Laatste Berichten.
\3
ff I' u|iiW lll .mi w» Uw»*»!»'!»» I HI Ar«
ptia, voor
tf gulden,
is gulden
dus voor
Sn onder-
|ven, naar
Thiladel-
kantoren
I bet voor
licht voor
1 te Veen-
Iming der
I voor den
Ibivendien
I ui zulke
p; men vet,
is. Het
bepaald
[liaal Stn-
n gehou-
opening
tier, dcs
innenhof.
inschry-
|issie, dat
kg van 1
van Bin-
volgende
alen van
u als lid
kosteloos
;elijkertyd
't pro-
aatse toe
an 5
egrepen.
bet Alg.
am, dat
n strijd
|ermeldde,
Mulken
ft deb heer
ft] velschil
par andere
ij, alge-
ftts broeit,
li ook be-
s leretaris
door een
plant op
met drie
s afwezig,
d meest
alten. Op
toch de
|aiileiding
emeente
Iluit werd
siule even
n school
gehouden
raad be-
besluit
eervolle
f zijn aan
tliervan
neraoon,
tic en een
ten waar
Gorcum
Kr nieuwe
p bericht
g mijner
maar al
a lardoor
paarden
It er aan.
Ismen om
lemspark
rtenissen
g in de
al er een
verte
ld,sien zal
worden bijgewoond. Men verwacht ook ecne alge-
meeuc illuminatie in de hofstad.
Volgens cene statistieke opgave schijnt het
verbruik vau bier zeer sterk toe te nemen. Men
schat de hoeveelheid die jnarlyks in Europu gebrouwen
wordt op vyfduizend millioen liters, ter waarde van
ongeveer twee millioen tbalers. In 1864 voerde
men uit bet Zoilverein naar Frankrijk 43,000 naar
Nederland 40,000, nnar Hamburg 32,090, naar Belgie
28,000, naar Zwitserland 22,000 centner. Het ver
bruik wordt gemiddeld berekend, in sommige landen
van Europa geschat als volgt: in Beieren op 134
liters, in Groot-Brittanuie op 113, in Wurtembcrg
op 104, in Belgie op 80, in Brunswyk op 08, in
Thuringcii op 60, in Oostenrijk op 22, in Zwitser
land op 20, in Pruisen op 19, in Frankrijk op 13,
in Zweden op 11, in Spnnje op 2 en in ltusland
en Italië op 1 liter per inwoner. VVenscbelijk ware
het, indien eenmaal de jenever door bet bier kon
onttroond worden. In Belgie boort men wel eens
klagen over al te belemmerende wetsbepalingen op
de bierbrouwerijen.
Men leest in het Weekblad van bet recht
Als gij de doodstraf afschaft, heeft men gevraagd,
en in de plaats daarvan stelt levenslange gevange
nisstraf, wat zult gij dan doen met den veroordeelde,
die zich in de gevangenis schuldig mankt aan moord
van een der bewaarders of aan een ander misdrijf?
Langer dan voor zijn leven kunt gij hem toch niet
opsluiten; en die misdrijven moeten dus maar on
gestraft blijven, Dit laatste is volkomen waar,
en het pleit misschien tegen straffen, die geeuerlei
gradatie toelaten. En toch baart ons die moeilijk
heid geene zorg. Wy beantwoorden die vraag met
twee wedervragen. Vooreerstis dat dus reeds
eene besliste zaak, dat de doodstraf zal vervangen
worden door levenslange gevangenis? Stel in de
plaats der doodstraf gevangenis van bijv. vijf en
twintig of dertig jaren, en de gebeele zwarigheid
is opgelost. Maar ten tweedeals gij de doodstraf
hehoudt, en de veroordeelde, die volstrekt niets
meer te verliezen heeft, vindt in de weken of maan
den, die er verloopen tusschen het vonnis eu de
tenuitvoerlegging, de gelegenheid hetzij in de gevnn-
genis, hetzij misschien nog op de trappen van het
schavot een moord te plegen, wat zult gij met hem
doen Twee keeren deuzelfden man ophangen ia
toch even onmogelijk als hem twee keeren voor
zijn leven opluiten. Daarvoor dus behoeft men
de doodstraf niet te behouden want de zwarigheid
blijft volkomen dezelfdeen de opmerking bewijst
derhalve te veel, dus niets.
