VERKQOPING
liUL
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omslreken.
1869.
N? 779.
•ENTIEN.
Kondag, ZZ Augustus.
„STAD GOUDA"
DIENSTBODE,
De doodstraf.
Algemeen Overzicht.
lijke Stand.
\:iwam.
lOO UBA
|ïil) met 1 SEPTEMBER
:lein gezin
fëór Ni'
IHe inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag dor uitgave.
'Hi voor loop ig voor dc Latiiuftdie
|r lokulcn mm dc linkerzijde do. deur
der burger-avondschool, en wordt
bt voor het onderzoeken der geloof#*
- noemde leden, do hh. Viruly, van
fcordt do vergadering voor oenigo
wordt de vergadering voortgcret en
»le genoemde commissie, terwijl elk
ibi»ng over hem wordt gerapporteerd
|pmg verlaat.
n, dat do Btukken in de beste orde
kloc laiing cn wordt dienovereenkomstig
b>og het voorstel to doen om het
toren eene reparatie te doen onder
en begroot worden op 150; dit
genomen wordt na korte discussie
•"na eindigt do vergadering.
k mm M#ri» Mngtilda, ouders P. Scbou-
nhimuB, ouder» L. A. Willen burg cn
|K, oudere G. Prins eu G. Kvmkor-
ouders H. P. de Mol eu L, Siton.
1 Vlasreld, 7 j. 10. A. Bocro,
19 w.
Overkomp eu P. M. Frio. O.
|i'ERICH TEN.
Door het min gunstige we
lp voor tarwe vrjj vast.
IC' kilo 870. Roode KI.
mud/ 10.60 a ƒ12.80. Pot-
0. Rogge weder booger bc-
Puike Zeeu»'8che 10
ii 8.50. Gerat oude, zeer
mgeboden. Nieuwe /5.30
iinderd korte ƒ4.20 a 5.30.
'4.40. Boekweit Pransche per
29. Noordbr. 2.55 u/2.80.
en zonder handel,
aangevoerd 180 partgen, ƒ25
a ƒ1.38. Weiboter/ 1.
Mefrouw PRINCE—de
Innen harteljjken dank aan
I wfgeval van hun dochtertje
ruiling hebben doen bljjken.
san het
6RF, wjjk B n°. 81, staande
viudzjjde van de Hoogstraat
ïser sectie B. n". 851, groot
VRIJDAG 10 SEPTEM-
da ten 6 uur in het huis
Blanken te Haastrecht
n Notaris J. G. BROUWER
:u bliek wordt bericht, dat
y AMIDDAGS ton 2 URE
DDAGS ten 1 URE zal
DE DIRECTIE.
t '[|«a«2 [aap utr) smi-wij op
«K ommi ipi[ hooa noSnajq
fiui[OAk nanttz sjaSpjsnnSag
l^napiaaaB nautrz ira-jepni
U33j5[ii([ jnz op do
tui ^si)BB[ ini[ jooa S«pno55
"ua^uaq jaa ap y.mij
- 1 SCHRIFTEN voorzien.
Irieven letter A bjj den
In at.
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
ADVERJ 2NTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Noinmers VIJF CENTEN.
r' ran A Brinkman.
Sedert eene eeuw is de afschaffing der dood
straf niet alleen ter sprake gebracht, maar ook
beproefd. En ofschoon men hier en daardoor
omwenteling en bostuursverandering tot het
oude terugkeerde, wordt de afschaffing gehand
haafd in Toskanen en Portugal, in Oldenburg,
Anhalt en Bremenmaar blijft die straf nog
voortbestaan in de grootere staten. Wjj verblijden
ons in het uitzicht, dat Nederland deelen zal
in den roem om nog eens voor te gaan op
den weg der beschaving.
De doodstraf is sedert lang veroordeeld door
het geweten, door het innerljjk besef van de
heiligheid, de onschendbaarheid van het leven
van den redeljjken menseh.
Het is een overblijfsel van vroegeren dierlij
ken toestand, waarin het recht der wederver
gelding werd geëerbiedigd. Ons is zij een
monster uit eeue voorwereld, die andere begin
selen huldigde, andere begrippen erkende. De
doodstraf is in volkomen tegenspraak met het
denken en handelen van een beschaafd mensch
en eene openbare verloochening der evangelische
beginselen, die wjj zeggen te willen volbrengen.
De afschuw tegen de doodstraf is in onze
dogen algemeen geworden, en niemand zou er
gevonden worden, die het waagde het woord op
te vatten ter verdediging dezer beestachtigheid,
indien niet enkelen zich verbijsterden door ge
leerden onzin, tot het miskennen van de een
voudige waarheid.
