BINNENLAND.
|D,
OOSTENRIJK.
ZWITSERLAND.
li
gespr-kcn,
I, in navol-
I eene af-
de wet in
|>enover ile
e.
ninislericele
lintische be
lt, Jau toch,
tegengaat,
Ireden. Zij
Iu vernemen t
Iz.jne Jaden
|e overcen-
i l), zijn zoo
I opgevolgd.
Ie» burger-
|houdcn, 19
vergund,
Inger sinds
1 welke eene
I-bebouwing
I door den
net groote
iepe voren
|t< besturen,
de provin-
te nemen
enoemd la
|hten derof-
Ojjtciel, wa9
le ondheids-
nd was als
|erraad, ten
presideerd
|cn ochtend
keizer te
li terugge-
pgenstrydige
out t men tot
nieuws geen
een wei-
Igingcn der
indruk op
fenige woor-
Iseerd: ,/Het
li de berg
jen, alvorens
lans huu on-
De heer
nlgemeene
de beraad-
rang zullen
matoren of
te houden
I gevolge der
put van be-
zoover zjj
ii naar de
njwonen der
aiasie, welke
Ir eene wij
lt. ten einde
|l>jkhcid der
zijn geweest
zich aan
i noemt men
In Deviennc.
It >t minister
■owning met
sen worden,
pr artillerie,
aan vooral
|len hunner
btiool hunne
net minder
was. Mis-
de keizer
ht het talent
lie wij tege
leer bij onze
lorlog kom-
Augs. uit
bladen te
I nan dc mcd.
pon, wuarbij
idreigd wor-
iilingen om-
|eien moeten,
bezocht en
1,1 ontleggen.
welke ook
de apothekers vcrpligt, bij eene voortdurende ziekte,
alleen op vertoon van ccito bicchtkwitantic, voort
te gaan met de afgifte van geneesmiddelen.
liet zou ons wel vreemd aankomen in een land
te wonen, waar dergelijke attenties van geneesheer
of apotheker ons konden bejegenen, Hoe het de
protestanlen en israelicteu voortaan moeten maken
Toch niet onbediend (door doctor en apotheker)
sterven als honden in de metropolis der christenheid?
Van eene welonderrichte zijde te Berlijn wordt
gezegd, dat het Pruisisch budget voor 1870 toch
weer op den ouden voet zal worden ingericht. Of
schoon nu dc opening der zitting van den Landdag,
naar men algemeen zeidc, onmogelijk vóór 6 Oc
tober zou kunnen plaats hebben, meent evenwel de
Nette Preuts. Zeitung dat de opening reeds ccnigc
dagen vroeger zal kunnen geschieden. Do werk
zaamheden van den Noord-Duitschen Bondsraad kun
nen eerst laat in het unjanr hervat worden. Danr-
entegen zal de speciale commissie tot onderzoek der
ontwerp-8trnfwct reeds in het begin van October hare
Nuk aanvangen. De minister van justitie zal bij
deze commissie het voorzitterschap waarnemen. Alle
maatregelen zijn genomen om liet daarheen te lei
den, dat het ontwerp nog in de eerstvolgende zit
ting bij den rijksdag kan worden ingediend.
In Oldenburg is de opheffing der ondeelbaar
heid van het grondbezit afgekondigd. Bij deze in
voering van het vrije bezit zal er evenwel telken
male consent moeten worden aangevraagd, om een
grondeigendom te vcrdceleu, of om er ecu stuk van
te verkoopen. Deze machtiging zal eerst dan ge
weigerd mogen worden, wanneer de gezamenlijke
eigenaars het over die verdecliug of vervreemding
niet eens zijn, of wel in geval daardoor derden in
hunne rechten worden benadeeld. Woeste gronden,
voor zoover zij staatseigendom zijn, zullen daaren
tegen in geen geval mogen verdeeld worden.
Onder den tilelDas junge Deutsch-Oestcrreich,
is in Weeuen eene brochure verschenen, welke nog
al opzien haart, omdat men haar beschouwt als een
echo der meeningen, in invloedrijke kringen ver
kondigd. lil het geschrift wordt liet beginsel voor
opgesteld en verdedigd, dat Oostenrijk zijne stelling
in Duitschlaud niet mag opgeven. Ook uit het kamp
van graaf Andrassy is eene brochure te voorschijn
gekomen, die bijzonder hevig tegen Pruisen uitvaart,
en zijne nederlaag voorspelt in geval van oorlog.