Door eene commissie, ten vorigen jare in de
algemeene vergadering der maatschappij tot nut van
den Javaan benoemd, om een overzicht te geven van
den toestand van het inlnndsoh onderwijs op Java,
is een uitvoerig rapport uitgebracht, dat in de eerst
daags te houden algemeene vergadering der maat
schappij in behandeling zal komen. Volgens dat
rapport is de toestond van dat onderwijs hoogst
ongunstig. In 1803 vond men op Java slechts 58
scholen en van de 13 millioen Javanen ontvingen
ruim 5000 ecnig onderricht op de gou vernemen ts-
scholen. Op de begrooting van 1808 zijn echter
gelden aangevraagd voor 80 scholen. Ten einde
verbetering in dien toesiand te brengen stelt de
commissie voor: een beroep te doen op het Ncder-
landschc volk om een schoolfonds ten behoeve van
het inlaudsoh onderwijs bijeen te brengen, om van
wege de maatschappij uit te geven een schoolatlas
en schoolprcnten voor de Indische scholen, om ge
ïllustreerde schoolboeken te doen vervaardigen of
reeds bestaande te doen herdrukken, en verder zoo
danige middelen tot bevordering van het ouderwijs
onder den inlander op Jnvn te beramen, als binnen
het bereik der maatschappij vallen, zoo mogelijk in
overleg met de regeeriug en met den lieer inspec
teur van liet inlnndsch onderwijs op Java.
De 84,tB algemeene vergadering der maat
schappij «Tot Nut van 't Algemeen" werd dinsdag
in de Doopsgezinde kerk te Amsterdam geopend door
den voorzitter, den lieer J. Bosscha jr., met ecne toe
sprank, wnnr"an het hoofddenkbeeld was de bemoeiing
der maatschappij in de sohoolqumstie, het natuurlijk
gevolg van de overeenstemming tusschen hel Legin-
sel der maatschappij «Tot Nut van 't Algemeen" en
het beginsel der volksschool. Dc hoofdinhoud zijner
rede was de verdediging der neutrale staats-, door
hem nationale school gonoemd, en hare regtvaardi-
ging tegen onderscheidene bestrijders. l)oor 220
departementen waren afgevaardigden ter vergadering
gezonden.
De secretaris bracht namens liet hoofdbestuur ver
slag uit aangaande den staat der maatschappij en
hnre departementen en van hare verrichtingen ge
durende het vorige jaar. Hieruit bleek, dat 4 de
partementen zijn opgeheven, en 10 nieuwe opge-
rioht, zoodat het getal departementen thans bedraagt
303, met 14,235 leden, tegen 297 departementen
met 13,635 leden in het vorige jaar. Dc fiuancieele
toestand was gunstig; by een actief, dat menige
maatschappij haar benijden zou, heeft deze geen passief.
Die toestaud had het hoofdbestuur in staat gesteld,
het quotum andermaal met 10 ets. te verminderen
en dus te brengen op ƒ1.70. Ter vervanging van
de aftredende leden van het hoofdbestuur werden
benoemd de hh. J. Eoek en C. A. J. Oudemans.
Er waren door do departementen uitgereikt 10 eere
penningen aan onderwijzers, 85 voor verdienstelijke
daden en 39 voor trouwe dienst in ondergeschikte
betrekkingen. Het verslag werd bij acclamatie goed
gekeurd.
Ter bekorting van de werkzaamheden der alge
meene vergadering, had liet hoofdbestuur aan alle
departementen in bijzonderheden veslag gedaan van
zijne ervaringen en bemoeiingen ter zake van het
openbaar onderwijs. Uit dat verslag was het goed
keurend oordeel der departementen over hetgeen van
den kant van hoofdbestuurders beproefd of verricht
werd, op meer dan voldoende wijze gebleken. Toch
maakte de verklaring van verreweg de groote meer
derheid der departementen eene uitspraak der alge
meene vergadering niet minder gewenscht. Het
hoofdbestuur zon daarin grond vindeu, om met des
te meer vertrouwen werkzaam te blijven tot hand
having van de volksschool, zooals de maatschappij
die teregt voor een groot deel do vrueht van baren
arbeid noemt. Daarom stelde het hoofdbestuur voor:
//dat de vergadering besluite, de handelingen van
het hoofdbestuur, met betrekking tot het opcubaar
onderwijs, goed te keuren."
Het voorstel werd na cenige discussie aangenomen
met 633 tegen 21 stemmen. De departementen
Alkmaar, Leyden en Amsterdam's tweede waren de
eenige, die zich tegen verklaarden; eiikele departe
menten antwoordden niet bij de hoofdelijke oproeping.
