Id,
im
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Zondag, 29 Augustus.
N? 782.
aal.
Vaderlandsliefde en
Wereldburgerschap.
Algemeen Overzicht.
7ELD te
|ra,
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
i.
■f 18
PTEMBER
logement
pi rceel best
91 roeden
bu ten kan-
RTUIJN
en rnime
|kt voor alle
ril, waaraan
[bij Notaris
Ie xatrecld.
vorschvjut
ban of ver-
pRTRUIDA
den Heer
hebbende
zocht daar-
of betf.-
len Notaris
lli te Goh la.
Waldwol-
lei de lijders
;e vergeefs
bc mij zen der
feol-Qetond-
Idtieuingen.
enz.
bnuwen, het
GOÜDSCHE courant.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.—
A DV ERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
In de gewone opvatting is de vaderlandsliefde
eene voortreffelijke deugd en het wereldburger
schap eene dwaasheid. Vondel zong: »de liefde
tot zjjr. land is ieder aangeboren", en in onze
eeuw roemde een ander dichter: .Wereldbur
ger ben ik niet". Het is hiermede doorgaans
gesteld als met zooveel anders, men weet zich
geer» rekenschap te geven van de gekoesterde
meening, men heeft niet nagedacht en gêene
gevestigde overtuiging. Als wjj de vaderlands
liefde mede ter wereld brengen even als het
gehoor en de reuk, dan zal toch wel niemand
iie aandoening als eene deugd beschouwen en
als wjj ons beroemen geen wereldburger te zjjn,
dan moesten wjj bedenken, dat wjj Socrates
voor een dwaas verklaren, die zich verhief op
dien naam.
Wij hebben om vaderland lief, maar daarin
onderscheiden wij ons niet bewen andere vol
ken dat vindt men overal ter wereld, zoowel
in de rijk gezegende gewesten als vooral niet
minder inde weinig bedeelde streken, waar het
leven moeilijk valt en de genietingen hoogst
spaarzaam zijn toegedeeld. Dat hebben wij
gemeen met onze minst beschaafde uatuurge-
noo cen en die gehechtheid verloochent zich niet
bij de redelooze schepselen. Dit is dan eene
instinctmatige vaderlandsliefde, die slechts waar
de bezit als de kiem eener hoogere ontwikke
ling. Op dezen lagen trap van dierlijkheid
staan allen wier ontwikkeling wordt belet in
eene maatschappij, die zoo hoog opgeeft van
menschlievendheid en ijver voor het algemeen
belang. Wij behoeven de barbaarschheid niet
te gaan opzoeken in het binnenste van Afrika
en Australië; in het hart van liet beschaafde
Europa, in de groote steden, in ons vaderland
leven duizenden en tienduizenden, die opgroeien
zonder eenige geregelde ontwikkeling en men
roemt nog wel de vaderlandsliefde dier ellen-
digen; dit is het instinct tot een deugd ver
heffen en zedeljjko waarde toekennen aan een
onbewust natuurlijk gevoel.
De eersto ontwikkeling en verhooging der
vaderlandsliefde is de verstandelijke, liet ver
stand is een berekenend vermogen, het zoekt
wat ons voordeel brengt. Maar niemand meene,
dat vaderlandsliefde door onderricht en leering
verkregen zal wordenhet is veeleer de regel-
ma igo ontwikkeling van het natuurlijk gevoel.
Het loven is liefhebben en de waarde van het
leven bestaat daarin, wat en hoe men liefheeft.
De liefde begint als onbewust bij de moeder,
de huisgenooten, het hids, de buurt, de plaats
der inwoning, de omstreken, de provincie en
het vaderland. Dat zjjn zoovele trappen van
ontwikkeling, waartoe wjj in den loop van
de gewone omstandigheden komen. Wjj weten
dat er velen gevonden worden die dit proces
niet ten einde brengen, wier liefde zoover niet
gaat; b. v. een boer, die zijn dorp als het middel
punt der schepping beschouwt, en behoeven wjj
de stedelingen ver te zoeken, die het belang
hunner stad hooger stellen dan de welvaart das
vaderlands? Doch dat zijn afdwalingen en ver
keerdheden; meu moet alles ten offer brengen
aan het hoogste, het belang des vaelerlanels.