De Wiener Zeitung deelt don inhoud mede
van eene keizerlijke missie aan den minister van
oorlog, tot regeling van den voorloopigen overgang
van bet Warusdiner militair grensgebied, benevens
Zengg en Sissik, tot liet burgerlijk bestuur, enz.
Hierbij is gevoegd eene afzonderlijke dépêche aan
graaf Taaifc en graaf Andrassy, inhoudende de uit-
noodigiug om zich met elkander over de zaak te
verstaan en den keizer een plan van regeling voor
liet goliccle militaire grensgebied voor te leggen.
Zonder vrees voor vergissing kan men verzekeren,
dat er geen' slaat Ier wereld wordt gevonden, die
betrckkelijkervvijzc eene bcgrooting heeft als liet kan
ton Basel. Zelfs elk ander kanton van Zwitserland
staat daarbij ten achteren. Voor de werken der be
schaving, naar de leer van Napoleon voor cenigon
tijd verkondigd de oorlog is het middel tot uit
breiding der beschaving, heeft men in het bedoelde
kanton weinig geld over, want op eeu budget van
11/s rnillioen francs is tot dat einde slechts uilge
trokken 100,000 francs, dat is 2 fr. per hoofd van
de bevolking. Met ruimer hand daarentegen is ge
zorgd voor een ander middel tot uitbreiding der
beschaving oin Ie voorzien in de behoeften van het
openbaar onderwijs is op de iiegrooling uitgetrokken
eene som van 467,239 fr. of 47 fr. per hoofd. Waar
is de staat, die eene dergelijke begrooting kan looncn.
Dc Bcrlijnsche National-Zeitung bevat het vol
gende telegram uit Bern, dd. 19 Augustus: lie van
hier aan meer dan eene duitsche courant verzonden
mededeeling, dat de bondsraad iu do Frankfortcr
uitwijzings-aangelcgenlicdcn besloten heeft om hij de
Pruisische regering opheldering te vragen, is, gelijk
men van goed onderrichte zijde verneemt, onjuist.
Dc bouds aad heeft tot dusver nog m liet geheel
gceno aanleiding gevonden, om zich met dc zaak
bezig te houden.
rang als in bezoldiging plaats gehad. Tovcns meldt
men dat volgens 's ministers voornemen dnt per
soneel gcene uitbreiding meer zal ondergaan en dc
bevorderingen tol adjunct- en sectie-ingenieurs of
bouwkundigen, met liet oog op den tegenwoordigen
omvang der werken in aanleg, voor het vervolg
zullen worden beperkt, zoo niet geheel opgeheven,
Ook aan andere afdeelingen van het departement
van binncnl. zaken zouden dergelijke reorganisatie»
worden verwacht.
Gouda, 24 Augustus.
Bij besluit van den min. van binnen!, zaken
van 17 dezer'hebben bij do umbtcnnrei) der sliuils-
spoorwegen onderscheidene bevorderingen zoo iu
De Staats-Courant bevat liet verslag der com
missie, belast met liet afnemen van de examens 15,
volgens art. CO, en van dc examens C, volgens
artt. 6165 van de wet tot regeling van liet mid
delbaar onderwijs. 11e uitslag vnn dit examen is
geweest dnt aan 15 van de 23 candidate» het
diploma is uitgereikt en wel aan: 11 als civiel-
iugcnicurs, 1 als bouwkundig ingenieur of architect;
1 als werktuigkundig ingenieur en 2 als mijncn-
ingenicur.
Blijkens liet tliniis aim de stntcn-gciieraat
medegedeeld zeer uitvoerig verslag omtrent den staat
der lioogc, middelbare en lagere scholen over
186768, werd nopens den gang van het hoogcr
onderwijs moer iu 't algemeen opgemerkt, dat van
verschillende zijden geklaagd werd over den ach
teruitgang der klassieke studiën en dc weinige ken
nis der Intijuschc tnal hij de meeste studenten de
reden werd door den Utrechtschcn rcctor-magnUlcus
in de gebrekkige voorbereidende ontwikkeling vnu
velen gezochtaan eigen studie en zelfstandige we
tenschappelijke ontwikkeling wordt niet genoeg ge
dacht, maar enkel aan mechanische voorbereiding
voor de vercischte examina.
liet getal studenten in «ie verschillende vakken
aan de drie hoogeseliolen bedroeg 1405 of 105
meer dan in 1866. Te Leyden waren ingeschreven
644, te Utrecht 586, te Groningen 175 en aan het
atheneum te Amsterdam 177. Latijnsclic scholen
en gymnasiën waren er 59 met 1107 leerlingen.