Vervolgens was aan de orde het rapport, uitge
bracht naar aanleiding vau het besluit der voor
gaande algemeene vergadering, strekkende tot het
instellen van een commissoriaal onderzoek naar de
middelen, welke zouden moeten worden aangewend,
ten einde ons volk tot de overtuiging te brengen,
dat het karakter, hetwelk de kermisvermaken hier
te lande keumerkt, strijdig i9 met den goeden smaak,
schadelyk voor de gezondheid, verderfelijk voor
welvaart en zedelykbeid, om zoo doende bij de natie
zelve een gevoel van behoefte aan iels beters eu
edelers in deze te doen geboren worden.
De conclusie van het rapport werd bij acclamatie
aangenomen. Dnarna was aiin' de orde hel rapport
der commissie iu zake de voorbereidings-klussen.
De commissie ziet een afdoend middel om het lager
onderwijs beter hare bestemming te doen bereiken
iu de toevoeging aan die scholen van eene nieuwe
laagste klasse, voorbcreidiugs-klasse voor de kleinen,
die nog niet tot het stellig ouderwijs zijn toe te laten.
Na eenige discussie werd besloten, overeenkomstig
een amendement van Groningen, de algemeene ver
gadering, met verwijzing naar de beginselen iu liet
rapport nedergelcgd, uit te noodigen de zaak teil
krachtigste te behartigen. In beraadslaging kwam
voorts het rapport der commissie, naar aanleiding
van een besluit in de vorige algemeene vergadering
genomen, betreffende schoolbibliotheken. Daaromtrent
werd overeenkomstig dc conclusie van het rapport,
op voorstel vau Haarlem eenigzins gewijzigd, besloten
de departementen uit te noodigen, waar dit noodig
wordt geacht, met den onderwijzer der plaats in
overleg te treden en ten aanzien van het gebruik
hunner boekerijen schikkingen te treffen, en het
hoofdbestuur uit te noodigen bij de uitgave van
kleine stukjes, volgens art. 67 der wet, te bekwamer
tijd almede het onderwerp der schoolbibliotheken in
den bovenbedoelden geest te behandelen.
Aan de orde was vervolgens het voorstel van het
dep. Maarssen, strekkende: dat de tegenwoordige ver
gadering besluite tot de uitschrijving eener prijsvraag,
waarbij gevraagd worde: //Feu leer-en leesboek voor
het volk, bevattende lessen, mcdcdcetingen en raad
gevingen, ontleend aan cle wetenschap der scheikunde,
en hare toepassingen op het dngelijkseh leven.» Na
discussie werd dit voorstel uiot 310 tegen 237
stemmen verworpen.
Bij de voortzetting der vergadering was woens
dag aan dc orde een voorstel van het departement
Dordrecht. Naar aanleiding van het besluit der al
gemeene vergadering van 1802, heeft het dep. de ge-
wenschte maal regelen, ter zake der verplaatsing van
werklieden beproefd. Hij die gelegenheid zijn fiuan
cieele bezwaren aan het licht gekomen, door een
departement alleen niet altijd te overwinnen. Gelijke
ervaring is misschien elders verkregen of nog te
wachten. Daarom stelt Dordrecht voor: 1°. //De
jiiarlijksclie begrooting, tot wederintrekking van dit
besluit, te belasten met eene som van 500,
2°. Deze som uit le keeren nun de vijf eerst zich
aanmeldende departementen, nadat zij aan liet hoofd
bestuur hebben doen blyken van hunne behoefte
aan deze ondersteuning en van hun voornemen, om
zelve uit eigen middelen het tweederde der onver
mijdelijke uitgaven te dekken." Nadat Dordrecht
dit voorstel had toegelicht,' stelde Botterdam als
amendement voor juarlyks op dc begrooting te bren
gen 1000, in plaats van 500, ten einde uitvoe
ring te geven uan het voorstel Dordrecht. Na eenige
discussie werd het amendement Rotterdam met 325
tegen 312 stemmen en het geamendeerde voorstel
Dordrecht bij acclamatie aangenomen.