Wedervergelding en wraak is het beginsel
van den dierlijken mensch en het invoeren der
doodstraf is de eerste schrede op den weg der
beschavinghet is de regeling en de beperking
der wilde natuurdrift. Die omschreven en be
perkte wet treedt telkens terug voor de steeds
voortgaande ontwikkeling van den mensch. Wij
zjjn allen overtuigd, dat de doodt trui' een gru
wel is en een misdrjjf op verouderde wetten,
op bekrompen inzicht, op onwaardig bijgeloof
berustende. De doodstraf is bjj ons met alge-
meeno toestemming opgeheven, en nu eiudeljjk
moet slechts de afschaffing plechtig uitgesproken
worden. Al godsdienstige en zedelijke wezens er
kennen wjj het ongeoorloofde vau den wetijgeii
moord, nis verstand. mensclien /ion wij de
nutteloosheid in van den afschrik, die men vroe
ger daarvan verwachtte, en ons gevoel beeft terug
bij de gedachte aan de zoo dikwerf bewezene
feilbaarheid der menscheijjke uitspraken. Het
zijn slechts enkelen, die op grond van vroogere
barbaarsche instellingen bot eigen gevoel doen
zwijgen en op gezag van verouderde wetten,
het recht van de doodstraf dien handhaven
en zich beroepen op israëlistisehe instellingen
of op de spitsvondigheden eener waanwjjze rechts
geleerdheid. De wetenschap dient om vorm en
gedaante te geven aan de waarheid, die uit de
menschelijke ontwikkeling voortgesproten, ze
kerheid heeft verkregenin ons gemoed. De
overtuiging der eenvoudige waarheid gaat vooraf,
de wetenschap en het bewjjs volgen.
Wjj Lebben goede verwachting niet van de
wijsheid der wetenschap, maar van de algemeeue
volksovertuiging de tjjd is rijp, en de uitkomst
verzekerd, als de zaak met vaste hand wordt
aangevat. De vertegenwoordiging zal ook hier
gesteund worden door den verlichten zin des
volks en het zal een feestdag zjjn als deze gru
wel wordt weggedaan uit Nederland.
Wij gelooven niet dat door vele redeneeriu-
gen eene overtuiging moet gevestigd worden,
die overtuiging bestaat, zjj moet slechts uitge
sproken worden, maar men achte de wetteljjke
afschaffing niet noodeloos, nu de uitvoering der
doodstraf zoo hoogst zeldzaam is geworden; het
geldt de zegepraal van het beginsel van men-
scheljjkheid en beschaving, de toepassing der
hoogste waarheid op onze maatschappij.
Het zal het begin zjjn van het einde des ge-
welds. Als onze wetgeving het beginsel van
de onschendbaarheid van des menschen leven
erkent, zal men moeten gedenken aan de on
zinnigheid van den oorlogals wij hot leven
van den onwaardigste eerbiedigen, dan zullen
wjj hot doodon vau broeders, die niets tegen
ons misdeden, uit een ander licht gaan beschou
wen cn geen roemzucht zal ons bewegen de
heiligste geboden moedwillig te overtreden ton
gunste van oude vooroordeelcn en dwaze gril
len. liet moet anders worden, het zal anders
worden. De meiiscliheid nadert tot een nieuw
tijdperk, waarin, wellicht nu hangen strijd, de
vruchten geplukt zullen worden van de verlm-
end" ontwikkeling van den menschelijken geest.
Gouda, 21 Augustus.
De amnestie heeft in Frankrijk den gunstigsten
indruk gemaakt, en wekt vertrouwen in de
verdere bedoelingen des keizers bjj de aangekon
digde wijzigingen des bestuurs.
In dit opzicht is de amnestie een meesterstuk
van politiek; maar nu eischtde voorzichtigheid
ook, dat men een geheel anderen weg betrede
ten aanzien der drukperswant indien men op
den tot nu gevolgen weg wilde voortgaan en
geen meerdere vrijheid vergunnen, dan liep alles
op niets uit.
De keizer wil altjjd nog naar Chalons; de
ongesteldheid, die hom terughield, was een aan
val van een oude kwaal, die men alshenpjicht
beschrijft, maar de aanval was zoo hevig, dat
dc keizer een nur bewusteloos nederlag en de
omstanders met grooto bezorgdheid vervulde;
prins Napoleon werd zelfs in den nacht op het
paleis geroepen. Indien deze bjjzonderheden
nauwkeurig zjjn, zullen zjj voorzeker niet zon
der invloed zjjn op de vredelievende gezind»-,
heid des keizers, die wel bedenken mag, dat de
voortduring zijner dynastie geheel afhankelijk
is van den toestand des rijks op het oogenblik,
dat hij mocht ontbreken. Frankrijk behoeft vrede
naar buiten en tevredenheid van binnen. Uit
dit oogpunt zou men den dood Tan Niel, den
man van den oorlog als eene welkome en Leu-
geljjke gebeurtenis beschouwen, als tot het mi*
msterie van oorlog een man geroepen werd,
die bezadigd en verstandig het gewicht zjjner
taak inzag. Maar achdie krijgslieden zjjn zoo
zeldzaam en de Franschen laboreren zoo dik
werf aan gloriezucht. Zij zijn niet te vreden
met een kampement, een prijsschieten en, een
spiegelgevecht, maar houden van ernstiger spec-
takels als Krimoorlog, Italiaansclie veroveringen
en Mexicaansehe expeditie. I)it alles kost veel
en levert niet op, maar het vult eene bladzijde
der geschiedenis en geeft voor brood en wel
vaart don walm der glorie. Toch begint de
meerderheid des volks anders te denken en meer
behagen te scheppen in de evolution van land
bouw en nijverheid.
Ook de pruisische vredelievende zachtmoedig
heid wordt ontzettend geprezen; de koning ver-
kluurt, dat zijn volk behoefte heeft aan rust en
