
gaat ons allen onmiddellijk ter harte. Allen
kennen wij de gemengde, onzijdige school, allen
hechten wij veel aan die instelling, wij hoor
den die steeds verheffen door inwoner en
vreemdeling als het schoonste sieraad van ons
land. En nu wil men ons dit kleinood ont-
roovenwij hadden lang stil gezeten en bijDa
zwjjgend toegezien, dat de school in duistere
bemooiingen werd ondermijnd, wjj werden wak
ker geschud door den plotselingen en driesten
aanval van de hoofden der katholieken, die
overmoedig het vonnis der veroordeeling uit
spraken over de school, die jaren lang door
duizenden en tienduizenden onzer katholieke
laudgenooten gewaardeerd was als een weldaad,
die de verbroedering des volks grooteljjks be
vorderde. Die onverhoedsche aanval veront
rustte en ontstemde menig weinig jjverigeu
protestant; met minachting zag hjj neder o;>
Je onbeduidende pogingen van afgescheidenen
en confessionneelendie kinderachtige en voor
gewende gemoedsbezwaren waren machteloos
tegenover het meerder en beter deel des volks,
dat de volksschool lief bad en wel zou weten
te handhaven.
Maar nu men vreezen moest, dat de geheele
katholieke partij zich vereenigen zoude om den
orthodoxen de hand te bieden in den strijd,
ontwaakten de onverschilligen en keerden zieli
althans gedeeltelijk tegen de nieuwe bestrijders.
De volksmaatschappij, waaraan de school haar
ontstaan te danken had, herleefde tot nieuwe
kracht om haar bedreigd werk te steunen en
een goede ijver vereenigde alwut nog eenigzins
vasthield aan vrijgevige beginselen.
Onder het bestuur der voormalige republiek
was de school, gelijk toen algemeen bij de ver
schillende volken gewoonte was, vertrouwd aan
de leiding eu zorg van de staatskerk, maar
voor dat deze ten gevolge der omwenteling in
1795 bezweek, was men begonnen in te zien,
hoezeer de scholen verwaarloosd waren en hoe
uiterst weinig gedaan werd voor de opvoeding
des volks. Weldra vatte de Maatschappij tot
nut van 't algemeen die taak op en het is
hare onschatbare verdienste, dat zij de stich
ting der volksschool heeft voorbereid, bevorderd
en voor een goed deel tot stand gebracht.
Na twee gebrekkige pogingen in 1801 en
1808 kwam onder den Raadpensionaris do wet
van 1806 tot stand, die tot in 1857 aan Ne
derland ten roem en zegen was. Willem I
haastte zich zijne regeering aan te vangen met
do vurige behartiging van dit volksbelang.
De nieuwe wet van 1857 bracht het begin
sel der wet van 1806 tot volledige toepassing,
verordende de algemeenheid van het openbaar
onderwijs en verzekerde volledige vrijheid aan
allen, die de aangebodene gelegenheid zouden
versmaden.
Maar nu eerst ontbrandde de hevigste strijd.
In 1806 was do part'jzuchtige ijver bijna
tot niet gedaald en na 1813 was het vrede,
vrede en geen gevaar; langzamerhand kwam
er eenig verzet en terugkeer tot liet oude, de
enkelen, die zich verhieven tegen de algeiueene
verdraagzaamheid worden uaanweljjks opge
merkt. Wien heugt liet niet, dat Groen ge
heel alleen stond; allen waren liberaal, maar
overmoedig, krochteloos en slaperig, de ortho
doxen hebben daaruit moed gevat en geholpen
door lialfslagtigo modderaars zjjn zij onbemerkt
eene macht geworden. De katholieken besto
ken uit warme dankbaarheid de liberalen, die
hen in 1853 ten schild verstrekten en hoewel
de gezamenlijke aanval van ultramontanen,
orthodoxen en hardnekkige conservatieven schit
terend is afgeslagen, liet gevaar is niet voorbij
de kanker vreet in stilte voort en de vrienden
des lichts moeten voortdurend waken en strij
den tegen de macht der duisternis. De vrien
den der volksschool zijn niet eenstemmig in
liet gene geschieden moet en wjj willen in een
volgend vertoog overwegen, hoe de gemengde
school beveiligd moet worden in den voortdu
rend m strijd.
Gouda, 20 Juli.
liet engelsche lagerhuis heeft niet toegegeven
aan de eisclien van het bevooroordeelde hooger-
huis. De lords zullen nu andermaal uitspraak
moeten doen eii het is zeer te vreezen, dot zij
nog niet zullen bukken. Dan kan men eene
groote agitatie en hevige tooneelen te gemoet.
zien, die eindigen zullen in de vernedering van
den trots der aristocraten, die maar niet wil
len begrijpen, hoe hun reeds zeer gedaalde in
vloed gevaar loopt, geheel te worden ver
nietigd.
De fransche keizer heeft een ministerie be
roemd, dat zeer weinigen bevalt; vijf oude-
ministers blijven, vier nieuwe van geringe be-
teekenis zijn er bijgevoegd, het boste is de ver
wijdering van Rouher; overigens zou het eene
teleurstelling zijn, indien men niet zich ver
zekerd hield, dat het slechts eeu, ministerie is van
overgang om de zaken gaande te houden; wij
mecnen niet dat de k"izer gezind is zooveel toe
te staan, maar wij vertrouwen, dat de meerder
heid vtui het wetgevend lichaam standvastig
zal voortgaan op den ingeslagen weg en zich,
niet tevreden zal laten stellen met mooie woor
den. Napoleon heeft opgehouden de staat te
zijn. Eerst is zijn buitenlandsche invloed ge
knakt. nu verliest hij zijn prestige in Frank
rijk. dat eens verloren nimmer terugkeert; de par
lementaire vormen zullen terugkeeren, dan zien
wij deu kleinen neef worden, wat de groote oom
'I
!i
1