Daarna kwam in behandeling een voorstel van
Middelburg. Dat dep., liet niet wenschelijk en on
billijk oordeelende, dut achterblijvende, hulpbehoe
vende betrekkingen van zeelieden (loodsen daaronder
begrepen), die uit zelfopoffering of hoogst nauwge
zette plichtsbetrachting, hun leven verliezen bij liet
aanwenden van pogingen om schipbreukelingen te
redden, te allen tijde worden overgelaten aan de pu
blieke liefdadigheid, acht het eene nuttige zaak, zoo
niet cene dringende behoefte, dat hetzij dcor de
maatschappij „Tot Nut van 't Algemeen" zelve, hetzij
door hare krachtige medewerking en ondersteuning,
een fonds worde gesticht, waarvan de inkomsten
bestemd zijn om aan zoodanige betrekkingen dade
lijke, voldoende en zoo mogelijk blijvende hulp te
verleenen, en deed daartoe voorstel, dat echter na
eenige discussie werd ingetrokken.
Aan de orde werd vervolgens gesteld het voorstel
van Rotterdam dat de algemeene vergadering van
1870 gehouden worde te Rotterdam, dat mede na
discussie werd ingetrokken.
Yervolgeus was aan de orde een voorstel van het
dep. Klaaswaal, strekkende om art. 30 der wet in
dier voege te wijzigen, dat stemming slechts kan
worden geëischt door een tiende der vertegenwoor
digende departementen. Met eenige wijziging in de
bewoordingen, door Middelburg voorgesteld, werd
dit voorstel met 535 tegen 98 stemmen aangenomen.
Nu werd discussie gevoerd over deu gebrekkigen
vorm van het vroeger genomen besluit ter verhoo
ging van het tractemrnt van den secretaris. Na
eenige discussie werd met 412 tegen 109 stemmen
aangenomen een amendement vau Zwolle, strekkende
de discussie hierover te sluiten en de zaak in over
weging te geven aan de commissie tot herziening
der wet in ls74.
Nadat de werkzaamheden voor eenige oogenblikken
waren gesehorst geweest, kwam iu behandeling een
voorsts! vuil het dep. Almelo, om bij de hooge
regeeriug aan te dringen, voorziening te brengen
in de bepalingen der werkuren en den leef'yd ter
toelating van kinderen op de fabrieken. Di, voor
stel werd bij acclamatie aangenomen. Voorts werd
een voorstel van het dep. Rotterdam, tot het uit
schrijven eener prijsvraag, namelijk een populair ge
schrift, waarin wordt aangetoond langs welken weg,
in overeenstemming met den ontwikkelingsgang van
het kind, het best de godsdienstige opleiding der
jeugd kan en behoort te geschieden, na eenige dis
cussie met 423 tegen 191 stemmen verworpen. Daarop
kw'Bin aan de orde een voorstel vau het dep. Leyden,
om aan art. 57 der algemeene wet, laatste al.' Toe
te voegen de woorden„na vooraigannde aanbe
steding van het drukwerk bij verschillende perceelen
en bij combinatie". Dit voorstel werd door het
hoofdbestuur en dour onderscheidene departementen
krachtig bestreden, maar door Leyden nader verde
digd. In stemming gebracht werd liet met 355
tegen 281 stemmen aangeuomen. Door Groningen
werd een door dat dep. gedaan voorstel tot het
bekomen van een subsidie in eens van 4000, teil
behoeve van de leerschool ter opleiding van kwee-
kelingeu tot onderwijzers aldaar, ingetrokken, toen
liet hoofdbestuur zich daartegen verklaarde. Een
voorstel van Harderwijk, tot het doen eener uitgave
van 3000 voor een stel werktuigen tot het doen
van eenvoudige natuurkundige proeven, werd bij
acclamatie verworpen, terwijl een voorstel van Alk
maar om die 3000 te geven voor een wedstrijd
van instrumentmakers in deze aangelegenheid, geene
ondersteuning vond.
De vergadering werd daarop door den voorzitter
met een gepast woord gesloten.
Parijs, 13 Augustus. De heer Devieune is tot
rapporteur van het Senaatsbesluit benoemd.
De Constitution/ml meent te weten, dat het voor
stel om de Senatoren door de departementale Raden
te doen verkiezen, in de commissie van den Senaat
niet dc vereischte meerderheid heeft erlangd.
De zitting der departementale linden zal niet ge-
prorogcerd worden.
Gisteren heeft de keizer verscheidene decreten ge-
teekend, waarbij amnestie verleend wordt wegens
drukpers-delicten en staalkundige misdrijven.
Madrid, 12 Augustus. Dc Impartial zegt, dat