Op van verschillende zijden uitgedrukt ver
langen en met liet oog op liet belang der zaak
heeft het hoofdbestuur der Maatschappij lot Nut van
ten Javaan, zich genoopt gevonden om uithoofde
van het van 611 september te houden Statistisch
Congres te 's llage, de algcmccne vergadering der
Maatschappij te houden op donderdag 16 septem
ber iu plaats van op den 9, zoo als dc beschrijvings
brief luidde. l)e Hoofdbestuursvcrgadcring zal der
halve ook gehouden worden op woensdag deu
15 september. Beide op de bovenzaal van het
Stationsgebouw te Arnhem.
Door liet hoofdbestuur vnn liet Ncderlnndsch
onderwijzers-genootschap is een adres aan den mi
nister van binnen!, zaken gericht, houdende het ver
zoek, dat door Z.Exc. het besluit van den minister
Heemskerk van 7 Mei 1868 u°. 24, al. 5 moge kunnen
gewijzigd worden in dien zin, dat voortaan dc dienst
jaren door onderwijzers aar, het openbaar lager on
derwijs vóór 1857 vervuld en deugdelijk bewezen,
ook zonder dat van hunne aanstelling of bezoldiging
door gemeentebesturen behoeft te blijken, worden
geldig verklaard voor hunne aanspraak op pensioen
volgens de wet,
Het Journal des Débats wijdt ecu artikel aan
het internationaal congres voor statistiek, dat van
6 11 September dezes jaars te 's Gravenhage zijn
zevende vergadering zal houden. De schrijver, (1.
dc Molinari, na herinnerd te hebben dat de vorige
zittingen gehouden zijn te Brussel in 1863, te Parijs
in 1855, te YVeencn in 1857 te Londen in 1860,
ie Bcrljjn in 1863 en te Florence in 1867, bespreekt
enkele punten van liet programma, en verzwijgt
daarbij niet waarin bij van de regclingscoinmissie
verschilt. Zij besloot o. n. (lat de vergadering niet
zou stemmen, mnar dat, twee dagen na de sluiting
der zitting, dc oflioieclo gedelegeerden, daartoe door
de commissie uitgenoodigd, zullen vergaderen, en
een reeks besluiten formuloeren, waarop alsdan de
aandacht der regeeringeii zou worden gevestigd, als
zijude beslissingen van het congres, l'e heer de
Molinari zegt, dat de noodzakelijkheid dezer scheiding
vail dc lcdru ecner wetenschappelijke vergadering
in twee categorieën, hem niet duidelijk is, en dut
dc geleerde statistici, die liet congres organiseerden,
ten (leze de liefde voor classification wat ai te ver
gedreven hebben. bij brengt vervolgens hulde aan
den liter Vissering, voorzitter der regelingscommissie,
voor zijne inleiding op het programma, releveert
(Ie zeer juiste opmerkingen van tien heer von Bnum-
liiiuer over de eenzijdigheid der vroegere volkstellingen
en de oorzaken daarvan, en vermeldt daarbij, dat
de heer vnn ltaiimliaucr om die reden het congres
een reeks besluiten voorstelt, ten doel hebbende dc
regei ringen uit te noodigen, voorman bij hare st.i-
listiiehe ntisporingcn de belangen der wetenschap
en vnn dc samenleving niet minder in het oog te
houden en te behnrtigen, dan de behoefte der ad
ministratie.
Evenzeer doet de heer de Molinari het gewicht
uitkomen der besluiten door twee andere leden der
regelingscommissie, dc hceren P. N. Muller en Ver
kerk Pistorras, voorgesteld, met betrekking tot de
statistiek van den buitcnlandschen handel, waarom
trent de oflieicele cijfers iu gcencn dcelo overeen
stemmen, zoodat de waarde dier statistiek zeer
betwistbaar eu het wantrouwen daarin alleszins
gerechtvaardigd is. Bij voorbeeld volgens do oifi-
ciecle Fmnschc statistische opgaven bedroeg in 1866
dc uitvoer ijzererts naar Engeland 12 milliocn 84,00(1
kilogrammen j de oflieicele Engelscbe stntistick daar
entegen geeft als de invoer uit Frankrjjk op 16
rnillioen 822,000 kilogrammen. Voor do koffie
geeft zij 646,000 kilo uitvoer naar Engeland op;
Engeland daarentegen in zjjnc officicclc statistiek
slechts 66,400 kilo invoer; voor de guano uit En
geland naar Frankrijk 284,500, terwijl Frankrijk
531,300 kilo als invoer opgeeft. Dergelijke ver
schillen worden evenzeer in do oflieiceio cijfers no
pens do handelsbeweging tussclien Frankrijk en do
Nederlanden opgemerkt. De ncdcrlandsche statistiek
geeft als uitvoer vnn indigo naar Frankrijk op 15,200
kilo Frankrijk echter heeft volgens zijne officicclc
statistiek slechts 11,100 kilo ontvangen. Daaren
tegen heeft eene hoeveelheid 8 milliocn 872,000
kilo rogge, de Frnnscho havens uitgevoerd, op den
weg naar Nederland zooveel aangewonnen, dat zij
bij den invoer in de Nederlandsche havens volgens
de oflieicele cijfers beliep 6 miljoen 859,000 kilo.