Geen kleingeestigheid, geen provincialismen,, wij
moeten liefhebben geheel Nederland. Zoo is
dan Zuid-Holland liefhebben een ongeoorloofd
gevoel en vjjfmaal Zuid-Holland liefhebben de
hoogste deugd, maar dan verder gaan en de ge-
keele wereld in zijne liefde omvatten eene be
lachelijke dwaasheid.
Dit betreft den omvang onzer liefde, het hoe
heeft ook zjjne eischen.
Verstandige liefde is eigenbatig. Wij heb
ben lief, omdat het ous voordeelig is.
De kracht der gewoonte doet ons veel uit
een gunstig oogpuut beschouwenvelen achten
alles, wat hun nabij is het beste en wij Neder
landers onderscheiden ons da.vrin, zoodat wij
wel de Chiueezen van Europa genoemd worden.
Maar waar do verstandelijke ontwikkeling eene
zekere volmaking bereikt, daar heet het: uhi
beneibi patriade eigenbatige verstandsmensch
vindt zjjn vaderland overal, waar het hem wel
gaat. Het verstand doodt de zinneljjke ge
hechtheid. Dan kan men het elders beter vinden.
Want de verstandige liefde moet rusten op
gronden. Wij kunnen Nederland moeilijk lief
hebben, omdat liet schooner is en vruchtbaar
der dan andere gewesten. Wij worstelen eeuwen
lang om onze moerassen te beveiligen tegen
bet dreigend element, dat boven onze hoofih n
wordt opgestuwd en wij zouden bet tiende van
onze volhardende vlijt' niet behoeven om in
rijker landstreken tienvoudige vruchten te ver
zamelen. Daarom hechten wij dan ook zoo
sterk aan dit waterland, omdat wij het met
noeste vlijt eu vreedzame volharding aan de
zee hebben ontwoekeul.
Toch is dit een grond van eenigzins partij
dige ingenomenheid, maar het ontbreekt ons
aan geen duchtiger beweegreden, die ons het
vaderland oprechteljjk doet liefhebben.
Gouda, 28 Augustus.
De telegraaf bericht dat Prim naar Vichy
vertrokken is. Dit blijk van vertrouwen in den
tegenwoordig™ stand van zaken beteekent meer
dan de dageljjksehe berichten van het uiteen
jagen der Carlistische benden, die dan toch
waarlijk zeer talrijk moeten zijn. Men begint
weder te denken over de verkiezing van den
koning. Dit schijnt geheel eene zaak van intrige.
Hec volk begeert geen koning, tenzjj de partij
van don Carlos en de aanhangers van den
prins van Asturie. Montpensier beeft eenigen
aanhang, maar van geen overwegenden invloed.
Nu wordt Serrauo voorgesteld, en als er dan
toch een koning moet zijn, zou zijne verkie
zing verstandiger ziju, dan het benoemen van
een vreemdeling.
Het rapport van den hr. Devienne vindt wei
nig sympathie in Frankrijk; hij beantwoordt
geenzins aan de van hem gekoesterde verwach
ting en hij blijkt niet veel anders dan een sa
telliet van Rouher, die zich nog sterk doet
gelden. Die senatoren zjjn in den regel reae-
tionnairen en vijandig aan elke liberale con
cessie maar zij buigen voor den wil des mees
ters. Dit is ook ger.oeg; de afgevaardigden
zullen meer van zich doen hooren en de rech
ten des volks hamihaven tegen de dwaze vrien
den des keizers, die hem tot een noodlottigen
terugtred zouden wenschen te bewegen. Het
volk geraakt meer en meer in bewoging en
hoewel de departementale rands-vergaderingen
geenc belangrjjke resultaten zullen opleveren,
kan men vrjj zeker zjjn dat aan geen terug
keer to denken is. De officiense bladen heb
ben werk genoeg om den keizer gezond t<