Derhalve zal de statistiek iets beduiden, dan is het
noodzakelijk dat de regccringen zich verstaan omtrent
dc beste wijze van bewerking harer liandelstatistie-
ken, en dat zij ze, zooals de Nederlandsche com
missie terecht verlangt, aan eene gemeenschappelijke
herziening onderwierpen en „eene en dezelfde no
menclatuur voor de statistieken der verschillende
landen" aannamen. (Z. D.)
Men schrijft ons uit Oudcwaler:
ln de vergadering van den gemcenterand van
Ojdewater dd. 13 aug ji. zijn benoemd tot leden
der commissie voor de exploitatie der gasfabriek dc
lib. J. Putman eu C. Kikkert.
In den morgen van 19 aug. onstond er een
begin van brand in een hooiberg van den landbou
wer S. te Hekendorp; door liet krachtdadig optre
den der Oudewutcrsche. brandweer, wien in dit
opzicht alle eer toekomt, zijn groote gevolgen voor
komen al liet hooi dat uit den berg gereden werd,
vloog daarna onoiiililclijk in brand.
De oorzaak van den brand is toe te schrijven aan
liet broeien van het hooi.
Een aantal ingezetenen van Arnhem heeft een
adres gericht aan den gemeenteraad, waarin zjj ver
zoeken, dat de raad in ernstige overweging neme
de uitbreiding van het onderwijs der vrouwelijke
jeugd binnen die gemeente, en zijne bijzondere aan
dacht wijde aan de vraag, of Arnhem geene behoefte
heeft nan eene middelbare school voor meisjes, zoonis
Haarlem er eene bezit.
Het uitgebreide programma voor het eerlang
te houden elfde Nederlnndsch taal- en letterkundig
congres is openbaar gemaakt. Deze bijeenkomst znl
te Leuven worden gehouden op 6, 7 en 8 septem
ber. De inee9t illustre namen aan onzen letterkun
digen hemel prijken onder de sprekers, en mannen,
die in andere principes mijlen ver uit elkander loo-
pen, zullen zich te Leuven tot óón goed doel ver-
eeuigen. Roorda van Eysinga, Mich. Smieets, G. W.
Vrecde, A. de Jager, W. II. Kirbergen, M. Salva
dor, prof. Sleekx, mr. J. B. baron van Hugenpoth
tot den Berenolauw, J. J. F. Noordzick, J. A. Al-
berdingk Tliijm, J. F. J. Heremans, J. ten Brink,
dr. N. Beets, J. van Beers, J. Ilrouwers, Aug.
Snieders, II. M. C. van Oosteiv.ee, ziedanr eenigc
namen van mannen die óf als sprekers sommige
onderwerpen zullen inleiden, óf als rapporteurs ver
slag hebben te geven als leden van commission, óf
als bezoekers zich hebben laten inschrijven. Wat
al gedachten dporwnrrclea ons brein, wanneer we
eenigzins bekend zijn met de bemoeiingen van vele
der hier genoemde heeren op ander terrein! lloo
gelukkig, dat men toch óón terrein hroft, waar tic
hartstocht van politiek en religie vreemd blijft nnn
tic debatten Daar kunnen de tnensohen elkander
(och eens qua mcnschcn outmoetcu en Icercn
waarderen.
In liet Volksblad leest mem «Het vredeverbond.
Zoowel vóór als inzonderheid na de groote kerk
hervorming zijn er pogingen aangewend dooi Roomse' -
katholieken en Protestanten, om den oorlog te v or
komen en den vrede tusschcn dc beschaafde v Iken
